Ron. z.
Rom. j .
B
Eleemofy-
nxuon ex
rapco.fed
bene parti
fiant.
agiiscolliguntuç.'Ipfutncnimdebitam d onare,&n ^uc7 btfepn-Hicmfextoannovenit,raminperfeaione,lunc
ocquo mutuumdarameftrecipcre.Peifedtaèhocyitæ enim fenarius numerus fignificar, quamvtinriouiflimo
elt, quam nonomnes capiunt: quiautem captant, beâti tempore rurfus reformatio proueniret.in cuiusdidrûnu:
Uni ' g _ . . . . „ , , niero homo formatus eft. Quamobrcm quemadmodum
Tamepraceptamea,&mduucuftodm,&,mplmia,nba- formationisfextadies,fiefcxcusannusreformationisre-
bttanpoßmmtmaabfauovMpauore, & g,gnat mbH hmm àeappeUàtur.QuodautèmilIicfextusdies/eAusautem
jrucha fuos. quibusvefcaimmvfquc ad fatuntatem, nullius wipe- hicannusdicitur.hocidèbtquiamultainterfórmationc
tumfarmtiantts.] noftram.Screförmationemtemporüdecucurrerunt fpa-
MaximcadaurcsnoftrasfpintusDeicautela'perfeâa- tia. Ergo non fruftra fe« i anni legislator mentionem ft
quevticur:ncrortedncentes, quiafecundumnumerum citiinhocenimCHriftmveniem.
Sextus an
nu* rcfoi
'raationis
----I----— »Viuu I^>uuua a/tl Murtia'pcitcUil
que veitur: ne forte difceqtes, quia fecundum numerum
annorum , id eft fecundum virtutemfru&us intelligibi-
liiim pofleflionum, videlicet virtutum exigimur, relupi-
naremur,&ad delicias reclinemus,ipfaque condefcenfio
nobis noxiäfieret. -
facitepr&cepta mea & iudiciacuftoditeait,&impleteea]
N ullatenus enim nos vacare, licet infirmi limus a legis
operatione, fed operariproculdubio, ctiamfi fecundum
virtutem, vult, virtutem autem noftram confcientia noßracon-
utncit, ficut ait Paulus: cogitauonum inuicem accufen-
tium vel excufimtium: O mnes ergo iuftitias Dei, omnia
eiusiudiciapriuscuftodiamus, &pofteafaciamus. Cu-
ftodiamusnon cotrumpentesintentionem corum , fed
diftri&e cuftodientes, Sc immutabiliter: veluti fi quis
eleemofynam operari vult, nec proximo nocens opere-
tur, neque lipauper eft, ipfe rapiat diuitum pecunias, vt
ptgbeatpauperibus. Deus enim eleemofynam exiuftitia.
offerrivult.Hocautem&in vnoquoque mandatö dici-
mus, vt prius cius intentionem Sc finem cüftodiamus, &
fic in eorum Operationen! proficiamus. Tune enim in
terra in telligibili habitabimus, in diuina videlicet lege
fpiritalisfcripturx, & b onaeconuerfätionis, quam nobis
. Mntth.16.
Bencdi-
dtio partis
filii*.
\pfalm. ii8 .
'Nomen ;
Domini, j
— -------------s ™ ‘ *g!s v .i.,k u u s .g ig u iiu u u u b m o s
quibusvefcamurvfque adlaturitatem, &nulliusimpe
tum formidemus. Qui enim cuftodit intentionem legis,
& qui operatur, hiceius colliget frudus ,& cömedet
e os ad laturitatem, & line formidine in ea habitat, quia
legislatoris intentiopem non tranigreditur,nec confcius
fibi eft contra legem inlege Dei con uerfarL Quod fidixe-
ritis,quid comedemüsannofeptimo, finonfeuerimus,
neque cofligerimusfruges noftras?
Dabo benediäionem vobis annofexto, &faciet fruäustrium
annorum,feretisque anno oäfüo,&comedetis veter es fr tiges vfque
ad nönum annum,donee noua nafeantur^detisvetera.f j|
Vndedignumeft,ytpriusiuuerhur, ideft,vtilitateli-
teræ hoc intend^ndum eft, atque huiufmodi lucrum fe-
dandum.puorum ergo annorumvacationem terræpræ-
cipiens, non vult deficere, neque conturbärieos, qui le-
gempræcipiebant, quid comedant, aut vndecomedant,
led aie ;
Dabo benediä'tonem me am vpbis. ]■ . %
Qnam,quia non in folo pane viuit homo, iêdin omni
verbo quod procedit de,ore Dei : quo modo etgo Chrifti
mandatum quidam tariquam impoflibile & laboriofum
accu faut, quo dixit: Non cogitetisincraßino ? Eeceeriim
* l^ ih a praccipic, & deintegiis tribus annis iubet non
cogitare eps, qui virtutem legislatoris intendunt.; Præ-
teçea perjtes annos,yaiufcuiulque noftrum confumma-
tibnem,& çommunem rctributionem quæ eft poft refur-
redionem,necelïarie intelligimus.In vnoquoque horum
coroedimusquæ hicoperatifuerimus,propter quod ait.
Qujfdfi dixeritu quid comedemus annofeptimo.]
Ideftjinvniufcuiufque noifeum conftxmmatione.Ma-
nifellum eftenim, qma&in communi, inqu^ fitrefurre-
&io, & in re tribu tionem, eundem cibum habemus. Audi
quod tibide his Deus^efponium per legem dat.
€ Dabo benediä'tonem meam vobisannofcxto,&fatietisfruäufn
triumannorum. 3 .
Benedidio patris filius eft', ipfe cnim maledidumilla-
tum Adæ,difperdidit,propter^uod &ineo opprtere nos
benedici. DauidPfalmiftadcicuit. Benediäio Dominiftiper
vosybenediximus vobisin nomineDomini. Nomen Domini,fi-
hum dicit euidenter,quia quemadmodum nomen mani-
reftat vnumquemqj quinon videtur,fic & Çhriftus appa-
rens,cpgnptci fecit patrem infemetipfo, quamuis inuifi-
— 5 - ——— im .n u u i it n u c -
cit : inhoc enim Çhriftus vehiéns, dédit nobis acquirçre
frudus,quibus inpropria noftrorum vniufcuiufque con-
fummatione,&incommiinirefurrcdioneatqueretribu-
tione nutriri polîlmus, priftans generi humano abundanter
ftudiheare virtutes, vt tantam & hi qui Circa hörä
vndecimam condudi ftint ad operandum, cum illis qui
mane condudi fiierunt , denarij accipérent raercedem.
Noneftautem contrariumijsquodfequitur,aitenim:
Seretifqueannooâàuo. ’] . ^ r y
Q^od quinquagefimum appellant, de quoin præce-
dentiiànciebat.QuiaiubileuSj&quinquagefimusannus:
Non feretis, neque metetis. Quomodo ergo eum hie fe-
rcre iubetîPutalnè contraria fibi legislator dicit? Sedaii-
terhicfemenintelligamus, vtneq; Kteracohtrarietatem
habeat, & contemplationem confonanteminueniamus
fpiritus.Non feretis ergo,neque metetis,de quinquagefi
mo die. Nec fernen fep-dma hebdomadæferant, dequo
mellioin quinquagefimo anno prouentura erat. Hæc e-
nim fatioj etfi in præcedentianno, & qiiadragefimo pro.-
ueniebat;inquo maxime, ficutin feptimahebdomada,
fementem vacare pportebat:veruntamen quinquagefimi ;
dicit ur , quod propter eum leminaretur, & prop ter hoc
prohibetuç, Neque eniminfeptima hebdomada, quam^ Septinjt
1' _ . I ------ a — —~ , S ju aiu u u
Deuspoffiderc& colere præcepit, quando eius intenupCr
, m m a r in m n in n . an rn n minariomnino, âut opperraarrii lex præcepit. Sc i:c__u3t $e_r_g■o_ _n_o__s aalitera
non ad fe intendere, fed adinteiitionem legislato-
riscompulit, vtfoluerétnr, eaquæ videbatùr eftèlegum
contrarietas : fiedabit & de contèmplatione confona ex-
iftimareintentiohiinterpretationisipititalis. Sémiiwnt
enim anno odauo, feculo futurô : non quicunqj tunc fe-
minant, hoc enim non eft fas, fed & impoflibile ficut fe-
mel diximus : fed nec qui in feptimo, cognoui fti enim qa
etiam hoeprohibitumeft. Sèd quotquot infexto,in quo
bonum nobis femen Chnftus veniens dedit, quicunque
femen hic præmittunt,ex quo promifliohum nobis flore-
bit meflisjideft, mefliiraretributionis, de qua ait Dauid ; mim
Vententes autem venient cum exultatione, portantes manipulos |
fuos. Sed&Paulus: Quifemnatinbenedictwnibus debenedt- l.Corint.
(tionibus& metet. Sÿfmmaüncarneiicarnê&mnet terru-
ftuntm, (jut autemfimmat injpiritu, icfiirit» & mutt v Ham
akrnam. Hincfeminareinoaiupannb.iaiéculo videlicet
futuro.neceffe habemus : ficenim.conueniimt nobis
quæ fequùntur.
Et comedetis veteresfiuttus, vfque ad annum tionum^Donec noua
nafcantur,edetis vetera. 1
LXX.autemcomedetisvcteraveterum:n5fimpliciter Vetna
vetera,fedVeteiaveteram,quiaquemàdmodüdiximus, ‘tttnm i
nonlomm mox vt hincegredimur, quod eft annus fepti- mcdcI''
mus, fed & mcefurredtionemottuoru, quæeftannus videhcetoaauus,
necnonin tetributiOiie, quam nonû annum
accipimus.quumquidem vnumficfeculüiututum, „
diuidaturmptædiaosordinesicomedimusquæcunque H
operau ruenmus, & proptereadicuntur vetera vetetum
ad tanta fectilt,quit vincuntnumerumconfiderata.
Siattetnyrnfrater turn vendiderit pdjfefiiuncufam fuam, &
voluerttpropinquus eius, poteft redimet;e quod ille vendiderat fin
autem non habumtfroxtmum,&iffejrecium ai reiimeniupo-
<‘‘lr» ‘«uemre,comfutabunmrfiuautexeotemoore,amveniMt
Smijinon muenentmanuseius, nndiatfremm.habcbittm
ptorquod enter at, vfqut adannum wbileum, in ipfo enim, omnit
venditio redit ad Dominum,éradpoJfeJforempriJtinum.l f
VariaetiamnuncnobiS legislator exponit,non quali-
bet,fedin^.mafapientia,fiquisintendatplcqam:nam&
quarfitnofttafubftatia&poireffio,& quomodo eius par
temalienamus, quo modo rurfus^recipimus. per ordinem
%
A
Cor. 7*
Cor tin
if# !
Vfulm. 87;
c
Poffc/Go-
ncm vea-
dcre.
.Itcrna
onerapor-
Proxipi»u.
uincile
alicui. -
Prtutrb. 17.
D
nemdoCit.Vniufcmulqae ergo ^omihispofiTeflio, bona 5
conuerfetio eft, -quam fprtiti uimus à Deo, -de qua Paulus
dice la at : Vnufquifqué in qua vocatione vocatiu eft frater ,
ân eadem mancat apud Dcurn , hic autem virginfeatem, illé
autem caftumcöniugiüm, alter vitamiuftitiæ,, hicfilen-
tium /ëmotioriemque caufarum, Hic làcerdotium, ille
pauporumpatiocinium: altetaUa, vnufquifquefecun-
dùm propriam virtutempoflidet. Sed quando per. defi-
•diatp.ÇOgiiâtiônes noftrie infirmât* fUerint,tunc ex parte
depropvia éadem’uspofleflione, propter quodLXX. -Si
pauperfa&us fuêrit : Aquila, û exciderk : S y m màchus,
fi humiliâtùsTuerit, edideruj.at. Quæ quomodo nobis &
poft exceflum Ikluari pó ter it, difees p er par tes, verba ipfe
difeutiéns. |
Si attenuaiusfrater tuus vendideritpojfepunctdamfuam| &
vdliieritfropinquus eïus*potcâredimeref quodiUeyjendiderat. | ,
Fratrem noftrum corifidelém lex intéllcxiç. Neque
enim fîmpliciter fecundum LXX. dixit fratçar tuus: led
adüidit. Et quitecum eftîillos quippeinnuens, dequi-
bus Ioannes Euangeliftafcriplit : Si enim fuijfent ex nobis,
manfißntvtique, nobifeum. S une ergo quidam falfi fratres »
iniquis hærefibus adhærentes, & pietatis fruftraçircum-
feréntes nomen, dequibusPauluSait. Periculisin falûs
fratribus.Qui autemhifint,ipfe alias admoliet. Hareticum
hominem poilprimam,&fecundamadmomtioncm ieuita. Sed
& Ioarinés. Siquisvenitadvos, & doânnam banc non affercr,
nônfrifcipiatiseum in domuni, necaueei dixeritis. flo s autem
corrigere» quibusfociarenonlicetnullopoflumus modo
, ad horum à.vv$i*çoKlu> ait. Si attenuatus frater tuus,
fiue fecùndiim LXX. Si ad paupertatem peruenerir frater
tuus qui eft tecum Tratrem noftrum» & qui nobifeum
eft, iiiteliexitconfidelém, in cuius cpgitatione quando
veneritpeccatum,in paupercatemiabitur> 3c pauper vete
eft, quoniam diuitias perdidit ipiritales faétus qualis ille
de quo Dauid dixit: quum eum qui in cogitationibus
peccatorum éônftitutùs erar,expoderet hominem: Egens.
juin in laboribui d iuuetitute mea, exaltatusautemjiumiliatusfum&
confüfw.(^$xxàç> érgo hic,quiRiliseft.partem
propriæ, bonæquepôlfeflionis, quæ eifptteobuenerar,
vendiderat, cogitationem peccati fiifcipiens , vendit
enim hic aduerlàrio fuam. mentem quemadmodum
Deus Iudæis diçebat : Eue pec,catis yefiris venundaü efiis,
yeniétaffinis &propinquuiem, ieciindum fpiritum., cogua-
tus& confidelis, &legenuognàtionisoperibus oftendens, &
liberabitvendiùonemfratrisfui, illudiinplens,quodPaulus
feribébat : fratres, f i comprehenfusfuerit homo in aliquo der
liâo,VQs quifr iritaies efiis, inftruitebuiufmpdt injpiritu manfue-
tudinisjçonfiderans teipfum ,ne & tu tenter is. Alter alterius oner a
por täte, 'efrficadimplebitis legem Chrißi. Sienim inuicem one-
ra noftracxhorcationibü§, commonitioivibus, opportun
nifque confiiijs portauerimiis, liberate fratrem àpaupet-
tate poftumus, öc redimei-e quam iple ex negligentiapofi-
feflionetnjquumnondeberet, vendidit, &:modoquo-
dam fitcommiinispofleflio. , Si autem alicui hon fueric
proximus vel propinquus, forfitan enim non oftendit
opport uno tempore erg;a aliuni compaflioncm vt ÔC ipfe
ei lpiritalis aftinitatis iùs leihet : aut fovfitan-hoc quod
contigit, fuggerere eis, qujfecundumIpiritumfuntco-
gnatis r crubeicit. &c illud quod ditftum eftin Prouerbijs
ignofauit. frater autem in angußijs comprobatur, quia qui
abfcondit iuam pallioncm, nec accipiens illico in mente
medfeamen, iplc femetipfum laluare debet, Sc propriam
fubftantiam redimerè',& proptereaaitc"
Sin autem non habuentproximum, & ipfeprecium adredt-
mendum pottier it inuenire ,computabunturfruÜ4is ex eo tempore,
qtio vendtdit, & quod reliquum esl)reddet.empnri,ßcque reciptet
pojfeßionem fuam. ] ^
Quis ergo noftrum idopcüs eft, aut-poteft, ex defidia,
aut prauitate meritem'venditamliberate, vtnon ex toto
pereat ab aliénante , nifi vita bona, Sç atlio repel-
lens, quiCunqucinuentifuerimus in mente peccantes l
Oportet ergo cogitare quantum tempus prædiâas mentes
ci qui foiet eas cogi tationib us malis emere, & in fer-
uitutem reoigçre, vendidimus, placentes e i, & con-
fentientes,' 8c reddi ei quod reliquum e ft , vel fecun-
• mbliotf). Vet. Patr.Tom.y.
ym
dumLXX. quodhabet. Nequeenim dïxeruntquod
liquumeft, fed quod fuperhabet, vtcontraduvalen-
riore vincamus,; Sc liberemus mentem noftram. Et fi
verbigratia, defideriumnoftrum auaritiæ cogitatus in-
uafitnos,recuperemus mcntem npftram;;, vteasetiam,
quæ de iufto funt, pecunias Sc pofleffîones defpiciamus.
Si gaftrimargiæ captiuiratem fuggeïfit, nos intentionem
leiunij diftridi, Sc p mnjumcib orum continentiam
recuperemus. Sic enim pofteflîonem npftram recipere a
maioriinimiço,qtiem deuicerimus, poflumus. Si autem
hoc fa&um non fuerit,quid eueniat,difce?
■ Etfinon iniienentmamseiuSpVtreddAtprccüm.’]
Oportet enim, ficut diximus, quando nonpræue-
niens quisi^ropin^uus fpiritalis commpnuerit, quomodo
malas cogitatioriesfinelæfione repellamus, fubfequi
cogitationem &.a6tionem ex qualfberare poflimus quæ-
cùnquerepetti fuerimus male alienafle.Habebit emptor
quod«merat,vlque ad annum iubileum.
lnipfo enimomnis venditio redit adDminum, & adpojfejfo-
rwi,prtfiinum.~\
i Si ergo neque per fraternam do<fttmam neque perali-
quam virtutem noftras cogitationes émendauerinKis,
4c receperimus quod de noftra poflelEone alienatum
eft-, dominabitureius, quieam per noftram negligen-
tiampoflèdit. Vfque atfopus enim péécatum produci-
tu r , •Sc non aliter intelligibilem noftram pofielfionem
cecipirous , nifi in tempore iub ile i, fine vt LXX . re-
miilionis. Quiaperfèdus eft anmis, qui omnes ih fe ho-
rashaber, & omnium modorum circuitum. Peraârum
autem,peccatum, permultum tempus manens, non
aliterfaseft corrigi, &liberare mentem, in quadomi-
natuseftis , qui male noftraconqitifiuit, nifi per perfe-
(ftarn pcenitentiam, in qua Sc ieiunium, Sc oratio, Sc
cilicium Sc eleemolyna , Sc lachrymæ peraguntur. Per
hæc ergo remiflio nobis plena conquirirur. Si autem
ho mine m di in fui (Te à legislatore eum , qûi captiuauit
mentes noftras , diximus, non admirer is , quia&,
Paûlus eum, hominem peccati , Sc filiüm perditionis
appeUauit. Efaias autem Ægybtium hominem, & n o n
Deum, infuaeumprophetiadixtt. Sed&Dominusho-
minem vocari manifefts concedit Diabolutn , pro eo
quod inter homines conuerfetur,& pà eonim vacct infi-
dias. Quum ergo parabolamzizaniorum exponeret, dixtt.
Accedentes autemferuipatrisfamihas, dixerunt ci. Domine,é
nonne bonum femen feminafii in agro ttio, vnde zàz-ània ? Ille
autem dixit eisx inimicus homo hoc fecit. Deindcparabo-
laminterpretans, &inimicus quiseflet, exponens, (tc
dicit : Inimictisautem qui feminauit ea, eft Diabolus. Quia
Sc qui mentem fiiam per peccatum Diabolo prodit,ven-
ditionisluæprauæ& perniciolæ contra^tum celébrauit.
Paulus etiam hoc Romanis feribens , interprétants eft.
S a mus enim quia lexJpirital'ts eft, ego autem carnalïsfum, ve-
nundatus fub peccato. Illud autem nota maxime, quia
non fratrem, non propinquum dixit elle hune, cui vendtdit,
fed nec proximum eum, dixit, quemadmodum
inpræeedentilantftione, in qua dixit, quando vendes
quippiamciuituo, vel émis ab eo, non contriftes fratrem
tuum, nifail taie hic addens, oftendit apette, quia
deàliquoànobisalieno, qui male noftra coriquirit, loquitur.
Ethæcquidemeft Ipiritalis contémplatio. Ma-
nifeftaautemeftomnibusfoliusexpofitio lircræ, & fa-
cilis traditio, quia Iudæis ftgem fitfncientiæ, Sc non gau-
dendiinauaritiapertale mandatum proponir, Sc pro-
ptereapoflelfiones per circulum ad co s, qui eas femel
habuerunt, reuèrti vult, & nec ^ndere vernit, vtncÿi
auguftaret pauperem, nec angeret indigen tem, qui non
aliterdegere, nequeneccflttate aliquaeuaderevaleret,
nifi force vendidiflèt. Sed nec eos qui conquifiuerunt,
femper polfidere præcipit, fed tempus denniuit intra
quod lex antiquis Dominis poflèlfi oncm redderet. Quia
autem amplius contemplationis le x, Sc iuuaminis lpi-
E
In eorri-*
gendi au:
ritia etiam
defpicien-
darluntd'-
uitiç redt:
part*. -
F
Pccextura
quomodo
corrigatiir.
loan.* !- ■
Efa, ?r.
G
Matth. !) .
Rom. 7.
H
C 5cradluu
&vendtcio
num leges
ad quid
feriptæ.