! $ K
S.IùHani ^drchiepife- Tolctani mttroftolitani,
I A ,
'MSS pa-
cent, men-
dole.
MSS. iri-
clulem.
MSS.ha-
bee, tribus
mendams
nifefta.
mimctefiftant.necm.ninimopareantrinprimoigiturc«-1 nas.formcanoDes.malcficiaexptDbratidonuncupat. A.
pTatpci iudicispictatem.infecundo.perconfclTioriishu lexandn* quoqua fcrena au..lmm mmamt exedmm
mfuwtcm IntcrtiopcrhuiuSjVitasincolatum, &inuin- Demde mfuUando .gnau.am Ptmcpum S c popul,
dbdcmi^rmiuucrip Inquarto,perinuidiamaduerfari), I ingeminat, populum cfftnmmatum nuncupat, fru-
S S S S . 1 Inprimo,ludicisprouocaturde- ftaeoaqUieuidcMe.. enunfatradvk.muminm.amPa-
Kipuuscruaeitiaicmi j ____Inter- ftorumincrepat, S c fie prophetiamfuamterminât. Explicit
Praefacio rincipit expofitio.
ONoeNi»»«e, Liber vifionisïJaum Helcbefei. Prologum
iftum Propheti* lux Propheta pnepofuiffeà qui-
|Hic MSS.
■ B ncupaflim
Yt pofitu. ?
MSS. pro.
pofuiffc :
ib moi.
bufdä creditur: ab alijs,Efdram efl inueniffe,afferitur.Sic-
ut enim poft incenfam legem à Chaldaris » & ab eo repa-
ratam nouis inuentis hteris, fingulis Pfalmorum præfixit
ritulos , ita do&rin* gratia, fingulis fere Prophetarum
propofuit Prologos. V e l, fi eum Propheta propofuifle
dicitur, humilitatis gratia de fe, quafi de eo loquitur. S.ic
Moy les de fe loquens , quail de alio dicebat : loquutus eH
Dominus ad Moyfen,dicens -, Pr&cipefiliis lfrael, &c. SicEfaias;
Vifio,quam vidit Efaiasfilius Amos. Sic HieremiasvKerta, in-
cmit^Hieremi<e,quifuitinfacerdottbus de Anatot. SicMichacas;
Verbum, quodfaétum eïtad Michaam de Horafti. Etita ferme
incipiunr omnes Prophet*. Id quoque reperitut in nouo
Teftamento. Dixit,inqait,Difcipulus Ole ,quem diltgebat Iefts
Petro. Tale quid in Apoftolo : Paulus, inquit, feruus lefu
Ch, H, &c. E t multa nobis taliatraduntdiuinaeloquia.
YelV incipiétes gratiam diuinitiis acciperc fitienics
fupplicant diuinitati, in hoc maxime proficient es, & ex-
emplum gratiae relinquentes pofteritati. '
OnusNÏneue.ln duodecimProphetis quatuor fuifle legi-
mus, qui onus in fuis Prophetijs pofuerunt : Naumfcili-
cet,Abacuc>Malachiam, & Zachariam. Quorum primi
très pofuerunt illud in Principio. Zacharias vero duobus
locis,infinefcilicet,&inmedio. DiciteniminmediojO*.
nus Verbi Domini in terra Adrach,&Damafcirequiei eius. In fine
vero fic: 0 »w Verbi Dominifitper lfrael. Sed&apudE-
faiam legimus pnera ;hat c fcilicetvO» w Eabylonisfinus Phi-
liftijm,OnusMoab, OnusDamafci, OnusAegypti, Onusdeferti
marts, Onus Duma, Onusin Arabia, Onus vallis vifionit, onus
Tyri,Onus iumentorum Auftri j qua: ex ipfa qualitatc numeri
tranfgreffionem fignificantpeccati. In denario namque
prxeeptorumfignaturobedientia. Invndenario,quii*
pfam tranfgreditur, prxuaricationis malitia-Hucaccedir,
quod vndecim faga cilicina fiunt in tabemaculo, quod
äluator exti'n&o proditore chorum Apoftolomm in
hocmanerenoluit, Onus autem, miferiæ pondus fupe-
! rius fignificare diximus. Çlamat vero Apoftolus -, lnfehx
ego homo,quit me liberabit de corpore mortis huius. Si ita eft in vi-
ridi ligno, quidfi et in artdo ? V nde Hieremias fidcle mfolici-
tans animam, de hums vit* miferia\fiïn terra,in(]\lit,pacis
fecura non fueris,quid facies inftuperbia lordanisi Ec lob; Ecce qui
feruiunt ei, nonftßtflabtles -, &in angelisfuis reperit prauitamenria.
In fccundo,propriaexponiiur indigentia. In tertio,
huius vitaeprxtenditur tentatio. In quarto,adueria-
rij iniiidia obijeitur, & impugnatio. Primo; quiaiudicis
eft feptentia; N oló mortempeccatoris ,fed, vr conuertatur
yiiwt.Sccundo, loquitur indigentixftclauferit, nemo eft,qui
aperiat. Tertio,huius vitae miferia-, memento mei-, quia ventus
eftvitamea. In quarto,ab Aquilone fuperfaciemorbisterraex-
ardefeunt mala. *
Alitei ifaluatoris opera legimus fuifle quadritaria. Mi-
racula namque fecit, beneficia contulir, amaraproho-
bis pertulit ■, vitae monita pertulit. In ijsautfcm quatuor,
redditurbencuolus,dum&eius doftrinailluminatur,&
bcnefici js fuftentatur;&miraculis Confirmatur;& paflio-
num ftigmate adamorem inflammatur. In primo, exclu*-
dicurignorantia. Infccundo,indigentia'. Intertio.negli-
gen.tia.ln quarto,vitae torpor, & aninfi ignauia. In primo,
liifcepit lumen feientiae in fecundo,largitatem gratixj m
1 tertio, conijcitregnifcelicitatem : in quarto, fufpiratad
Chrifti charitatem. Pérvitse oracula illuminatur caecus,
per .miracula reducitur profugus j per beneficia reddi-
tur deuotus j perpaflionisftigmata efhcirur confumma-
tus. . . ,
, Docilis quoque redditur, dum in.eiusdodfcrina, v ita,,
fama, docetur quid teneat; fuadetur quid caueat 5 inftrui-
tur, quidtimeat, quodoleat, inquofperet »quiddili*
gati fcilicetcauerevitia, tenerevitxconfilia, timerege-
hennae fupplicia, dolere huius exili j mifériam, in c ® lis fi-
gcre fpei luae anchoram, ardentcr diligere caleftem pa-
triam.
Attentus etiam redditur & ex magnitudine fupplicij,
dum onus permittitur: Et, ex qualitate gaudij,dum vifio
fubfequitur; Et, exfidelitateprxmij j dumconfolator
fubiungitur. , |
Cum igitur Tullius quinque caufarum genera ftatuatj
honeftum,admirabile,humile,anceps,obfcurumj & fe-
cundum ea, diuerfa fuggerat principia*, nos honeftum genus,
non caufie,fed Prophetix huius dicimus, in qua circa
reprobos,iufta Dei probacur feueritas; ergapios,demen-
tiflima commendatur bonitas in amico, gratia; in hofte,
iuftitia. In feruo,iudicij veritas. In mercenario,praemij a*-
quitasjn filio regni haereditas.In fponfa,fpiritualisgaudi j
identitas.
His itademateria, & intentionefuccin&e praelibatis»
etiam nuncdicatur, cui parti Philefophiae fupponatur.
Cum igitur Philofophia,quatuor principals habeaefpecies,
fubquibusomniumliberaliumartium,&totiusdi- . « - , - - ,
uini eloqui) con tine tur feries, theoricam fcilicet, praóti- tem -.quanto magis, quidomos habitant luteas, quiterrenum haam
, Phyficam, & Logicam •, fic inferta alteruttum, & | bent fundamentum confumentur velut a tinea. Sieuf ergoin
connexa adinuicem fiepiflime videntur , ‘ vtvixab inui-1 diuinoeloquiqCanticafimpliciter,&CanticaCantico-
cem difeerni valeant, fic quandoque fequeftrata, & afe i rumjproinefFabilislaetitiximmenfitatej &,faecula per e,
alicnata prorfus inueniuntur, vt coniungi vllatenus ne- & faeculorum fieculorum, pro fpatij aeternitate & fabba-
queant. Quippe mathematica, de viiibilibus vifibi- turn fimpliciter, Sc fabbatum iabbatprum pro fecretifli-
lium figuris. Pradiica de inuifibilibus vifibilium for- j mae quietis f®licitate > ^ operafimplicia, 6c °P^ra °P e“
rais. Phyfica de inuifibilibus caùfis. Theologià de inuifibilibus
fubftantijs. Logica vero, vt omnium prouida,
artium magiftra, arcanorum clauigera, paffim difeurrit
peromnia, fo rm ^ , modos, caufas, nodos foluens, li-
gans, lub tilitate nimia, artis excellentia, argumentorum
copia. Præfens vero prophetica ; quia partira agit de
coeleftibus, partim tradlat demoribus , nonnullapars
eius ad theoricam ; quædam vero rèfpicit ad pradti-
cam.
Modus quoque tradlandi hic eft,Prius autem commi-
natur hoftibus dehinc blanditur obfequentibus. Poft-
hæc, quafiincidenterintroducit aduentum faluatoris.
Deinde terribilem inducit præfentiam vaftatoris j armat
Babyloniosjruunt in AflyriosjNineueexpugnatur, ca-
pitur,deftruitur, templum àfundamentis euertitur; om-
nisatas,fexus, conditiocorrumpitur, eliditur, feruituti
àddicitur. Deinceps infultandoin eam inuehitur, rapirum
pro venerandä, ac nvyfticadignitate-, ita poflunt dici
fimpliciter onéra, fingulatrimina, vel fingula tribulatio-
num genera : Onera vero onerum,culparum, vel tribula-
tiônumimménfitasnimia. Triaigitùrfûntonerum onera.
Vanitas,iniquitas, calamitas. Vanitas mundi : iniquitas
animijcalamitas orci. Vanitgscaecatiiniquitaspraecipitat;
calamitas cruciat.Vanitasinundicoeleftium aufert
contemplationèm. Iniquitas animi,Dci,& ptbximidiledtionem.
Calamitastartari,affedlumboni, ôcanimide-
uotionem.Vanitas mundi facit vitiofum -.iniquitas animi
reddit odiofûm : calamitas orci, fuppliciofum. Vanitas,
facit inesflumjiniquitas' reddit infeftümi calamitas, per-
petuo moeftum. Vanitas deprimit: iniquitas curuat î cala-
m ita s fra n g it . '
Eft etiam aliud,quod de hîs oneribus dicere poflumus,
quia fcilicet aliud portatur m capitc : aliud in brachijs,'
aliud i n hu me ris ;Ô nus i n capite,vanitas in mente. Onus
Coîrtmeritariits in ÎÜaiiM
ih brachüs, iniquitas in bpere.Ônus in humeris, calami-
tas gehenriæ.Prima,f«dat affedfeum^ecundajinhoneftat
adtum. Tertia, mortificatTubiedtum. Dehis tribus oneri-
büs per Oiee dicitur ; Araftisimpieiatem imeffuifiisiniquita-
ttmscomediftisfruâummendaeii. lmpietas fiquidem, aratur,
quando-quisex ftudio mundivanitatem meditatur. Ini-
quitatem metit,quan do ex illicita cogitacione prauum o-
puscolligit. Mendaeij fruôlus comedit, quand© prout
geiïit in corpore,apüd inferos recipit.Araturitaque.cogi-
tando illicita. Legitur iniquitas operando nefaria.Come-
ditur frudlus eius (uftinenda fupplicia. '
Sedhocdevanitatedicendùmeft , quodillialijfunt
fubdithalijcollaterales, alij fuppofiti. Primi,. carnaléSj
Secundiifpiritales.Tertij-, intelleftuales; Primifenfuum
curiofitatK fecundi; human* neeelfitatf» Tçrtij contem-
plandæ ftudent veritati. In primo ordine fenfusfordida-
tur y cogitation In lecundo, ornatur affectus, Sc honefta-
tur a6tio. In tertio, fublimatur intelleôfcuy, & vegetatur
ration Primi, fè mundo fponte 1 ubiiciunt. Secundi, no-
lentes mundo feruiunt.Tertij, penicus mundiim fugiunt.
Primiigicur funt brufi. Secundi, aótui. Tercij.ÿContem-
platiui. Sed ÔC- de iniquicace fimilia poflumus dicere.
Quidam namque iniquitdïem diligünf, fed non prædi-
cant : nonnulli ôcdiligunt, &,prædicant. Alij praedicant,
diligunt, Scdefendunt. Très igitur principales iniquitas
habet fpecies.- nefas , feelus » malitiam» Nefas quantum
ad Deum^ Sçelus j ad feipfiim, Malitia, ad proximuin.
Nefarij font mandata contemnendo. Sceleftifcipfosin
yitia præcipitando. Maliriofi j proximos^orrumpendo.
Primus ordo eorum eft j quorumDeus venter eft , & gloria.
Secundus eornm , qui peccata fua prædicaueru nt fi-
cut Sodoma. Tertius eorum, qui faéiifunc quafi fcùta
fufilia. Primus eorum , qui proieceruntin terra intima
fiia. Secundus eorum, qui dicuntcoronemus nos rofis
antequammàrcefcant, hæcenimfors 3.&haereditas no*-
ftra. Tertius eorum,qui dicunr, via Domini non eft æqua.
Primo igitur peccatur in pattern. Secundo , in filium.
Tertio infpiritùm fanôlum. In pattern, agendo contra e-
iusvoluntatem. In filium, contraillius humilicatem. In
Spiritumfanàum, contra ipfius charitatem. Calamitas
quoque tres habet fpecies* Prima eft amaritudo confci-
entiæ. Secunda, odiumiuftitiac. Tertia defperatio veniæ.
Primo miferi,quiaremordet'corifcicntia-. Secundo mife-
riores 5 qüia dilplicet iuftitia. Tertio, quia veniæ nulla reliât
dementia» Quia èygô vanitatem mundi-,iniquitacem
animi j calamicatem tartari fuperiüs onera diximus ,*e*
flat nobis quçrere alia,quorum ifta dpminantur onera.E-
faiæ vero fuperius vndecimonera pofuimus , quæ vitio-
rum vndecim fignificant genera,& vndecim negotiorum
exp rimunt onera. Acprimum de viciis.dcinde tuflèrainus
de negotiis.
In pnere Babylottis prççipuè notatur fuperbia.In Moab,
indignatio maxime, Sc arrogantia» In Philiftim figil-
latimfenfuum praua curiofitas* In Damafci, expreflara-
pacitas.ln.Ægypti omninô crapula,.& ebriecas. In deferti
maris,.fingularitaaspræfumptio. In Dumafiipetlfitio.
In Arabîæ , fi6ta diledio. In vallis »vifionis, animi ex-
cæcatio. In Tyri,ia&antiavitiorum, & efatio. In inmen-
torum Auftri, religipnis exprimitur diflolutio, Hæcergè
vitiorum funt générai, nunc fubfequenter negotiorum
ponantur onera.
Horum primum quïdem eft,mandâtapotentia*Secü-
dum,ethnieafcientia.‘Tertium,caninafacundia.Quartü
daritas fanguinis. Quinrum , venuftas* corporis.Sextum
honeftas çoniugis.Septimuip, exemplar fobolis.Odauü,
fides amicor um. Np nu m^ hu milisob fe quela fu b.d 11 o tü.
Decimum,temporalium affluencia^Vndecirùum,omniü j
præfatojrum poflèfllo quieta. Dehis vero latius diflerere
inpræfenti,nonfuit confilij. Hoc enim traâare j alterius
eratnegotij. Eflè autem onera, oftedere his relin quo,qui
premunturonere* Vanitas igiturnegotijs, iniquitasfub-
ppnitur vitijsjcalamitas gehepnç fupplieijs, V nde,quia ilj
ladicuntur,^cfiint oneranfta non immerito onerumnun-
cupantur onera. Quod vanitas fuomultos déprimât onc^,
re,teftatur Appftolus dicenfyVaniMti, m^aityCreaturafulè
w
ietta efi, trohvolens.lnV&Lveià legiturdteinîqüitatiïôherçJ
lniquitatesyiniqm tfupergreffafunt caput tneum,&ficut onus gr a*
uegrauaufuntfupet me. Calamitasquoq; gehen* miferri-
mè aggrauat, qua faluator in Efifia torcular huncupat di*
cens,Tonularcalcauifolus. De prima» legitur inEcclefiaftc;
Vanitasvanitatü, & omnia vanitas. De fc<fa, inZacharia ,fu-,
per talentüplubtfedet iniquitas, De rertiäin Pf. contritio in vili
eoru,& infelicitas. Graue igitur iugtMuper filios Adam à die
exicus matris vfqi in diem reueriionis ih ipfàm > quädo dö
vanitate adiniquitatem ; deiniquitate tranfeuntad cala-
mitatem* Sunt quoqi alia onera præfàtis longé diflîmiliai
Etenim primum difpenfationis -, -fecundum religionist
tertium diledionis. Primum onus portant Prælati .* fè-
I ctindum,huic mundo mortificatijteftiurc in cubicoeoh*
fummatiiPrimi, ftatum Ecclefi* roborant;fècûdi,facieth
illius ornant ; terti j eiufdem virtutem commendant. Primus
ordo dicit ifolititudoomnium Ecclefiàrum, inßantia mea
quotidiana.Se eu n d us j Elegit fufpgndtum anima mca,&mortenl
■ ojfa mea. Tcrtiu* fiue Paulus, fiue Cephas,fiue Apollo omnia no-
ftra. Primuso A » eorumeft,quicuruancurfub Deo,&or-
j bem portantroecundus eorum * ^ui carncm fuam mace*
i rant, vt animam foam ad fapientiam transférant»Tertius
j eorupi»qui per fingula proximorü fe charitäte vulneranti
I difpenfatio veto.tria fub fe continet onera. Prim ü,occu*
1 pationem exteriorum» Secödum/olicitudinem morum,*
f Tertium»toleratiam incomodorum. Primé, fubditorum
! militât neceffitati. Secundo» morum prouidet caftitati.
j Tertio,prout expedit,occurrit, velfuppiieataduerfitatii
j Vel, primum, negotium müdi,fecundum circumfpedio
j fui.-tertiümfblieitudo proximi, Neceflariüseftinprimoi
j Honeftusinfecundo. Vtilis in tertio. Nfcceflàrius,ne immoderate
fuperflua appetat. Honpftus, ne effeminate vi-
I uendo aliorum mores corrumpat.Vtilis, quatenus ad ve-
I niam,ad gratiam, ad gloriam»lubditospr*cedari Nccefi-
fariusigiturvitayhoneftusfama,vtilis dodrina.Honeftus
exemple, vtilis confilioineceflaiiusminifterio. Religio
j quoqüe in tribus confiât. In carnis fcilicet mortification
ne. Inanimidcuötione. Inproximieompaflione. JHinc
per Iacobum ApoftolijmiRe%Wjinquit,w«»</«t,
! eulata hac eft^Vißtarepupiüos^viduasm tnbtdatione eorum,&
I immaculatumfecuftodireabhocßculo. Vjfitaiionem referens
ad proximi compaffionem: immäculatam cuftodiam, ad
i carnis mortificationem,& animi deuotionèm.Quod etiâ
! SaluatorinEuangelio euidenter doçuit,vbidercligioné
I diflèrens» de eleemo^na., oratione * ieiunio fäciendo di*
i fcipulos monuit i ieiuniü referens ad carnis mortificatio-
I nem;eleemofynam,ad proximiconfeffioné; orationem»
I non adlingu* ftrepitum, fed ad animideuocionem. Velj
, prfinfim eftabftinentiamaU}fecundum,-flagrantiabonil
tertium,puaficatianimilætitiai Dileâionis verö tria fuut
onera j fiquidem aliud à nobis exigituràproximo j aliud
ab Angelo,aliüd'àDeo. Proximusànobis exigit humani*
; wtis obiequia. Angelus,fynceritatjs defideria.Deus,fta-
1 dia om.ni virtUte flagrantia, omni feruitute -manantia.
! ProximusdeuotumHagitatadum. Angelus, fÿneerum
quæiit affedlum* Deus puriffimum exigit intèlledum.
: Exhibenda eft igitur proximo, aftionis pietas : Angelo
•m^runvfÿnceritas, Deo>omnisçonatusânimi, &perfe-
éta chantas.Spiritus enim fponfam fuam fie ornatam, ita
quidem ordinatamin Canticis multa laude profèquitut
dicens -yPulcbra es arnica mea ,fuauis& decora, terribilis vtca-* 1
ftrorum aciesordinata.Vàhhc^ mundo,jfij|iuis proximo} de* '
cota coelo.V el,pulchra adu, fuauisaffedu, decoraintel*
leiftu» Vel » pulchra-hôncftate famæ» fuauis vttlitatedo-
dfetin*,decora vit* fublimis neeeffitate, Vel pulchra exe-
pfojfuâuis verbo}decora confifio* Vel» pulchra operibus »
fuauis modbus,decora mentis exceffib. Vel,pulchra proximo
, fuauisangelo, decorafpSfo. Merité ergo terribilis
hoftib» dicitur, in quaneçmüdi ambitip,nec proximi 1**
fiojjnec fuipræsüptip ,necangéli offenfionec diuin* vo*
luntatis aduerfio veletiâad modicunwnuenitur» Item de
epde.rhpereundemineund^miTöMpw/rrtfeiVttMictfWëjïïéf'
macula non eftinte. V erè quidempùlehra , qu* nec holte
• vindt ur, nèc.mùndp corrumpitur » nec proximo fedud»
tur nec earne elfiiitur,necmenteeligitur. Tota quidem
^ . ............................ - .pulchra;
Hié MSS»