' A
S ï
1a
itufi 18.
Bb iS.
B
Fratram.
iniquita-
tcs conte-
gere. v
m
Mortici-.’
[numcof
jmedcre.
D
IL •-■hrvmx
jl.-rs'cifrni
|ï«jSul3r/Â;,
1 Eztoh.' ib .
I Ufa. 69.
Jjycb/j ■ Presbyttri.
tionem meam, yperiat p l l i j d te^" *
tium terra op e r ic , vjpQieWpn«& rferaanentia, ^
tiicpntia,^pr,c|fiV?.t^. Et qoioru(p|proKibicus eft .clamor
jLdcalqiaketTicreiquemaftmodiimSodomoram^ftendebat:
p£9 enim ^qlebant p«nitenriam agere ,ita v£
beu?fieipT&a^
ytrumclamoremquivenipadrhe opere complaierunt, an^orieri
jf.tjrrjci^wi/Sed&Iobfiueapiab^lpjli^etaiTiil^m^fiut
ab his quiexproBranido^i ingereBancimquicarc^i'n^
i^terePotninq^|\ti,eftnph^^iciaBep,6^ a ^ feia'ma^
bat. t e r r a r t t y i t e i r i f i e r i i a t ,
cumin telatehdiclamormeus. T d ^
fcdadDeum afcendat. Propter qj|bd addidit.' Ec°|
nuncinQcelo tcftis meusy< & .cb^ftias ’^ewiftexcalisV.
Secundum hanc crgo interitipncm , legislatot ea quae
diiftaTuht ponepLSjaddidit. “
Animaemmomnis carnisM famuineeH.l 1. ~
' ^Peindeadijatv id
gdlne ^p^ef& pamis^noh comedMis^ quia.anitpi^ca^-
nisinfohguineeft. conteftans ab omnfiniquitate abfti-
neri. Conteftans autem non exponere ca quae contra
yo.luntatem |
terra: eius qui cap^us eft., id eftvifos {anguine m, cbOpc-
rieuces illud vcnia,& compallione. Sanguinein enim
cpideciens,, & _animam , quidilFamat 'proxilhi pecca--
tumredb putatur,’ quia animae mors, peccatum eft his,
u v.ocari^ &:' qme.fofo^ effugere, aic enim:
. , ji .v. , | r
. . E r q i u c i t n q u e . ,s . ^ ....
j Ecneqde fac^rdptiujn , irequefidqs, neque fandificac
A P v
ET dixit lfrael.& dices
ad eos: 1gopomimtsDeus vefier. luxtawnfuctudmmtsr-
raXegwrfin qua habit aft is> non fiiaetrs. liixta mrem regiems
legïtmis eorum ambülabitis. Facietisiudicia mea^ CP •precept a
mid ferudbitis, & ambulabitisin eis. tgo pomiriiis-Demmfi&,
Cufioditelegesme<ts, atqtieindicia :■ quefacienshmoyviuetin
Iw Quon&m niultaillis differenter fonckiit $ ne m
multicudihe éorüm^^i^quaeiknciebantur, deficeret isqui
iégem 'accïpieb'at*, intentiöïiem-fimpliciter, &-hon in
plurä Hifcerperitëm | oftëndit: ita vt leiens quid lit corri-
•gendum, 6c ad quem finera tendat legis intelle&us, pra
ihültiplieitätencindeft'ciät;*Sicuthi>qui maremauigantj,
’qüahdöltdfinémnaüigij ;6cadterminum Gurfus,&pot|5
.tutn'óculèsextendunt'jfacile longitudinempelagi, &dir
nèdcfeftupercurrunt. Pr^eipiens ©rgo eaqusnun&di-*
<Sta fuhr, Fgo.fum Dominus Deusveßer^inqüit, v ter fear o rem
öeD'omihum^difecnreseiim'qlumundaiut,, fummo ftar
dióë'a’qua;prteeeptdTüntab epy cuftodiamvi^.iSic'.fergo
Endibftis tótius intentionem explänaukiQn* eftaiitenv
haéc ? Vt ab oinftiiniqnitate^blHneämus, & quas.virtutis:
führ aganiufe,iuxta conßietudinem tecrje^gypti, Si ijixta
nTofr ëiii teriäe G haHäah n i hilfarcere,fi c >iho mn i ini quica-
te abftineri prxcepic.LXX. auiem.pro cönliierudine, ftu-
diä interpretanluht: quia malignas adlnuentioncs, &
fabul^^lètdidinafëripturaappellarërnalorum.ftudia:
vcpotcE^chielediCenrepoftiiitquitates, quasPeusin
t^plötcttiöiresIfraelägerBoliiAiditrEtdixw'admcno-T
t ■ ' ! dia tiiatora bomni. Non iolum ergo a rornjcatione iyjoC
F :
jF.go'fiim) !
ÏDooeinuà
Stùdiaip1
(cripcuris
ac'
cipiciiili.
8,
de indigenis quam de aduenis, laüabït vèftes fuas S ’jemetipfüm
quitatenijuam.]^i > • ||É | ; -1. îMMifatë-1
Mortieiqum çflep>eceato,rem, vtpôté qui cfùd®ieP
peçcati luftinet inqtte>n, a beftijs àutem captuih »_Jiôn :
tantum Smpliciter ,. fe,d yâldè peccatotem^^tn ianturri
yt;tnaligniineqoperennir-Dæm^nçjî .,• fient Fuit Iudas,
qui Diabolo ingiedience in cordc fuo, Chriftum tradid
it : o l im d ix im q s .q u u m p q lI d t iq ^ U m f^ ç rm c ia le g i s I a -
jo^çxppqp®^ .$ed1il^ q i^ ç .n i*
tiçjpa »-autilKd^j&^pS» ! ? ’
• Hicauteih
eumquicomédie, videlicec qui totum illias peccàtum ?
fuumprqpriurq feeft, fuamquen^ignani intehtionerti
^exple.uftexmalp., ,qdodiB'?S§IPPaftj^? Ann
^& G a lph a squ in q n îimjp li^ e rludæ p^d
pro di tio.nis e ffe d i ,, ipfténim ementes proditionis eid^;^
derunt pccuniam, ôt olim clurientes, vel deiiderantes
moitem Do mini, ad pafee n dam 'nUcriendamue hiam
intentionem ad (atisfaciendumdehderio, perludam
prarualuerunt: huiuhndaiçomede'rqmorticin^, & abe-
^tqs capc% dicuhtur. Qui decelfe h^>çnt hluire ve^men-'
ca-fua, & corpus üauat autem vefté’m fuam &corpus, qui
mandat femetipfum totum, id cft intèriorém^tferio-
remquë iuumhqmïnem ? quia intra ^eftimenfa cprpüs
eft-, lient intra exfcriprëm hpraihemhpchb qiii intèrior.
Qrromodoautemlauat î Perb£pcifmum, aut perabun-
,dantiamlaehrymarum, imitantiuin aquas bijjjtifmatis.
Quiautemhoc non facic, portabic iniquitarem iuam ,•
retributionem vidèlicÆ iniuftitix*:. ‘Sic enim diuinam
fçiipturam in^peçcad| pqtî|Bmu^iefti^d^té dnuënoes
cornni i nànteqi,y nde È z e^ te l ÊFci^m'inî^ii.xi'C aitèntéih :
Non parcet oculm mppisSpcr'lc^C^ non mifmbjtur ‘,'fed vïdstuoe
ponamfuper te, itMtïonps tu/ttn medio tuièruÀt. Sed ôc
Efaias jp W9
{locate ettm, qu'm compléta eH niafitia iiGs, dinnjfaejiïni-
quitfH iilius, 'Sjifiepitdenianup,omiHfdu0t^ .
; ’cia, pro ojnnibùsÿetcdtis
... 'vï':._ , fuis. ". .... .. ' .
riörtim abiëdionibiis' | J&venefieijs praécepitabftineri^5
lëd & a mägis (imihbus alijs: ita vtMoyiês inpeuteronömió
dieerec: Quandoingreffty fueristerram, quamDo-
miliusDiUi tuusdedent tibi; cm nümitari velis. abomination
nes iüarümgentium neCtnuematurintequifcifcitetur, &obfer-„
uetjbmhiay aique augur ia ynefit makficusr neeincantator,:nec,
Pbj/tbfi%fcorifulat $ nee diuinós| nee quaratd mortuis ventatein.
ÖmniaenmhacabomindturDeminus. Omnesquibacfaciurit,
pro abomïnationibus bit dijfierdet eos Domhuis ex te. ■A b his
ergo abflahéri prius oportet, • & ficinobis" Deus dicit:
Factitis iudtcïa mea', & praeepta‘ mea feruabitisix & ainbula-]
' bitisineis', idëftmouemini öc conueriamimin cis, &-nul-
lotëriipbre vacëtisab cotümcojg-eëtione. Deind&rurlus
fübdidit:^ ■
Ego Dominus Deiis vefier. Cnfiodite leges meas atqtie indicia,
■' qiufacïèns))omd,vitiet in eii;} i| V ^
■ Abftinentes nos prius ab ab o m inatiö nib us qua: diëtte
lutttjqdia nön^eftparticipatiö iuftici* cuminiquitateijnc*
quë mmiffiS'löcietasad tenebras | hequeplaGetei, vt qfti
'gentile quodlibet malqm öbferuationemq-, ftudetf glo-
1 f iarid^légis Dèi 1 cifentiä debfeat;tunc demuqi iudiëi}sl^ei
vtamut,8Cpraecepds:Qualia au te ui lint iudiciav&qualia
rpraecepfa;qusé faciens’ho'moViuetineis, vt tu cognoicas,'
quia'nonDeOjdo nas,obcdiens legieius 8ccomplenseiqs
iüdiciäj &prteceptaded ribimetipli: tuenimitx.eisjviues,
vittudbus ópëram dans, perquais aeterna vita bominibus
pflêfta’tur. Sedqüjer'ipértraëtariqj'digaum eft, carinvno
'löcö legis'bis dïxitjfiëri indicia fuai& prsecepta fua eufto-
dirijVeicurbisdicaijegoDominnsDeusïPutasne eaderrt
iterando? Ntillatenu^s breuisefteftihr^.mnis diuina-ftri-
pturä, maxime tam c‘hic lègislatör, hcut qui multa4i<ftu-
rus ëritjfuitdebcïiütate folli'eitusrqaduo funtteftarrien-
tajVetiis &n öu um,v nde&ipféper Hieremiam dixit: :ß4-
Ifó vobis teftamentum nouuntfmn fecundum teftamentum,quod
dedïpatribus vefiris,indiequaadprehenditnanum eorum;vtedu-
cerem tllos deterruAegypti%ec£ke ïccundo iudioiorump^Gë-;
ptörumue memoiiamfacit j Vrillaoftenderet:, qua:crat
pofteafancitlirus.Dequ'ibus nüncaddidit. v;>>|
■v ^afaciens hómo,vïuet in w.ij1 ,
Impiis enim vera Vita crcdëntibus in Ghriftum J>ei“
"'-fi^iVu^
filtur^de quo in euangeUo Dominus dicebät. Hoeceftyo- ^ Ekdem & in fubféquentibus de nouer ca , & forore,;&
/ tMnatrismei,vtomnisquividetfilium,&creditineum, ha- • huru,‘(& alijs omnibus,reuelatiónem.tUrpitudinishorum
beatvttain&ternam. Valdcergorationabiliterlècundodi- ; coniuhtStiohemappellans. Exhocfermqneërubelci, 8C
1 auerti, fiueodiohàberidebetomnishuiufmodifaciens
aëtiohes.
Similiter&iUud opportune intueudumeß,quod dicens, Omrits
homo adproximamfaiiguintsfuinonaccedet,vt reuelet turpitudi-
nemeius.'].
Addidit: Ego Dominus. Etqiiid opusrerat hoc addi} ’
quurn fèmel, & hocinitiopræfentis fanâionis dixerit.E^o
Dominus Deus vefier ? Sed aperte iUqd oftëndit, quîais qui >
hæcfanxit,ipfe ëft qui nobis carne coniunôtus eft,noftræ-
que cognationiscffeduseft partieeps. Vndeiniuftum eft
vt magnitudinem cognatiohis eius iniuriemus. Quum
autem haie ita fe habeant,intelligendum eftfancirilpiri-
taliter : Non yult enim nos reuelare quàelibet peccatà, à ;
cognatis,amiciluë nob is quae çredita riierin t,nec pródërë !
turpes adionesillorum, neibrte patiàmurquoa Chain,
qui patris nuditatemvidens,non coopérait,(ëdfratribus
egrediens patefecit. Ih pâtre ergo & matre -, & iprore,
quofcunque alios cognatbs enumerauit,cum carnalibus
& illos oportetaccipi.Dé quibus Paulus dicit : Sermonem
neincrepauerisjfedobjecravtpatrem, iuuenesvtjratres, anusvt j
matresjiuuenculasvtforores. ôeinde cun&am nobis,quifi-
deles lümus, cum omnibusqui eiuldem funtfidei, Æon1
quirere cupiens cognationem,ficrurfus dicit.Multivnum
corpusfumus inChrifto,finguli autem irriter alterius membra.V n-
de&iinpium,reuelare eüluslibetprædidôrumturpitudi-
nem,appellauit, quiafpiritalis cognationis præuaricatio
ad Dominum tendit,poftquam cum eo habëmus cogna-
tionem vinculis Ipiritalibus. Veruntamen ne hoc prætër-
ire opórtet eum, qui diligenter meditâtur legiseloquia,
quia fecundum LXX. decemgraduum cognationis nu-
'mDominusDeusvefitr.] , . u
C onteftans, qüia ipfe’D omimis , & prior® iudicia, vel
pnecepta,&pofteriorafanciuit, qurequifeceritviuetin
eis. Nam prioribus iudiei j s, &prsceptis, vide quid addi-
dU.EgoDominus. ■ '
Omnis homo adproximamfangutnisfiu non accedet, vt reuelet
turpitHdinemeiüs.Ego Doïmnus.Turpitudinempattistui,&turpitudinem
matris iu& non difeooperies: water tuaefi, non reuelabis
turpitudinem eius.Turpitudinem vxorispatris tuinon difeooperies,
turpitudo mimpatrkmiof.T^pMinmfwoi^tMexpatre vél
cxmatreqiu do mi velforisgenitaeftnon reuelabis. Turpitudinem
filiafilijtuiivelneptisexfilia, non reuelabis, quia turpitudo tua efi.
TurpitudinemfiUa vxoris patris tui, qudm peperitpatrituo,& efi
forortua,nonreuelabis.Turpittldinemfororispatrismnondifcoo-
penes,qutacaroefipatristui.Turpitudinempatruituinonreuela-
bis,nec accedes ad vxorem eius,qua tibiaffinitate contungitur.Turpitudinem
nurus tuanon reuelabis quia-vxorfilij tuiefi,nec difcoo-
periesignominiameius. Turpitudinem vxoris fiatris tui non reuelabis,
quia turpitudo fiatristuieft. Turpitudinem vxoris tua,
&fiiu eius non reuelabis. Filiam jilij eius , &filiam fiiu eius
non fumes,vtreu ties igno trim tam eius quiacaro iüius funt-
Qupd non hegUgenda fint ea qu* lanciuntur, ma-
nifeftumeftex-eo, quoditerumdixit: EgoDotninus. Fa-
IcitahtemhocMoyles , imo Ipiritus quiih Co loqueba-
turV vt non defpicerentur qu£e dicebantur, dicentibus
quibufdam quia Moyfèos font. Non font autem eius
haec quaspricipiuntur, led Dei, quum fommopere quod
inuentüm eft ftudium adhibitum fit,vtlitera eorum con-
feruarctur, Sc fpiritalis intelledus. Y ndenoftratranslatiodicit:
Ömiiishomo adproximamfanguinis foinon meruminpraefentipofoitlegislator,cuiusnumeriomnia|
accedét, vt reuelet turpitudinem eius. LXX.eduntrHo- mandatafont legis, oftendens quiaquifquis türpitudinë
mo, homo ad omnern domefticam carnis ipliusnon ae-|
cedet,vt aperiat turpitudinem.Proptereafecuhdo dieen-
tes, homo homo, vt quemadmodum eft homo duplex,
licintelligantur& ea quae lanciuntur,eile duplida,opor-
terequeScexterioremeorumfaciem\ &interioremeorum
raciem, Scmteriorem contemplationem cuftodire,
vt magna redtaque lex exteriorem interioremqufe corn-
ponathomineih. Sed ea quidem quae foris, eft legis facies,
proximos languine nuptiali Coitu mifeeri prohibet,
quia & hoc tenebat apud gentes, quarum terramin h«-
reditatemlefosaccepit. Seruusautem carnalium volu-
ptatum Ifrael erat, ita vt Moabiticas mulieres deiiderantes
j Bchelphegoridolo immolarent, quodab iphs cole-
batur, & accufaret eos Ofee, ac diceret de eis : Omnes
adulter antes,ficutdibahus ardens. Et iterum Deus ftc ad eös
diceret: Non vifitabo fuperfilias vefirds, dum fomicatafuerint,
& fuper jponfas vefirds, quum adulterate fuerint , 'qUGmam
ipu cUrhmeretricibusvcrfabantur, & cum effeeminatis
lacrificabant. Sed & Hieremias dicit ad totam Hielufa-
lem : facies meretricis faria efi tibi. Vnde Sc eis mulieres'
mültasaccipere praeceptum erat, vt per hoc foltern ab
alienarum mulierumfornicatiohib'us, & adulterijs ab-
ftinerent. Ideo ergo nunc longum extendit fermonem,
&generationcs per ördinem exequitur > quibus conti-
nqre fe debeant ä commixtione concubitus, praecipiens:
Vtoftenderet mandatumelTehecellarium, ipfoscogna-
tiones denumerat,in enumerationem caufom fandionis
manifeftäns, quodftudet, vt non confondantur genera-
tiönes , nec dilpereant haereditates, neque ftater & pater
idemfieret , eiufdemque efletvxor & mater. Vtraquee-
nimhaec eueniebant, li eandem vxorem pater Sc blius
habuillent,ex eaque filios procreaflent. Exfilio enimge-
nitus,tam pacrem genitorem fuum,quam fcatrem habet,
quippequiexeanatuseft, quae&illumpeperit, Sc vxor
eiusiimul , atquemater fuit. Haec autem ex neforia co-
gnatorum commixtione, Sc alia his eueniunt limilia.
Propterquodauertereataliconiundfcione , & coitn vo-
lens. 1
Turpitudinem, inquit patris tui, &matris tuenondifcoope-
ries.']
;o Donuuu
cUi
ubindc
x p e u a r .
Decent
cognatio-
uumgra-
dus quid
velinc.
I Ç
Rom. 13.
Mandate.
rü o n niu
fiimma efl
n diltftio
cproxuni
Eg o Do-
minus.
Biblioth.Vet.Patr.Tom.7.
reuelat,carnalium,fpiritalium,vel cognatorum,totius le|
gisinuenrturefletfanlgrelïbr. .Quare? quiaaliehuméftà
charitate quod agir, quæ eft legis plenitudo.Hoc eft quod
ait Paulus : No» adulterabis, non occtdes,, nonfur turn f'actes, non
concupifies. Etfi quod eft aliud mandatum, in hoc verboinftaura-
tur. Dirigesproximum tuutnficut teipfum.Dileäioproxitni malum
non operatur.Plenitudo ergo legis efi dileStio.P lanior autem
fointëlleéfcuSjfiipfotn perforutèmurliteram.
Omnishomo adproximamfanguinisfui non accedet Vt reuplet
turpitudinim eius.']
Vt non accedamus ad cognatos in lege cognationis '
praefumentes, & per hoc eos tentantes, ac deinde aóbio-
neseorum turpes cognofcentes, prodamus eos. Vnde Sc
nimis opportune fobdidit: Ego Dominus.Id eft manifeftans
hominum peccata, quæcunque confdfi fuerint, Sc oran-
do expoluerint,tegens Sc düÊpans, itavthequidëtn v e f
ftigium eorumreperiatur.Quia ergo multum eoram quæ
nuncfoncitafonr, lucrum didicimus, ad eaqjiae fequun-
turcranfeamus. -
Turpitudinem vxoris tue, &filu eius non reuelabis, & filiam
filijeius, &filiamfiliaeius nonfumesytreudej ignominiameius,
quia taro iÛiusfunt^&talis coitus inuftus efi; J
Necelfarium ergo hoc mandatum legislator pofoit:
vquienim cumtnatre &filia mifeetur, & de vtraquefilios
generat,confundiriplegenerationes.Qui enim de matre
ei generantur filij ,fratrës qôrum qui generantur ex vxoris
filia lïmul acque hifiunt: Patrefque fimiliter,&aui,quan-
do cum matre,,& eius ngpte coiens pater filiorum, qui ex
vtraque genitifoht,fueriteffe6liis. Nos autèm matns,&: Mort
filiæ, SC KSptis turpitudinem, malum defiderfom, adio- ca« n y os.
nemqueex defiderip genitam i^félligamus, quæ ad a - 1
dionemaiiam egreditur maligniorem atque maiôrfm- ’
Ait enim làcobus. Concupifcentia quum concepta fuerit,parit lacob.i.
peccàtum, peccàtum autem qutim confummatum fuerit, générât
niQrtem : quæ eft delïderij nepos, .quod tibi fecimdum i- 1
pfam hiftoriam,&lcriptui:ain diuinam oftçndemus.Con
cupiuit érgo Dauid Vriié vxorem • eçce peccati mater
cohcupifcentia.C?oncupifcens moechatus eft : matremfi-
lia foblëquutàeft.Adulteratus bccidit : peffîma concttpi-
lcentiæ mortiferae quæpraecëfliç neptis.Nihil ergô horum
G \ reuelari
H
Turpicu-
do matris
& filiar.