Fbeofridii^dbbat'u,
Reliquat
fanctorum
^ r t fint ltfc
I ccmarum
iinftar.
Luc. il.
Fide« Tti
miraculis
crcucrit.
I.Cor.14.
Reliquie
fandorum
quanti fint
pretij.
Gregorius.
D
+-R«g-rK
, Sandi vt
poft mor-
1 racli’
riuant.
Ifiti.66.
reliquias accommodât -, quatenus dum ab indigenis digne
ac familiatius honorantur, ijdem indigenae earum
perpétua defenfione firmentur. Vbicunque vero terra-
rum aliquid eft earum, mortem habentlucernarum,lu-
cern* vbicunque locorum fint, abfcondi non poffunt,
fed luminis fiii fplendorem longé lateque fpargunt. Nemo
namque accendit lucernam, & in abfconditoponit,
nequefub modio: fed fupra candelabrum, vt cum ingfe-
diuntur, lumen videant, Accenf* lucernxfandorum
funt reliqui*, lieet & lucernam ipfum fandumfandorü
nonàcredentibusabfconfum, neefub modio, id eft lub
legis menfurainclufum, intravniuslud*xgenristermi-
noscohibitum, fandi dodoresdoceant in telligere. H *
inquam, lucern*ab illa falutis*tem*luccrnaaccenf*
non in abfcondito,neque fiib modiolocantur,ideft,jion
in aliquo indecenti vel igno.to loco fine honore locatur. !
Occultari nufquam permittuntur, fed fupra candelabra.
quodeftChriftus & Ecclefia,propatulo ponuntur, vtfi-
dei & diuinx agnitionis lumen videant, qui ingrediun-
tur. Vt lumen inquam, videant, dum fandorum reliquias
miraculis corufcaré confiderant,quam mirabilis& quan
tae fit pietatis Deus, intelligant. Sivero fandprü reliqui*
occulcarentur,& virtutum fignisnonilluftrarcntur,quid
dur,um & lapideum cor hominisad defiderandacosleftia
excitaret? quid à vitijs ad virtutés reuocaret? Q u * homo.
fperaret præmia,fi eos,quos in vita fua iuftiflimos eflê nouit,
non videret efleinmemoriaj &quivixadculturh&
amorcrti Deinunc proficit, vix torporem afeinfidèlitatis
nuncexcutitjdumeledorumDei reliquias miraculorum
gratia illuftrati àfpiçit? Sacrxprofedo fidei conftrudio
per miraculacreuit, Sceifdem deficientibusin quibulda
gentibusdecreuit. Nifi enim fandi prædicatores miraculis
corufearent, fruftra verbum vit*prxdicarent. Èt
licet Ggnanonfintfidelibus, fed infidclibus,fides tarnen
fidelium'për fignafolidatur, qu* aut a fandis audierunt
fada patribus aut per eorum reliquiasin fuis vident fieri
o^tutibus.Vere mundi lucern çfandorum reliquiç clarir
tatis fux fplendorem longiüs fpargunt, eafque,vtprxfati;
fumus,illorurn mérita, quorum funt,nufquam negligen-
ter latere finunç. Ö mira diuinx pietatis.miferatio, ô in-
effabilis circa fandorü reliquias dignario.Dcus fandus
fandorum eft, & fandorücohgregatio Deihabitatio eft.
Non parui fed maximi apud eum pretij funt reliquiae illo-
rum, quas exaltat fuper omnem mundi brnatum. Namque
earum excellentiae omnis lapis preciofiis non com-
pararur Tx led quiequid. in rebus voluentibus pretiofum
eft, inearum comparatione viiilfimümiudicatur. T erra-
rumfuntmunimenta&aternx retributionis,diuinxque
magnitudinis documenta. Nameuidentibus patetindi-
cijs, quantafit Dei magnificentià, cum landorum reliquiae^
tanta pollearit gloria. Sienimhumanadiuinis, fi
parua licetcomparare magnis, quicumquealicuius temporalis
Domini feillos cernit , in eisqnantædignitatis fit,
idemDominusperpendit.Sipotentes& diuitesfuntfer-
uijditibr ÔC multo amplioris potend* elïè credituf, cuius
fubiacent ditioni. Sic perpenditur quanta fit diuina
magnitude & maiefias,cum & eiiis gratuit o dono fandorum
reliquij-s tanta conceifa cernitur elle claritas&po-
teftâs.Ad‘aridaehim eorum o flà ,v t patriS luculenrilumi
didis vtamur Grègorij xgriveniüt &fanantur:periuritye-
niunt, &c à dxmonio vexantur : daemoniacfveniunt & li-
berantür: leprófiveniunt, Sc mundatundeferuntur mor-
tui& fulcitantur. Nam vt ex vno quid omnibus fit aduet-
tendum perpendamus, per Elifæi prophet* oilareuixit
mortuus, b ene di dus Deus in omnibns.Olïa Ehf*i vitam
dederunt mortuo,mortuum de mortisfóluebant pericu-
lo.Poft mortem ergo car nis fandiDei melius viuüntquo-
rum hic ofia in tot miraculis viiiunt. D'e his mirificis fan
dorum olfibus dicit Prophetaveridicus. Et offa vefiravt
herbagerminabitnt. Olfa landorum licet mortali condici-
one arefcant, virtutum tarnen viriditatevt herbagermi-
nan t , quan quam idem in generali refurredione perfedi-
us implendum elfe, diuinælcrip tur* expoiitoresaftruunt.
In diipofitiflima fane Dei tanta quafi patris familias domo
vafa in honore ellè ac fuilïè eiedicreduntur,ideo&
Reliqui,.
fanftorujt
. PKtifc
fi* conda
curvafij
aut rece.
Ptaculu,
Eßt.1^
corü reliqui* in vafis aureis atque argenteis & gemmatis,
acin omnibusquæpretiolafiint, recondühtur. Etficut
fandum altarenonfandificatur ah aüro, ledfandificat
fi c & quodlibet Vas, quod fandarum reliquiarü in fe con-,
tinet thelàurum, non dat fed^ccipit gratiam fanftatum:
& tadum,quafi etiam illud,quod interius latet,tangatur,
fugat multa generainfirmitatum. Inimica inuifibilium
phalanx ante eas ftare non poterit,cónfufam & deiiidam
féingemit, & qui federn fuam in monte teftamentrinla-
teribus Aquiloms fe pofiturittm, fèque altiffimofimilem
futurum gloriabatur , à dilfoluto fandorum puluere
fuperatur igrieifque cathenis religatur. Pulüis ifte licet
dillblutus fit &exiguus,huius tarnen aëris domi natür po-
teftatibus, honoratur digne à cündis mortalibus pufillis
& maioribus, quia vt calor irifeparabilitCr infitus'eft in
natura ignis, ficlanditas eftfitairi il lis. Si enim fanditàtis
amitterent dbnum, • amiccerenc pariter etiamlandorum.
Ex accedenti dono habent fanditatem , fed non amit-
tunt eàndem, quia eximmortâlitatenohfit cranfitûsad
mortalitatem. Oquàm magnificata ftlnt opera Domini ,
nimis profund* fa d * iunt cogirationes D ei noftri. Reliqui*
landorum funt, vt pretiofa aromata, Sc poma odo-
rifera,qn* fi quis manu tradauerit,manus eius ab eifdem
odoremlufeipit, vtliliainquam, & pretiola aromata redolent,
nares mortalium miri odoris luâüimte complent.
Diftantia quippe grandi diuifit Deus lucem à tenebiis,id
eft pios ab impijs, & minus perfedorum olTaàfandorum
reliquijs.
SERMO El VS DEM DE VEN ER ATI O-
ne fanäorum.
Hriftiana religio vocabulum propterea trahit à
F
Pfdm. j 0;
Reliqui* ;
làndoruni
« fint re
lut aroma.
ta.
Getuf.i,
V j Chrifto, vt Chriftianus lemper habeat in memoria,
quomodotant*dignitatis.coftodiatur gloria, nedilfq-
num videarur in opere.quodlinguaionatinnomine.Sëd
virtus fan d * charitatis , qu* fidei cultümblim in Patribus
deCorauit,nunc fenefeente mundo & accrèlçente
pëccato »ïn filijsdeceffit, & in tantum in fingulis dilahi-
tur jvevixin pauciseiusveftigiumrecognofcattir. Huius
etenim periculi diferimina clementiffimi redèrhetoris
noftri pr*uidens gratia fand*fçriptur*thefaUi:bsbïten
dit,fandorum exemplapropqluit:vt*& pietaS in opera-
tione femper fulgeat, & dçdrinærëmediùm nanbuara
in linguatorpefeac.Quiàergo;fiâtres,habèi^s ëkeïnpla
fandorum, quafi certiffim* curationisanti,dotunr;fandç
charitatis virtus m nobis redintegretur, vt iri tandis luis
Deus per nosdignèlaudetur. Igiturén lundis fùislàiïdê-
mus Dominum, qui eft gloria & virtuslàndomm, y tper
ciiis mifericordiam> ad eorum peruenire valeamus cbnfortium.
Inmembriaiuftorümiuftiti*ai?dbrërii; ïri mé-
Chriftiani
rndc &ca
dicamur.;
Sanftius
aefccnrc
mundo dt;
ritis fandorumfanditatis magnificemus largitorèm.* dig-
na enim memoriaiuftorum erit cum laudibus, in qUibus
deled:etur Deus illorum & Domïhu$:vtper eorara iricer-
ceffionem,noftris milèreatur ëxcelfibus. Exemplbfide-
lis Moyfi lunr inter nos & Deum mediatbres pofiti, vt qüi
per noftra defpicïmut mérita cum pharifeo, pcrillorum; ^ ® ^ ”
iuftificationera iuftificemurcum Publicano. Credimus,-/“ “ ”^
‘ eos apud Deum multa po ffe', cuius diledioni nihil in hoe
nos&Dct
Hmndopr*pofuere. Non fuam, fed coeleftis vblutttitcm
: Patrisin omnibus adimplehtes, Iqfti metito dcdicf&tlfc
meruerunt fratres&forores, cühïspropinquitatis Hne-
Matth. li
am nulla degenerauit fupetbia, lied iri generâtiottës &^e-
H
nerationesnobilitauit humilitas faftda* In conlpcdü Dèi
ftatres, lèmper fanditalem exhibebant cordis rtedita-
tionem, vt tranfeuntem filiumDauidfigerént ad Ipirituâ-
lem mentis illuminationëm. Non defccit eis virtutum
fanditas, quoruminorenoneftdiminutaveritas;-quo-
rum labia coeleftis putgauit calciiliis, quotumelpt^dfó fiii
ardoris flammalàndüs animauicl^iritus.lnoperibttshwi-
E fa i. £■
'huum fuarum non eomprehenff lubt vt peccatbrés-i qüi
pfilm- J
minimis Domini bmnem èxhibüerünthumanitatemyvb
fideles.Çum beato lob oculus cçco & pcs clatfdo,iri mor-
tuorü lepultura noninferiores inüepti funt Tobia» Ora-
tio eorum nubes penctrauit, quaperieiunium &elee- xj.
molynam
Sermo, de Stnffiorum Rtlicpiijs:
W yn am in c ïlum vo k a it, «£ impieuit phialas ïiginti
9 f : ■.____ r./iiiir/iric nnrtrofnpnriimanrp
S47
qaatuorfeniorut» , ytfitfaauiraiis odotamt^umame
maieffit'sDci Carnis coraiptionem laborvira
eraüauic, liberf atem.aniipïiaaionuni puriiasbxpia-
uit, Vixerunt pietatis amici per pietajis opera' fpeftacu-:
lom faaiDeo 8C hominibus. H*eopetationisgrauain
a a iu *vira fparferontatca , vthoireamimnlerent con-
templatiase infiipetn* pacis yifione the(aatum fidei,
quemhaboeruntinvafisfiadibus, tioncffadetuntnefeotiis
iecolariblis, fed vbinuHum latet detrimentum, in
coeléftjs pofiierunt regis gazöphy lacium : qttiadumfpi-
ritus tegmina carnis exuit, liber & expeditus ad ccelos
.vqlani” Ecclefia, qqs in tranfeurfu dubij cernitur orbis,;
filiosenutriuit probatos , in openbus bonis, quosma-
nensluperaftrafirfcepitfponfacqÈlefc. Exenntesde^E-
gyptqjdeftdepeccatornm tenebris.percolumnamnu-
bw venerant interram proniiflionis, qu®eft pattia, ad
quam fnfpitabant quotidie, quum adhuc effe nt in h aius
peregtinationiscaptiuitate. Ibiefthanitario,quamfide“
Uum"defiderat intentio , quiDeum pbrtantln mentej
quamdiutenentarirt earniscarcere, Oquatnfcelixciuir
Af DC. 11. &
Afoe.it
Kcliqoià-)
‘Mm.67^
>• Exode.
quid apud iplum eorum polficlpirituS. Quicquid ffatres
„de reliquijs landorum polfidemus, fiueinyeftg,, fiue in
puluere, vél in olfibus, diligenter & cautè cuftodiamus;
& quq^yalemus,potilfimumleruituteillorum exhibea-
mus veneraripni. Digni fu nt apud homines hopbre, qili
quotidie interpellant pro hominum falute, Metnor human*
fragilitatis , hoegrari* nobis dementia Saluato-
ris çontulit, v t quod peeçatorès per noftra non pqlfii-
mus mérita,petfandorü impecremus pat roçi nia. lam fe-
curi de fua fplliciti funt pro noftra lalute: & vndë nec eo-
rum per ficietur gaudium, quandiu noftræ peregrïnat,io-
nis cernuntexilium: nec eritillisperfèdabeâ.titudô,.donee
cotius Ecclefîç inuaucrit plenitudo. A d ill orum cha-
iiIfimi, côfortium, quia nos habitare in vnum, pulchrum
erit atque, iucundum, quanto illoriim nobis prodelle
credimus orationem , tanto deuotius illorum meritis
exhibeamus Venerationem. Ofteramus illiùs làcrifi-
cium ,vtpronobis fumus incenforum afcendatdeora-
tione landorum, qui per manùm angeli diuinopræfen-
tatur cpnfpedui: veftigiafcquamureorum, quibusipli
féquutifântDominum.. Gradiamuffperfèmitamiuftiii
tas, vbinulla regnat captiuitas , adqùam qui virtutum j r i * ,. vt perueniamusad manfioném coeleftispatri*. In-
palfibusconfugeiit, iam vitraçapciuuselfe defiit. ;Hür |; fpiciamusperfedam eoramvitam,&,qu*minuseftçô-
ius fttudura funt lapides yiui, quos pàx & cpncordiacô-'fpofita, emendemus noftram,vtnoftrifintadiutbresin
paginàuvtreptobatolapide, qui fadus eftin çaputange- ■ precibus, quorum fumus imitatorésin adibus. Reiin-
li.(^ am nullias aduerfitatis procella poteft concurere, qüamus éüm Apoftolis omnia, vdibete fcquamur Do-
cuius fundamentum impofitum eft ftabilipëtr* : lumi- • ro.iniveftigia. Martyribus alfbciemür inpalnone, vt eif-
nenoneget lucern*, cüiusclaritasèft illëîapu angula- ; demparticipemurinconlblarione* Nefurdomumno-
ris, qui petra fundamenti Agnus qui toüit peccatd mundi. I- ftrani perfodjat, confeiforum vigilias mens noftr*eufto-
pfe eft etiam fponlhs,quiregnâtin hoc câhernaculo Deus j diat. Orncmus lampades noftras,cumvirginibus, ytin-
cum homitiibus , ante cuiüs fedem perfonant canticum j tremps ad nuptias , quando venerit Iponlus, & vbi nos
fpiritus & anim*iuftorüm. Laus éorum & exultatio ipfe j nonperterreatilluddurilfimum,Ne/fwvw, quoderitim-
elhquicpronat eos in gaüdio , per quem bene currentes j piorumçqnfufip : fedl*tificet cor npftnimiuftorum bc-
in huius mundi ftadio, digno ih ccelis rèmuqeracur bra- < nedidio, per eum, qui èft vita & rëfiirredio, Deus Deo-
uio. Non eft vitra quodconciipifcant,vbi Dèum faciè ad { ihm, & Dominus Do minôrum > per fæcula fieculdrum,
faciem çonfidêrant, qui eos perduxit ad palmam vido- 1
r i* , quo praccelfit ipfe rex glori* ; dignitas foeli citatis eorum
humani fenfus exceditmodam, qüireueraineor bff-
minisnon afeendit, qtupeusiÛispritparauit. Décernâtîgitur
pietasfidêlium, quidvenerationis pociffimum corpori-
bus debeatur fandomm » quorum fpiritùs in*ftimabili
gloria honorantur. apud Deum. Tanto itaque deüotîùs
eorum lauderacelebremfis in terris,qüanto maioris me-
riti eos credimus elfe in coelis. Qmd apud Deum eorum
polfint anim*, arcus exanimatorum corporum oftenr
dunt quptidie^i quidfortenatura negat,vel improuilus
câfus in liümanis débilitât, adepram fepukhracletrieh-
tia diuinâféftaurat. C*citatem illuminât, grelfiis conlo-
lidant, linguas réparant ^ures référant, d*monibus im-
perantjcarceresaperiunt, vincularefoluu|>t, elifoseri-
‘ffalm. 11p.
Mpoes.
Finis Theofridi.
S AN CTI MAXIMI,
SENTENT1ARVM
D E CH A RÎT A T E EX PATRIBVS
C O L L E C T A R V M , C E N T Y R IÆ
quatuor ad Elpidiam.
. _____________ P _______ ( . ïïcntewerejidas, lettor, harumdecharitate centuriarumè
gunWiüiuftps çorriount, iuftos diligunt. H*c operantur! i» Latimmfa£tainterpretationiynamcumprm um m ie
per corpora fpiritus°, qmiamdiuinisalfiftancobtutibüs. I tinàs jtcijfet Vincentius Opfopâus mentior heretic* , huiufque,
quidmnüm/ipoirunttaliajnimmortaiitatis gloriacon- coniettumfequutus Conrad* Gefnermequeetiam heretic*yde^
ûituti, quifimilia potuerunt fub mortalicatis vèlaminis ;prebenfumefidvtriseruditimultum in translationepeccatumab
pofiti.Legimus & credimus fratres,multa, qu* mirabilis, p | duobwnouatonb* , quorum lapfiu&errores multos indicauit
in fandis per fandos opefatus eft Deus m hae vitâ. Ta- Ucob* Biîlim Erune^hb-tfacrarum obferuationum c.n.&i7U
ceamus carnem & olïà, dicamus minora, qu* fünt carne
inferiora. Exemplum damus de paucis,vt ndes dubitan«
E X B E L L A R M I N O
D E
tium folidetur in multis. Vmbra curabat i?etri,quotquót
Sçript.Ecçlef.
in plateis pönebantur*groti. Paulifçmicin^ia expule-
runtab obfelfis corporibus dæmonia : lacohi fudarium
p Aitidus Maximus Monachus Conftantinopolitanus
vindum foluit Philetum. Hasvirtutes curationum op.e-
rabancur corporum fpecies, vt intelligatfides creden--
tium, quale fandorum fic meritum, &quidpotuiteo-
rumpræfentia vbiin tanta viLCuterefulfitLabfentia. Non
folum hæcde Apoftolis credimus y verumetiam defan-^
dis omnibus plurima luppeterent exempla, fi faftidium
non genetaret oratio prolixa. Quid minim, fi tanti Fue-^
runtmeriti fpiritales lan d * m arris Ecclefiæfilij, cum et
ia catnalis fynagogç foboles pet fimiles polieret virtutes.
In Ægypto Moyfivirgalignafeçit.& prodigia,&füb ba-
ptilmi Ipecie rubrum diuifit mare. Heli* pallium Elilæo
duplicauit Ipirirum, & curfum ïordanis diuifit eadem
veftis. H*cfub lege & gratia fecit Deus per Cm dös. in
carne miracula > yt intelligamus & fideliter teneamus,
6c Martyr clariffimus vixit temporibus Hpnorij Pa»[
p * I. & Heraclij Impcracoris: ^bijtautem lub Vita-
iianoPontifice,8£ConftanteImperatoreatmopo-
miniöfio. S,cripfit plurima, quorumtatalogum refert Card.
Baron.tomo S.'Annalium: nunc extat infigms dijputatto habita
in Africacpntra Pjrrum Monotbelitam, quam Grecam, & Lati-
nam edtdit idem Card. Baroni*in appendice ad oäauumtomum
Annalium. Extat etiam liber deEcclefiaft. mjflagogia. Extant
denique Centurte S. Maximi de charitate, &delncamauone
Verb: fed cum translar* finte lingua Gr*ca in Latinam
opera hxretieprumInon multüm iliisfidendumeft. So-
lent enim hxreticiin audorib us bonis transferendis fiepe
ad fuos errores fentemias audorum bonorum accommodate.
^ .
SANCTI