IH ie ru là -
S. P. 7^ Max. Cap. Otconomtorurp,
Quamobrem fpei, futura fubi j cere oculis tanquam præfcntia, aeper-
tom quæ diuifa erant, vniones efficiont.
qui funt vtiiuerfaliores, vniendo com p lé to n s« ..« qm
(iiht magis particulates : y t quæ particularly funt, ad vmuétlàlianatutalùmhabcantrelaàonem.
Qumctaim habita
relatione mentis ad fenfum , ccehaà terram fenfi-
liom ad inrelle&ualia'i natutæad ta tionem, quxdam elt
in Ipiritu ratio, quae ifta continet, donans tills mutuam
vnioncm.
C a p . tfy.
Qui potuit fiibmouerc fenfiis ab effedtibus, & fepa-
rauitanimamab habitudine{erifuum, potuitvtiquede
moliriaditura diaboli per medios fenfus inammum. be
obi din deferto, dico verb in fpeculatione naturâli, pias
decreaturisopiniones, quafiturres muniras ædificauit:
ad quas qui confogit,turn extimefeit dæmones m hac io-
liiudine, hoc eft, rerum vifibiliunrnatura, latrocimaex-
ercentes: quiperfenfumfeducuntanimum, &adigno*
rantiæ tenebras detrudunt. Quienimreligiofam circav-
numquodque obtinec opinionem, non metrnt dæmones,
qui perea quæfubiacent oculis, fallunt homines.
C ap.
« Omnis fpeculatione pollens animus, eft yerus agrico-
fa V conferuans ftudio & diligentia fua diuina bonorum
femina àzizanijs pura, quandiu fuiconferuatricemhabet
Dei memoriam. Inquicenim j Et erat inquirens Dominum
in diebus Zachariæ, in timoré Domini. Porro
fermo diuinus feit, Zachariam , fitransfëraturm vo-
cemGræcam, effememoriam Dei. Quaredçprecemur
fuadere, nufquam abeffe ab ijs qui oppugnamur abad-
uerfarià potéftate, Deum propugnatorem , pro quo &
propter quern fandti bello petuntur ; quia nunquame-
uenire folet, vtcitrafacilemaut diflicüem expeâatio-
nem quifpiam conucrtatur ad Deum.
C a p . 7 2.
v, R e vera nihil perinde conciliât inter fe diflfdentes, v -
numque gigriit illis animum confpirante beneUölentia
deuih£tum,vt chari tas: cuius charadfcer eft æqualis dignitatis
decus. Igitur caufa efHciens vt faculcates animales,
hoc e ft I rationalise.irafeendi, 8c concupifcendi conue-
niant & vniantur fimul circa res diuinas, eft diledtio, qua
hi qui paremàDeo iam per gratiam adepti funt honorem,
deicribentes in memoria diuinæ pulchritudinis or-
namentum conferuant indélebil§»animavice monimen-
ti deferibente & infculpente in praecipua fui parte intc-
meratum ilium decor em,diuinæ dile<£^ionisaue£tum.
C a p . 73.
Mens omnis diuino robore accin&a , veluti fenio-
res quofdam ac duces habet, facultatem rationalem, ex
qua folet öriri fides cognpicendi petita,per quam fecreta
ratione docetur Deum femper elle præfentem, & per fpe
adhæretfuturis vtpraefentibus. Itemappetendi facülta-
tem, ex qua diuina conftat diledtio , per quam affixum
fpontèdefiderio intemeratae.deitatis nabet affedtumin-
dilfolubilem ab eo quod expetit. Infuper & irafeendi facultatem
, qua mordicus amplédtitur pacem diuinam.
I F
Triumfi ;
uinæfa-,
cultatum !
; concmfin !
ad vittw
conftiiu.
tioncm,1
Dominum femper, vt conferuetur nobis falutatis eins afttingens cupiditatis motnm in amotem diuinum. Has
; nevel hoc ipfiim quod prófpetèfucccdit, ela- | autemipfasfacultateshabet mensûmms f ik cooperan-
. r , ^ _ __ _________rfi«rnmadauferendumvitium.tamin (ublime, & quzlupra naturamfunt, audentem; tumadftatuendamvirmore
Oziae, corrumpät animam.
C a p . 6-7.
Firma return contemplatie liberatam affeótionibus
requirit animam, quæ 1er uialemdicitur, turn prop ter in-
mHftîcè'fîi tegram virtutem, turn ob expertém materiæ feientiam:
Mifice:. j quæ bon (blum per abdicationem affeôtionum, led ima-
ginationum etiam fènfibilium exoritur.
C a p . 6 8 .
tes tum adauferendum vitium , tum ad ftatuendam vir-
tutem atque conferuandam. J
. C a p . 7 4 *; ,,
Sine vi rationali non eft do61 a cognitio, & abfque co-
gni,tione non confiftit fides, vndege'rmen puldhrumfpes
emanat, per quam fidelis adhzretfuturis perindeaeprz-
fentibus.Äc citra facultatem appetendi non fubfiftit de-
fiderium, cuius finiseftdile6lio. Siquidem amare,cuiuf
dam cupiditatis eft proprium. Itidem abfque irafeendi
potentia appetitum confirmante , vt cum eo quod dele-
Sine fide fpe, & chatitatc nee quodvitióium eftpror- aar.vniatur.nequaquampaxormfolettfireverapaseft,
fns euacnatnr , nee quod bonum eft'felicitet omnino | impennrbata&plena etustjuod gtanffimu eftpoffeffio.
C a p . 7 (,
‘ Fidci,
I mam ante
Dcum a-
puna.
fuccedit. Nam fides fuadet animo qüioppugnatur, ad
! Deum confugere,affertque illi folatium totius apparatus
* armorum corporeorum,vt confidenter agar.Spesautem
Qui non antea fueri t expu rgat us ab effedlonibus,- fpe-
culationem naturalem minimedebetattingero, propter
imagines return fenfilium, quæ formate pöflunt affedio-
Chdtuatis conftituiturapudilium,auxilijdiuiniminimefallensex- „ „ „ w « nm.w.tuxûeffeçlus
promiiTor : quæ pollicetur pqteftatum aduerfatiarum in- I nenfin animo non plenè a ^ â i önibfas liberate».Animus
iin amanrt tcrnecioncm< At veró charitas reddit ilium , etiam(i op- ! enim qui per imaginationem fenfu immoraturinfuper-
pugneturinbnfacifè mobilem,imp prorfusimmobilem j fidebusrerumfenfiliüm, affedionum immundarumfit
à dileiftione diuina, affigens defiderio dimno vim o- 0pifex,quiper contemplationemadgermanafiblintel.
mnemaffeólusillius. ‘ v -r: • * '
' Fides eft
! prima Dei
'reforreftio
lin nobis.
"*f Koyav,
meatem.
C ap. 69. .
Fides folatur animum qui oppugnatur, auxilij fpe r.o-
boratum. Spes autem in confpedum producitopem, de
qua conceptaerat fiducia, &repellit aduerfariorum in-
curfionem.Charitas verb amanti Deum animo extinguit
hoftium impetum , defiderio diuino penitus extermi-
natum.
f C ap. 70.
Primus &vnicUs diuinte re veraparricipationis,nem-
pefeientis verte,filius, eft lermo diuinaéqutein nobis eft,
refurredionis,per fidem,cum decenti diipenfatione in-
telledus, videlicet diferetione, ftrenuè (uperans infiiltus
tarn fpontanearum quam violcntarum tentationum. Et-
enimprimain nobis relurrediopei, perignorahtiama
nobis enecari, eft fides per opera mandatorum rede gu-
bernata.
G a p . 71. •
Conuerfio ad Deum,per feipfam indicat aperte t ani-
mum fpe diuina pleniffimurti: üné quo nullatenus quit-
quam incUnare folet in Deum. Siquidctri proprium eft
ledualia tranfire nequic.
C a p . .7 6 .
Pacis dqj
niuo.
Animus j
(enfilibiuj
immon-1
t a r , fitaf]
feßionusj
'immuiub
Quiduminfurgerencaffediones, fortiter claufit fenfus
, & imaginationem ac memoriam fenfilium prorfus
expulit, motufque naturales animi circarerumexterna-
rum indagationem verfmees, plane cocrcuit, auxilio diuino
vidoria p oti tus, pudore fuffuditmalignam &tyran-
nicam, quae infiirrexit in illum,poteftacem.
C a p . '7 7 .
Cum ratio amens euaferit,ira effrenata,appetitus irra-
tionalis, & ignoratio, tyrannis lafciuia animam occupa-
ueriptjtunc habitus vitiofus efficax,varijs fenfiium volu-
ptatib us implicitus, nalci folet.
C 'A P. 78.
Quando maligna; poteftates irrumpunt, non debet a-
nimus, qui feite nouit euitare inuolucrainuiiibilia, naturalem
exercere fpeculationem , nec alind quippiam age-
re,nifi duntaxat precari, & laboribus cPrpus domare, ac
omni ftudio terreriamprudentiam fubuertere, murofq;
ciuitatiscuftodirc: dieoaucem virturesprote6tricesani-
mte,fiue femitas virtutum conferuatrices conrinentiam,
Habitus
ubfus I
vnde in *■
nimona-
featur.
Qsi^pl
dum in
jentationibus.
I Viadsmoj
[ uis in anl-
I niamirj
rumpenjT
Koy*{>
Orationis
vircus in
tcntaiioni;
inquam,& patientiamme quo modo is qui folct animam
abforbere turbulenta fubuerfione,cum deceperft per de-
xtera, fubreptum animum auocetà D eo, & perça quæ
exiftimantur bonaad détériora fubducat intélledum,
alioqui quærentem.quæ redafünt.
C a p. 79.
Qui confiderata & coërcente continentia & patientia
ftrenuè fenfus fubduxerit, aeviribus anima: fenfibiUum
imaginum aditum ad animum circumuallauerit , nullo
nègotio inalignas diaboli machinas delet , fubuertens
eum cum püdore à via quâ venit. Porro via quafolet ac-
cedere diabblus, funt res materiales,quæ facere videntur
ad coagmentationém corporis. ^
C a p. 80.
Intelledus qui fecundum naturam ratione media fi-
biipfi fenfum accommodât, veram, quæ naicitur, ex na-
turali fpeculatione,carpit feientiam.
C a p . 8 ii
rumlatentes,in animam. Çæterum qui literæ foli alli-
gant intelle&um, more Iudaico,in hoc feculo fufcipiunt
p'romilïiones intemeratorum bonorum, ignari quæfe-
cundumnaturamfintànimæbotia.
C ap. 8 6.
Qmgeftatimaginentçceleftishominis, feftinatvtper
omnia ipiritu fequatur fandtam fcripturam : in quo per
yirtutem 8c cognitionem confiftit animæ conferuatio.
Qui verè portât imaginem terreni, nudam literam fedta-
tur ; vndenafciturcultusperfenfum inferuienseorpori,
qui producit affedliones.
C a p . 7 8 .
PotentiaDei, eft virtusilia quæ tollitaffedtiones, &
pias cogitàtiones conferuat: quam gignitexecutio mandatorum,
pèr quam malignas poteftates bonos aduer-
fantes, coopérante Deo,imo vero potiusfolaDei vittute
fundimus Àt celfitudo Dei, eft cognitio veritatis ; quam
parat laboriricontemplandiscréàturisadhibitus, aclu-
„Fo ntes fru nt extra vr1b em, quos o1o0lt rux*i t tE- zechl i• as th. oc-. dore1 s<i n<i:x ercenjd rsvirtutibujsrp r-o uenictes,qn\ nfantp•a•r- ruuinium.tA l? r . res labor«. Vnde vim mendacu tepuenantem veritati
eft.vmaerfAfenfibMn.ms.Horumautemfonuumaqu?, Andtels delemUS , omnem fublimifarem malignorum
funt .pforum fenfibam notms ' Porto Badia» per me- j f iriQlam eItollcntiaB1 fe aduerfmfeientiam Dei humi-
dium diftingbenseiultatein, eftcogmtio qu® pernato- irantesacdeftracntcs. Quacnim ratione operaticpro-
ralemfpeculationem exnotionibus Tenfilmm colltgitur, cteac virtacem,ica fpeculikoTcicntiam.
tranfienspermediam animam, velutconnnis inter ten- 1
fum Sdntelledfcum. Cognitio enim fenfilium d facul-
tate intelledtiua non eft btnnino aliena, neque in foli-
dum tribuitur fenfitiuz facultati; fed veluti mediatrix
quidam conuentionis ipfius intelletftuf cum fenfu , 8c
fenfus cum intellei^u,, per feiplam efficit illdrum mutuam
propinquitatem: in fenfu quidem fecundnm Ipe-
ciemformatafigarisrerum fenfiliumrinintelledtu autem
figuratum typos transferre a‘d 7 cognitiones. Qqam-
obtem fluuius mediatim diuidensciuita'tem,appeilatus
eft merito ,'cognitio eorum quae fubiacent oculis quafi
inter extrema confinis, dice autem inter,fenfum & intel-
ledtum.
C ap. 82,
fc«. 4,
Bcacm
Abel.
Qui,duminfurgunt tentationes, abftinetdfpeeulä-
tione naturali, Se colfedto ab Omnibus rebus animo tarn
ihfeipfiim quamergaDeum, precesampledtitur, habi-1
fturn andtorem vitij interimit, 8c auertit cum pudore dia-
bolum; prædidtum habitum (uggerc tem.-quo fretus cum1
arrogantiafuaaccefiîr ad animam, fuperbis cogitatio-
nibus elatus,aduerfus vericatem.Quod quidem cum forte
cognouifiet, pertuliflet ,ac feciflet magnus illeDauid,
C a p. 88.
Scientia indelebilis habens indefinirum-anitnae mo*
dum fuperantem inceliigenriam circa diuinum numen
infinitum, ex illaincertitudine fuperinfinitam effingico-
pinionem veritatis. Atfapientis ex prouidentia bonitatis
vltrbneaimitätio , adfert honorem, qui eft, quantum
hominiconceditur, valde clara difpofitae mentis alfimi-
latiocumDeo.
C a p . 89.'
Lingua indicium eft facultätis anima: cognitive i gut-*
tut autem naturaliserga corpus amoris eft argumentum.
Qui e.rgo hxc inuicem ignominiose copulat, nequit me.
minilfe tranquilli feettndum virtutem & feientiam habk
tus,cumdelcdtetur confufione, ftudio in affedtionibus
corporeis coUocato.
C a p . 9 0 .
Naturales appetitiones ac voluptateS., quz dominis
ignominiam non affetunt, veluti necefiatiam confccu-*
tionem riaturalis delidcrij faciunt. Siqnidem quilibet
etiam cijous nosvelinuitoS natura deleaaC, vtpoce qui
j praecedentem iolaturpenuriam:öipotus,tollehs fitis per*
qurex omnibus, maximè bellorum intclleanabuin a- ] tiubationemifomnus.qm vigiliisexhauftasvircs rccreatl
ciem expertus mx-.ium confifimt, inqaif,ptcuur aiwfimt & J ia quæcûhqae namraliter nobis adhirentia, quçrie^
minimum,&humlMmfum,&filttiabomi. Etpoithunc : cefliria quidem funt adtuendam nataram , adcompa-
dminns Ieremias praccipiens populo, neegredereturci- | randam ai;tem , ftudiofis hominibus vtilia.
uira.cem proptercircumimininenremgladium hoibum. Qua: .quidem fimul obueniqnt omni animo fugienti
C ap . 83.
Igitur & beatus A b e lfiobferuafiet quidem, &<:um
Confufioriempcccati, neper ea maneatredadiusin ferui-
t litem obfcoenarum 8c quæ prie ter naturam nobis infime
affedtionum, rionhabentiuniin nobis aliam originem,
Cain nonexiifietin campnm, hoc eft, in latitudinem quam exmotione affeftionum naturalium , quznobi-
fpeculationis naturalis , ante exutäs affedtiones, nun- feum vna commeare nonfolcnt ad immortalem 8c diu*
quam infurgens illum dolo ipterfcciflct lex carnis, tumamvicam.
quae & eft,&vocatur Cain, & ante perfedtum habitüm
comparatum.propofitislepidisperrerumfpeculationem
damirrepfit. *
C a p . 84.
Itidem etiam Dinafummi Iacob filia, fi non exiifiet
cum filiabus indigenatum, hoc eft, imaginarionibus feji-
fitiuis, n e quaquam Sichern filius Emor infurgens humi-
liaffetillam. . :
C a p . 85.
Bonum e ft, no.s antequam perfedtum habitum ade-
prifimus, non attingere ipeculationem naturalem ;.ne
dum indagamuS rationes Ipiritalesexvifibilibuscreatu-
ns afteiftiones infeij colligamus. plus enimapud imper-
fedtos figura: eminentes rerum oculis {ubipdarum pof-
hintin fcnfuin, quam rationes fiib figuris rerum creatac
a M 5>.ï*
Verba Dei nudèfola.pronuhciationeèmifla,noft ex-
audiuntur, cum vóeem proferentium ilia non habeant,
vtpotc operationem. Sin per execütiöhem mandatorum
proferantur, cumdzmones habenthuiufmódivociin-
feruientes, turn homines pEomotione operum iufticiae
nullo negotio diuinum cordis templum zdificantes.
C a P. 92.
Quemadmpdum Deus fecundum fiibftantiam hon
caditiub notitiam : ica nec verbum D ei notiohe noftra
comprehenditur.Nam fërmo fcripturse(andt^licet ratione
literarum rëcipiat circunfcriptionem , fimul defiriens
cum temporibusrerum quz enarrantur: atfpiritu quoad
fpeculationes rerum qu® pertradbntur inteïledu, peni-
tus manet incircunfcriptus.
Geaef.ti.
H
DeUS fe-
cundum
fubftaa- v
gnofcinon
poteft.