A ,
£m> iS 9 :
Pfal. 116.1.
Bfitl 88.18.
fteir.1.7.
e/4l. n .y .
tofit.VJ.i6'.
Ibidem.
Pfid. ii.z j.
tfal.X7 .J-
Bfiai. 8.18.
; D
f pncros
liebr.i. 14.
SimilitÈreeimatqüe fios cibiitn fompfit,laboles..fufti-
nuitjdoluitylacrimatus eft, & mortémlubiit: vtmifcricos
fîeret & fidelis Pontifex in iis quæ ad Deum pertinent ad
propitiandum pro peccaris populi, in eo enim in qno. paf-
lùs éftipfe & tentatus;pqtens eft & in eis qui tentantur, au-
xiliarik
Ethæcfecundunfhumanitatem dida fon t, nequee-
nim Pontifex eft vtD evs s fed v thomo;nequevt D e-vs
I pàfluscftj lèd vthotno 5 neque per experientiam didicit
ùotfùnum omtiesgentes,laudau eum omnespbpuîi. Èt Elàias, Et
eritladix lejfe, & quifurgtt ai dominandumgentibus inipfogen-
tesjperabunt-,CiaitCc.ûpi\imc&iVidebuntquibus nonnuntiatum
eft de eo ,& q u i non audier tint,intelligent.
Çumauremrur^isintroducit primogqnitum in-örbem
terra rum ;vt adorent eum omnés Angeli Dei, fie Deus per
os Dauidis ait : Semeliuraui infancto meo ,.fi Dauidm«ntiar,fib:
men eins in fe e uturn manet, & thronus eiusyt Sol in conjpeftu meo,
& vt Luna perfefia in aternum, & t$ü in Cttlofidelis. Ex tuxfus: I
ponant in mari njanum em, & influmintbus dexter am nus,&ip- I noftra * led vt’ÜEVs ^fabricator omnium cognofcit
fieinuocabit me,pater meus es tu, Deus meus ,proteftorfialutis mea<,
& ego primogenitum portant ilium excelfum pro. regibus terra, qui
ell Dei verbum > &films vnigenit us ßculorum auclor, & effefior
omnium.
Vnde autem in orbem intrat? quomodo primogenitusj
vnigenitus ? Et fi poft afliimptam humanitatem Angeli
eum adorauerintjantehumanitatem non ofnnino eundem
hoc honore profecuti fönt? Vcique erat vt Deus, & in orbem
mrrauit vt homo »in mundo erat, & mundusper ipfum fa*
eins eft,& mundus eum non cognouitjnpropria venit » &fiui tum
nonreoeperunt-. • r
. Si au te min mundoerat, quomodo inttauit.? Si autem
i utrauitj.qüomodo in mundg erat ? atqöi erat in mundo vt
Dèusjintrauit autém vt homo, ad eùndem modum vnise-
nitus eft.vt DeuS)primogeiiitus vero vt hbmo in multis rra-
tribus.
Sic'etiam femper colebant eum Artgelr, erat eftim
femper Deus :adoratuht Vero etiam vt‘ hominem, & ad
Ahgeiös quidem dixittquificit AngelasfuosßiritUs, &minl-
ftrosfetos fiammam ignis Ç ad filium vero ait : Thronus luus Deus
infieculum fiectdi,virga rettitudinii, Virga regni tut, dilexifti ittfli-
tiam, & odiftnniquitatem, propter hoc vngit le Dewoleo httitia
pro.participibus tüis, demonftrauit per hoc âpertè j Angelos
quidem naturam habere crèatarti-, vnlgenitum vero filium
increatäm & æternam,quatehüs enim D‘èus,(èmpitèrnü qt
habet throiium, ®nnm principio &fine ca'rens, illud
anieth:dik eißi iußitium,$ odiß iniquitatèm, &quae iequum
tur; fècundum humanitatem fönt, fiquidem ProphetaEfâias
deEmmahuele-prædicensV hæC adiecit : antequatn
ficiatpuer bonum aut malum, noüetprauitatem iïigère, vtehgdt
bonum.
’ Et vhdliô noh eft diuihitànsiied numaniàtis , oleum
(inquit) exultations pra participibus, particeps;guidem«fö*.
mus nos, non qùidem diuinitatis, fed humanitatis, ficuti
feriptum ell:quifianäificat, & quifanclificaturtcx Vno omnes,
&hbchùmanitatëm defignatV fcft ehimcreàta humanitas
aftumpta, vnus quidem noftrum, 6c ipfius humanitatis au-
ftörjverum per ilium Ênétificamür. Propter quam caulàm
nön confunditür,frâtres eos vpczre^dicenslNuntiabonomen
tuumfratribus mets: in medio Ecclefia tua laudabote. Etiterum:
■ Egoerofidensineum. Etiterum ; Ecceego fr puerimeiquosdedit
mibiDeui.
SiautemDominus&enedtor omnium,& propter fuo-
rum féruorum falutem carnem afiumpfit, & homo faeftus
eft abföuepeccato ex Maria (emper virgine, & cumfèruis
fuis Vr^cens,& bibeHS, & fedens, eorumqueægrotos ca-
rans,pro nobis paflTus, nen veretur vocarefràttesetiami-
ftqs, prpquibus palfös eft, peripicuu® eft, quod fidcles
non/olum ftatres.ied & ^fifios. Quiaprgo.püeri com muni
car unVcarni ßcianguini, & ipic fimiliter parricipauit ea-
dem, vtper mortem föam deftrueret, quod'habebat mortis
imperium, id eft, diabolum & liberaret eos, qui metu
mprtis per vniuerfenj vitarn obnpxii erant femituti. Bt
quemadmodum potefat ipie'frater non vocari, aut non
nosÇlios vocarc legitirne,nifieande:m ifofe mduifletnatu-
'la ^ q u ^ ^ n em ^ n cm d u c â s ,.mprti£d0n>inacumarq1ie ^ 2terflum ID^entur , perpetüo pupoteftatem
deftruxit x6c metum nobis jmpçfîdentem exe- 1 n>cnfö*
mi^ièmp,erenimiïmrtem metüebamus.liïpuetaimAngeT 1 “ Hoc-autem ne ignoretut qup^i patres veftri omtits
Iosapprehendit^lêdfernen Abrahasapprahêndit, etetiim-fî. fub nube fiterunt , & omnes per mare tranfierunt,
naturamAngelorum aftùmpfiflèt,mpri non potuiffötjquia omnés in Mo^fe bapgzati fönt in nube ■ & mari om-
verohumanum corpus accepit,perpafiîonem qnidem de- nés eandem -eicam Ipiritualen» manducauerunt, bibe-
bitumli^inumfoluit,percorpus.veroqtiQdpalfömeft, I runt enim ex ipiriçuali fequenté cos petra , petra au-
refurreâio propnam poteftatem. oftendit. Vnde debuit tem crac Chriftus. H « c , inquit, noftratum rerum typi
petppînuâlfimüanfratribus. 4 .eram, mare .enim knitabatur bapûfinum , nubes defignabat
Heb.i.6,
ÏPfiai.%,y
Pro (rtnni- :
bus guitare
mortem
abfque
Deo.
omnia clarillime , nunquid ad aliquem Angelorum dixit
aliquando : Sede à dextris mets, quoadufqueponaminimi-
eos tuosfiabeüum pedam tuorum > non enim vt D eo tantum
dicit, fiedeàdext ris mets, quomodo enim diccretï'fi*
quidem thronuseius in fieculum fieculfifed vt homo hune
honorem accepit, quatenus vero Deù s , æternum habet
thronum.
Et mtCus'.quideß homo quod rttemor tt eins, aUtfilms hominis
quùivifitàs eum?minuifii eum paulo minus ab Angelis, gloria &
honore cöroHaßi eum, conflit ttifti eum,8ce.
Eum autem qüi modico quam Angeli minoratus èft,
videmus I-$svtt propter paffionem mortis , vt ablque
D eo pro omnibus guftaretmortem gloria & honore
coronatùm, non quidem quantum ad naturam diuinka-
tis dimirtutns eft infra angelos, fed quoad paffionem humanitatis
, vt igitur inferipr etat Angelis ptopter paflio-
nem mortis , quändoquidem natura angehea immoita-
lis eft i ipfe autem quatenus homo paffionem fbftinuit
abfque D E ö propter felutem omnium , omnia enim
quæcumque mörtajem naturam habenc , hoc remedjo
egebant,remedio ,inquam, humanitatis C a r.i s t i , ibr
la enim diuinä natura non egebat, hoc enitp fignificät,
abfque Deo, gloria Vero & honore Coronatum vt homi-
riem, poftreförreÄionem & in ccelos afeenfum, diuinatti
gloriam recepit, & fadhis eft maior Angelis, fedet enim
iilpraprinoipatum, & poteftatem & dominationem» &
virtutès & omne nomtn, quod nöminatur non folum
in hoc fiecdlo, fed in foturoj in eo enim qtiod fobiecit
eiomnia, nihil praetermifit non.föbieäum, liuncautem
nondtimvidemus omnia föbieäa, in tempore autem il-
lo , id eft, in fieculo futuro, omnia tenebit fob lùo impë-
rio , fubiicientur enim tunc quintnic contradicunt&re-
pugnant vetbum enim D e ï caro fatftum r mortis imperium
deleuit : deleto autem' promifit nobis reförre«ftro-,
nem, cüm ipfâ vero reforfeûionecoriiunéta eft immor-“
talitas, in quâineft illapatrnmhoftrorum requies 6c vita
ætérna per fid em promi fia, & omnium fimilifideiperan-
tium Dominum noftrum I esvm C h r x st vm filium
D e .V
Êtenim iî fuiflèt in ïerufàïem perfeÄa requies ». ilia
nos ï e s vs filius Naue requiefeere feciflèt, fed i;on dedit
D e v s Abrahae veftigium pedis , neque filmsfiliis fide Ci-
milibus dedit in ea haitedicatem in fæcuîum , quin po-
tiüs inquilini in ea & vbique exiguo tempore hinc ex-
cedimus reliétis rebus terrenis, filic autem cônfîftit im-
mortalis requies cûius harredes exiftunt, quicumque
fideau^ierurit hodifej.fecundum Dauid, neque obdura- 'Hebr.yij-
runt cor , fieuti imptobi pâtres iîli in exacerbatione fe-
cundûmdiem tenfetionis, vtenim in praefenrem breuem
requiem non font ingreffi per fidem, quin potius iplo-
'"rum cadaïiera^roftrata fiint in defer t o , eorum vero loco
ingreffi fotft in earn filii', fic in afternàfty requiempromif-
fam oteDauid a D ï o illi font in reforre&ione ingrcffii-
r i, qui audito nunc verbo fidéï ’& fökepto f illutnipati
fuerunt, qni autem nbn crèdiderutit , Sc D ev-m . ten-
M Ê (t
bàc.i.f.
eobfeurifePioph
gnabat gràtiam fpiritus, Moyfesyejröfecerdotë» virga efu-
cem, Ifirael veto qui tranfiuit, defignabac baptizatos ,Æ-
gypeii perfequentes, d.emoUum eran t figura, ipfe Pharao
imago diaboli.poft tranfitum enim Ifraelitæ liberari font
Ægyptiorum’poteftateiitem mannâ de coelo acceperunt in
cypumqueftdampanis cccleftis, id eft, corporis Ghrifti
prxeerea petra imago erat lateris Chrifti, mariabit n. præ-
ter {pern aqua, fuicque illis petra.qyod nobis Chriftus, co-
fequebatur autem illos non petra, fed diuina gratia Chrifti
filij, St verbi Dei quæ fecerat, vt petra ilia prætèr omné
Ipem aquam emitteret,etenim fi petra eos fequetetur, aut
aqua ex petra, quomodo iterum aquis eguiflèntî
Viri Ifiraelitæ,& qui timetis Deum, audite-'De«« elegtt pa-
[tresVeftros, & plebem ex alto in peregrinatione, in Ægypto» &
brachio excelf> eduxit eos. E 140. annis circumd uxit eos in de-
ferto, &,deletis feptem gentibus in terra Chananæa,de-
j 4 ir illis in hæreditatem ferram earum gentium, Sc poftea
annis trecentisquinqp^ginca, dedit eis ludices vfque ad
jSajniielem Prophetam. Ec exinde petierunt regem,, & de-
j die eis Deus règemSaulfilium Cisvirumex tribu Beniani*
’ m annis 40. pqlt cuius obitum fiifeitau.it pro eo regem Da-
‘ujd, çui teftimomuiktribuit, dicens : InuenifiliumJejfevi-
; rujnfecundumcor mum» quifiiciet omnes voluntates meas» ex fie-
jmineftimficcundum promt/stonem falutem Deus attulit, ifraeli,
)firadit,ikteloanneantefaciem eius baptifmum panitentia Ifiaeli.
ÎÇuqufoplerècaurenjJoannes curiup fuum,dicebat.(2«e»»
j mearbitraminieffèfnonfumego:fedeçce qui. venit poft me, cuius
\n on juin dtguusfoluere co rigiam calceamenti pedum «w.Virifra-
* t re sfil ugen cr i s A brâ h am, &qui inypbis timent Deum,
yobisverbum falutis-huhis miflum yft., Qui enip. habita-^
|banj,Ierufeleni,^r Principes eorum hune ignorantes,& vo-
jcçs Prophetarâquæper ompe Sabbatum leguntur,cpm
pleuerunc ad effectum perducentes eas. Et nullam caulàm
jm.prf^ inuenientes;in eo petierunt 4 P^latp, vt interfiçé^et
eum. Cumque confo m mailent om nia quæ de ep Icriptae-
föp^qeppne.nte^Sfum déligno crucis, pofuerunt in, mo-
nupfento., Deus,yerpfofeitauit eum ^nro'rtuis, qui yifos
eftperdiésmuftpsinSabbatiseoturnà.Galilæa vlque Ie-
rulalem, Cuius reiteftesfuetiinï ip pqptîiQ, in difeipülis.&
Appftolis, vifo^ue,po(lreforreibioiaem4o. diebus ^,col-
loqpçns cum eis de regnp coelorum,qui quidemnpbis nû-:
p’arunt, & yobis fi mili ter nu nciîmiu& .eam quæ ad patres
hpftf('sréprpmiffiofaôtaeft:qupn4am hanç p.euS*adim-
pleuitfiliis,yeftris,refulcitans Jelutii^ fiçut. & in Plàim.2.
îcribtùm eft: Etlius mens es tu» ego hodjegenui te. ,Quôfl autem
folcitairft en m à mortüis, anjp|ius ^ça, npn;j:çuerfiirqm in t
Çqrruptioném. Ita dixerunt: Quiavobis dabofin fia
ife/w. Ideoque inalioj^làlmpait: Nondabis fanftuty tuum viderecorruptionepi.
Dmid enim volùnhrte^eidgtr^|jrip., &
appqfiius eft ad,patres foos, & vidjt'C ?^rnprionytjn.^^e.m
y^ppeus/ùfeitauitàmortuis » qgn.Yfdk corru^tioiiem.
iNqmmigitur.fityobis Viri featres, quia per hunqypbis re -
mifïip peccatorumannunciatur, & ab pmmbus ^quibu.s,
honpptui(ïisiniegeMoyfisi,ufti4c^P»in>hpcow^^«ipre-'
dit, iufiificat.ur.yideie igiçur ne fuperuehiat vpbfe quqd ai-, f
élumeftiu Propneta: Vide te contempt or es, & admtramini,
& diftterdiniim, quia opus operpr ego tndtebus veflrkf.opqs.quod
non ^^U»fiquüenarr/^nitvqbfs^fod»s^\xtê c^m^groif-.
ÏAtXfiiiccm^SÏ^ufirhvimtrfiusifirMlifieiftarenapisffisfir^^ùa'
fialtiafient »ver bum et^i^abbreuiatum»frfiontraflumfaietDp-
minus in terra,yfaprincipioprouidit ppus eos, qui fideles fr.qui
f efyifuturjeranfc&q$°.dprijnpj^nipps filius Ifiael apiir
Çienduseflèt, introducendus verojn ,eius locum pqpujqs
gentiliumpbfeip:eacquete(^efiæc;pet Prophètes praedir
xiy';étenim (|j£jqg^opilfet luam çiejftioq«niatqtie repiu-
lam,igèns îudæorum, inuida, & conlcelerafa, libros iplbs
Prppncparû corn bufifilfec, quia tplerare nen pclfetaduer-
fiipifeferipcarei^cx-quo magifomjincprnmpdqni cépiffef^
us^ fiæc ergp ,çay|à cor ceéte & pbfenrefeript?efintprç-
di^ipnes ^ fp p f if t i^ ,, quæ fi npn cçpdat Iudæqs, credat
Prqpheçæ diçenti: neque audtjli neque cognouifti, nequeàprin-
ciptoaperui aures tuas, intellexi enim quod, répugnât#, repugnabis.
Eç nunequidemquia E>eus exmpliere genitus eft ipanda-
lizaris jineremQauterppfini cy.m’Dçusinuifibilitçr ablq;
co lo re veriabatur. vobifeum & admirabibaillafàôfoede- 1
$ïbliQtb.Vet.'Patr.Tom.%.
bat, qiiarè Contra Deum éogitabat/1 q.uomodp contra Mo-
yiènfieuiebas,ita yt parum abfuerit quin lapidaris eum,
quomodo reliélo authore beneficiorum tantorum iji* Æ-
gyptumreuerticupiebasï perlpicuumitaque eft eundem
eifeteneqne mutatumi Qui tune duriçordis, St ingra-
tus in beneficium tuum, idem nunc, qui olim.dumcen-
tabas 8i aiebas : Eft neDominus in nobis, an non fidem nunc Ex°d.vj ,-j
faciscum propter nos homo faâus eft: Cqi potius deberes
hocnomjnetorusgratiasagere ,, ficuti|aceiefolemus ih
medio corporis, cum. frequenter ægrum reuific, St nul-
lam rationem dignitatis & honoris lui habeos inlpicit Sc
attre&at ægritudinem, & graues odores perfect, vt fanita-
tem reftituat laboranri. quod fi hæc ira hâbent, quid de
Trinitate dubitas.? cur non adoras filium ? eur nofi credis De Trîniu-
Spiritiimlàndum? At,inquis,vnum Deum prædicacSçri-
ptura,mitteE(àiam, Dauidfvniuerlàm Scripcuram * q u *
clara voce Trinitatem Dei, prædicat,' ingredete in taber-
naculum Abraham, & attente confidera , qui erant illi,
qui ill) apparuerunt 6c qupt & quæ ac qualia locucus fuerit
Patriarcha.cui tanquam perfeélam cognitionem confe-
cutOjveluttrès apparuerunt velut vnus loquebatur,
fimiliterquçidem Abraharpfermonem fuum accomrao- .Geue/hi,
dauitvt pluribus, vni. D.cltnat e ( inquit) Domine adme,
quid elfe'pptcftacfinirabilius;? quid quod magis Trinitatem
declaret.? cum enimait,- declinate, diuerfitatem per-
Ipnarum fignifieauit, .cpm yero ait, Domine, naturam v-
nam vnumque dominatum.
Quodfidicas, vnum Deum elfe , duos vero reliquos
Augelos.deliras.quan.doenim ferai cum Domino fede-
re,permi(Iîfunt.? quomodo Pominusappâruirduobus
tantum cpmiiÿtus Angelis làtellitibusf exeo igitur tempore
fan dtaTrini tas vnius honoris atquefoliicognita fuie.
Abrahæ. ..
Sed quærit adhucludæus fi in Trinitate Deus vnus ad
oratur,curnonaperte hpcIlfaeli cxpofitum eftà Prophe-
ris?Audi,quiadiuolimpopulùsinÆgyptpb»erat, vbifal- ^
fam religiopem multitudinis deoiü exÆgypriis didicerat, i| ^ ^»T^0.
Deusquiamniaadvtilitatégubernar^noluitaperte& ex-
planatede (Trinitate dpélrinam tradere .-ne pccafionem
hincacciperent multos Deos inttoducendi, arque ita ad
erroremÆgyptiorUim, redirent,quamobrem myfteriiî Tri-
pitatis lapipntiffimæadumbrafot.etenim fia principio li-
mate.^ç ablplute de Trinitate fermonu.mfecilfec, omnino
refra&arijjj|,& cpptumaxlfraeiad priftinumçialnm reuer-
reretur. etefom fi nihiltaje audiensjipfius vnfus Dêi fingu-
lis horis ôbliuilcebatur„p.Eprlufq; ex Ægypjia impietate &
foperftitione pendebat. quid-pop. fecilfet fi ftatim de Tri-
nitateaudilfet/prpfedlpEalesdeos cogitaftet,qua!cs in Æ-
gyptoçelebr^ntur. Sed.agp Iiidæe quandoquidem Chii-
ftuSjCe, ytaffirmans, hominern aiebat elfe, nou Dcu/n cur
ipfiipïinpfütem egifti.?çur tanquatt) feeleratum Si Iegis ac
Sabbatorum violatotem occidifti/ an violauit Sabbati re-
ligionem, quia paralytic, u,rn fenauit,- quia- decum ben tem
inledtohbeçauit, quia moi tuum iâm quatuor dies ad vitâ
Teuocauit? qu.vhæciniquitas: quianinraj quod in folfam
cecideric, jexctahitSab before ligjonemeiuS non fol uit, ne-
quelegemjyipjatj&.foluapaeyiplet qu) vitam rellituitca-
daueri.pu|çefcentif corrpptpm.&peruerfùm ipdicium, b
amenpanv^qdæorum.bpepudes-, qui pecudem præftarc
homim iqdicatis / Sed cp r i ta pertinaciter lüdæe inifer & 1
fatue honorem Sabbati défendis,cum olim.Dèus iuffiftèt
Sab batum celeb rare quie turn q; agere.3Si vero infimtis nati 1
oélauus dies in; Sabbatqm incideret » nihil prohiberet,
quineo,(fieinfans circumcideretur, plane declarabat, eu '
tandem yeniret circuncifio oétaui diej> qui eft dies fimélus
Dominicus,quifeptimùm proxime fequitur, honorem
Sabbati toUcndumelfe^aptiffimeverodicipoteft Çircurir
cifio huiusnoftri diei, in eo enim ad vit^m redite Chriftus I
Sc peccatum circümcilumeft axmonumqueektio repref- .
là eft,imp foblata.quid yultis?olim Deus religionem Sabbati
tollcndam elfedefignauit, turn circuncifione infini- i^,ruef, x
tum oétauo die, vt ante diximus, turn non- minus Hieré-
remiæverbis, cum promifit per eum daturum fe Tefta-
mentu m nouum. n e e rgo m olefte feras, fi cum aliis quoi
que & iàn&itas Sabbati translata eft , nbui enim Telia: