34^
i l !
il 1
'th è r iid r B ea ti
GABRIEL VASQVE Z t OM.L
. i n i n . p à r t e m d . t h o m æ ; ;
Bilfuti89.cap.l4 . nr,>(vÔd
m tempore, qtio Eiïpandus apul ^oletqnos batte fentifiti-
Um (deadoptiohe Chrifti) tanquam ver am & Catholtia
Êcclefia doilrina minime contrariant docebat, ( niqueenim adèà
vfque tempora quidquaih de bue te aperte definitum,aût inScrïptu-
ris exprejfumliabèbalui ) Status 'Presbyter apuàAfturei» vir infà-
c ris lit te ris eruâittis. Ehpanio Jebppofuit » illius dtiftrinam tùn-
quadeerrore fujpefta n.tarecoepit-.cui adhffit HtieriusEpifiopui
pxamenfis, qui tune fugiiks Maurorum tpànnideiiï,apud Aßurei
tum malus aliu Epifcftit cxulabat. et Elipànduspro eu duEtoritate
quam in alias Ecclefias oihneb.it m'axunamfitklï^ffeïèàUBèatp
& Heteûofuam dottrhiam,quant ip!e ÇUtbplicam 'putabdt.errofli
utfmuUr&dFutileài .übitem,qm eyJ/tmapudAßjßesebmiHwi-
baturJitterMddittieiifeÔâobrîaiîfi yt^quo mortuu&èft RexSi-
lOidsrHiurégatus regnurn prtmuitrbccüpiuii. Hac epiftàlababetur
tuprincipio libri, ljuem fyhtraipfä Beatus Hith
rmconfcrïpferukt. In ea autem conqderiiûr ttipaildiis »quodipfe
Archiepifcopiu Toletxntts ctim effet. que p uteriui Hijpania» vtpole
fuprè^^frafufm^e^xp-fuîêrè'dekrehttàBrâ^iierêBeftto
ér lie terio rpifcupo errons digueretur. Scrtpfit etiam fe eo anima
eßeMßeraretMrefm Bêafïaiidm(fîpàiim vôcat fententikm Bea*
ri& ffètérii) breui ab ipfoexhngüendam‘iquentadmodum ante pak-
cosanms bar fini Migetiav.onm de celebratione Pdfchais, Hijfyd-
licenuo ato Cmciiiojofedamnauerat-JidelüAbbasnibitdebacre
aiSeatu n,&tietehumfcripfu: fed cum illititenfe Nouembrïanni
fequentis ad mm cafu venijfeht, lilteras Elipattdi ipfis oßendit:
qàibwperteiïis Èeatus&Heterïusfüam fentent'ixm Elipàndpapet-
tèïxpojuerùn' &iibro de ea conpofttd, ritultù Scriptura tefiïmo-
hïu confimarunt.Hutits àfttiqtiijsmkm exemplair manu Gothîca
fcriptumiH Btblioibecd Toletana fetusturtn cUîusimtiopradiâa
tpiftoL Elïpaniï conïïnetUr.Ex qua Ambrofitu MomJib.\yfiïjfo-
ru Hiß>anid,cdp.i6.totam hxnc bftoriam texïiit. ident Ÿafquèz.
DifpS o eap.t o.Beatutii&IîeteriuHt'non pojfum noh admiraft,
quai tant calamitofi tempore qUôiiHira MàUrcruni tyranmdeHi
Jbània nopa ùpprimebatur,rem vfque aiep obfi tirant fui trtgeniia
cumine,&eruâitïoneiünftrauerint.
PAVLlNVS AQ VIL.EIEN-
§IS EPISCOPVS, LIE. I. CONTRA
Feiicem Vrgelitamim,poft opéra Al*
cuini impicilà.
QVodyero quend am Beat um Abbatemi& difiipuhm eins tti-
thertumdieitts buteveßra Sefti-primam contraire, lauda-
nvaeos in eo,quod veritatem defendere conatl funtt Sedfi vertan
eßiquod dixiftù,eosduas natures Cbrifii in vnurm esnfundertficut
vinum & aquam, hoc nullatenus coißnttmusßdmeo,ß verum tß
Taldeeps effereprehenfibiiesiudicamus.
A N N O T A T IO .
Ftlixiniüridnifecit EtbertP & Beato.islihil minusfenferutàaut
dociCerunt.Sedfolemte eßbar et tcu, ver irai is'doâores calum-
niisoncrare\Nam êrhacoetate VbquctarfiCatboliçosStfiorfqnif-
rm mêndacifsime infimulant je» quod nouirm \iutj:hutmfm^m»
queni ißt cumfua Vbiquit~tepuxudcrur.tjotu Viribus eppugneiß.
R. P. 1 AC CEO CiRETSEllO
AND, S C H O T T V S
m * S. D , • ■
Mltto ,v t poflularas, tandemaliquando AjrologelicPn B érü
d r Beati adirer fus Yhpandum To étaitj fidis Arcjnptfc.
dumàveritate de f i ho Deiabffrdret, dejeriptum è Téètana Bi~
bhotheca,curante nobis Renerendo Pâtre lo . Marian a , nofiro^qm-
cum oh 'n pie aefuiuiter in Carpetxmsfie vïxtmus, vttànietfi loci
tnteruaUo maxmedifuttiâïfinfüs,a»iemus tdmen inter nas tarifa1
sefingulari,amijfb tant altero P.Ribadeneyra»TôlttUno ,vtipfeEl-
borenfif i eit -, qua vrbt in itflem Garpetmis Tal.üerà vidgo
indigitatur, vtmAnnatib.ujfiani* différait >fepex*$>nodumptep
nufque diaum,o(logenario maiorfed qu t atatem benepvrt e, t^ctji
aduafis confiiftatusfed fiafathttia confiantiaquefita iaififitpe-
tarit. Equidenvxotyf*t',dum longmfieret,vtadTeperferkfcpmi
mod-pofîetsecenfiùipfei'àfS.Scttpturaadfcritis locisnçnniliilifi
lujiraut, y t fi quosforte offoidat, autargum çtunftfacra mrern tra*
{tari viderait»autfiyli molefia fit humUitas,a ‘ auremfiltiilludacciHipatiantur,
memintrint,i^etiam'atqueetMmcpnfifierent\i]ui-<
bus hacconferipta agit, itaque tan oribus,cum muta facer en tltt fera
atqueiactrenti& Gotbica barbaries omnixvi teneret, nequedp-
itorum,ltbrorumue ! on. rumfuppeteret copia Legeretanten atque
illufiraregraue nefit, frfubltct effe turis permutas, qn i (atfiJHulta
hodiepro ExcUfia m terris militantis bono euulgas -, v* jmAu
<p(& audios,fautant que piijahortbus ab atbletq Cbrifii quotidie
fitfctptis.Adteci & corontdùvaemfafciculo» Audronici cum lu-
dais dijfrtationem Grace confer iptam, b loan. lÀuincü Gandenfis
' Bibliotheca. Si for te q i Cantacuzxnos enulgafiu * extruder e vna
placer et .Latina ciuitatevtcunqueabillodonatamdmatamque a
cti tuo iudicio.Vale nofque preetbus mutuufacrifque :uua..Autuer-
piat\$. Marty, 1615, iPg&v
i l
em in en t is s im o ,
NO BIS ET DEO A MAB
I H K L IP A N D O.
I T O I B T A N Æ S E D I S A R . -
c a r s t i s c b r o ,
ETERI V SE T B Ê À TV S
ln V omine falutem.
Egimuslitteras PrudentiartudE annoprælenti
^ & non nobisiled Fiddi Abbati menlcOclob.
-in Eta ùccc.xxi utclâ liib iîgillo dirc»$ka«i.juas
ex rekt 11 aduenißc audiuimus.(êd casvfq;(tX-
to Kal.Decetnb.minime vidiinus.Gutïiq;n03
ad Fratrem Fidelei^non litenrum illaium compulliodcd
reeens religiofe Dominas Adofindas perdüccret déuôtio,
aud iui mus ip(u m li bellum aduerfumpejs & fidem nollram
cun&rAfturia pubitee diüulgatum.Etctim fides noftra.vna
eflèt indiflbluta,coepit intètlcopulo s fluékiurenauicula,&
duoe fad a erant. Poftea cum tranquillitaW , nön bipcrtïra,
fed tantum videretur vna.tunc conloqtientesabinuiceïli“
ximus:DontlitIefusinnaui,& hinctndefta&ib^uatimur
&tempeftâtum moleftias fuftin'emus, tpiia importabilis
excitatus eft ventustrtnllaßlus in nobftféfle videturjitifi le«
fus exciretur:& corde&voce clamandiim eftjVt ei dicamus
Domine,falua nos,péri mus. Ttmcfurrexit Iefus^cfiii in rfbfl ra d op
tniebat naui qui cum Petrô eràthus :Turic imperautt vetttpdr ■
mari,&faßa efitranquillitasniàgiia.Ex tune, Deô mileraritc
non turbatur ifta, qua Petrumbabet:fèd turbatur illa,qiràf
Iudam habet. Quomqdo erlim riir'bari poterat, cuiprae»
erat Jplc»in qup Ecclefia fiftüamentunvefti
Pierique fàmeri ex nöftris,eti?.m remîgàcôrêsfortilîÎTni,
nimis lôrrriidab^qnia ljgrus à terra,id.«ft,a corpore Cbrifii
in alto pelagônauiçuï^miduabat.-quia dixeratDominus
Petto:DueinalruM retia* hôceftyin profuridubi dilputariO-
num.&peîâBus (ciipturarumi<^uid n. tairi àrturri, quam âî-
rtitud'irieft^diuiriarum videreiQmd etktri rampröftindurq,
qiiariî^lcire Dci filium, & diuina: generatiopis profeiîio-
nem aflùmcrelQuialicet humana mensvnÔpoflit plene ra-
tioTiis'i nüelligaticrtveco m prehendere, fi dei tarnen pleniru-
d&cbri'iple’ditur.Narnetun'on licctrrobiiïcirei quomodo
nStus eft Dei filius, Icire ramen nobis licet & credere qivod
yètt namsfif.Fôi'teseftote. non foimidèrisnibbildimetl .
ille,proquo bare mtentio^vcnkttx.Ecceego,iirqujt, Vdbijcüm 4■.
fu:n onirfibtu diebus, vfque ad confummationem ficuli. Neqüe-e^ :
riitrihôbfc tatri durairitenrioeïlètjriin Virgôpepeiif[et',&
- qniayifgo' pcperit,int5tio e(l:& quia V irgo peperit Emma* |j
iuidihoceft uobifcüirfI>eus,ipsücredimus,'& adorainusj |
ftognot
icüei fil Oc iliûpn
)5t«xi, ali
A
liat.i6.iy’
Matth.tC. ■
IM-7-Î9 -
B
Matt.16.
14*
If*.lî.t6.,
é*c.8,l4. .
i.Or.io.
4- . jjlfi
’F.quidcm.
•exprima-^
tur.
c I
SaneintelÜge.
D
'R m e * .
rin Ifa.j j\
quia nullus aleer Deus eft. Deniquein perfecutionequid
quæritur nifi vtDeum CbrfiuM negemus.?Itaq;qui no con-
htetur CbrtfiumDetim.veîüm,Maria Virginis filium natum
ex Deo vero.veniam non merebitur.Sed & quicumque fpiri-
tus non cpnfiteiur Cbrifium in darne veniffe, cxDeo non efi, &
ipfe eft Antiohrifins. Qui enim hominem negauerit, Deum
negauitsquia Deus homo eft:& homo Deus eft:& Deus &
homo vnigenitus Cbriftus filius Deieft.Petttis n. qui hanc
nauiculam reget, hominem negauit.Siçenim ait : Non noui
hominem.Non enim dixit.-Nonnoui Deum,aut filium Dei:
Sed cum hominem negauit, filium Dei Deufn negauit. Et
cum ab homine interrogaretur, Qutem medicuntfilium homi-
nisi tune homo homini relpondit &ait:r« esCbriftusfilius Dei
viui. Iplum Chriftum filium Dei viui negauit, Cum dixit:
Non noui hominem.
Sedvbi negauit, Chriftus ligatus tenebatur: Ante præfi-
dem ftabat: Alapis & colaphis cagdebatur : Conlpuebatur.
Nox erat,tenebræ erant, nigus erat, in prçtorio erat:ancil-
laoftiaria oftium claufum tenebat. Adhuc Spiritus landus
plenius Petro non fiiera t datus,quia adhuc lefus nonfueratglo-
rificatus.Vbi veto confelTiis eft Chriftum filium Dei, non e- ;
rat ligatus lefus» neque lolusdèd multitud o lequebatiireö,
quorum mortuos fuicitabat, cæcos inluminabat, lepro-
fos nnindabat.Dçmones eftiigabat,&diueriàsinfirmitates
curabat:quærit ab homintbus;quis habeatuç in populis e-
gregiusille.Cum illi diueifasopiniones proferrent, & alii
dicerentîTu es Elias,alii,1eremias,z\v.,Tu es loannetBaptifia,a-
lii,T u es Propbeta,ttxnc Petrus inter om nés,fine aliqua dubi-
tatione dixit : tu es Chriftusfilius Dei viui. Exclamat Domin9
bearum, cui non caro, iftud te languis reuelaftèt : fed Pater
eius,qui eflèt incælis.Tunc & petra vocatus,poftquam an-
gularé petram ilium primus agnouit.Hæc eft,Petra,de qua
Pater d ixeratper Eûiam Prop he ta m : Ecce,mittam in funda-
mentis StonLapïdem probatum,elettum,angularem,preciofùm: &
omnis,quicredtderit in eo,non confundetur.Et vtique in Lapidé,
in quern credere mandat,Deus eft.De qua petra Paulus A-
poftolus dixit-.Pefrrfautemerat Chriftus.- Ef*quia omnes
iànéU,qui in Chrifto fundati hint, lapides,& petræ ferib ü-
tur:led cumin làcro elôquio fingulari numerorpetra vcl lapis
nominatur, Iblus Chriftus accipicur, Çü-vero petr«e plu-:
raliter appellantur,mébra videlicet fanéli viri qui illius rô-
bore Iblidatifunt,-'’' experiuntur.Quos nimirum Petrus A-
poftolus lapides vpcât,dicens:Fw tanquam lapidesyim coadifi-
caminidomusfpiritualis. Qui omnes non à Petro, led à Chri-
fto petra,ficut & Petrus,nomen acceperunt:5c quod Petro
dixit, Super hanc petram adifical oEcclefiam « w,nori loliPetro
led nobis omnibus dixit.^t quod Petro dixit.-No» reuelauit
tibi iftud caro,&fanguisfed Pater meus, qui in calù eft ; nonlo-
lum Petro,lèd & nobis qui fie credimüs vtPetrus,& hodie
dick, Nam cumnos hodie dicimus corde,& ore corâ om-
ni Ecclelia, T« es Chrifius filius Dei y;«<;pxotinus illerélpôder;
Nori reuelauit yobis iftudçaro,& languiSjféd Pater meusi
qui in caelis elbhoc veritas dixit vni, quod omnibus fuffi-
cit.Hoc nos omnes credimus.quod ille Iblus confelfiis eft.
. Cui caro,&fimguis reuelauit,dkat:Tues adóptiuushu-
manitate, & filiu&Deiyiùilècundnm diuinitatem, none-
nim Petrocato,&iànguisreuelauèrathoc,quoddixit: Tu
es Chriftus filius Deiviui.Gtsitis caro ,& languis? Nunquidnam
Petri,vtipfius caro obftaret,& languis,vc çbriftusDei filius
diceretur.?Nonplane>fedipfîus Domini caro,& lànguisMn
quacarne,&(ànguine,dum homo videtur,quod aflismplè^
rat Deus,non credebatur ellè quod erat. Impolîibileenim
omnibus videbatur,vt Deum crederent,quem hominem
vidèrent. Et tantam illani maieftatem, in qua habitat om-
nisplenitudo Diuinitatis corporaliter, quam iplènô capit
mundusjin corpufculo defpedæ etiam imaginis inclufiim
ait.Non haec carne mea tibi effème Deifiliumreuelauerût
quia ifta '’' me,id eft, caro mea, & languis non promittunt
Dei fiKum.credi.Deniqueôç Propheta ianfl dixeratîEr homo
eft, & quis agnofi. it eitm ? Aperte ergo illi lecundum oculum
iudiçantes,me autem Eliam aut Prophetam,autvnum ali-
quem de Prophetis loquuntur, quia me hominem omni
habitu carnis agnofcunt.Sed tibi reuelauit Pater meus,qui
incæliseft.
QuandoreuelauitpQuo temporeDeus cumPetro locu-
tuseft-Reuekuittibijinquit, Pater meus,qui in cçlis eft. Ac j £
fi apertediceret: Opcribus credidifti.quæ me loquuntur fi-
liumDei.Vidiftimemonuosfufcitare, ca:cosilluminare,
furdos facereaudire,& mutos loqui,fuper aquas ficco ve- j
ftigio ambulare,vernis imperare, infirmosverbo lànare. I
His operibuscredidifti.quæme loquûtuifilium Dei Nam I
& illi me ifta facereviderunc, qui me vnum ex Prophetis 1
nuncupauerunt:quiaomnes mendacium dixerunt,qùia de
firo dixerunt ,non dePatjre reuelatum habuerun r.Qui enim
defuo loquitur,mendacium loquiturxym qualem me vider, ra-
lem me putat elle. Qui enim de Pâtre audit,veritatem dicit lo*n 8-44-
quia de veritate hau rit, & de verirare certificat.
Quid eft veritas?Tu es Chriftus filius Dei yiui.tplc enim
Chriftus hocdixit:E^ofum via,veritas, &vita: Nô enim nos ■
interfuimus, cü ex Patrè filius nalceretunlèd interfuimus/ Loan.i4.
cum à Pâtre Dei filius diceretur.Solqs Pater dixit : Hic eftfilius
Matt.t 7. j.
meus dtleftus.inquo mibi bene complacuWtpfum audite om ni s
anima.Nam cum omnis anima dixit, nobis omnibus dixir. I
Omnis enim anima omnis homo diçirur: ficut eft illud
in GenefuSeptuaginta anima ingreffafunt in Ægyptum cum la- * g
coh. Per tot homines Pater clamat de cario nobis iri terra j ’t,
hominibiis.vt filium fuumaudiamus.Credamusei,&prç-
dicemùséiim coram hominibus.proprium elle filiufn Dei.
Quid primo dubitamus?Si Deo nô credimüs,cui credimüs
Omnia enim,quæ credimus,vel vifu credimüs, vel auditu. ■ ■
Vilus aliquando fallitur ; auditus tamen in fide eft. Fuerunç
tune qui Chriftum viderunt’, & crediderunt. Fueninç
qui viderunt,& non crediderunt.Sunt nunequi euangeliü
audiunt,& Chriftum coram hominibus Dei filium crucifi-
xum conficentur; & funt, qui eum Dei ^filium coram omni- m/nibuJ
bus non e'flecontendunt,intonant Prophetae, Euangelium , [can^f\
clamat, & idem filius per Euangelium luum dicii:Pater,cla~
rificafilium tuum,vt filiustuus cUnficette.Patetci dicit: Claris
ficaui,&iterum clartficabo.Pexexveritas quiatéftificarurveritatem;
Clamatveritas veritati, dequo eftipfa veritas. Re-
Ipondit veritas veritati,qui in hünc mundum non fibi : led
nobis mifithancveritatem.Venit veritasad mendaces : &
putamus, quod eampolfu mus fàcere,nô credendo méda-
cemf Veritas dicitper os carnis lùae:F//»w Dei fum,Et,qui ne*
gai me,negat eum,qui memiftt. Et præfume t aliquis hoc Euan-
gelium dilloluere? An ex parte oportctcredereEuangelio,
1 & ex parte non credere? Qui non credit Euangeiio,nÔ credit
fiiio,cuius eft Euangelium.Et qui non credit, filio non
credit Patri,quimifiçillitNeque n.regem diligimus, fi eiu s
leges odiohabemùs.QuiPatri,& Filio iftadicenri non crédit,
mendax eft , quia Deum putat elle mentitum. Si viri
boni, dicerent,nefes putaremus ellè, npn credere. Deus afi
ferit.-probat Filius:tremens terra teftatun inferna cap tiuos
abfoluunt:mariaobcdiunt:elcrnentalè:uiunt: petræ fein- 1
duntur : Sol obfcuratur:& hæreticus, cum eflèt ratiorialiS,
filium Virginis non elîè Dei filium caulatur.
u Quis eft Dei filius,n:fi Iefiis. quem virgo peperit Maria/
Ipfum nobis promifit per PcophetamPater,dicensRe«e/4-
biturn.vobis filius meus lefus. Hocnomen& angélus Viigini
nnntiauit:Vccabis,inc\uh,nomeneiusIefum. hiceritmagnus, &
filius Altifiimt vocubitur. Potuerat dicere tune, fi verum eflèt,5
quod dicitis : Vocefutlelus adoptiuus filius Altiïîîmi hu-
manirate, & nequaquam adop tiuus diuinitate.Potuerat^Ç
filius dicere:^if dilexït Deus mundum,vtûhnm luum adopti-
uum datet in mundo,vt om nis,qui crediden t in eum, non
pereat.Etvriq;milIiqeius homo eft:&nihil aliud potuerûr
in eo videre incred uli, qui eum erucifixerunt. nifi tantum ;
hominem.Et cum hominemcrucifixetunt,filium Dei cru- |
cifixerunt,Deum erucifixerunt.Pro me paflus eftDcusmeus:
Pro me crucifixus eft Deus meus.Ec quid dico pro met
Pro omnibûspafluseft Dèus nofter. Dicamus ergo: Surge
Deus,iudicaterram.Cm Deo dicitur, lurge, nifi ei, qui mor-
tuus eft?CuiDeo dicitur:Iudicaterrâ,nifi ei,qui à Iudçis iu-
dicatus eft ? SurgeDeus, iudica terrain, qui iudicatus es a
terra. Vnde &in Plàlmo 8i.dicitur:D eus ftetit in ly nagoga
Deorum,in medio autem Deos dilcernit.Et vtiq;qui Deos
difcernit,Deus eft.Et non eft Deus inter Deos, vt hxretici.
aflèrunt,fedDeus Deorum eft. Ille,qui dixit. EgodixiDïie-
ftis,&filiiexcelfi,ipCe eft Deus excelfiis filius Virginis:de quo
Propheta iam dixerat: Ecce Deusexcelfusin fortttudtne fua ve-
Mar 1463,
Luc, iç,i U.
Ltit.l.jl
loan, y j6.
Pfid.Zui,
Pfàl.Zi.6.
'lfis. 40.10.
i