Appeal. 4.
Dan. 7 .' 8
Matia
; rhronus
Dei.
i
Sacftoru
vnmcrfi 4
o rel ir, cs
Mariam
ptioni»
Marix fe-
I anntia vc-
neranda.
c
Apoc. 7. 'I
plufquam
I mariyrem
mHieb
ïrrn.de
S .H ild e p h o n fiy ^J r c h i e p i f c . T o le t a n i, _ _ _ _ _ \ ^ . v . ^
461
orare antçthionam Dtiviacmcminfecula tecalorura. |
Sed Sc Daniclreftatur, quod thronipafiafint : nec comm
~ ' "" gratiam : nee tales tantafque inferret laudes. Qqod ft ad- , . m
tamenwpletimtnerum. VndeUquido coaflat dile-
a iffimi, quiathtonus beatiffiwE virgin« patatus ante
mnndiconftitutionero, hodiecelfiorglorificatar & inuenitur,
etiamab Angelis:necimmeritqlgitur,quoniatn
& îpfa fa a a e ftthronnsDeiSrthalamns, mcurasvtero
veniens fapienriaDei patris, Verhm cm jtHum & , ûÏM-
bitauit in nobis. Quodfianimaiufticuiuslibet ledescltla-.
pientiæ,tefte feriptyra, multo magishuius anima, fratres
chariffimi,quam:Spiritusfafi<5hisficimpleuit,euamante
conceptionis horam Æ faluarctur ab Angelo, Ait e-
nim; Aue Maria gratia plena, Dominas tecum, benedtetatum
mulieribus. Ad quamita moxingreffusfmusDei, qaielt
virais & fapienûa patris,fie rcpleuit,ficqucpofledic,vtm
eaVerbucarofieret : &habitauittotusrDeusin homme.
Et ideo totus in nobis, quia totus Deus in eafuit. acper
hoc quern cceli & terranon capiunt, totum concepit vit-
godeSpiritufan<fto ,&peperitprpfalute mundi,Deiim
& hominem. ;Ideo,dile«Stiffimi, cogitate: cum om.nnnte-'
gritate fidei,cogitate inquam, anirpahuius virgin^s,quia
commerciumtanti munerisubnfidedigneneccogitarç
poffiimus. idcircohui9 virginis animam Dominum ma-
gnificantem glorificemus qifam hodie pâradifiisexcepit
gaudens,quam Àngeli cum laudibus profequu ntur, qua
Àpoftolorüm chorus veneratur, quam martyres beatih-
cant,quam lan#oram confefforanift.olatus concélébrât
mimeras ,c u i hodie fan&arum vieginum cum fuis palmisvidricibus
exultanteroccurritqxercitus. Quoniam
hæceft anima ilia beata per quamaudor vitae ingreffus
éft mundum,petquàm omnis maledi£tio folutaeft priorum.
parentum.&ccelcftisbenedidioin totoyenit mun-r
do. Hæceft virgo in cuius vtero omnis ecclefia fubarrarur,
coniun6kaDeo fcederefempiterno creditur. Prota-
libus & huiulcemodiSàcramentiSjVenerandaeftfratres,
hodiernafeftiuitàs ficannua vt; femper nobis continua
maneat & venerabilis in mentçrquoniam poft Chriftum
qui caput eft & Deus totiuseceleuae, hæc virgo gloriola
refulget,eüa,mfùper chores, vtcantatu/, exaftata inter
Angelicos:clarilIimaintervirgines,candidiorintermartyres.
Quia 8c li illi martyrio coronati deàlbaruntftolas
fuas, & Candidas eas fecerunt in fanguine agni; rvihilomi-
nus haecbeata & venerabilis virgo çandidior digne præ-
dicatpr : co,quod&fi co'rpora martyium prb Domino
fuppïiciapertulerüt,hihilominus haec admirâbilis virgo
inanimapafla,tefte Domino,comprobatur. Aitenim
Simeon, vel Dominus ad earn : Et tuam ipfius animamper-
tranfibit gladius. Quod 1Î gladius vfque ad animam perue-
nit, quandoadcrucem ftetitfugientibus ApoftoliscUm
videret Dominumpendentehi ; etiamplulquam martyr
fuit* quiain animo non minus amoris quam mceroris eft
ihtusgladio vulnêrata. Parata enim ftetit, ft non deeflët
manus percuftoris.. Beata Dei genitrix iure plufquam
martyr eft, quae nimip amore vulnerata, teftis extirit fal-
u at oris : Et pro moeyorë in animg cruciatum fuftinuit
palBonis.Proprer^gitur qüia hçé virgo & mater ineffa-
bilis eft,donis in prçfentiarum munerata^priuilegijs fub-
limata diuinis, credere oportet, quodhodie omriimoda
cceleftiita illuftratur g loria, ytnullusin terrispoffitdi-
,gne laudabilisvenerari. Ÿnde quantum debemus, quia
non poftumus, implorandus eft Spirjtus fandus,qui cam
rcpleuit & ornauic immenfis largitatis fuae muneribus,
implorandus etiam ipfe vnigenitus Deus Dei filius ; vt
pro moduloinfirmitatis noftrae fufeipere dignetur lau-.
des,vtcumque proiplaquas afferimus; quia nemo mqr-
talium eft j qui digne poffit huius faefatiftimae virginis
laudes diccre,neque poffit myftetia quaeinilla compléta.
I funt verbis, explicare. .Tamenadmodum quantum co-
lenda oftendit Gabriel A*cbahgelus ad earn miflus ve-
> tierabiliter, dpm cam prior lalutât ex officipdebitæve-.
i nera ti onis,&collaudat gratia plenàm,quam beùedi&am*
! prædicat inter omnesmulieres, moxque matremaftutu-
j ram Domini. Alioquin chariffimi, nifi effet non tantum
vltramulieres, verum etiam.meritis vitra homines, tan-
1 tus Archangelus non tantahv ei ëxhiberet lalutationis
Chciftu,
dicentfc
filiumho.
minis, vit.
gincmin.
telligii.
hue in carne mortali , &iam completis myfterij Sa.cra-
mentis, Archangelus Deiexhibuit reucrentiam, &attu-
lit laudfispræconia, quid putatis chariffimi hodie in cce-
lo q u an ti déférant laudes & glorificant filium Dei, qui
uatuseftexea? Haceftnamque dilebtiffimi, Mariavir-
go,de cuius fe natum ÇhriftUs, quamlaepefiliuni homir
nis teftatur ex Euangelio, ybi ait : Eilius hominis venturus efi
in rtgno patris fui. Nee non&cum diceret beato Petro vna
cum cæteris : Quem dicunt homines effe filium hominis ? Ac deinde
refert *. Vosautem quem me effe dicitWi Ait ergo Petruspto
omnibus .* Tu es Chrifiusfilius Dei viui : non quod_eum ne-
garet filium beatiffimae virginisMariæ,qubd ait Chriftus,
léd vt dempnftratet vnum, eundemquefiliumhominis
éffe filium Dei: qu.am fidemtam in Petro quam in cæteris
Apoftolis requirebat Dominus.Èf ideo chariffimi,ye-
nerepur ficut matrem Domini & Saluatoris noftri Iefu
Chrifti,prædieemuaac fi matrem Domini&perpetuam Ephtf.u
virgi nem^uæ hodie pèruenit ad thalamuiu ærerni regis,
ad eafdetn nuptias,- quæirivtero funtdedicatæ. Pro qui-
bus arras accepitfponfa ChrHliin dotis titulo, & pignus
hæreditatisæternæSpiritumfandtum. Sedqui minusi-
donei fumus de tantis digne loqui aut cogitare myfterijs:
redeamusv ad ipfius verba beatæ Virginis ,ad ipfius rïïdi-
’mentavirtutum, quatenus ex tyrociniohumilitatis melius
edicere videamur, eur de imis ad tant* peruenérit
multitudinem claiitatis. Ait enim inter Cætera : Quia
rejpexit humilitatem anciüafua,ecceenm ex \)ocbeatamme di.
cent omnes aenerationès. Hinc quæfo ffâtres mei,audite ma- 'Efii. 8,
trem Prophetiffam Dei. Prophetiffam dico,imo vtita di- B‘ Mana_
cam}Euangeliftam.Audite quæfo,virgines,audiat omnïs ‘
fceminarum ordo humilitatem tant* virginis; öc nolit^ Euangcli
credere, fi non iam compléta fiint omnia quaecumque fta.
prædixit per earn, quiipfam repLeuetatSpiritus veritatis.
Ecceen'mÀncpiiuexhoc beata me dieet omnesgenerationes.Ergó
quando hæc fanbta& veneräbilis virgo dicebat, nefcio
fratreSjVelfi paucisineadem gente Iudæonim notafuif-
let, loquebatur tarnen cum fide &prædicabat qüæ futura
nouerat. Dicebat autem humilis & an cilla, quæ fe b.ea-
tamnouerat. Ecceenimexhocbeatammedicentomnesgenera-
tiones. Quapropterquæfo, refpicite terras qUafcumque
fol fuo illuftrat lumine,Sc vide te, quoniam nulla iam pene
eft nàtio,nullaque gens,quæ Chriftum non credat : &
vbicumque Chfiftus colitur ôcàdoratur,venerabilis Dei
genitrix Maria-, beata & foelix necnon 8c virgo perpétua
prædiCatur. Etideo,fratres,parum eftabvno vel à paucis
dicere, quod ab omnibus vbique prædicatur & credirar.
Hocitaq;eftdileâ:iffimi,quiddico, quiacreditor.Et ec- .VbicpS
ee per orbem terrarum vbique in pmni gente, & in omni rarumßj
lingua,beataMariavirgo pronuntiatur:8cquotfuntho-
mines; tothäbetteftes. Verum liquidem dixerim , quia !
creditur,dum prædicatur. Prædicatur au tem quiàvete tur.
beata creditur-eflèapud Deum , & nupe fiducialius v-
bique pronuntiatur, quia vere&fideliter beata creditur.
Tarnen quod prçdiâum eft in omnibus adimpletur,quia
in terris beata & gloriola dicitur : in coelis vero ab omnibus
fanblisconfpicua collaudarur 8c præclara. Inde enim
chariffimi, hæc feftiuitas gloriofa, vnde illa fublimatur,
& beata etiam ab Angèlis veneratur, Quia rejpexit,inquit,
humilitatem ancilUfu£,ecce enim ex hoe beatam me dicent omnes
generationes. Mira etenim dcuotioneplenavox, qua dici-
tur -, Quia rejpexit humilitatem anciüafua. Non enim ait: Quia
refpexitvirginitatemmeam, autinnocentiam, autaliam
quarumlibet virtutum gratiam , fed folam humilitatem
iuam refpexiffe Dominum humilitcr fatetur.Mitakaque
difciplinavirtütis, 8c admitabilis philofophia.Si quidem
mira &qrcüfpe(ftaprpfeffio\virginis,vt& veritaspädere-
tur in fermone,&in Uullo oftendereturdiuinavirtus,quç
magnifi càljàcur in profeffiöne. Vnde cumaudiftet omnia
quæ fub Angelo ei deferebaturineóprehenfibilia, 8c cre-
didiffetinaudita, necnon etiam 8c quæ abElizabeth di-
cebantur credi : Magnificat, in quit, anima mea Dominum. Ef
exultauit Jpiritus meus in Deo falutari meo. Deinde intulit.’
Quia rejpexit humilitatem anctlUfia, ecce enim exThoc beatam
me dicent omnes generations. V erütame n in null o defe præ-
Huroilic
te«*
c*tcraî
virtute»
Dornii»8
lefpetit.
ûeprecan-
ja&te- ;
kranda >
Et S. Dei
knicrix.
Merita B.
Mariçejt
Bræccdeh-
gratia :
bendent.'
'Sloria B.
Srg;nis.
luseftréî>
e afpimpnöVie B. CUarta, Sermd. 455 I
fumpfitjin nulloaliquid de fe altum fapitvfed totain Deol dorelegitglotiæ.Nôuerâtin.beata virgp, quia humilitas
__fnirifrtsp.iiWin nprimtuipf ferntapima. n p / \ c v n / > r n l < i . ..1 r.I..... . .. -i -i i
.enta B.
pfâriçao-
Pis vtüia.'
exultatrrotulq; fpiritüs ei us in Deo gaudet, & tota eius a-
nima Dominum magnificat-& collaudat. Nihilfibi attri-
buit meritorü, nihil iibi adlëadplaudit : fedfolumodo ea
quæ Dei funt,requirit ôcfapit. idcircoinillo totaexultât,
tota gaudet 8c lætatur , folam libi vindicat hu militâtë an-
cillæ, quæ mater veneratur ab Angelo laluatorisv Necta-
men eandem humilitatem à lealiquideflèdixit, fed quia
àltiffimus earn relpexit,& accepta fibi fecit.ldeô, inquit,
beatam me dicent omnes generations. O mita confeffio,& mira
humilitas / Confitetur humilitatem quam folam in feJ
refpexiflè dicit, qui cundtarefpicit, & continué prædica-
tut beatitudo ipfius ; de qua hodie totus teftis eft mûdus.
Quç beata etiam 8c cum Chriftoinæternumregnare cte-
ditur, quia côpletafunt, quæ prædixit. Seriptuin quippe
edt'.Omnisqupfe humiliât,exaltdbitur.Exakata eft autem lan-
d a Dei genitrix,nonfolum quia humilis inuenta eft, verum
etiam ineffabiliter gratiarepleta eft. Qua deprecates
veneramur, 8c venerantes deprecamur:vt ipfa pro nbbis
intercedete dignetur,apudDnm noft rumDei filiü,quem
de fe genuitincarnatü : qui cum Deo pâtre & S pi ri tu Iàn-
doviuit ®nat Deeper omniafeculafæculorü.Amen.
Eiufdem Semo tertius,deeadem Affumptione Beata Maria.
\ Deft nobis, dilediffimi fratres, hodiernafeftiuitas
JL jL beatæ Mariæ virginis gloriplà, 8c plena gaudijs.ôc
immenfis de afceiîffieius repleta muneribus. Illuftris fi
quidem de meritis ffed illuftrior valde pro gratia, q.uailluftratur
non tantum beata ipia virgo verumetiam per
eam'omnis'Ghrifti Ecçlefia. Necenim gratiam ex meritis
gloriofa virginitas promeruit; lèd præmia meritorumex
gratiaperçepit. Etideo cclebritashodiemainde glorio-1
iioi eft cæteror-ü fàndorum natalitijs, quo illuftratur bea-
ta yirgo 8c mater Domini, ôtineffabilibus diuinoram la-
cramétorùmpriuilegijs, quiainde creuerünt mérita,vn-l
de pleniffimè referta eft gratia. Etideo apud Dominum
quanta penfanda finteiu.S mérita, vei cogitanda præmia,
puco quod nemp eft, quiadpurumediflèrati mljquipo^
teft vèrè perpendere ,qualis vel quanta fit ifta gratia, qua
replcturipfa, per quam venir in mundum Dei maieftas.
Idcireè,fratres mei, vçnerandaefthæc folennitas cum o-
mnidenotionis obfequio, 8c venerandum quodçanitur
etiam fup.erexalcata ànge’l.orum. Nam nulli hominü vn-
quam conceffuhVeftranti vti priui.legiptmuneris, etiam
Ângclo , vt vna perfona eftèt in Trinitate^quod de lub-
ftantiafua.genuit& elïetDeus. Ideo quæfo,fileat inlipié-^
tia carnis : -Sc celebretur digne cum laudibus feftiuitas
matrisDomini & Saluatoris noftri,tanto hçnore.dignif-
fimajquantum eft venerandaex gracia.-quiaeius lionqrôr
gloria,laus 8Cgratiarum adio èftredeptoris. Hodie quip*
pe vocata.proceffit,&immarccffibilem de manu Domini
cum palmavirginicatis percepit corona.^Hodie in rhro-
no regDi fufceptaèft&reledit.Hodie thalamum intrauit,
quialimul virgo 8c fponla fuit. Hodie fiqufdem audiuic
illam-vocem blandiehtisàfede maieftatis,qu^dicitur:I,'er-
ni elefta mea, &p.oiupn tefuper thronum meum, quiaconcupiuit
rexjpeciemtuam. Ad quamlânè vocem crçdimus, ,q>gau-
densÔc éx ul tans (oluta eft beatailla anima,-AC petrexft ad _
Dominum jvbifada eft ip^tHronus, quæfueratiu carne
templum diuinicatis.Tantà Ipeciofiotpræ cundi^&fujb-
iimior, quànto & gratiaglptiofibr refulfit.. Hæc igitur di-
uinacftveeonipe-plàçiQjfratresdeiquadicitur.'P/Mw«^«^'
hufniliatexdltabïtur. f undata enim'erat.profunda humili-
tate, 8c dilatatain charitate, propterea ho,die tam fubli-
îTiitci eftêxalfata. Sed,quicelnfudinem 8c magnificeaaa-
throni gerferutari non ppffumus.-lalte t hefaur os eiuVl^U-
militatis interdü perfcrutepmr ; v£ deinceps eius.interue-
nientib.meritis,ad gloriam donorü pertingere yaléamus»
Nam humilitas,cuftp.sreUquaiûvirtutumeftîide6vene-
‘rabilis_yij:g0 i quiavirtutes multas fibiaggrègauerat, cu-
ftodem eai um humil itatem in animo ferebae.Quam poft
'percèptâgtatSâaropliauit,&cpfeflaeft^'eeneancilla,qùæ ;
macererat creatoris.Nihilnob.i lius,fratres, Deimatre in-
ueniti^,q fepro.fi'tetuiancillâ:nihil fplendidius, quafpîé-
Deo sëper placct:&idéà exnûcio cü falu tatur,nibil altum
defe fapit,nihil prçfumit.-fedtota humilis ad Deü intêdit,
.effi totum députât quod eft, quod aüditVQuaprppter&
nosdifeamus Deodcferre ; difeamus de nobïs humilia,
feptire femper in omnibus. Difeamus humiliari,quia âu-
d o r vitæideo ad nos cum eftèt àltiffimus, humilis venir,
vt nos humilitatem dé,fe docerer magifter verirads. Quia
fi quis fine humilitate vïrtutes cohgrcgat„quafi qui in vé-
tp pulueréporcat. Vndeaitipfein Euangelio iDifiiteàme,
quia mitis fum & humilis corde. Nec finçoaufà igitur præci-
puè mortales & fragiles hu militate difcereiubet, a etiam
in coelis.vbiimnjortalisregnat, inter angelos humiliarè-
quirit. V nde Dauid Propheta AÎf.QujsficutDommusDeus no-
fier qui in alt is habitat, & humilia refpicit in cale & in terra?
Quod fi ab ipfis Àngelisin coelo mâfùetudoexigkur, q.d
putatis hic fratres; vbi fuperbia régnât,vt humiiierhsquâ
turn neceffeeft nobisïHincquoq; d idumlegimusl^»-
tb magnus es,humilia te in omnibus: Quoniâ bumilemJpiritu, fi-
eut Salomô ait,fufeipietgloria. Hpc quippe non état beata
Dei genitrix,fratres mei,q. ad humile,& quietû,&trfemé-
tem fetmones fiios,re{piciar diüina dignatiip ? Idcirco cô-
tinuè ait ad Angel u-.Êcceanciüa Dontinifiatmibifecundjuver-
bum f««w.Non.n.fupérbit,fe<î crefç}texdon6 deuôfionis
obfequiu, humilitatispriuilçgiüaugeturin ommbÇfe:dm
nullofubripitarrogâtiafquoniânôiritümefcitadvanl’m
gloriam, quæbeatâfe prædicat, moX0urâ|>p
tis;indulgen,tiâ,IdeonodifcuErirq.âhuiùilisniâqüàntunï
maai(lieras eft qiiiid; qui iuffis.obtempérât diuinis, tàntû
immicis qui aüt nb^edit,aüt differt obediie q^ddft.Iam
hum'iliat fe beata virgo in cû6lis;vt tbta fuiçipiat in ïè gùa-
tiamlargitoris: qaçg perpartësalijsdatqmeft.tprafimiil
venitin^agràtiçplenftudo.Hincqüdq^itËuâgeliftaiïf
deplemtüdine eius nos omnesaccipinm. Magna fiquidc gratia,
dilediffimijbeatæMariæ Virginis:Màgna promeruit prç-
miaærernærèmunera'tionis, quiamùltufe humiliauitinter
immenfadona, inter diuinïtatiscommercia. - Hodieà
Domino multûexaltâturglonofa. Deniq*rideo: Chriftus
humilis ad humilemyirginçm venit,quâ eiegitivt de,ram
profupda humilitate aiumphüerigefetfaluus.Sfexalta-
rer eam.vt cantauimus,etiâ fuper ch Gros Angelicos. Quæ
nimiru exalçatio,.priuilègium eft gratiæ. Vndé eu timbré
Sctrcmore perfedæ diledionis, reçolendasüt hæc my fti-
ca donorü iacrametafficq; exhis côpënfanda eft huius ce-
lcbritaris gratia-Qua^ppter æftimate £ acres,qua rèueren-
tia, quo^deuotionis obièqüio, nos tantïsintereflè déceat
f^cramentis.Cui'Angelusipfe no fine nietu fandojrièc fi
në^hpnoré debito, impendic reuereriam Euàngelizandi’
S^éticbat.nJ Angelusinbeatavirgineiam fpecialicerDor
minü ineffe, & ratura noueraçdiuirii myfterij facrameca.
Ideo tam reuerènter ait: Àuegratiaplena:D cin de at ten di te
quam eximiufic morquod inferr : Dominus tecum. Noii .n.
dixit.Dhsfitteçum quafi vi fi ran d i grati z:{edDominus tecu.
quia in cé riouo nafiffendi iniabitur fâCràmenro.Sicq-’to-
tus vàdensin falutatitmem, propter maledidiqnë pribtü
patentü, magnü detegit bened id johis oraculum^Bw^ir
^ r « d nquit,i»fèj«o»j»w;KH//rr^^feombdoigitur nüc be-
ne;didac^riffimi^Eccédeaudiihgçatiaadimplètur, de
audicufide|genirajcontrafidemeredidi,t. DeCopcëptu
deferreh onorec'ognaris didicir.-de ort,ufilij püdor creui t
Aubtâèft caftitàs, integritas roborata, yirginitas quoqùe
fqlidata, ompeS perftuerauefdntvirwtesTxrterhuic omW’
nia, quæ& prima mirabilis eius refulfir hfihnlit^. Quæ
cum pmnia ab Angelo.didiciffet,& repleta dbnis cüèlefti-
bus fuiffet, zkàcceancMa Domini, fiat mihifecundum verbuni
W«>»:quam vocem mox feçutus eft effe&us, Ficiràq; grar
ùida mox beatayirgo, quæhod e àftumpta eft in coelis eü
gaùdib.-firqif^çradüSpirnusIàniSi&cônfiliüVçrbi.Quç
ideo beata iure dicitur inter omnes mulierèsiqa o es ex ea
bèacificatnr.Cbllaca quippe eûgratia & beatitudo in lpe-
cii?,yrdiftundereturin omnë gën9 ecclelîæ. Vnde necim-
mërirà beataô^ venerabilis hodie prçcellitin généré toti9
eorpôrisl.-quæ vitra oes fcecüdata eftin fpcçiè prolis. Inte-
£ea iure antefertur in cûeleftib. quæitaditata eft ac repleta
præ omriib.in terris,diuinis mHhërib.Quajppterfeftiüitas
S. Gregor.
tnPfj.poe-,
Malach.'.i.
Ecclef. 3.
Lue. i.
Maafue-
tus iuflîs' I
fa.cilè ob-,
temperan
Hieroay*;
Aftumpt.,,
Iom.i. • '.{■
AßuptioT
B. Maris'
jfeftiuita* P
eft ciaiumi
fuperno-1 i
! rura.
Q q 4 hod«