X X I I . Indiculus quèm prapofitus tranfmittit ai
Abbate/n.
Domino fanflo 8c Apoftolica (ede colendo , in
Chrifto venerabili dominodc patri ïllipó tih a , vi-
bis illius, duitatis illius, Ego in Dei nomine Me, bene cu-
piens veftet, in Domino yobisdirigimm lalntem, Sc pto-
camoc fanffitatem vefttara vtpronobis otare dignemi-
oi. Denique cognofcatis quod ifte homo veftet:, no-
mine illo , ad nos confngium fecic , Sc dbnt quod contra
vos culpas habeat commiflas. Pioptctea has littetas
cumialutarioncad VosdireximuSiSc ptecamutvo-
bis, vtvitam& immaneationem, & difciplmamcorpo-
ralcm ei concedere iubeatis, aliam poenitenuam qualem
eïvolueritisiudicareinveftraeftpoteftate. Qjahteriple
homo fecam gaudeat, quod noftcam fuggeftionem ad
vosdepoKsrfTec, & vndgnobisreconiungitis vobisremit-
tere eupitnus. Quid plura.
X X I I I . lndiculmquemp[tpo{mstraii[mimt ai
Abbatem.
Iligendo ad nos d omno, Sc in Chrifto patri no-
ftto venerabiliilli Abbati, Egoille fetuiens atqne
prapofitus veftet. In piimis , illnd ptecamnr fanftita-
tem veftram, vt in veftra fanfta otatione pro me efle non
dedignemini. Denique Domne cognofcatis,deïftofer-
uitio vbi nos ttanfmififfis , pervetbnm illufttis vin tlhus
Comitis , fui iuniotes non exinde fecctunt quomodp
eis fuit demandatutn. Ptbptetea has littetas ad vos di-
reximus , vtdeipfo ccttiotesittis, 8c inancea quomodo
vobis eft vtile-fic. compenfctis , vtnofttam rem non
perdamus. Quid plura? falutamus vós vfque ad gau-
dium.
X X IV . lndiculus Quetn Abbas tranfmittit ad
hominem pagenfem.
tiumveftrum, &operam qualemcumque vos vel juniores
veftri iniunxeritis, facere & adimplere debeam, & fi
exinde negligens , vel iadiuus appamero, fpondeo
me contra v o s , vt talem difcipli nam fupra dorfum me-
um facere iubeatis , quam fuper reliqnos feruos ve-
fttos.
EinisEormularum.
Dl
S. MAXIMI CON
F ESSORIS , CONTRA
M O N O T H E L I T A S E T
Acephalos,
OPVSCVLA TREDECIM.
Nuncprimumiiilucem prolata.
IT ^ T E R P RETE FRA NCISC 0 TFR-
nano Societatu lefi.
MAR T Y R O L O G 1 VM
R O M A N V M D I E X III.-
Augufti.
C Onftantinopoli fanlli Maximi Monachi decln-
m & zxlo Cut holla vcritatisihfignis : qrn cum
aduerfm tMonothditasJlrmue decertaret a Conftan-
tt Imperatore Harctico, praeijis manikin aclingua, in
Cberfintfim reltgatus,reddiditfpiritum.
I N D E X O P V S C V L O R V M
S. Maximi. DVlciffimo noftro, SC vt credimus amico fan61 i illiusin
Dei nomine i l l i , ille eifi peccator Abbas [ T J TifioUaiMannumPriibjtirum.
nos Sc noltri, feruientes veftri , in Domino vobis di- j j C,Dcoferatimibm&volamanbm capita qumquagmta.
6c nöltri ,ïeruiences veiin >w vuuiou* u , ueoperationwHs ervumn
■is a- TTT I
rigimus falutes, & illadptecamur Deum vtmerearisa- %XeodemtraftatucapitaLl.
gere iniftavita quod Deo fit beneplacitum. Prccamur Bpifiolit ad Gregorium Presbyterum&Abbatem de Myßi
vos de illis vtftris homunciunculis, qui in veftrqmini-, chrifii.
fteriö commanent , vel de nofttis caufis itiuicem n o - y . contra eos,qui dicunt, oportere dicere vnam chriflioperatto-
ftrum bonum certamen exinde mittatis , ficut nos de | nemfecundumexfuperantiam^&c.
veftra charitate bene çonfidimus , vt-fic exinde perpor- y j romus dogmaticus ad Marinum Diaconum.
taVf facialis. vlaue nos infimul coniungimus,
Quid y j j .De ^ . ]>aterfipoßibileeß, tranfeat à me calix.
VIII. Deßnitiones varia. M
IX. EpifiolaadNicandrum Epifcopum, deduabusinChrtßoope■
VClua lU d i iw i v u v u v —- , - - - j
tare faciatis,vlque plura?
X X V. Indiculus Quern Epifiopus tranfmittit ad
Abbatem.
rationibus.
X. EpifiolaadPrapofitos,Monachos,&c.Sicilia&c.
XI. Gnoma demonßratiua duarum in Chrtftovoluntatum.
S Anófcorum mentis beatificato domino atque patri , ^H. DißinftiomultipUcisvntonis.
Deique cul tore, & vt confidimus yero amico noftro De duabus naturis Chrißi.
illi gtatia Dei Abbatimos enim in Dei nomine ille qqam-1
uis peccator donum Dei Epifcopus. Deus fck, vefter in o- ] ^ D V Ç T V ï A Ç
mnibus propriusamicus, imprimitus lalutationem. De- ^ I V û L V L n O.
r r c rv * X/Juntreliqua. T M i rM P T3D TX-rf'VA
XXfVI. Cautiodeinfracluris.
COntigit, qùod ceilarium, vel fpicarium vefttum in-
fregi,& exinde annonam, vel aliam raupam in fo-
lidos tantps furaui, dum & vos & aduocatus vefter, exinde
ante ilium Gomitçm interpellate feciftis, .& ego
hanccaufam nullatenus potui denegare. SicabipfisRa-
ciraburgiis fuit indicatum, vt per Vuadium meum, earn
contra vos cpmponere atque fatisfacere debeam, hoceft,
lolidos tantos vel *: fed dum ipfos folidos minime habui
vndetranfioluere debeam ficmihiaptificauit, vt brachium
in collumpofui & per comam capitis raei eprim præ
fentibushominibus traderefeci, inearationevtinterim
quod ipfos folidos veftros reddere potuero , & ferui-
M A X IM
I N V N C P R IM VM E D I T A .
EPISTOL A S. lMAXIM I AF> UMARP
num Presbyterum.
Vm propofitu tibi fit,Pater in Deo honora-
dejamicitia laudatiffimä cü Deo inire cöpo-
fite cursü ad eum coficis , ratione quide ad
w gignendam virtutem natura reift circüfcrib6s,
mentcveroad conftituenda coniun&ione cuco fine
errore,motü omnis f^culi,ac reporis terminans,a? defini-
ens.quib. ardentius qupdamrpododefideriu Deiintrpdu
citur,quod quidem infinitateDei motumdefiderantisex-
tendir *, & in comprehenfibilitate, appetitum tibi efficit
incömprehenfum,cuius extremümeftipfe Dcus,quiefb-
I ftentatur
I yita;5c v>-
| c a i d t i o u e
I f i e e f t r a t i o
■ hypoftafuj
I Cue perfo.
I
V i t a r a t i o -
cuurdignis expletio defiderij, vtquifit ipfaperfebono-
rumfruitio, cuius comprehenfiorfem ratio folamexperi-
enriam feit efle, vt qure fit plane coniundio, fupra quam
intelligi poteft. quippe cumnUllaforma,aut exemplo fub
incelligentiam cadente exprimi, aut reprxfentari polfit.i
idcircoviwfaflaeft tibiperfonarationis; ratio veto per-
fonavit£e,quse duohominemdefcribuntver^nouumfe-
cundura Chriftum, ferente exemplo &imitatione ima-
ginem, &fimilitudinemDei, quasnunc exiftimandum
eftefle veritatem & bonitatem, vt veritas fit finis contem-
plationis, .bonitasadlionis: illaaduerfaria menda.cij eftj
hsc,prauitatis.
Hinctibi cum vfu & exercitationp virtutum coniun&a
eftdiuinorum dogmatum corijprehenfio , quaemultaco-
gnitione^ &vineceflari£econclufionis conftringitur, qua
comptehenfione inftrutftus cumalioquidifcemeres, &
abiiceres, quod a quibufdam de voluntatibus non limate,
& diligenter propofitumeft, qui dicuncidem efleinter fe
$vht<nv,xgl/SuAict*, npoaiptnvxffl yv dfjil/jj,
am xsu ksu ?pov«/x«6, fobfque nominibus differre,fu-
turamqj vnam Dei, &San<5fcorum voluntatem, & o b earn
caufam affirmant habere Chriftum vnarti voluntatem eli-
C!r * f ci.ramorta*em $ eligere vero fanum die diuitem ®
eile, & immorfalem noh dicimus. quia voluntas alicu* fe<laPPefi*
msreieorum eft, qus in noftrapoteftate funt, & qure non ti° bo“ a>
funr. e ledio vero eorum tantum eft , quae funt in noftra ?C ^
poteftate, quaeque anobis fieri poffimt. & rurfus tabs voluntas
eft finis j ele^io eorum, quaefpea:antadfinem,fi-
nem lgituraiuntefleid, quod volumus, vt eftfanitas. ad
fanem vero lpe<ftat,de quo confilium capitur»vt,verbi gratia,
modus fanitatiscomparandae. Quam igitur fimilitudi-
nem habet Confilium cum eo, de quo confiliiim capitur,
hanc habere dicunt talem alipuius rei cum eleftione. quia
h*c tantum eligimqs, quae per nos exiftimamus fieri pof-
lei volumus autem etiamquaefacere ipfinonpoflumus.
Demonftratum igitureft, neque voluntatem talem efle
eledcionem.rurfus etiam demonftrabitur non efle conful-
tationem,id eft confilium.
Titft »yov &Mu<riof. dicamus nosdeconfiUo, idefi,
deconfultatione. F
BOnfilium, id eft, confultarionem efle amnt appeti-
cum inquirentemde rebus agendfs,qua: W«ido
“acuralis
JUaliscft
“Ppetido
fun-'.
pliciter.T
. - icuus aucnais, qus penes nos
gentem, tames propter paBpettateiH Spimas, cum qua funt;Eligibile veto, quod eft ex confilio iudicatum Hinc
altusSceducamses,.nonfanshabuifti confirmate per te, >giturpatet,confultationemquidemeffeiniis,qu*adhuc
quodrfaen,d.caft.,fedmecum,raperlt1a nutritura,vo- quatuuturtekaioneu.veromijs.quxiamanteaiudicata
luifti habete comprobarprem eorum, quaettbi bene co- funtudque liquettionfolum ex definitioneded ctymolo-
gnirafunt. hocigtturtaaurujvenio.quamvusaudax, vi--gia. w/iaipnoi enim, id eft,eligibileeft,quodeftanteali.
Stus tamen mercede obedienti*. Scribam de vnoquoque ud «'/ssT?.,id eft, ante aliud eligendum.
hhoormumm nnoommiinnuiimm oo rrdd iinn ee.,& &h br rfienuiirtse. rr., & veluri deficie'ns. o •
non afferam ad fenbedum mea : quomodo enim afferam,
quænon habeo? fed quæalij elaborarunt, eacolligam,vt
feiamus, q> vtroq; difteruntinter fe hæc,nomine fcü.& re
D E N A T V R A L I V O L V N T A T E
id eft>appecitione..
ITej » Tfoaififfiatiid efi, de elettione.
J C Le&ionem efle aiunt apperitum cofultantem dere-*
JL/bus agendis, quae in poteftate noftra funt: mixtum e-
aim quid eft,& cum multisiumftum eft electio ex.appetitu,&
confilio, ac iudicio compofita.nullum enim exhis fi S Oluntatem naturalem aiunt efle vim appetentem, perfefpedetur, efteledio. non enim eft appetitus per fe,
quod eft fecundum naturam, & proprietäres om- neque confilium,neque iudicium,fed com mixtum ex his^
nes, qu* naturae fecundum fubftantiam infunt , con- j ficuthomo naturae noftra? compofituseftex corpore & a -
feruantem, hacernm voluntate naturali fubftantia natu- nima. quandoquiderii tunc, quod ex confilio iudicatum
raliter conftriótaefle, & viuere, & moueri fecundum fen-
fum, 6c mentem appétit , cupiens fuam naturalem,
&plenam ôv707»7(e,ijdeft,cntitacem, eft enim nacura fui
appetens, & eorum , quæ earn conftituunt, ÖCtuentur,
idqiie ea ratione, qua e ft, fecundum quamfafta eft ex
appetitu dependens. vndeälij hanc voluntatem naturalem
déficientes, aiunt efle appetitum rationalem, & vitalem
, eleâionem vero appetitionem confultatricem de
ijs,quæ funt in noftra poteftate. Non eft igitur appetitio
eleftio, fi quidem appetitio (implex quædam appetentia
rarionalis, & vitaliszeleiftio vero congrefliis appetitus, &
confilij ,ac indicij.appetentes enim primum confulramus,
&confultantesiudicamus, & fado iudicio pneponimus
deteriori, quod meliuseflèiudicio probatum eft,& appetitio
quidem folum ex naturalibus pendet;eledio vero ex
illis tantum, quæ penes nos funt, &anobis fieri poflimr,
non eft igitur eledio appetitio.
riiyl ßovhnirtaf. dicamus de voluntate nonfimpliciterfed
~ alicuiusreibona,velmala.
SEd neque voluntas tabs eft eledio: tabs enim voluntas
appetitio eft pbataftica,id eft, fo.la cógitatione formata:
appetitio inquamphantaftica eftfoliuscogitatiuæ
facultatis fine ratione c6fultante,eorû,quæfunt in nobis,
& quæ non funt: vel eft naturalis appetitio tabs, eledio
veto eft appetitio confultans,eorum,quçà nobis fieri pof-
funt. Satis quidem erat hæcfolaratio deferiptionis, quæ
horuth nominum differentiam often dit, ad tollendam
contentioncm eorum, qui fuperuacaneè verba faciunt.*&
nefcio quomodo,vt honefte dicam,con tra ea dicunt,quæ
tedè iudicata funt. Quia vero defiderät, qui ftudioinqui-
renditenentur,inquæftionemampbusinciimbere, dice-
Imus alii èr ; aiunt, qui de his commëntati funt, non omnibus,
quibusconueniteligerc , omnino conuenjt velle.di-
jCimnsenim veilequidem aliquem fanum efle, diuitem
eftifit èïedio, Sceligendujcum aflumit appetitum.necefli-
rioigiturearum rerum eft eledio poft confilium, dequi-
buseratconfilium ante iudicium.illà enim eligimus,de
qnibus confulramus.
De quitus confultemus.
BOnfultamus de ijs, quæfunt in noftra poteftate, &
per nos fieri poflunt, quæq; incertum , & obfeurum
h ab e n t fi nem .Didü eft,iff ijs^quafunt in noßrapoteflate, quia
folum de rebus agendis cêfulramus. hæc enim funt in no-
ftra poteftate.non enim confulramus de fapientia.quç per
fe eft:quia non de Deo ; neq; de iis, quæ neceflàrio,& fem-
pefèodem modo fiunt, vtdemotu rotundo rempbrumj
neque de ijs,quæ non quidem femper manent,fempcr tarnen
fi militer fiunt, vr de ortu, &occafu folis ; neq; de iiSi
quæ natura quidam fiunt, non tarnen femper eodem modo,
fedvtplurimum, vtde canicie fexagefimum annum
nati,aut pubevigefimum; neque d e iis ,quæ natura qui-
dem,fed alias aliter, incerto tempore; vt deimbribus,fic-
citätibus, & grandine. proprer hæc diduèft de ijs con’fuU
tari,quæ funt in noftra poteftate. illudaùtem.quæ per nos
fieri poflunt, didum eft, quia non d^omnibus homing
bus , neque de omnireconfulramus, immonequede
omnibus , quæinnobisfunt,&pernosfiunc,fed’opor-
te tad dere, quæ incertum finem habent.Si enim manife-
ftus fit,& certus, non iam de eoconfultainus, quamuisin
noftra poteftate fit, & præter nos fiat. Demonftratum veto
eft non capi confilium de fine, fed deijs, quæ fpedant
ad finem.deliberamus enim, non vt ditemur,fed quomo^
do,& per quas viäs. & vt paucis dîçam, de his foluib deli-
beramus, quorum ad ioæquè contingit. æquè vero con-
tingens eft, quod æquefacere poflumus arq-contrariu ei:
nifi.n.vtrumqhepoflimus,nonde vtroq; deliberamusi-de
certisenim, &manifeftis, velquæficripoflunt, & non
continguric, jiemo confultat. fi enim alterum tantum
opjfpfhorum poteramus, illüdquidem erat eertum,tan -
---------- ■: - ______ ^ ce À qquuaamm