5j, Qiu aliorum pcccata curiosèinquirit,aut fufpieio-
ne adduâus fratrem iudicac, nondum yefîpfcentiacrécit
initium : neque fcrutationis, quâcognofcat fuaipfis
flagida in veritate longe grauiora , quam plumbum
multi ponderis. Neque cognouit vnde homoconfe-
quatur cordis duritiem, amans yanitatem 8c qitærens
mendacium. Proptet hoc tanquam infipiens&intenc-’
bris ambulans,fuis peccatis negleôfcisaliorum errataima-
;ginatur,aut ea quæ funt, aut quæ falfafufpicione elle pu-
tancur. ■
5 6. Philautia,ytfepeïamdiâum eft,omnium cogita-
tionpm affe&us inducentium eau (a conftituitur. Exhac
enim generantur tres in concupifcentia, quæ latiffime
patent, cogitationes: nempe, crapulæ, àuaritiæ, 8Cin-
anis gloriæ. Cæretum ex crapula nafcitur feortationis
cogitatio; ex inani gloria,{uperbia. Àt reliquæ omnes
vnamquamque ex tribus conlequuntur, nimiram cogitatio
ira cun dia:, rriftitiæ, acceptarüm iniuriarum recor-
dationis, focordiæ,inuidentiæ, obloquutionis, 8creli-
qua. Illi ergo affeótus rebus materiàlibus confttingunt
animum, eundemque interramdetrahuntinftargraiiifi-
ûmi lapidis illiincumbentes cum natura fua igné lit leui-
or 8c celerior.
57. ’ Omnium affeâuumprindpiumeftphilautia, finis
au rem fuperbia. Porro philautia amor eft quo corpiis
çômpleétimur, ration! non confentaneus. Hanc qui àm-
p u tau eut ,eadcm opera qmn.es affeâus ex ea orientes abr
feidit.
58. Quem^dmodum parentes corpora» cotnpatiun-
tur.natis ex le iiberis,fic etiam animus naturaliter fuis
indulget rationibus & ,cogitationibus. Et ficut paren-
tibus illis , qui magis dediti fuerintafte&tbus , liberi
fui quanquam omnium 8c per omnia fuerint ridicu-
lofiffimi. 8c turpiffimi , omnium tarnen yidentur optir
mi 8c fortiffimi : lie etiam amanti animo fu s cogita-
tiones & rationes-., tam et fi ex omnibus - fuerint peffi-
mæ, fàpientiffimæ tamCn elle yidentur. At fapiens a-
nimus non idem depuis fèntit rationibus ; verum cum
maxime fibi certus videtür, quod 8c verte fine 8c pul^
chræ ; turic maxime fiio ipfius iudicio fidem denegat,
8c alios lapientrores fuarum rationum 8c cögitatariö-
numiudicesadhibet, nein vanum currataut çùcurrerit,
8c per illosdemum confirmationem accertitudinemac-
cipit.
jp. Cum viceris vnam ex turpioribus aftc&ionibus,
puta auc gulo fitatem, aut feonationem, aut iracundiam,
aut auäririaro, ftatim ad teaduolabit vanæ gloriae ccxgi-
tatio : qua fimiliter fuperata fuperbiæ cogitatio te exci-
piet.
.<>0. Omnesignominiofi 8cturpesaffedtus fuperantes
animum inanis gloriae vitium ex eo abigunt : iifdem vero
prædiûis omnibus fuperatis, ad inanem gloriam animus
adigitur.
61, Vanægloriæ cupido,aut cum vincitur,aut cum re-
manet ,paritTupcrbiam. Et cum vincitur opinionemin
.animo générât, manèns vero infolentiam. Inanem glo-*
riam tollit occulta operatio:luperbiam veró, Deo autho-
ri præclaras virtutum adtiones adfcri bere.
6z. Gdgn itioneDei donatus voluptate qùoqüe exhac
proueniente peculiariterfruens , omnes voluptates ex
concupifcentia procreatas'habet contemptui.
_ 6 y. Qui rester renas defideratjis aut epulacum lauti-
tiasconcupifcit, autcp;æfub ventre funt Colit, aut hu-
manam gloriam,aut opes8c diuitias, aut aliqùidaliud
quod hæc fequitur. Ét nifi humanus animus his ali-
quid præftantius inuenerk, quo fuàni conçupifeentiam
transrerat, nunqnamvtifta contemnat, perfuaderi poteft.
Præftantior autem his omnibus , vel fupra om-
nem comparationem Dei 8c rerum diuinarum cognitio
eft. ; ' 'V • • '
^4. Qui voluptatum vfum contemnunt, aut raetu
contemnunt, autfpe, aut cognitione, aut etiam çharita-
te quæin Deum eft.
85. Rerum diuinarum cognitio ab affeóübus aliéna,
non perfuadet animum res materiales prorfas habere
dçfpïcatuïr.fed fimilis eft riudæ edgitationi rçi fenfibilis.
Qriapropter multqs homines inuenire, licet magna cor
gnitiône praeditos, 8c incarnis affedtionibus perinde vt
immundo^porCosin coeno volutari. Modice enim ad-
hibitadiligentiàpurgati, cognitionem alfequuti, poftea
fupiria quadam negligentia abrepti, régi Saul alîimilati
funt, quidignatusregno, eqqùe indigné adminiftrato,
terribiU iracundia Dei ex ijlo deiedtus 8c proHigatus
eft»"1 ' ■ ' ■ ^ ■ -l
66. Quemadmodum rerümhumanatumnùda.çQgi-
tatio, non cogit animum resdiuinas contemnerç : fie ne-
que nuda cognitio rerum diuinarum eundèm adigic, vt
res humanas prorfus rèfpuat. Quoniaminymbra nune
verfatur, 8c (blis coniedluris Veritas. Eamque db eaqfam
diuino affedtu nempe fanäaecharitatis, ppusbabets, a-
nimura’ fpiritüalibus contemplationibus çonfiringentis
8c perfuadentis, vt materialibus immatcrialiàanteponaç,
8clenfibilibus folointélle6ku comprehenûbilia diui.na-
quepraeferat.
. 6j . Qui affedtus ab feidit, 8c nudas cogitatio nés effe-
cit, non protinus illos animo ad diuinaconuerritÿlcd P^“
teü neque humariis rebus moueri yneque diiiinis. Quod
accidére lolet iniis, qui operibùs tantum 8Cnon cogni-
tione dignatilunt, qui metupcenaç 8c fupplicij,aut fpççe-
gniab affedtibus tempérant.
6% v Per fidemambùlamns, 8c non per {peciem» 8ciu
lpeculis^irtutem habemus 8c ænigmatibus. Et ob hoci-
pfum multo ftudio 8c exercitarione in illisnobisopus elf,
vt horum diüturiia meditatione 8c affiduitatc habitum,
qui nulla facilitate nobis detrabi poteft, contemplatioi-
num nobis pacemus.
69. Si ad tempus làltem affedionum caufis præcifis,
foiricualibus contemplationibus vacau erim us, neque in
illis exercendis lemper verfabimur ;ipfumillud opus ha-
bentçs,haud difficulteriterum ad camisaftedtiônés pro-
labentes declinabimus, nihilaliud fru<$tus inde feretites,
quam nudam cum opinione cognitionem : cuiüs finis eft
turn ipfius paulatim cognitionis obtenebratio, 8c perfe-,
cia mentis ad res mundanas declmatio.
7b. AfFeâus charitarislaudabilis,etiam cum diuinis
ilium colligàt.Nam confueuit ariimùs,inquibus rebus a-
liquandiu moram traxerit, in iifdem etiam dilatari. Pot-
rô in quibus dilatatur, in illis ipfis con cupilcentiam quo-
quê 8c charitatem alere , fiue jn diuinis 8c propriis 8c in-
telledtu comprchenlibilibusjfiue in carnis negorijs8c af-
fedtibus» Àe F
- 71. Deus inuifibilem mundum -, 8c huncvifibilem cq-
did it, 8c animam 8c corpus videlicetipfe quoque fecit.
Etfi hic mundus qui coram oculiscernitur,adeôpulcher
eft,cuiufmodiilleinuifibilisputanduseft? Porro» fi hoc
vifibili longé inuifibilis eftpræftantior, quanto præftabi-
lior his duobus qui hoscreaüit, Deus eft î Siigituromnibus
creaturis longè m elior eft omnium pulchrarutn rerum
opi£ex,qua ratione animus eo refidto quod omnium
eft optimum rébus multq deterrimis, carnis inquamaf-
fedlionibus, yacare, 8c adhærerefolet î An ideo quod ab
ineunte ætatehifee conuerfatiisßc alluetus, rei omnium
pretiofifiîmæ 8c excellentiflïmæ nondum plenam expe-
rientiam fumpferit î Itaque, fi ilium diüturnaexercitio-
ne temperantiæ voluptatum, 8Crerum diuinarum medi-
tatione paulatim ab eiufmodi habitu abftraxerimus, dilatatur
in rebus diuinis fenfim proficiens, fuamque dignitatem
agnofeit : ac poftremo omne defiderium fuum
ad diuina transfert.
71. Qiÿiine affedhi fratris délidhim memorat>dua-
busdecaufismemorat:autenim,vtpeccatumemendet,
aut V t alium iuuet.Quod fi extra hafee memorat,fiuéipfi,
fiuealteri, probris afficiendi 8c carpendi illius gratta dick.
Acnequâquam diuinam ‘f rétributionem effugiet:
't
verum aut in eundem aut alium turpiprem lapfùm inci-
det, 8c ab aliis redargutus 8c ignominia affedlus pudorc
fuffnndetur.
7.3. Non vna ratio eft idem peccatum operc commit-
tentium, fed diuerfie. Videlicet alia eft eius, qui habitu
peccati induâus peccat ,8calia eius, qui ad id fubito im-
«
, ’»Wfbêtù
rapitur, qui neque ante peccati fadum earncögita-r
tionem habuiti neque poft peceatum, fed Vehementt
etiam dolore ob admiffi d ê ïip faoinus adhcitur. At
qui habitu peccat, plane contrario modo agit.
primum ipfa rOentis agitatione peccandifinem non fa-
' ,8cpoftraßum eiufdem eftanimiatque propofiti. '
Quippemundanorum officia funt, diuitiæ8cgloria, 8c' I
præfedturæ,• & diliciæ, 8c corpus carnofum, f numerofa t vntoùné
liberorum foboles, 8c reliqua quæ hæc confequuntur.
Ad quæfi Monachus peruenerit, perk. At officia in quibus
7 4 - Qui inanis glpriaecupiditateindudus , ftudetvir-:
tutibus, certum eft .eundem cpgnitipnem qupque pb
vanam glpriam exercerc. Ac qui hpc eftanimo praedi-
tus, ille alterius ædificandi gratia nihil quicquam aut fa-
eit aut differit, fed in omnibus 8c di&is 8cfa&isuviden-
tibus 8c audientibus vnicam gloriam venari ftudet.Hic
autem adfeâus redarguitur, cum quidam iamexfupra-
di£tis, aut opera, aut ditfta eius paulo obliquius carpfe-
rint 8c reprehenderint: quo faä<p, vehementer contur-
batur,*non quod illos non ædificauerit, neque enim
hünc fcopum prtefixum habuit, fed quod ipfe contem-
ptusfit. - s
7$. Adfe&us auaritiæ hoc pado deprehenditur. Si
quis,accipiendo gaudet,8c alijs impertiendo triftatùrmon
poteft vero talis cèconomicum agere.
76 Propterhafcecaufas aliqqis aduerfa. patiens perfe-
uerat, aut propter arnorem Dei, aut propterfpemmerr
cedis rctribiiend^autproptermetumfupplicij,aut propter
timorem hominum, aut propter nacjræ tolerari-
riam,aut propter lucrum, aut propterinanem gloriam aut
propter neceffitatem.
■ .7 7 . Aliud eft acogitationibusfolut, 8c aliu4 ab adfe-
étibus liberari.Et fiepe fit,vt aliquisa cogicationibus libe-
retur,rebus illis.non præfentibus, erga quàs adfedtibus
petducitur. Abfconduntur^autem adfednsinanimo, 8c
rebus apparentibus deprehenduntur. Icaque animus in
rebus obferiiandus eft, 8c cognofcendum quale id fit, ad
quod adfedribus trahitur.
78. Illegermanusèftamicus,quiingruenteinfortunio
tribulationes, 8c diffieultates, 8c calamitates in tempore
tentationisvna cum proximo perinde vefuas, animi con-
fternatione 8c perturbarione,tolerat.
7<j. Nefpernas, aut contumeliofe répudiés confcien-
tiam,' optima quæque femper tibi confulentem. Nam
confilium diuinü 8c angelicum tibi fuggerit, 8c ab occultis
contaminationibus cor tuumlibérât, ac libertatemerga
Deuminexitutibilargitur.
80. < Si cupis.fapiens 8c modeftus euadere 8c falfe feien-
tiæ perfuafiorii nolle feruire, quære femper in rebus humants,
quætuæcognitioni oçcültafunt, ac res quamplu-
rimas 8c diuerfas iriueniens te fugienres, cum ob tuam
ignorantiam miraberis, turn infolefçentem animuin
compefces. Et te ipfo cognito, multas 8c magnas res 8c
admiratione dignas cognofces. Quoniam vanä feientiae
opinio, nunquam permtttit aliquem in cognitione rerum
proficcre.
81. Ille exa&a diligentia feruaricupit, quimedicinali-
bus pharmacisnonrefiftit. Sunt au te ilia dolojes 8c trifti-
tiæ quæ varijs t itppreffioriibus induçuntur. Gaeterum,
qm refiftit, haud nouit quid inde negotietur,neque quid
inde c mptum auferat. ’
Sz. Vanægloriæftudiü 8c auaritia,vitiainterfe cogna-
tafunt, mutuo fe progènerantia. Siquidem inani glorjæ
feruientes ditefcuht , 8c ditefeentes inani gloriæ feruktnr,-
fed vt mundani. Quoniam Monaçhus carens pofleflio-
ziibus, multo magis inani ferait gloriæ. Porro argentum
habens, abfeondit illud, quippe quem pudeat habere rem
à fuo habitu longe lateque alienam.
8j. Inanis gloriæ quam fèétatur Monachus prDprietas
eft, ob virtutem captaregloriam, 8cobeàquænanccon-
feqùunrar. At fuperbiæ monachalis proprium eft, ob
præclaras vktutis, adiones extolli , 8c alios contemnere,
8c omnia fibi, non Deo authori adfcribere. At munda-
ßa? gloriæ âtque fuperbiæ proprium eft , propter corporis
pulchritudinem, 8c diuitias , & pfincipatum , 8c
lapientiam inanem fcétari gloriam, atque elato animo
I extolli.
84. Mundanorum *}• officia, Monachoram "j* lapfus
Monaçhoelaborandumeft,paupertas, ignominia, I
itnbeciUitas, continentia, malorum tolerantia, 8c quæ
his funt fimilja : in quæ fi mundi ftudiofus 8c amansin-
eiderit præter animi propofitum, ingentem lapfum elfe
exiftimat.-Et fæpe in id adducitur difcriminisyvtetiam
j de inducndolaqueoeogitet, quem nonnullietiamin-
duerunt.
85. Efcæ'duabus de èaufis creatç funt, alimenti 8ccu-
rationisgratia. Qqpcirca, quipræterhafce.caufasijfdem
Fruuntur, tanquam abutentes rebus in vfum à Deo da-
ris,perinde vt deliciarum fe^latores condemnaritur,Et in
omnibusrebus abutus peccatum eft. f 8,6. Animi humilitas, precatio eftaffid.ua cum làchry-
mis Sclaboribus coniundta.Ipfa enim fubinde Deü in au-
xilium vocans , in propriam potentiam 8c fapientiam
temére confidere non finit, neque fupra alios lernet ex- j
tollere. Quæ profcâ:o grauia funt vitia ex adfe&ione
fuperbiæ prouenientia,.
87. Aliudeft cumnuda cogitatione pugtiare, neadfe-
âionem excitet: 8c aliud eft cum adfe&ibus plena pu-
gnare, ne fiat affenfio. At vtraquepugnandiratio, non
permittunt diu-in animo morari cogitationes,
88. Triftitia acceptarum iniuriarum recordation!
comunóta eft, cum animus fratris facicm cum dolore in-
tuetUr, certum eft quod ob acceptas iniurias de illo male
cogitet. At viæ eorum qui iniuriarum funt memoresad
mortem tenduntrquoniam omnis iniuriarum mem or in-
iûftus eft.
8p. , Qupdfitu iniutiara memorde aliquo male cogitas,
pro illo precare, ,8c fopirotnori animi affeâu,-dolorem,
precatione feiungas dmali memoria, quod tibiab '■
illqiUauim éft. Humanus itaque fadus 8c benignitate j
amabilis, omnem affeâum ex animo tuoprorfusexter-
minabis. Sin autem alius ob jniuriararo memoriamtibi
infenfatus eft, grati ofus fias erga ilium 8c humilis, ac hu-
maniter 8c amantercqmilloverfarej ficfietvt ilium hoc
affeófcu libérés.
po. Inuidentis doloreatquatriftitia, laborefedabis,
nam calamitatem exiftimat idipfum cuius gratia tibi in-
uidet: nec fieri poteft, vt aliter hie morbus tranquille-
tur, nifi quiddam cælatum habueris. Atfi multis vfili-
tati eft , illi [autem foli dolori, quidiamconfiderandum
venit ? Necefle igitur erit vt multorum vtilitati confu-
lacur, 8cillius tarnen pro virili ratio quoque habeatur,
tie affcótus improbitateab officio abripiamur, 5 ehomir
nem.potius quam affedtionem vlcifcamur. Putandum
quoque eft per animi modeftiam, quodille te excellât,
inque omni tempore, loco 8c rebus tibi ijJfi præferen-
dus eft. Tuam vero ipfius inuidiam ita fedare poteris ,
fi quibus rebus cum cui inuides gaudentem videris,
ipfe vnafgaudcas, Sc quibus ille triftatur, vna quoque
triftitiam perferas, illud Apoftoli didfcum complendo ,
quo iubet gaudere cum gaudentibus ,&flere eft flentibus.
. 91., Animus nofter médius eft inter duos, quorü vter-
•que opus proprium exercet : vnusvirtötem , alter autem
vitium, hoc eft, angelus 8c dæmon. Cæterum animo po- j
teftas relidta eft eligendi quod vult,auc vt fequatur,aut vt I H-
gefiftat.
9 z. Sandtæ virtutes cohortaatur nos ad bona : natu-
ralia autem femina & bonum animi propofitum,nobis in !
hoefunt auxilio.Dæmonumvero vim 8cimpetum affe- t
(ftus 8c malum propofitum nobis commendant, ~
9,3. Purammentemnonnunquam Dens ipfe eifeinfi-
! nuans docet, nonnunquam fitndhe virtutes quæ faótq
Tunt optima fuggeruntraonnunquam naturç rerum con-
templationeapprehenfa.
94. Oportet animum cognitione dignarum res quas
cogitât fine affeäu fer uare, & contemplationes tutas fir*
mafque, 8ç precatiohis conditionem incontaminatam.
Sed hpcilli non licebit,quando emiffis, à carne tanquam
funt; 8c Monachoram officia funt lapfus mundanorum. I vaporibusperinfidiasdæmonumfumoobfcuratur.
B iblioth.Vet.Pat.Totn. 7 9j.No