holtes pro adiutoribus impugnacoresque fenfèrc Sequen-
ti deinceps tempore gens Anglorum fine Saxonum,Britan-
niam tribus longis nauibus aduehitur. Quorum dum iter
profperatum domi fama retulilîèt, mittitur nihilominus
exercitus multiplex; quilociatus prioribus primum holles
propterquospetebatur,abigit : deinde in Brironcs arma
conuertitîconfida occafione quafi pro feeis mi 1 itantibus,
minuÿftipendia præparallènt,totam prope infulam ab ori-
entalieius vfque in occidentalem incendio vel gladio fibi
fubegit. At vero Theodofîus cum abfque vno &vigintilu~
penoribus annis, quos cum Honorio patruo regnauerat,
lèptem & viginti annis Imperium geffilîèt, ex quibus cum
Valentiniano genero vigintiquinque tranfegit,apud Conftantinopôlim
morbo obij t,ibique lèpultus eflFuit autem
Theodofîus fie làpiens,vt inter confabulantes experimen-
tum omnium crederetur habere caulàrum. Perdurabatin
frigore,fimiliter &in æftu: plerumque ieiunabat, & maxime
quarta & lèxta feria, ftudio Chriftianitatisrnec aliter -i
quam monafterium regalia vwebantur.Ipfenamque m at u-
tinô ad lùas forores pergen s.diuinas dicebac laudes. Quâ-
obrem etiam Sacras literas .fine codice recitabar. Lo-
quendb.epilcopisvelut olim làcerdosfadusex diuinale-
ctione refpondebat. Aggregabatque là ros codices, &
quodcunquè eorum interprétés (eu expofitores conlcri-
pfifle videbantur, plulquam Ptolc mæus ftuduerat Phila
delphus.Patienrianamque& dementia vniueifis hommi-
bus eminebar. Nam Ialianus Imperator,!' cet philolophus
fueric, non tameii Antiochenfiumportauit iniurianv.led
maxima Theodoro tormenta indignatus irapolùir. Porro
Theodofîus multumgaudens lÿllog. finis Ariftotélis,phi—
lolbphiam exercebat operibus,iram,tri(liciam>libidinem-
quedeuincens,&innuîlole vlcilci defiderans.Cumigitur
à quodam familiarium interrogate tur,cur nullum le lçden-
tium morti(ubijeeretfVtinam mihi,inquir,eflètpoffibile
advitam mortuos reuocare.Sic enim mit clemens, vtfi
quando quilpiam dignum aliquid morte committeret,nec
vique ad ciuitads portas monturus peruéniretrlèd exeius
dementia reuocano (èquebatur conrinuo. Dum aliquo
temporeiplèinamphitheatro Confiantinopoleos Ipcda-
ret,ccepit clamare populus ; Crudeli beftiæ artifex parabo-
lis pugner.At ille : Nelcitis,inquit, quia confîieuimus nos
INCIPIT LIBER DECI -
M V S Q V IN T V S . •
ANnOab Vrbe condita M. C C . IIII.Theodofiode-
fundoMartianus quadragefimus bdauus ab Augu-
fto Oriéntali aulæ præfidtur Imperator. Cæterum V alen-
tiniani tempora, huius vel luperioris ImperatoVis curricu-
lis adlcribitur.IgiturValéntinianus occidui redor imperij,
ea tèmpefiate pacis feederacum Genfêrico rege Vandalo-
rumfirmauit , cerrisque Ipacijs Africainter vtrolquedi-
uitàeft. Genfericus vero dum de rerani fucceflu tumidus
etiam apud fuosluperbiret , Valida confpiratio aduerfus
eum fada Jelt. Quorum molitione deteda , diuerfis àb
eo exèrudati periere (upplicij s. Horum fîquidem funeri-
bus non mihus virium àmifît, quam fî exuperatus belli
certamine fuiflèt. Interéa rex Hunnorum Attila quum
cum fratre Bleba regimm intra Pannoniam Daciamquç
gereret.Macedoniam, Moefiamque&Achaiam , vtrafî-
que etiam Græcias immaniflîma rabie , vt didum eft,
deuaft.itet,Blcbam germanum (uum,regnique côhfortem
peremit, eiu(quefibiparerepopnloscompulitvFultus ita-
quefortiffimarum gentium,quas fibi fîibiugauerat præfi-
dio, ad occidentale demoliendum ammuni intendit Im
perium : cuius exercitus (èptingentorum milium numéro
ferebatunvirin conculïionemorbisin mundo natus,teriarum
omnium metusqUoyulgatus erat. NamqUelupctbus
incefiiii hue le atque illuc circumfcrens, vtelatipotentia,
iplo quoqùe mot u eprporis appareretjbellorum qui dem a-
mator/edmanu tempe rans ipfe, conlilio validiflè.fupph
cantibusexorabilis,propitiusinfidem lèmel reccptis,forma
breuis.latopedore, capitegrandiori, oculis minutisj
barba rarus, canis afperfiis, fimusnafo, te ter colore, o-
riginis fîiar figna rererens. Erant fîquidem eius fubie-
d i dominio, rex ille Gépidarum famofilfîmus Anda-
ricus. Vualamir etiâm Gothorùm regnator , ip(c
a ii tune (èruiebat rege nobilior : fortiflimæ nihilom '
'nus gentes, Marcomanni, Sueui , Quadi : praetereà
Hêruli,Turcilingi,fiue Rugi cum proprijs regulis,aliæque
prater hos barbaræ nationes in nnibus Aqmlonis corn
d e m e n t e r ( p e & a r è . T a n t a e n i m p i e t a t e p r æ c e l le b a t , v t o m - ' m a n e n t e s . H o r u m o m n i u m A t t i l a : ( ù p e r b u s l m p è r i o , q u a -
n e s q u i d e m D e o c o n f i c r a t o s h o n o r a r e t , p r æ c ip u è t ^ m e n q u a m r o b o r e f a d l e l e p o f l è a d i p f i c i p u r a r e t , q u o d c u p e r e t :
q u o s a u d i e b a t v e n e r a n d a a â i o n e ' p o l i e r e . F e r t u r a u t e m t a m e n c ô n f i l i j a f t u t i a , q u a m a f ï n o r u m f o r t i t u d i n e h o l l e s
q u o d c u m C o n f t a n t i n o p o l i e p i ( c o p u s G h e b r o n e n f i s f iu f î- . a g g r e d i l a t a g e b a t p r æ u i d e n s i t a q u e l a g a c i t a t e q u a c a l l e b a t ,
l e t r n ö r t u u s j f a g u m e i u s v a l d e l ô r d i d i f f i m û q u æ f i e r i t , & e o n o n f i b i f o r e n i t u m , f i G o t h i q u i i n t r a G a l l i a s m o r a b a n r a r ,
c i r c u m a m i & u s f i t , c r e d e n s a l i q u i d f e e x d e f u n d i f i m d i t a t e R o m a n i s i u f t g e r e n t u r a u x i l i ö , a m i c u m l e G o t h i s f i m u -
p t b m e r e r i . C u m a l i q u a n d o a e r i s t e m p e l b s e i l e t , & i l l e c i r - l a n s , a d u e r f u m A u r e l i a h i s v r b e m c o n c i c t i ^ p e r g i t , r e g e m
c a p o p u l u m f p e d a r e t , p l e n o C i r c o t e m p e l l a s v e h e m e n t i - V j f i g o t h o r u m T o l l i c i t ä r e n i f i x s , v t p a r i t e r c u m e o R o -
u s a g e b a t u t , m u l t o i m b r e d i f f u l b . C u m q u t h © c f i e r e r , f u a m m a n u m i n u a d e n s l m p e r i u m \ x q u a ( o r t e p o f f i d e r e r . A d
v o l u n t a t e m I m p e r a t o r a p e r u i t , f e c i t q u e p e r p r æ c o n e m V a l e n t i n i a n u m v e r ö I m p e r a t o r e r n l e g ä t i o n e r m l ï à p a e é r r i
c l a m a r i , q u o d m e l i u s e i l e t f p e Ä a c u l u m c o n t e m n e r e , & f i m u l a r , a d v l c i f c e n d o S R o h r a n o s d e G o t h i s , & r e m t u e n . '
o m n e s r o g a r e D e u m , v t i l l ç f î a b i m m i n e n t e t e m p e f i a t e f e r - d a s R e i p G a l l i a s & H i ^ n n i a S p e r g e r é Cc d o l b f e d e n ü n c i
u â r e n t u r . Q u b d i d o ’c u n d i p o p u l i m a g n o g a u d i o l ü p p l i • a t r S e d l m p c r a t o r e m d o l i d u s m i n i m e l a t ü e r u n t . I t a q u e
c a m e s , h y m n o s c o n c o r d i t e r q f f e r e b a n t > & t o t a c i u i t a s v e - ' c d é r r i m e T h e o d o r i c u m V i f i g o i h o t u m r e g e m p e r A t t i
l û t v n a p l à l l e b a t e e d e f i a I n m e d i o a u t e m e o r u m I m p e r a - , u m p a t t i c i u m c o n u e n i è n s ^ n i ù æ p a r t i s f a u o r e m t i a x i t , a t -
törexiftetTSjpriuacolchemateproperabat, neefpefitafru-1 quecum eödem patricio kontra Attilam poft v.iftatanvfe-
fttatuSëft.Repentenamqueaerad leréniratem red.jt,diui- ! reomnem: Galliäm Aurelianis iam bhfidéritem direxit
na dementia reuocatus,* 'mura pmbukfiugibus vniucrßs Necinora, congregatis vndiquebell.vtbribus Aerius cum
vberrimum.Si quandb Bella mouerentÄ/ecundum Dauid rege Theodorico & eius filio Thorilmodo obüiam Huh-
ad Deum conlugiebar,leiens eum prælioi um auâorem,& nisfbrtiffimepergit.Vbi êonlerta incredibili pugna , cu
inimicos orationibus fuperäbat.Nec tamen ifte vitijs care- j vix poft hominum memoriam vlhtm fimile prælium repe-
batFuit enim mobilis omni ventocircundatus,,vnde& in ritur,vi cere Romani fhgato Attila , & Gothorum rege
chartisnonledis fefubfcribcbat. Interea beata Pulcheria interfedo.Hoc certamencircanonam diéi horam coep-
nondum cuiquam fratns mprte Theodofij Imperatoris : tum, devtrifque partibus centum odoginta milia occilo-
cotoperta, Martianoaccerfitoj^n religione ac pudicitia ■ ruin dedir. Sed poll modicum Valantinianus Auguftus
contenante,lene videlicet & idoneo viro,didt ei : Qüoni- Aetiumfingularcm populi Romani fpem fuis manibhs,
am Imperator mortuus eft, & egoteelegi, tanquam bene alienis autem fraudibusinteremit, cumquofimulomnis
placçntemexomuirenara,damihi verbum quod euftôdi- 1 fortuna& virtusHefperiæcorruit. Attila enim continuo
as virginitatem meam,quam Deo cbmmifi,& pronuncia- refumpta fiducia cruentus Italiam petit, Aqüileiam capnn
telmDpnrnrfm.Oimn i lnlàmnu<nrn nnllirnnM ' »,™ f.... j :-. bo telmperatorem.Quod illo làcramento pollicente. j • • > • »r. .. . * . *
cetfito patriarcha Anatolio pariter & Senatu, pro-
nunciauit eum Imperatorern Romanorum.
Explictliber dectmns q;tartus.
tarn fundituseradit, Ticinüm jatq; Mediolanum regiaSVibes
excidit. Inde vallatis circumquaque Ibcis cum Romä
quoque pararet itrumpere,Leo magnus Papa miflu ad eu
Valentiniani Imperatoris àcceffit:eumq; adeb’mitem reddidit,
y t ilico prom ilia pace firmilfima>yltra Danubium nö
_____ . l'JZÊÎîfy reditureditirrus^
bieric. Cqntinüoénim rebus humanisexcelfir,
&hiimani generis diutinæ vexattoni finem aliquandb vel
mo.fwÿs>atwîit.:Çvblhi quoque non contëhtiprouincia,
quam Ihperius à Romanis habjtàndam penes Galliamaç-
çeperant, A ruernos 6t Narbonam cum fuis finibus captas
inuadunt,ruina videliCetRomani ftatus, & frequenri mu-
, rarioneprindpüm animati.Nam Valenriniarius Imperator
! ab amicis Aetii, quos fibidelegeratfafcellites, interficitur;
I & Maximus quidam cuius dolo id perpetratum fuerat,Imperator
creatur. QuicumviduameiüiEùdoxiam Augiifia.
inùitamfuis nuptiis adegillèt, ilia Genlericum,vt dicitur,
Aftic«regem,vtmariti vindexadiieniret,iriuitauit. Quius
aduentU Maximbs vix altéro Imperii fui menfe comperto,
cum paffirn nobilitas cius licentia, &populanum ccetüs ex
vrbe profugeret ,iple quoque t-repido animo lèlè parabat
adfugam. Seda ishihiftris regiis'illicodilaniatus, &mem-
bràtim diilè(ftus,inTiberim proie<9tus eft.Genfericus continuo
vacuam præfîdio ciuitatem capit:& ocçiirfuLeonis
Papæ mitigatus, ab incendio, cædibus atque fupjiliciis Vr
bemimmunem lèrUauit: omnibus tarnen opibusablatis»
multainde captiuorüm milia cum Augufta Eudoxià & eius
filiabus Carthaginem reuexit. Huius Papae Léonis aijdlo-
ric^te & iulfu Martian! prindpis ChalceJonenfisfynoduS
celebrataell. Romæ poft Maximi necem, Auitusfiilcepit
Iinperium:quod poll mqdicum deporiens, epilcopus Pla-
centiæ ordinatur. Apud Çonftàntinopolim Vero Maitia-
nus Imperator obiic léxto Imperii fui anno, & lextb menfe
completo. v - . > '
Annoàb Vrbe condita M .C C .X.L eo qiiàdrâgefimnS
nonus ab Auguftd forcitur Imperium. Romæ verb .poll
AuitqRi Maiorianus Cæfar effedbs , quarto Imperii anno
àpud,DertonainHifpaniæduiratern, fraudeSeueriariioc;
ciditur.Qui tertio Imperii anpq Romæ occuBuit ln cuius
locum à Leone principe milïus' Arthemius »Lextb Imperii
anno cum lumma clàde Romanæ vrbis qcdditui;, lucce-
dénte Olibrio : quern Glicerius apud Rauennàm lumpto
imperidremouit: &ipfe moxa Nepote priuatus^Portu-
eniïé epilcopus qrdinatur. Leb imperator orieutis anno
Imperii dedmo fexto defundus g Zehoni rehquit impe-
- '^Anno ab Vrbe condita M.CC.XXVI. Zenon quinqua-
eefimus ab AugUftoimperat. Nepotem vero Cæfarém O-
felles patridUs imperio priuat,& filium-fuum Aiiguftulum:.
imperatorem créât. Sedcontihüd Ödoacerrex Turcüm-
2Prum & Rügorum peruafa Italia Romam cæpic quarta
Famviceaconditio'ne fua & Auguftulo Imperacore exilia-
to , ipfe R om* tyEànnice'regnat : quem Theodoricus rex
anasta^’ GdthommmiïlusàZenonepbfedit,oepic,ihtcr€mit,&ip-
IçRomæ^corifeid^^ienohis Augûfti regnauit.
‘ ZeiVoriï vetqpöft fedccim aniibs mbrtuo,fuccélGr Ana-
Ibfius, qui ïnM èö ! Chalcedonénfis fynodi fou èn sq rr
thcÀibxos perlequebatür.Ébdem teiriporeRomq >ymma-
chus & LaurdifiüS dilcordant.bus ihterfe duibüseledi,
eCytrifque ^tfiHisjhnumeræ ftrages & râpinæpàtràtæ
fjintipleriqué exiàcerdqtali numero, multieriamclérico-
rum.pliires ciuiqrb' Rq.éxtindi feilt pet tre| cirdtér anpps;
vldqe quo vidólitiet Thepdericus princepsveniens, tiihc
Romam tenens, qüinquam Atrian’ eirec.fynodocelebra-
ta,loCari SiihmacHüm quidem èpifcopumRomae firmauic:
Laurentium Vero ih ^ücerina'Siidfate locari epifcbpum
præcepitQÿ t^meh nulló pado qujefcens. fed leditiqhes
cpmiïmùens^Sÿmmachûde^bnitur,&inrexiliûnimDajmatiammittitéi
’& jta fiiöultasééflaukl Ebdém tempore
Trahlàmundus, qùi fratri Honorio apud Àfticam in Vari-
d^lqrijm régnum,fuccelTerat,fratcis: vel patris GenÊrici fe-
niiutus peihdiaimplaufis catholicorum ecdefîis ducentos
^ngîiiti èpiftopo^Xilfb relegauit.Qüib. beams Papa Sym-
machus quotidiana fubfidia miniftràrehondeftitit Inter
hascèiïipeftàtèfc beatus Fulgenrius ih confeffionè fidei&
dbÿrina florüiëHis ipfis apùd Africàm diebusipum Arrl-
anus bùïdam Ôlyihpus nomine inElyanenfîu balneolaim--
rçtur jindignaqi quædam & blafehema de fandæ T muta
tïs fide verbaemoüeret,veniéte febito defuper igni tq îacu-
: îqVifibiliter combùftus eft.. Cæterum Deuteriiis epifco-
: pùs Arrianbriim gyaantii baptizalis quendamvimmBarban
nomine, cum contra regulam fidei, minoren) fcilice ^
pâtre fîlium,lkndumq; Ipirit'u alferere cupiens, bapt'zatu-
riisdixiiTet î Baptiio te Barbasiq nomine patris pfer filiitm
in Ipiritu làndo,llarim aqua ^ad baprizandum fuerac allata
nufquam comparuit.Qjibd amiciehs qiii Baptizandiis erati
coiifeftim ad Catholïcarn ec'clefîàm fugieiiS, iuxta morem
fidei baptilmüm CHtifti füfcepit, & bmhibus-notum fecit
miraculum. TheodëriéüS vetb dum pet idem tempus pacified
apud Icaljar.* regnàretjpetfingula quæ<^ çelébribra
lqça regia fibi habicacula conftruxit.Intetea $artacehbrüm
incurlus in Phcenicerii &Siriam rurfiis effedus eft, pbft
riibrcém Agari Vaditarimb fratre eius inftar turbinis, &
adlluc velocius dilcutrenle per loca. Hoc etiam anno,id
eft,impetii Abaftalîi vhdedmo, Bulgare^ petIllÿricüm 8t
Thraciam difeurrunt priufqui agnofcërentur,eam crudéli-
tér deuaftant. Cqllantinqpblis etiam ipfis diebus maximb
conflâgrauit incendio. Déinde Neocèlàrëâ,apùd q^arncÔ
futurum elfét,vt fieret tëtrræmoru^miles ifer faaens düb?
milites fupér eam vidit,& alium milite poft rerga clainahtê:
Cbulèruate domum, in tjùa fepulchrû Gregofifell^ Cum
autem terrimotus fadus fuiflèt,plurima pats ciuitatis cor-
rùit,excepta domo GregoriiTliaUmaturgi id eft,miracu-
lorum operatoris. Interea Iuliâna illuftrimma foemina,c|U^
templum Dei geiiitcicis apud Honbratàs cqiiftruxëràt,yâl-
de pro Çhalcédonenfi {ynodofàtâgebat,itavc ei nqc Imperator
quidem multas aduerfus eam Verfetias adiriûeniéns,
Timothéb communiCare perlîiadereyaiuerit : lcd tiecipfe
Timotheus frequentér âd e l pergens hqcpotuerit ei per-
fuadere.Pompeiü cjjïoqi confobf inum illius, & eius vxoré,
q,muUererat‘ornata,lnultis Imperator Xuguftus humilia-
bac, vcablegatet venératores Sÿqqdi-, & ëosqui iiiexilib
Macedqnio épifrbpb latgiebantar ^uæ néceÔària ërant;
Deindëqubfdamexprincipibus piWcebitintemplofandi
TheodbriSparatii fuper aniboné Trite.giiadditamenrum
admitcere,ir-f eft,qui crücifiius eft pro nobisûta vt mültitü-
dines indignatæperdiem litaiiiæ illinc egredèréhtur.quâ-
do& Timotheus per cômmentbriùmlcriptumomhibiis
ecclefiis pràicepit T r illio n ihlitahiis dicendumcumad-
ditamentb;quoà mùlti metuenreS fècerUnt. Monachi vero’
aîiü pfalmutn pfaUehdoVenetunt.Hos aütpopüliisvidé^,
clamau t : Ëeriëuënérunt orthbdbxi. Simultas ëtiam fada
eft muîta, Çi irfdndiüm domorurn multatum, ac homici-
l dia denamüia,turba y bcifcrâte adüerfuS Ahàftafium,& Vfc
talianum Imperatorem peferité , 'itavtfugeret Anaftafiiis
&latitaret, ab iplâque Ariadne laceratetûriniuriis,vrpuca
muùorum câufamalorumChriftianis effedus Âlaitiüridà-
ro autem principe Sàrracenorum gentis bapt zaeô, Scue*
ros duos epilcopbs macula luæprauitatis infedoS, direxit
capia cÔiiiunicancli. Deiaütem prbuidentia ille bapt iatuS
erat ab çnthb4oxis,qui fecipicbant cbricilïü Cumqj Seire-
ri epifçppi lubuertere principem à verb dogmate frftina-
rént, mirâbiliteieos àrguic Alamundàtushuiulcembdi fabula.
ai ten im ad illbs Æiteras accepi hôdie, quia Michael
Àrchangelus mortuus. illis vero dicentibUs, hocimpbf-
fibile foré, ait PrincepsÆt quomodo Deus lécundumVoS
nuduî crucifixus, nia naturarum elfetiduarü m ChriftuS,
quandoquidem nec angélus^ éft moriturus i* Et ira cum
coufufioqe'Seùeri récëllerünfepifcopi. Itaque, Viraliânus,
queiii populus Imperatoré expetierat, exqepta totà Thra-
cia, Scythia &Myfia, BulgareshahënSlécum&rqultitü-
dîne HUnhbrUm, cepit Anchialum & Ôdyflbpolînii.Cpiii-
prehendit autem &Cy>illumniagiftrùm milif um Thraciç;
öc perùenit prædas gererfdo Byiantiû. Pareen s Vero Ciulta-
ti,apudSofterifum caftrâmeratus eft. Anaftalîus autem de-
foçratione çbnftematü^mittitex fenâtüqubfdàm,fbgans
euro pàcifci, Sfe iurare vna cùm Sertatu, qtibd ab e'xilio re-
uocaret epifropos apud HèracleamThraciæ. Potto Vita-
liariüs addidiç vt & principes vniulcüiulqüe. Icrip1* intent »
iftqd : lèd& Macedonius & Fhuiiànus qui nequ cerpulli
fuéranc, lîiosrecipérentthrbnbs,. limiliter & reliqui bm-
nés epifeopi, & ita celebraretur fynodus Rohiapa, & candis
epilcopis conuenicntibuS , çpmmuni iùdicib répto-
barentur quæ aduerfus orthodoxos lùnt præfîtmpta. Ica-
que cum hæc Imperator, lènatus & reliqui prihcipes,po-
puliqi iuralTent,&confirmaient ita fiëndum, fada eftpax-
; ' " “y 4 "
i i i î
lai