1 A Ölubneö'i
.difcurfuû
H o r . ïS a
T m i
De igné
fulguris,
nubibus
înciufo.
Redit ad-
inueftiga-
B
locus in
Placeman.
Dci Mun-
diqueco-
. gnnioar-
dm.
Via quit
ducit ad
Theogno*
(iam.
Inftitutio
i pueri-
iis cü hominis
di-
oina infti-
cctiône
compara*
tie«
De pro» ;
creatione
hominis Sf
fabrica
Àt contrahens fttingenfque concretum indicat*
* O fyllogifmûïum vagôs fludus nirftis,
Struduta inanisludiérorum ïnfantium »
Dam eolliguntpaleàs,vt ædificent calas»
' O bulla falièns,&tumôre tûrgida,
Quæ rpivita ampullata verba inflat leui ï
Hânc velütirem fragile«! caducamqûeillicô
Effingitvnaffillà,guttàquedefijcit»
Si frigos aftringit gelatahæc marmorà,
Idemque ficcæ præftat æftàtis calot ,
Quæfo vnde ad vnicamàdio’nem difpares,
Ac libi répugnantes opifices currerent î
Qua infundibula,quæ machinæ verfatiles à
Frigüs rotündarentin vdum (crupulùm i
Et vnde Bamma mixta madidis imbribus *
Atque inuolucris ada tam difcordibuS ,
Nou patiturinde euerfiônem mutttam ?
Sin rurfus acicm mentis intendens fâtàft
Àrguto & ingenio explicans fehtèntiam,
Proferre dilcat credibile quid in abditis,
Sanè hôc tuæopUS eftProüidentiæ,ô Deusi
Vt neuci quant longiqüè latiqUe hoc decus
Rerum ftüpefcàt coïiditarûm cogitans,
Magis at magifque intelligens profunda,te,
Euedus ad lumma,agnitum mirans colat.
Suggéré quod eftreliqûUfn Stagiritae Plat6,
Et hocalumno,fipotes,perfuadeasi
Defcendè ab altis,& loquerc fummiflius
N e audacia elatus fuperbæ mentis, vt *
Aquilaefefbtis pullus,inuitus quoque
Labaris infra denuo,Solèm haud fercnS.
At tu qüiapud nos &latcs,clatè 8C pates,
Lumen quidem habitas,fed warn quærentibus
ElTentiam,caliginemCaècaminijcis,
Cùm non tegas modè tui vim numinis,
Anguftè at oftendasCreatum qùicquideftî
Vt n qùis indagate ratione àüdcat
À nemine inuéntam tuam fubftantiam ,
Velum creati lumat operisantea,
Et nubilum horrefeens,retro mox comraeet»
T u effabilèm nulli obtinës ptæftantiam,
Tequë velu t in fpeculo indicas re incondita,
Vt quifque difeendî àuidior mortalium
Tui per ipfam imagines,quantum licet,
Non altiores mente ratiottespetati
Sed traditus puer vt magiftellolüp,
Ad litterarum primulas cürrit notas :
Hæcinterim dodusrudimentainfima,1
Sefe àpplicet ftudio creàtonim omnium î
Ac fyllabâs folertcr,vt fubftantiàs,
In fe inuicempetdifcatanncxas probe i
At Solis 8c Lunæ pofitionéS, quafi
: Diftihdaritèpundafignettemporum.
Et quando dodrinæ hæc feiet primordia ,
Communioresactenebitfégalas*
Eritque mens affixa particulis in his
Sénnanis,ôrâtôriè,ac res eXprimet;
Legumque Mundi èuadat nmc peritior i
Mec terminos tranfiliatantiquitus datos,
Nôttifqûe ftudeat conftftutis lègibus :
Turn mul ta peragens,ac ptogteffus longius,
Speculation! altæ viamfaciat lîbi i S
Atque ordinem conripfct animo eiùs loçi,
Huncmàximarum' ceumagiftfüitt return habens i
Perfedius cognofcftinde&pleniüs,
Yfil ante caèCàm præter vmbrârû noBè Ce :
Duntaxâtita,tanquam c l meraigjnoranda;,
Senofcat iplurû,mentis 8C fpèdet bonâ,
Noftræque natureimmorans mortalium,
Secumloqüàtur,COgitetqué taira i
PRodüdus vnde eft,qui ante vitâm nil eratï
Qui vèrà iadus tam pufili feminis
Êtiûlitüs tôt àrfiium conipâgibiis f
Vbinam duorum lupünum ledes lità feft?
Quonam modo gtgnuhturhincvenæ,tôt &
Connexiones vifeerum,atque ainbæ manus
Nafcuntunhoc fatu/vt pedum fulcra édita?
Quî diftributa plurimain lûCa feminis ,
Naturavifqüe,Vltrà &citré,vàrijs mod«
Gompingitvnieam ârtuum fubftantiam?
Quâ rupe foritèS elicit tot langüinis,
Molemque foefuuminferit per corpora »
Coftafque fingit.St tapillis dat decus,
Talofque cônftringit,manum in digitos fecat i
Linguam relaxat,qué fonô? contorqueat,
G)rationis,garrulivt pledrùm organi i
Àt vertebris ceruids onus hoc fuftinet,
GoUüerfione quo ïninus lapfum ferat.
'Denfasôtori deUtitim ftâbilit molas,
Vt nutrientia contcrantur tritica?
Quîve igneum prtecordi js Cûê conferit,
lntusFauilla nulla quaynuis emiCet,
Hocque indidit medîo,carinam figère
Vt qui voluntjhi ttanftraligneâaftruunt
Hinc inde,qué feruetur incolumis ratis. A
A ft vnde formas imaginem pulchtam exprimit*
Et pulchritudinem.dat informi prius ?
Qüalefve matemosfinus indagat,vt
Modo his figuram fmmince e(fingat,modé
Robufta fundàt mafeulorum corpora î
Et vnde fontes irrigandisfeetibus,
Et vndè duldS riuulos ladis trahit.
E t qùî Et vt pàriter Calor plantis datus
Impuberum molem organorum adaugeat,
Àccretiones corporis dans partibus i
Florefque puberibus pilorum addit lôco.
^ Et graminè afpedumvirèfcente décorât,
Eeruôrque frudus Côgitur profundere.
Donee vigorem «tas lenilis auferat,
H*c quæiuuentutis cito auturnnum terit t
FlàCCéfcitifte namcalor Vélo ciüs»
Àr i fta canos at fenélcentum induit,
Caput labàlcit,nutat atque fledit u r,
Inclinât & hûmi,pr£grauànte pondère,
Àppètete médis profpicit dum tempora»
Si fumât iftam carneâm noftràmlyram.
Et * car minum cogn ofeat & nu m er u m 8c ittodoS»
Ac deferens mu turn fuum filètttium
Ënuncietnoftraminfimammelodiamt
Quo feminis Vis duxa côncrefcat modo,
Car né mqu è ge ner e t,duraqué èuadac it er u m,
Neruofque iungat,o (Taque annedat flmul.
Aut quantulum memoria cellulam occuper,
ConlérUat vbi,quas pèreipit, rerUm notas.
Tum référât vt natura currit fedula
Ad apta nobis nùtriendis muniâ.
Matrona veluti,quæfàmili£ præfidet,
V rgét miniftros officia quôfque àd fua,
Partim appetences h^c meatus incitât,
Partim atttahentes dirigit cundos tonos,
Adhibe tque portis clauftra deducéntibus ,
DoneCjCibimutationis tempore,
Feruor alimenta mutetipfain fangumem,
S imul atque portam excre t iônis t r uferit,
Onus & fupcruacuum foras proiècerit*
Perceptiones quî efficaces inférât *
Àd fenfuum tôt iudicia n oftris data
Neruifque & 0Culis,naribus,lingüiê,aUnbus,
Hinc tadibuS|,digitô quidem âîquo iüdice.
Examinât molle à fuo contrario»
AiiditiôUis rrâfilîtUs ârdos facit,
Et flexüôlâS machina tur ian uas,
Fluant in àures ordinis férié,vtfôni,
N e fortè lsdantur meatus intimi,
Si pulfi büs graui dimis foni irruant»
Er fpongiofâ târne lingüâm Contègit :
Nam pelle^tiolli pràeditâm elle Oportuit,
RéfradionèmàdefculëntOrüm omnium,
Atque Vt meatus appréhendant commodè,
Fungofa per quoslaXitaS câpiens cibos,
Hominis
, curaftirparauo.
Vcl, Laou
■ ginc &
Tultam facie
an.oe
mflimumi
Verti potcft.
Ecartuum.
Redit ad
feminis
Tim &natüram.
Oe îiac »
lendi yi &
teliquiS
Arift. libi-
de An. c.4-
M
De fenfi-
bus & eo»
rum infini
means.
Taétus.
Auditas»
Diiudicât-
A
Odoratus.
Vifix».
Oculotu
molitio.
fi
Epiphonc.
nu.delachrymarû
viadeluédapeccata.
Diiudicatpulchrcliquoresquoslibec.
Aft vnde tam amplas fiftulas hoc obeinet
Vchiculuni odoratus,-meat: quâipiritus
Vitalisauræ: morbo & illis d accidat
Vt obftruantur,ceu laqueo animal angitur,
Aut cogitur animam per os effiindere.
Imicata coeli hæc vis dtus,hos luminum
Orbes duos obiecit inftar fiderum,
Podemus eiaculatio ne vt orbium
Aërerepercudo.fagittames velue,
Haurire lucem è luce, v t igné m ex torribus.
At capitis à neruis duob us extimis,
Fado canalisin modum foramine,
Tranfmittit hoc lucis meatu fpiritum :
Tun i cifquc ve ftit pupulas m olli di mis,
Ac lî domi quis virgines euftodiat.
Foramen anguftum aperir at meatui,
Vt fpiritus qui è riuulis eftunditur
N on comprimatur,(i via huic præclufa fit ;
Ncu obnubiler,vifus hebetet aut lucidos,
Aut lumina obducat nigra caligine :
Neu turbet acicm flatus hic,aut inquinc t,
Effiifus impeiüjvia latidl ma.
O quanta,quamque ampla eft tuorumoperum,Deus,
Noritiainexplicabilis,lcrmonibus
Quae non notatis praedi cat nub cm facram :
Et nunc datum vt caliginofis cordibus
Haec luminum vis præferat claram faeem :
Sedenimper oculos cum notas turpes trahat,
Rurfus per iplos lachry mas fundit pias,
Egredione vt eluat quae ingreffa funt.
Si porro labyrintnoS latentes expliccc
OraculoL um,edentiarum lib ripens
Subtilium: quî mens lutofo ponderi
A d hæreat ,coenoque iun dus fpiritus ; «
Quî liber ï concretione in mole fit,
S Si nulla màteries eum compledkur.
Quîve ociflus aniJknaximus fit infitus ,
V t eius actes penénR^bditiffima t
At nunc humi e ft affixus adionib us,
Tollens modo fe falir in oras xtheris :
Præpetib us ac pennis volans S olem anteit,
Indagat Sc fuperas & imas quafque tes ;
His fufficit fané, has mediocriter vidée,
A c cæterar u m imagines fignis capit..
Et appetitumfiftere haud vfquam volens,
Attrahitur ad caufam omnium excelfiffimam,
Atque illius notitiam habere percupit :
Multum laborat,ac poli altum verticem
Prætergrcdi putat: fedibi perftringitur,
Sit perlpicaci corde quamuis prsdicus.
De menti
&intelli-
gentit.
^ c .
De aftu&
»Kliigij,
(empitemi
boftia ge-
netis humant
D.Bafil.
orat.io.in
D
Hexar. in
txtrema.
D-Chryf.
'nPlâl.48.
^Boet.lib.
4* de Phil,
confol,
Nifiatti.
deatcon»
ieâuta no
ftta legen-
dum.
Namlçdit
animum
inflame
mentes
phar.
Faftus de
quo fofiu,
Tabefcit at libidinum tota «ftibus,
Expletione & audione alens fitim,
Temulentia flammam aureæacçendit magis.
Tum qui fit hac vi præditus,lapfus polo,
Vt non modo iftud cbrpus,hoftem vc barbarum,
Cum fpiritu com mit tat aduerfb agmine,
At dims aima mancipet prxcordia,
In feruicutem liberam naturam agat,
Mentefque,iuris quæ fui,fubigat ubi,
Captiuitate affiigat ac miferrima,
Hinc fuadet aggredi facinora pleraquc,
Nam toituofà,ceu Draco,irrepit via »
In intimifque fenfibus truxbelluaeft,
Ingreditur 8c folo,infimum carpens iter,
Alui minifterio pedum loco vtitur,
Lingens luporum more fueto puluerem,
I ntêmperante affedionu m incendio
- Studet facinusad vmbilicum ducere,
Ad quem cibum auidus quifque curfitat libens.
Mifcetque amarorem voluptaci a fperum,
Mulfo venenofo parans mini nccem.
Patronusinfeftusjbcnignusprodicor,
I Iugulumpctensblandè,enecansquosadiuuax,
Dux in viafallensjbeneuolus aclatro,
Et perfidnsjgratufque & eloquens Draco :
Namquc allicit nos,præmio nullo dato,
Formæ exhibet decus,necvlla mota res,
Lamas figurât,fpedra fingit inania,
Scrutatur animum,tangitBt digitos manus ,'
Rifum excitât,labellaqué oris co mprimic ; ,
Ecopinionedelitentiscriminis,
Crimen reapfe noxium mox parturit,
Aft inuolutahæc quando hla foluerit,
V num hoc ftudens,fcrutatus alcè,& dixerit
Abftrufus vt graflator ille mentium,
Prædoqueanimorum,cordis humanilucs,
Elacio caliginis,primus Draco,
Intrô ferat dudas voluptates foris :
Et cogitatus ferit,vt hinc culpam creet.
Itidem tyrannum fe gcrcns,nominem trahit
Affedionum ad feruitutem,vthelluam.
Hic mobiles mentes videti aues facit,
Sues adulteros,rapaces v t lupos,
V efpafque viole nt os »furent es pardalos,
Et fanniones. mutât in foedos canes,
Quiblandientes impetunr morfu afpero t
At luridos exliuidis angues parit,
Fundens venenumfidione peffima»
Acuitque acerbatela faftus turgidi,
Nam tingit Ÿilla inflante mentes phârmàcO,
Lapfueleuato,honore valdeignobili, .
Humili tumore,gloriaque in giorià,
Ridente lu du ludicri vm b ram tam leuem»
' ldololatriam auri auaris inferit,
; Originem primam maloru m &c cladium,
Satiaca quæ affatim, fatietatem haud capit,
Iam illufionum Dxmonis non nefeium,
Præpofiti iniqui ac peffimi,tanto magis
Me pungit ac mordet,rubens Cancer velut,
Quod flagitiu m & auerfer,& præftem tarnen»
N ill fi vetuftum anguem huncinaudito modo,
Caliginis fpeculum, Deifen t entia
N obis ob oculos pofuit,vt fi quidem notas
Ad imaginem facram éditas non tollimus,
Habeamus ipfum ludibrî tanquam loco,
Anguemquc ludamus,licet hiatum parée.
Pferiqueenim mentem fuperbam 8c afperam,
In prælioque inuulnerabilem illius
V im molis experte m,grauati his àttubus
Ac terreo contemperatipuluere,
Retudêre gnauiter,perinde ac fi feuta
Repcllerenc humifagittas irritas»
Si fingula hæc fpedanda proponat fibi,
Et viiium ac vulganum mortalibus
Vidoria habita, notionem prædicet ;
Vel promouens gradum,organum capiat facram,
Vox clamitantis cordis in vaftis locis :
Aut for-cipi fi fe Cherubina»admoucns,
Sermonisâlmi fumât hinfcatbunculumt ||
Aut flammeum currum,igneofque équostrahens,
Iter polorum currerë arduum volet,
Equefque vitaappareat fublimior,
Carne hune deorfùm dimouere nefeia t
Deducatignem,rorem,&appendatfupra:
Cundas trahens,vel diftrahens,mutansve res»
ObturetacfideosLeonumaudacium,
Rote m efle m onftret ignem in a rd ^ t i pyra :
Nilumve feriat fànguine immutans aquàs,
Et fùadtatfulgêreSolem in nubilo : § •
Ac diuidatabyflumin ftupendamfemitam t
Præftet columnam nodis igne am face m,
Panemque fingat frugibusnullis datis i.
Compel cat 8c Fàmem imbre demiflo alîtûm i
Ac Humen vndæfiuere cogat è petra.
Intendat aut palmas ad hoftium fugam,
Imaginem exprimehsfàlutariscrucis i
Cernât que magno incendio haud vftum rub um t
Abftrafa figna euëntuum prænuncia :
T andern procumbens præ metu, Mofis modo,
E
m poema-
tede vani-
cate rira:.
Auaritia.
Corporis
cum (pin-
CHprxliam
àdxmooc
eft.
Draconic
Satané
miniftri
illccebrz.
*
Plio.1.8.
C.fJL.
F
Antiche-
fes aptilli-
me ad va-
framenta
Dedaonis
declaran-
da. - j
SpcÄrori
illufloncs.
■ Qgetimo-
nia de fta»
militate
G
: Pfibn-1 ojjj
Marty tu
• St -Sanäo-
: rum lu dt»;
cum pr -n-
cipe -tec e-
brarum.
L Confide- 1
ratio ftu- !
peudorum
Dei-mira. ji .
. cplotum. *
« t i
I *
Exod 3.4 •
1