t «ft\ «V
ciliatur regnum coeloram ; quemadmodum affedus &
ignorantia, perpetuifupplicij fufferendi caufæ funt. La-
bores igitur quærens proprer gloriam hominum , &
non propcer ipfius honefti & boni amorem, audit afcri-
ptura : Petitis, & non accipitis, propter en quod malèpeti-
tis. ’
35. Sont nonnulla qüzfiuntab hominib. natura qui-
dera bona, fed rurfus non bona, proptèr certain caulani.
txqüogenèreêft ieiunium &vigilix, oratio 8c pfalmo-
dia,eleemofyna & hofpitalitas: qu® quidem natura funt
bonaropera, czterum eum ilia fiuntvanx glorixaucu-
pandzgratia, non ampliiis bona funt,.
4 36. Omnium quçà nobis fierifolent operum,fcopum
ade;o foluip Deusquaerit ,num ifta fcilicett propret fe an
aliam caufam aliquam fieri loleant.
. 37,. Cum audieris fcripturam dicentera : Tureddes
vnïcuique fecundum operafua , nonita accipe, quod pro iis
quxprxter redum fcopuin fiant, tametfibona elfe vide-
an tur, Deus bonam rétribuât : fedpro iis folum quxfè-
cundum redum fcopum fiunt. Neque enim ad opera fed
adfcopum opcrum diumumiudiciumintentos nabeto-
culos.
, 38. Superbiædæmônduplicimalitia infedusefttaut
enim perluadèc monacho, vt fibi ipfe egregias virtutis
adioneyadfcribat, & non Deo virtutumlargitori,&in
omni praeclara adione opitulatori ; aurin nacre non
obtemperantem , inferiorum fratru'm Monachorum
çontemptu impugnant. Sed 8c fi c ille quid* m on is vafri -
cie agitatur, ignorât Ce perfuafum Dei auxilium abnega-
Etenim fi illos, quafi nequeançaliquid prxclarè.
4V. Tantationum imprefliones aliis quidem ad iarrj
admiflorum delidorum,aliis verb ad eorum,qusin pr^-
fentiaadmittuntur', fublationem3 nonnullis, adeorum
quzpoft committentur impediraentum introducuntur.
abfquc his cafibus , qui probanidi gratiaalicui accidunt,
velutiipfilobaccidiflevidemus. '
46. Cprdatus homo diuinorum iudieiorum medici-
nam reputans , animo aequo 8c gratanti fuffert calamita-
tes illi.per hscG aocidentes, nullam aliam harum caufam,
quam fua peecata efle exiftimans. Caeterum homo ftoli-
dusDei fapientifllmamignoraris prouidentiam dum pec-
cans cbrripitur, aut Deum, aut homines fiiorum malo-
rum authores exiftimat.
47. Quaedam affedtusexcitatos, ne augeanturfiftunt:
alia eofdem imminuentia, & ad decrementum duccntia,
videlicet ieiunium , labor & vigiliae non finunt augeri
con cu pifcen tiam: folicitudo, contemplatio, o ratio,& in
Deum amor illamobfcurant & imminuunt.lderadeira-
cundiafentiendumeft: hancenim longanimitas&prx-
teritarum iniuriarum obliuio , praterea manfuctu-
doyfedaht: necfinuntin augmentum progredi: pbrrb
charitas 8c eleemofy na & benignitas 8c humanitas,in decrementum
eandem perducunt.
48. Cuius mens fubinde apud Deum eft, illius etiam
concupifcentiain Dei amore auda &cumulataeft, &a-
ni mus *{■ non iniquus in diuinam charitatem conuerticur.
Diurna enim diuinre illuminationis communione to-
tusilluftratus , acfuam ipfius partem affedibus obno-
xiam fibivalideconiundam in diuinum atfiorem, vt di-
dum eft, & indefinentem & nunquam finiendam charitatem
conuertit, omninod rebus tSrrenis ad Deuinfiibrt
fXodi
ideft.inn
jgcryel'
qiKcti-
7 $0'* ® ’.
, ilKOVOfU-
af&lfo (Aç,
Ipretens,
diuiatus
jllatam
i calamitaquod
cum virtute coniundum eft facere contempferit, ^
ieipfum videlicettanquain propriapotentiaomniaredè ducens.
faeientem inducit : quod equidem impoflibile efle con- 49. Non omnino qui inuidia noli laborat, neque iraftat\,
dicente Domino : Sine me nihil potefiis facere. cundia inflammatur, neqfie acceptarum iniuriarum me-
Quoniam noftra imbecillitas , quæad honefta facien-' j moreftergaeum,àquoiniuriamdôloreâfFeduseft, iam
damouetur, ititcvirruturadargitore adfinemperuenirej charitatem quoque habet erga ilium. Poteftenimnon-
haud poteft , autàiiquid finem confçcuta effedum red- ! dum plané amans, malum pro malo non reddere,propter
j ere , j praeceptum.Nequetamenprorfiisbonumpro malored-
39 Quipetfedam habet human* naturæimbecilli- 1 ^efe^P.imo non coado poteft. Siquidem liberal! animo
tatem ,ille diuinsevirtutis coepit expe'uientiam.. Ét idem ! benefacereodio prôleqüenubus, foliusfpiritu^lis & per-
eiusadminiculo qusedamemendauit, qùædam verbe- j fed*charitatisopüsèft.
mendaréfeftinans » nunquam vllu|n confemnit homi- | 50 Nequaquam qüinôndiligitquempiam, iamottinem.;
Nouit enim quod quemadmodum illi auxiliatus ! nino£tiam oflit ilium ; neque rurfus qui non odit,ftatim
eft a mulus ac duris & grauibus adledibus ilium li- ! quoque prorfus ilium diligit : fed medioquodam mbdo
berauit , .fic potens fit etiam omnibus.ferre fuppetias, efle poteft erga ilium affediis, hoc eft, neque amare , ne-
quandft yoluerit, m'aximè verbiis ,'quiipfiüsope annifi: j. que odifle. Nam.amoris affedum, qUinqué tantum ra-
aduerfus carnet», mundum 8c dæmqnesalfiduè bellige- tiones, quasin nonohuius Centusi* capitulo enumera-
rantur. Tamenfi certo quodam iudiciofimul omnesab ! uimus, in nobis ingenerant , qUarum vna iaudabilis eft,
affedibus non libérât, fed fuis temporibusvt bonus'me- j altéra media,reliquaçpmnes vitiofæ & vituperabiles.
dicus & t perhumanus vnumquemque è feftinantibus
lanitati refutuit. . •
40. Oriofæ affeduum tranquillitati ferèfemperac-^
cedere folet fuperbia, aut dum caufae & oecafiones affe
51. Quando conipexerismentçm tuamrebusterrenis
iucundèöccum voluptate vacantem,&horum cogitatio- j
nibus pertinaciter incumbentem, cognofcas plane tei-
pfiim nas magis quam Deum diligere, Vbicunque enim eft ,
duum latitant, dum d*mqnes fraudulenter ad tempus j tbefaurttsiuus(mqun)ibi&cortuumejl.
difcedunt.. . , • 52 Animus qui D eo copulatur, inque eoper preca-
4ï. Omne fcrmèpeccatum propter voluptatem.con- j tionem & charitatem perdurat, fapiens ht j & bonus red-
ficitur: deponitur verb& tollitur aut per laborem & do- j ditur & pote»s, & humanus, & mifereicens, & longani-
lorem^ autvoluntariam pcenitentiam.autpércondem- j rois:&vrfimpiiciter dicam , om nes ferme diuinaspro-
nationem propriam j qu* pér prouidentiam mducitur.Si j prietates in fe circunferrefolet.C?i:erum difcedens aDeo,
enim ipfos nos iudicaremus, non iudicarentut, cum iu-
dicamur autem a Domino caftigamur, ne cum mundo
condemnemur.
42. Superuenienteftbi deimprouifo tentatione noil-
lum per quem venetit culpandum cenfeas , fed caufam
propter quam vcnerit,inueftigandam eures,öcemendan-
dirationem inuenies.Quoniam fiueperillum , fiueper
alium, diuinoramiudiaoruth ebibere te oportebat ab-
finthium. . .. •' . ^ .
'43. Tanquam improbus, ne mala fufferre reeufes, vt
per hoe humiliatus, animifaftum Scinfolentiam expuas.
44. Tentationumali*voluptates, ali* triftitiam,ali*
dolores corporales inducunt homi nibus. Siquidem fecunduminh*
rentem sahim* caufämaffeduum, etiarn
phaxmacum medicus animarum per fuaiudiciaadhibe-
reeonfueuit. - _ _ _ _ _ _ _
aut.belluinus fit, v oiuptatis ftudiofus fadus : aut feri nus;
rerum mundanarum gratia cum hominibus hoftiliter
decertans. " V
53. Mundum feriptura vocat res terminas, mundani
verb lunthifee rebus' aqimo adharentes& vacantes : ad
quosetiam dicic ore obiutgatoxio‘.N edit fgatumundum,ne-
que ea qtu inmundo funt. ConcupifcenttacarnU, 4 & concupifcen-
tiaoculorum ,& viuarrogantia, ex Deo non funt, fed ex mun'doi
&reliqua.
54. Monachus eft,qui mentem fuam à rerum terrena-
rum amore fegregatam habet, at que per continentiam 8C
charitatem & pialmodiam 8c precandi affiduitatem in
Deo amando&colendo perdurat. ~
55. Iumentorum paftorintelligibilis eftpradicusjiu»
mentorum enim rationçm morales Virtutes hue officia
1 obtinen t. Quamobrcm etiam Iacobus inquit : Iutnentbru
pajlores
AiWunturquseam
m ‘ ;
Graeco,fedi
corrupt3.
taftores funtferuitui. Paftor autem ouium eft cognitione I
pr*ditus,etenim ouium rationcm obtineut cognitiones
quæin montibus contemplationum àmente pafeuntur.
Quareabominatio Ægyptiis, omnis paftor ouium.f
f6 . Animus malitia & improbitate contaminatus,
quando corpus mouetur fenfibus ad concupifcentias
proprias & voluptates confedandas, ftatim fequitur, 8c
confentit illius imaginationibus 8c appetitui : at animus
virtute exornatus , temperanti* frenis femet coërcetac
detinet à yitiofis imaginationibus&impetibus, ac po-
tiusomniftudio meditaturvteiufmodi motus meliores
efficiar. ; r
57. Virtutum qu*dam funt corporales , qu*dam animales.
Corporales funt, ieiunium, vigiliæ,r\umi quæfita
quiès,minifterium, manuumoperatio , in hoc ne alijs
onerofi fimus, aut yt aliis inopia laborantibus imperti
re poflimus, & fimilia. Virtutes verb animales ill*funt,'
charitas, longanimitas,manfuetudo, confcientia, preca-
tio , 8c eius generis fimilia ; Iam itaqucfiautneceffitate-
præpeditis, autcorporali cafu fine afflidione obrutis, videlicet
morbo aut aliaaliquaroconfimili, nobis eóntin-
geret,vthifee corpOralibus virtutibus minusfatisfacere
poflimus, veniam habemuspropofitam à Domino.eius
rei caul* nonignarô,cçterum animivirtutibus nonfâtis-,
facientes, nullam excufàndæculp* defenfionem habe-
bimùs : neque enimhæperinde vt corporales neceflâtati
fubiedaefunt.
v/ç 5 8 - Charitas qu* erga Deum eft, fuadet ei qui fui par-
ticeps eft, vt omnem voluptatem, omnem laborem iuxta
acdolorem &triftitiamhabeat contemptui. Id tibiquo-
que perfuadeant omnesfandi, qui tanta propter Chri-
ftumdiris fuppliciisperpeffi funt.
59. Attende tibiipfi omnibus.modis cauens philau-
tiam omnium malorum matrem, qu*eftimmoderatus
quidam,cæ eus amor corporis.Ex hac enim apértè pro-
generantur ill* p.ræçipux 8c affedibus pleniffim* 8c f
p g ® « generofiflim* tresfuribund*cogitationes, nempe cra-
itiffime ,J Pu^> ^ auar-iti*, Sevan*glori*,oecafiones ex neceffita.
te corporis fermé fumentes. Ex illisdeindénafcitur om.
nium malorum aç yitiorum catalogus. Eftitaque oper*
pretium (veluti prædidum eft)diligenter animum atten
dere, &aduerfus h*cgnauiter depugnare cum multafo'
brietate ; hac enim fublaia, tolluntur omnia vitiaqu*
exillaprogenerantur.
60. Philauti* affedus, mönachofereingerit, vt mi-
ferefeens fuo parcat corpori, ytque pr*terquam *quum
8c bonum eft ci bis indulgeat, 8c h*c fere corporis curandi
8c gubernandi prætextu : vt cum adhunc.modum pel
licitur, & fenfim pertrâhitur, tandem in voluptatis 8c in-
temperanti* fouearn prolabatur. Mundanoautem 8c fe-
culari ftatim ab initio defiderium fuggerit, vt corpus,
fuum cure t,ei que profpiciat.
61. Summum orandi modum&perfediflimumhunc
efle dkunt, quando mens extra camera & mundum po-
fita, acabomni materia formaque.rerum natur* libera
orat. Itaquequihuncillæfum orandi modum obferu'at,
ille reuera indefinenter precatur.
61. Quemadmodum corpus moriens ab omnibu^
mundanis rebus feparatur,ita quoque animus perfedam
illam precandi rationem fequendo-moriens, ab omnibus
mundanis cogitationibus feiungitur.Nifi enim banc
mortem moriatur,cum Deo inuenid 8c viuere n5 poteft.
, 63, Nemo te decipiat monache, quod liceat te ferua-
ri, voluptatibus aut inanis glori* feruientem.
^4.Quemadmodum corpus propterrespeccat,habet-
quead difdplinam virtutes corporales, quarum admi-
niculo refipifeit ; non (ecus quoque animus per eogr-
tanonem affedus in corde générantes peccat , pari
rationead difdplinam virtute habet animales, vtpurè,
&fiue affedibus res contuensad meliorem mentem re-
deat.
<>5. Quemadmodum diebus fuCcedunt nodes , 8c
*ftates fufeipiunthyemes ; ficinanem glori* cupidinem
& voluptatem fufdpiunt dolores & triftitia, autinpr*
fenti, aut in futuro feculo.
6 6 .. Non licetei quideliquit futurum effugereiudi- ) E
ciüm,fine voluntarijs in hac vita laboribus,aut •{• necefla- t
rioillatisafflidionibus. , Gvnfofur.
■ ^ 7 Quinque caufas efleaffirmant,quamobrcm Deus
concedat nos dd*monibus,bppughari: Quarum primam
hafte efle aiut, vt dum oppugnamur mili'tariter repugnä-
tes in vitioru & virtutis difcretiónem vertianfus.Secundu
vero, vt & bello & labore yirtutèm nobis parantès »eandem
firmam&immotam habeamuS. <rTertiam,vtproficients
in virtute, non alta fapianms fuperbientes,Ted
difeamushumiliafapere. Quartäm,vtdVitijstèhtatiper-
fedo odio vitia odifle incipiamtis. Quintam vero poft
reliquasomneshancadferunt, vtpufgatiaffedibus non
vnquam propri* infirmitatis,&virtutis nóbisex alto au-
xiliantis obliuifeamur.
•; 6ß. Quemadmodum famelici animus panemirhagi-
natur, & fitientisaquam; fichominiscrapiilofi 6t ventri'
feruientis ciborum varias cupedias&lautitias, 8c völupr
tatum amantis mulietum ,formas, & van* glori* cupidi
hoportó qui fibi habeantur ab hominibus &auarilu-
crum, Sdniuriarum memoris vihdidam eiüs ä quo
l*fuseft, &inuidiadflidionemeius cui iniiidet. Atquc
ita de alijs affedibus fimiliter-iudicandum eft. Dum
enim •animus ab adfedibus perturbatur, ftatim arn'pit;
cogitationes malis adfedibus plenas,& vigilante, &dor-
dormiente corpore.
' 69- Crefcenteconcupifcentia,animus in fomnis éffe-
drices yoluptatum materias imaginacur; cum autem
ctefeit iracundia, resterribilesimaginarioni feoflerunt
Hos affedus immundi d*mones augere pröberaht, ne-
gligentiam 8c feeuritatem noftram cooperatricem adfumentesj&
hofceprouocantes.lmminuuntäütemeofde
fandi Angeli ad virtuoias operafiones nois fubindc ex-
citantes..
70. Anim* pars eoncupifcenti* obnoxia frequenter
irritat.a , habitum quendam am'orisergavoluntatem
difficulter-nobilem imponit anim*. At f animus dum
continuaimpugnätiOnepertufbatur, meticulofus &im-
bellisefficicut.Sanantur atftem illaqüidem iefiinij, vigiii-
arum&precationis fedulo exercitio: hie vero benignita^
te,humanitate,charitafe,& mifericordia.
; 7 U Aut rebus, & negotijsipfisdxmonesxios impugn
nant,autrerum &negotiorumvilitiofiscogitationibus.
Et rebus quidem ebs qui verfantur in negotijsjcogitatio-
nibusve^p, quid rebus ipfis funt vacui.
• 72. Quanto facilius eft cogitationepeccare, quam fado
ipfo .-tantograuior quoquepugna eft,qu*cogitatio-
nibus committitur, quam ea qu* rebus ip.tis depugnan-
daeft.
.73. Res ipf* extra mentem funt: cxterumreriim cogitationes
intra mentis penetralia confiftunt. Eftitaque
inca fitum, yt redè fiue fecus hifee ytatur. Siquidem
hallucinan tern cogitationum vfum, rerum abufus confe-
quitur.
t 74. Per h*c tria incidutit animo cogitationes affe-
dqs inducentes ,per fenfum, per corporis temperiem ,
per memoriam, & per fenfum quidem quoties'res erga
quas affedi fumus illi incidentes, eundem'mouent ad
eiufmodi cogitationes. Per ternperamentum verb corporis
, quando ex intemperanti Vidus ratione, aut bpe-
ratione d*monum, aut morbo aliquo iniroutata corporis
temperies, rurfus ilium mouet ad cogitationes
affedus indudrices. f Porrb pe?memoriam , cum return,
quarum affedionespertulimus, cogitationemre-
ducit aut refricatmemoria, monetque eundem fimili-
teradprauas cogitationes.
75. Rerum nobis a Deo in vfum datarum, qu*dam
.funt in anima, quxdam-in corpore , quradam corporis
<fiiftinendi gratia dat* reperiuntur; videlicet in anima
funt eius faculrates & vires: incorporé, fenforia&rcliqua.
membra. Propter autem, aut circa corpus funt omnia
cibomm genera, opes, poflefliones;&.id genus reli-
qua. Itaque his omnibus rede aut male vti, aut his etiam
qu* circa hzc accidunt, aut bonos aut malos nos efle o-
ftendit.
G g 4 ytf.Ea
êùpâfi
H
t iaGrxco’
ddunr. ;j
I x j iim
a&toiaf.