Pfidm. 113.
l $6 B e r e n g o fii^ s ib b a t is ,
alius videt.Credènd urn eft fane,quiaficut ele&orum lùx
tentatione non ex tinguitur, fed illuftratur,ita ccecitas Iu-
dçorura vfquead vefperam mundi fenefcétis durare pro*4
batur,quatenus Chriftiani&Iudaei duos populos eflèfe
fciant,dequibus fcriptum eft;.*?«?non vident,v'tdeant,&qui
vident,cacifiant.Sicut enim Chriftiani typumillôrum vfq;
hodie gérant,dequibus dicitur; Beatiqui non viderunt, &
erediderunt : italudari cum cæcis illis Eu angelicis in pneci-
pitium vadunc, dequibus fcriptum eft, Sicoectucacoducatu
prabuerit, ambo infotuam cadttnt. Chriftiani ccecis illis fem-
peffarrident de quibus fcriptum eft 3 Cceci vident: ita Iudæi
vfqueiniram confummationis ccccis illisfimiles erunti
de quibus dicitur: Oculosbabent & nonvidebunt. Quia enim
*'ueolim I nonconiunguntur Chriftianis, nec Chriftiani Iuadorabunt
dæis,ideo lumen veritatis datùmeft nobis,& ablatum eft
{jatrero sc1 eis : quamuis etiam ipfiquandoquepatrem& filium defilium.
beantadorare nobifcum, impleto quod dicitur «#»<>-
fcanttefolum verum Deum,& quern mififii lefum ChriJlumSeà
fciendum,quialrcetin myfteridcrutisaliudfentiatChri-
! ftiani,& aliud Iudæi, omnes tamen peccauerunt 8c egent
j gloriaDei : ita vt necefle fit omnibus iuftificarigrati^pcr
; gratiam ipfius,aquo iuftiticandus eftimpius,& glorificâ-
duseftpius. Vndeorandum eft nob is , vt luxvera, qu* illuminât
omnem bominemvenienteminbuncmundum, ludai'ei
cordis ita dignetur illuminare profundum, yteriamipfi
nobifcum abeadem mereantur luce perfiindi , de qua
ueriitlaudi, vt à nobis ilia lux deb eat quæri,quæ vel tefn-
pore finiri, vel loco valeat claiidi, dignum eft, vtillam lu-
cem line in ter milîione qu£ramus:quam non cum beluis,
fed cum Angelis communem habere valeamus.
Hæc eftautem lux æterna, quæinfimis voluitfociare
fuperna, quando diuinæ miferationis gratia diues, per
myfterium crucis Angelos& homines fecit elfe conciues.
Hæceftillalux, vndevtcaufæcauflïs, &resconueniant
rebus, quofdam antiques patres hie introducere debc-
mus, quatenus fermo nofter eo confultius ad finem pof-
fit euolare per caetera , quo lux inuifibilis ad hoc nobis
profert de tnefauro fuo noua 8c vetera.Quiacnim lux di-
uinitatis tarn mira probatur 8c fim&a ,v t nulla prorfus ta*
lis videatur aut tanta, dignum eft,v.t humanum ei non defeat
deefie præconium, quæ propheticum8c Euangeli-
QS*no.
bis lux
finencet
3««tenda
ut.
cum foie t habere teftimonium. Sed quoniam geminæ di-
leëtio charitaris perfonis deputaturgeminis, competens
eft,vt in hac leftione foeminæ viris, 8c viri adunentur foe-
minis : quiaiuftum eft, vt lex æterna teftimonium habeat
àvirili fexu& foemineo,quæin myfterio crueis vtrumque
àdiaboÜcovoluit liberaredominio , & non immérité ;
quidsm lumen seternum 4 viris & feeminis debet habere
gloriam, quodin vtroquefcxu fuam voluitj>erpctuare
memoriam, dum quos virtus conditori olim formauit ad
vitam, lux diuinitatis illuftrauit ad gratiam. Vnde quor
niambic volumusantiquorum patrura négociatra&are,
dignum eft, vt in nauiculam mentis noftræ lumen'æter-
num ftudeamus inuitare ; quia fanétarum feripturarum
feri ptum eft; Egofum lux mundi.
H«c eft igitur ilia lux , per quam Dei filius trahens
omniafecum in ara crucis, Euangclicum ilium illumina- | remiseoftudiofiusiamincumberedebemus,quoinpe-
uerat cæcum, qui iuxta viam fideipropenfius imprecans j lago libri Genefeosnos oportet aliquibus fluótuare die-
gloriam Dei, Filt(inquit) Datiidmifererimei. Ad hoc nam- 1 UÈ u ' -« a
que per mortem crucis mortificari voluit granum fru-
raenti, vt lux coeleftis illucefceret omni credenti, qua fia
it omnibus notum, etiamomnibuseftplanum, ineo-
dem ccecogenus illuminauithumanum. Deus namque
bus:Quia enim iam intrauimus hie mare magnum 8C fpa-
ciofiim manibus, necefle eft, vt nec vanis cogitatio-
nibus , necverbispericlitemur irianibus: nec illis vitio-
rumreptilibus cordis noftrigrauetur humerus, dequik.
dicituVylüicreptilia,quorumnoneftnumerus.Sicigitmtef>u\-
CoJ
nns ps.
titer aefee
minis S.
crucis ce.
lebranda
I §
praconia.
Pfalm.m
De quibui
deinetps
afturusfit
G
Naui cilia
lucem fuam bifariararione'diuifit, dum eidemccecoduo fis abeadem naue cundtishærefibus&hærefiarchis, pri-
lumina reddidit, qui duo amifit, quia fi duplieem fanita- mo tradfcâre debemus de iuftis,deinde de regibus & patri-
tiseius gratia çohfideremus intenté, per myfterium cru- ■ archis-.quamuis priufquam hinc de patriarchisperiods
lumen in corpore, & lumen recepit in mente. Vndefi n iamus ad prophetas, non vnam aut duas, fed plures vi-
volumuSjVt cum codem coeco lu'cisxternç confequamur deamur hanerediætas : ôcideo necefle eft, vt quipatrîàr-
gratiam,pro qua dominus adeumjjQgidriti(^inquit)visfa- chis & prephetis regiam viam olim dignabatur oftendc-
„ cum î Dignum e ft, vtvnufquifque noftrum cum eolæ- re,nobis etiam in hoc innere dextram mam digneturprçc^
ndum f piusorationem hancdicatexiguam,quamipfe.refpondit tendere : quoniam nauicula mentis noftræ tunevere di-
nobisfit, jj ei,diccSyDominevtvideam. Alioquin turbæ cogitationum, uinaregiturdextra,fibithumine charitarisintusiirmetur
vtdiuini-1 quae nobis'bonqvoluntatisfeminariamdemunt, cum eo- & extra. Sed quoniam in naui Ecclefiaefrüftraiam vide- i^aiur'
cusillumi-1 dem coeco.vocemnoftræ deprecationis premunt., nifi raur immorari, nificum antiquis patribusà diuina luce j
nemur. phantalmata vitiorum, quæiecimus aboculis cordium ; mereamurilluftrari: orandumeft,inhoctra<ftatufeiplum 1
afliduisrepellamusprecibus.Perhocautem,quod coccus nobis velit,oftendere ducem,qui de icipfo difcipulisjd«»* lom.n.
ifte iuxta viam & n on invia fedebat,im perfedrioris ad hue lucem(iTi(\ait)babetis,crediteinlucem. •
-fideinbbisexemplumprçbebativtvnufquifqùenoftrum Hæc eft ergo illalux, quæ primumparentem noftrum |
SÊm Adam protoplaftum in ara crucis ex impio p ium ,& e x I Adam,
incefto feccrat caftum, quando per eius myfterij laluta-
ris effedtum , antiquæ claritatis in eo reformauit afpe-
âum. Hæc eft ilia lux, per quam in ipla paflionis Domi-
nicæ die maledidio Euæ mutata eft benedidtione | Ma-
riæ:quando ad comparandam nobis lucis perpetuæ mar-
garitam , in myfterio crucis poena in gloriam , donors
tranfiuit i n vitam. Hæc eft ilia lux, per qtiam Dominus.
Deus Ifraël olim illuftrare volebat Abel: quando, ficut BW
legiferteftatur egregius, rejpexit Dominus ad Abel, & adnm- G<w4.
neraeius; Hæc eft illalux, quæ Noe,quirequiesinterpre- Noe.
tat 11 r , illuxic, quando de lignis imputribilibus arcam in H
rypumEcclefiæ con ft tux i t , baptifmifcilicet falutarisac
Dominicæ crucis nobis præferênsfignunr, dum ft fuof-
que per aquamfaluauit& lignum. Hæc eft ilia lux , per
quam idemNoëilluftratuseft figuratiuèiquando colutn-
bafibiramum deferebat oliuæ, typice feilicet deftgnans,
quod virtutum pennis nullus euolare valet ab imis ad
-mmma,nifiin arcam Ecclefiç boni operis ramum ftudeat
reportare cum columba. Hæc eft ilia lu xqu a idem Noe
illuftratus eft, quando devino,quodipftplantauit,ine-
briatuscftjfignifi'cans videlicet, quod calix Dominiere
/paflionis fidelibus fuauis, & Iudæis amarus eft : de quo
-iermo propheticus; C/ilix ( inquitj meus inebrians qUifmpr<t- pß[m, u.
claruseß. Hæc eft ilia lux, per quam Sem & Iapheth illu- Sem.
ftrari'
per nvortificationcm carnis cor fuum ita femper affligat,
vt in veritatc boni operis greflum figat. Sed hoc fieri non
poteft, nifi nox ilia , quam originalis peccati morofior in
nobis contraxeratliora , ab oculis noftris nouæ lucis di-
feutiatur aurora, vt rèfoluta in n obis totius cceci rate cali-
ginis, in nouam lucem decor antiquæ reformetur origi-
nis.Aliterquippe;nilnobisproficit,quodIefusineodera
cocco lucem amiflàm reparauit,quando vocem coecitatis
eius t ran fie ns audiuit & ft ans illuminauit : nifi ille,qui runes
& corda folds in tue t ur, eodem rao d o ccecitat cm no-
ftram tranfeundo au dire, & ftando illuminare dignetur.
dpfe enim, quipèr humanitatem tranfire, & per diuinita-
tem habetftare, eundemccecum mirabili mododigna-
tus eft illuminare : qut'ndo fidciipfius propriam vocem
in hæc verba fubiecit 3 Vade ,fides tua te fdluum fecit. Vnde
quia nos, diledtiflimi f ratres, tanta iam fumus opprefli
ccecitate, vt non folum cceci ex tempore, fed etiam cceci
fumus anatiuitate: orandum eft nobis,vt ad perpetuæ lu-
;cis clar itat cm feipfum nob is præbeat ducem, à quo idem
(coecusnonaurum voluit poftulare, fed lucem. Sienim
corda noftra-eadem luxdiuinitatisilluftrat, quam nec i-
-nitium dilata(,nec finis anguftat, necefle eft, vt àb eadem
luce quærenda prætereuntium dæmoniorum nullis vn*-
-quam arceamur minis, cuius profedto fides inirium.eft, &
. operatiofinis.E t quia nec humang faluti nec diuinæ con
Serajy>
hcch.
Melchifedcch.
pe»- 14*
Loth.
De myfterio tigni Domin. (jr luce viftb. liber.
ftrari meruerunt, quando ex aduerfo venientes patris fui
iyidecur
jiquiddc*
Ibora-
me quis
Ipcllei
gmoflM
■ cido-
19 7 j
dæos, quinondumfunt fidemfandæTrinitatis expert!,
circafinernfeculifi^ei debenc arrabonereuerti. Hæc eft
ilia lux, quæ per hoc, quod aries immolatus eft, 8c Ifaae
euafitduplici myfterio nosirradiare curauit : typice no-
bis infinuans , quia licet in paflionefua diuerfasirrifio-
nespertulerit Ielus, in humanirate tamen paflUs , & in
diuinitate permanfit illæfus. Hæc eft illalux, quæ Iacob
fub typo gentilis populi coelitus illuxir, dum ad pater-
nam beftedidionem prior eum gratia materintroduxit,
vt minor idem frater co maioresgratias refewet creato-
ri, quo vfque hodie maior debet fèruire minori. Hax
eft ilia lu x , per quam idem Iacob Dominum in fomhis
vidit, quando deBerfàbee adArampergens , initinere
dormiuit, myfticedefignans, quodlux diuinitatis nul-
lipenitusilluceflit, nifi qui in tranfituhuius mundi, ab
omni carnali concupifcentia quiefeit. Hæc eftilla lux,
quæeundem Iacob adhucibi diuinitus illuftrauit, dum
infcalaEcclefiæ angelos afeendentes & defcendentes,ei 'ibid,
in vifione monftrauit, ,per defeenfionem feilicet nobis
innuens , vtdiligaturproximus : perafeenfionemvero, Gtn. 19.
vt diligaturDeus. Hæc eftillalux , per quam Iacob &
aliomodo illuftrari videbacur -, dum pro adaquandis o-
uibusamouit lapidem , quoputeus claudebatur, figni-
ficans videlicet, quod verus Iacob in ara crucis dignatus
virilatexerunt: fignificantes videlicet, vtnosadèundem
modumvirtutibus faciem, & vitijs præbeamus dorfum,
quoipfi pro çontegenda verecundia patris inceflere ré-
trorfum. Hæc eft illa lux, quæ Melchifedeçh facerdotis
olimilluxeratmenti, quandopancm& vinum obtulit,
Abrahæ à cæde reuertenti: prætendens feilicet nobis la-
crificiumillud facerdotis altffimi, dequo fponfus inCan-
ticis ; Comedite ( inquitjd’* inebriammi Charißimi.Hxc eft ilia
lux,per quam DominusDeus Sabaoth quondam illuftrare
dignatus eft Loth, quando concupifcentiam, carnalem
quafi Sodoman fiigiens ardentem,in paruaciuitateSegor,
corpus faluauit &mentem. Hæc eft ilia lux, quæ diuini-
tusiiiuftrauit Abraha,cum iuxta prçccptum Dpminiegre-
dereturdearam.vbi àDomino copiofa iftabenedidio data
eft[ibiiBenedicam benedicentibustibi, & maledicam male-
dicentibustibi. Hæc eft ilia lux, quæ adhucinterioris homi-
nisipfiusinuxitoculo,ybi Lpth fratri fuoac mulieribus
eiusfuçcurritac populo, quandofan£tæ trinitaris auxilio
aduerfariorumfuprumrobore valut in igne tribulatonis
ex:co<fto. * Hæc eft illaldx, quæeidem Abrahæ partemde
fuo lamine dédit, dum ad occafum Solis de (àcrificioDo-
miniauesabegit,fignificans(cilicet,quoddefàcrificio ora-
tionisnemörepellere poteft volucres dæmoniorurn, nifi
ab oculis cordis priUs abegerir phantafmata vittprum.
Hæc eft ilia lux, quæ inçonualle Mambre ilium diuinitus
illuftrauit, quando fub arbore crucis très vidit, & vnum
adorauit; tauta,videlicet diuini lu minis illuftrat® claritate
vt quem trinum nouitin perfonis, vnum adoraret in
Mai eftat e. Hæc eft ilia lux, quæ aliunde adhuc refplenduit
fibijvbi Dominus ad eum; Offer ( mquit ) mihi. filium
tuumfupervnum montium, quem monftrauero tibi, per
quod videlicet nobis diuerfaDomipiçæ paflionis & cru-;
cisprætulic figna, dum in eadem myfteria filium colliga-
uitac ligna. Hæceftillalux, per quam illuftratus ef^Ifaac
filius Abrahæ, cum Sara & Agar rixam haberent inter fe,
quando in figuraSaluatoriÿ in domo patris fui tam houe»-
ftefolebatviuere, vt hæres fieri non poffet filius ancillæ
cum filio liberæ. Hæc eft ilia lux, quæ nobis formant hu-
militatisoftendit , diimRebeccavifoIfaae , decamelo tium, vitas Patrum in exemplum habemus, per quas
defeendit,typice feilicetfignificans,quodanriquagcnti- : corticelegalis ablato, &candoregratiæconcepto,pro-
litas totius idololatriædeferuit ftruinam,dum quafi vifio lem boni operis gignere debemus, fituDeusomnipb-
inpaffioneDominifideimeruit agnofccreplumam. Hæc | tens nos intra oues illas feeto^s foecundare digneris in
eftillalux, quæeidem Ifàac eo tempore diuinitus illuxir, 1 virtutibus tuis , de quibus dicitur, Oués eorum feetofa
quando Rebeccamvxorem fuam diligéns, in rabernacu- abundantes in egreßibus fuis. Hæceftillalux, quæeidem
lum Saræ matris introduxit, per quod videlicet introdu- Iacob duobus modis illuxir, dum primo Liam »J& fecun-
dio ilia nobis prætenditur in figura , de qitÆcclefiain ' do Rachel in vxorem duxit ■* per hocfcilicec nobisin-
Canticis 3Introduxit »æ (inquir J rex in cellaru fua. Hæc,eft finuans myfterium illud fàlutare ,/de quo Apoftolüs,
illa lux , quæeundem Ifaae difeiplinæ coeleftismodéra- j No» prius ( inquit ) quod fpirituale ofl, Jed quod animale.
mine rexit, dum Rebeccam vxorem fuam nimio amore Hæc eft ilia lux , qua Iacob illuftratus , ad eandem
dilexit; fignificaüsvidelicet ^ quodvnigenitusDèifiliûs ! differentiam fpatiumfecitintergregem & gregem ,quæ
nimis Ecclefiamamauit,dum dolorem,quiexmorcema- vfque hodie inter legem fpeciatur & legem ; ne igno-
trisfuæSynagogæfibiacceflerat,temperauit. Hæceftilla 1 rare poffitomnisfideliumcoetus, quid per falutare my-
lux quæ ilia Ilàac & Rebeccam coelitus illuftrauit,dum in fterium noua lex loquatur aut vêtus. Hæc eft illalux,
figura Chïifti & Ecclefiæ alterum alteri rcutua charitate ! quæ interioris oculieius adhuc illuftrauit aciem,quan-
fociauit : vt Ecciefia Ghrifto tanta diledione copulan- ; do raptus vitra ft. vidit Dominum facie ad faoiem :
damfefciat, vtpræamoreilli.usvxornunquamakerius i quamuis cumin diuinitate fua viderit nunquam, te-
fiatf , ! ftanteIoanne, quidicit; Deumnemoviditvnquam. Hæc
Hæceftillalux, per quam idem Ifaae coelitus meruit j eft ilia lux, quæeundem Iacob illuftrauit in Bethel, vbi
Iacob.
Gm. ' zj’
eft nobis puteum aperire veritatis, vtex puteo D o - ,
minicifànguinisreficeremur vnda charitaris. Hæc eft il- pUtem
la lux , per quam Iacob Rachelem fibi vxorem nouit Domutid
efle futuram , dum adaquato gregeeius , earn ofculari « uwk«
ccepit vtfuam, typice feilicet infinuans , quod ecciefia j
eum Chrifto poft eflufionem fanguinis fui ofeulo illo
charitatisdcbetæternaliter frui, de quo fponfkin Can- !
ticis; Ofculetur (inquit) medilettus meus ofeulo or is fui. Hæc Gan*- i*
eftillalux, qua Iacob illuftratus ponebat virgas incana-1
libusaquarum, vt iuxta varietatem illarum variusfieret
foetus ouium fuarum : typice nobis innuens , quodin Gtn- !«•
canalibus cordium noftrorum Dco dignum præpararc 1
non poffumus templum, nifi pro concipienda Varieca- ‘
te virtutum, de bonis femper fumamus exem plum. Hæc
eft illalux, per quam etiam nos ad illuminationem men- : aoz'^Deô
dignuq»
G
Mutth. 1-
fcwf. IJ,
P«. Z}.
]°m. 19,
illuftrari, quando Saluator nofter pro eq, quafi aries vo-
luit immolari: qui dum inter veprespeccatorum noftrorum
adhsfit cornibus crucis,perennitatem nobis xternae
reddidit lucis.Haec eft ilia lux, quae in eodem Ifaac filium
nobis clarificauit Mariae, vbi egrcjfus eft ad meditandum in a •
gro, inelinata iam die: fignificans videlicet, quod vnigeni-
tus Dei filius in agro huius mundi, velut ad meditandum
deambulauit, dum per clauos, lanceam 8c crucem ad
mortemvfque propefauit. Haec eft ilia lux, qux eundem
Ifaac&alio modovoluitilluminare dum lignahojocau-
fti meruit ipfe portare : myftice feilicet nobis innuens,
quod fieut ipfe ligna in holqcauftum baiulauit, ita Chri-
ftus crucem fuam in ipfa paflione portauit. Haec eft ilia
lu x , qua:in afinoillo Iuaaicae coecitatis nobis expreflit
chaos ,de quo fcriptum eft; expert ate hie cum afino , donee remutato
nomine Iacob, appellauit eum Ifrael: myftice
defignans, quod fpiritalibustantum oculis viderc debe-
inus verum ilium Nazaraeum, de quo idem Iacob ap-
pellatuseft Ifrael, ideft, vidensDeum. Hxceftillalux,
per quam R achel, qux ouis d ic ie r , illuftrari meruit, ^
dum idola Laban, qu®furtiue abfh^it; fedendo coo-
peruit, myftice fcilicetmos inftituenS, quod vefte bo- j
norum operum , & confcffione Deccatorum tegere d e -1
bemus idola vitiorum. Haec eft ilia lux, quae permyftc-
ry falutaris intelle&um Lias & Rachelis illuftrauit afpe-
dumm axim e cum hoc nobis innuat lippitudoLiae , &
pulchritudo Rachelis-, vt cum vna lab oremus in terris,&
cum alia quiefcamusin coelis. Hxc eftillaluxquaev-
no modo Martham & L iam , alio veto Rachelem il-
luftrauir 8c Mariam : vt&no sin hac vita circafrequpns
H
Spiritali*
bus eculif
ridendus I
Deus. I
RachcL ,
Vitia qui.
tegaa.
uértamuraiyos »myftice feilicet defignans , quod ad lu- minifterium conditoris tam ftudiofe laboremus cum
Martha