Vor mul a
f i r m i f f i m i m m - o w n i b u s h a b c a i p o t e f t a t c m f a c i e n d i . S i T d r a i l l e , i n m a U o p i i b & o / a n t c v i r u m i l l a C o r n i t c m , v t i
q u i s v e r o ; q u p d n e £ f i e r i c r e d o , ® é g o i p f e , 'a u c a l i q u i s d e ! r é l S q u o s q Q a m p l a r e s b > » B b s J i o m i n e s q ü i f a l ? t e r f i r m a u t f .
Kærcdibusmeis,-relquieIibet^lla'oppofrtîperfonaqu* j ruttr,repetebatei,dumdieeB!t,eo»jütidhommemaiiqaj
contra hanc commutationem pars contra parem fuum
venireconaueric, inferatpars pari fuo, iftarotatêtuata»'
vna cum foei o fiteo, auri v ncias tantas,'&pr®fentcstonir
mutaciones duaevno tetïótc conferipts, ■ omni tempore
firmae Sc inuiolatae permaneant. |
X V I I I . Charta agnationv.
FOemin*illiJüle.Omnibasno'nhabeturincognitum
qualiter te pervoluntatem tuam lëruus iuris mei,na-
mine ille.ad coniugïumfociauit vxorem-.vnde te vel pro-»
creationemtuämin ferui^o inclinärepotueram. Sed^mihi
prxpätuit voluntas pleöiffima ,v t talerh epittqlamdo-
nationisin te fieri 8c adfirmare rogarëmVtfialiqua pro-
creatio fiiiorum,autfiliarum ex re nak,vel ptocreäta fue-
rit, fub integraingënüitate, cumomüipéculiatieotum
valeanrChriftpprópttiolaborare,cefrumbabeat,&nulJi
hxredumacproharredum meorum nullüimpendatter-
uinum ,necdominium, Velpatronarasfcbtequiüm ,nifi
foliDeo cui omniafubieda lunt.Teftamcntunmiam fa-
.cïendi, defenfipnem vero vel mundeburdem , Ecclefia*
rum aut bonorum höininum vbicumq; eligerë voluetiti
licentiam habeat adconquirendum. Si quis vero, quod
nee fieri credo,fi ego ipfe,autvïlusde h*redibus*meis Vel
quxlibet vllaoppofilaperfona, qu* contrahaneepifto-
lam agnatiopis Venireconaucritiinferateicuilitem intülerit,
ifta tóta teruata,yna cum focio fifco,aüri vncias tan-
cas,8cpr*tens agnatio omnx tempore firmapermaneat.
'XlX.Tradimïadeterfa.
\ 7 Eniens homo aliqUis > nomine ille > inpago illo -, in V locoqui diciturille ,ante bonos hpmines, qüi fub*
terfirmauerunt, t.errard’illam, idefttanimanfis, &c. to-
rum&adintegrum, quam ante hos dies homo aliquis
nommeille,pervch<iitionistitülum,acceptovb'ro'pretio
vifus luit vendidifïe: ted ante ipiosbönbshómiiies, äd
integrum, vt quiequid pracdiöavenditioneeivendiditi
per manus, partibus ipfiüslui,Vel hetbam, vel terrain vi-,
fus fint tradidilTe, & perfuam fiftucanf Contra ipfum ilium
©xihde exitum fecifle, vt quiequid ipfe illëdeipla
terraadiepr*tentefiëere'volüerit, liberam & firmiifi-
mam in omnibus habeat poteftatem faciendi,
X X ; 'Traditofia deManfo velterfi.
N Ötitia, qualiter Sc quibus prxfentibus, venieUs h<£
m o aliquis,nomine ille miffiis illuftris viri illius,fü-
per fluuium ilium, in locóqüi dicitur ille, adillüm man*
ium, vel terram, quam ille hömo ante hós dies,ad cäfam
fandi fiUus pagenfis,per chartam ceflionis paÄbus ipfius
illius,per iliud óftium de ipfa cafa,per herbam vel terrain,
ipfum manfijm, vel quiequid ad ipfum tnatifum afpicit,
ficut inipfa ceflionc èft intertuin, ad partem ipfius Eccle-
Ti* vifus fuit tradidifle,vel configuafle.HiS prxtentibüs«
‘X X L Notitia de[eruo.
NOtitia quality;! 8c quihuS prsêfetttiBus, Vêniens,ho-
•mo aliquiS'nomine ille * in pago illo, in loco qui di-
citurille,velinquocumqi loco antebonos homines, qui
fubterfirmäuerunt, datofuópretio ad hominem nego-
tiancem/olfdos tantos,feruumfuum nomine ilium vifus.
eftcömparaflè. Etipfe negötiansipfum feruum fuperius
n ominatum, per manus par tibu&ipfius lui vifus eft tradi-
dillè,nee fraude,fed in publico: Vt quiequid exinde a die
»tïfentefacere voluerit,liberam &firmiflimam in omni-
ms habeat poteftatem faciendi, t
p q i . Notiiiadeiacfiuü.
Otitia qualiter Sc quibus prasfèmibus, vêniens ho-
JLN mo aliquis,nomine ille,in pago illo, inlocoqui dinomine
ilium, ante iplurn Comitem adrhàmitum haï
buiflet:adplaèitum venir i'ipfeÜle platitumfupmvcufto“
diebat,& nee ipfr ille ad id plaçitüm venitipec miflùmin
vrcem'fuam4irexit,qui vUdthïb'niam nuntiaret: & placi-
tum fuumneglexiti Sci^étiuus exinde remanfitlHispræ-
fentibus.
X X I ÎÏ. técurittó.
NÖn'tninima,tèd maxjpiâVertïtür difcordia inter il-
los dc illos. Venientes ante ilium &iilum -, rëpëtiuit
ipfe ille aduerfusipfutd lui,eo quod gen itör em fuum ,aut
gèrmanümïuum illutn malo ördine inteffeciflètj Inter-
rogatum fuit ab ipus viris-ipfFlui,fi hsec caufa a ä a Vel per-
petratàfuifïèt autnon, fedipfeinprxfehti diccre dëbc-
ret. Sedipfe ilie minime hanc caufam pötüit denegarev
Sic ab ipfis vins fuit iudiëàtü, vtillam leûdcm, vt lëxerat,
foluere debêre^ quoditain^praefenri^c fecit.Et ego hanc
fecuritatem in ipfo illo fieri oi^hdfirmaref ôgaui ÿ vt nul 1 o
vnquam tempore, de iàm d iâ a morte, nee de ipfa leude,
nee e.goipfe , necVllusde hatredibus meis ,ne‘c quislibet
vllas calumnias,, hecrepétitiones àgere,'nec rêpëtere non
debfeamuSiiÓiiodquandoattentauerimüSjiiullumobti-
neac effeâum\ & inluper inferamus tibi, vna cum'loció
Efco, auii viitias tantais,'& præfcns fecuritaS ornnïtempQi-
re firmapermaneat.
X X l y . Charta denariaïü ante Regem.
ILle RexFrancorum virillufter. Èt quià^veniens ille ante
nos velprocerum noftrorum proefentiam j 'Scc.ÿfdenl
'pldneverbu cum Marcujfi cap.zi lib.i-. -
X X V . Mandatant.
DÖroino magnifico fratri illi, ille.Ömhibusiiónhä- I
beturincognitûm Û qualiter mfe feneétus adgrauat, I
Sc infirmitasdomafc, & caulâs mcas minime Valeo pçbfe-. i
quere, vel admallaffc : Ideo precor&fuppHcio charitati !
tuæ, vt in vicem meam ömnês caufas measp tam inpago, |
quam &in palatio,vel in quibufisumquë pagisVelterrito-
njSjVbicumqüe mihi oportetjapud quemlibet hominem
tam âd admallàndüm,quam äd refponfum dändum pro-
fequere facias.Ë&quicquid exindëegerisjgeflerifüejapüd
tne in omnibus>Sc ex omnibus ratu, & apcum, acqïtranf-
a6tmfi, in omnibus definitüm effe cogtiofcas. Qùiaplus
amoteqüàmrne,plus te quam hæredesmebs; Etvthoc
mandatum poft te fitmius retineas, & talitërobtineàtfir-
mitatém i qüafi geftiBus fuiflèt obli ga tum, manu proprid
fub ter decreui adfirmare,Sc qüifübictiberenc in prxlent!
rogaui.
XXVI. èefito adEcciefiani. ' -
DOminæ, fanââcâcréuerettdiffimâtËétlcfiaÉfanifti
illius,quæ eft conftruéta in pagoiliö,in loco qui di-
citurille, EgoinDeihomine ille -, pro méis peccatis rüi-
nuendis, vt in füturüm Dominus veniam mihi praeftare
digncturcedo ad lumen , velfacrificiumadipfamcafam
Deiiyelipfam domum Dei, cefliimquë in perpetuum elle
vó lo , Sc de iure meo in ius, Sc domihationem ipfius Ec*-
clefia£tran$fcribo,atquetransfündo, hocëftrès proprie-
tatismeæin pago illo, inlocoqui dicitur ille , id efttam
manfis,domibus,aedificijstotum Sc ad integrum ïeinëx-
quifita. Ira vt ab hodiernà die , ipfa cafa Dei ad altare Do-
mini proferendo% vel ad ipfam domum' Dei conairigen,-
do,ipfas res haberë debeat. Etfi mihi placuitinfetendum,
vt nullus pontifex,auc quislibet reótor, fi dbipfa cafa Dei,
deipfolumineVelfacrjficioipfäsresäbftrahereconaueric
aut in beneficium date præfumpferk, tuncipfæ res ad me,
vel hæredes meos perueniant. Si quis vero, quod neefieri
credo,fi ego ipfe,aut vllus de haeredib9meis,vel qualibet
1 Qppofita
'e fe r e s .^ ^
függeffit, co qUbdhomo aliqüishöroiheille, res fijas in
veftfominifterib adisinftum ilium delegaflet, &dicit
quodille.vei alij höminesipfas res Contendunt malo or-
dine.Prppterea omnjno te rogamus,vtfi Veritas eftjinre-
gram iuftiriam, fine vllä moraridheei facias exinde. Et fi
ante re minime definkum fueriti tunc ipfos.homines,
quihoccohrenduntmaloordiife, per fideiuflbres pofi-
tps,fuper nodtes tantas.poftquamhas litteras recipis, an-
tenosfacias aduenire.T aliter agcs,fi gratiam noftram veils
habere;
mm Item alius Indiculus.
ILle Rex FrancOrumyirillufter illi Comiti, fettiuniori-
bus atque fuccelToribus yeftris , feu lru'ffis noftrisdif-
curfennbus. Cognofcatis qualiter in noftra eleemofynä
taluftiprafenti, dum&ipfc fenex effevidetur, taliterei
conceflimus, vt de omni hofte vel omni banno;feu 8c ar-
ribanno fitconferuatu$,Vt neqüe vqs j neque iuniores atr
quefuccefloresveftriipfumpro hoc inquietate, needif-'
manare non prafumatis, necfacere dimittatis. Sed liceat
ei cum Dei & noftra gratia i quietoordine ad propria vi-
uere, vel refidere. Etvt certius credätis manu noftrafub-
terfinnauimus,& de annulo noftroiigillaiiimus,
m X X X I I . Notitia decvlonitiö.
C^titia qualiter yel quibus pradentibus; veniens homo
aliquis nomine lllo^n pago illo,in mallo publi-
co ante virum llluftrem Comitem , velreliquos ouam-
plures bonos homines qui fiibrerfirnfäüerunt, homi-
nem aliquem nomine ilium interpellabat, ffepetebat ei
eo quod genitor fuus, aut genitrixfua illa colonifuifuif-1
fent,& lp'le ille fuus colonus efTe debebat,& maid ordine
de ipfo colonatico fe abftrahebat, &negligenserat. In-
terrogatum fuit ab ipfis virisipfi,fi ipfe ille colonus ipfms
lüi efie debefiat aut non, & in prsfenti ei dicere deberet.
Etipfeilldnifiatenus potiiit dicere nec adponere, nec
vllamrationcm tradere,per quarh ipfe de ipfocblonatico
fe abftrahere potuiflet .* 6c in prsefenti pro. colono ipfius
luiferecredidic?vel recognouit.Sic ab ipfiis viris fuitiudi-
catum, vt ipf^ ille ipfum ilium pro colono habere de beat;
Ecfiiam di«usEomes ipfumilium per manus, partibus
lui vifus eft reddidilfe.His pr*fentib us.
X X X I I I . Notitia Sacrament alii.
Otitia qualiter & qqibus praifentibus ,veniens ho-
moaliquisnomineilleinpagoillojinbafilicafandti
illius, vbi piurimafacramentapercurrerevidentur, ante
vhum magnifitum ilium, vel reliquos quam plures bo*
rfoshomineS, quilubterfirmauerunt,pofiramanufiiafu-
perfacrofandium altare fan&iillius,ficiuratusdixit: Hie
iuro per hunc locum fan «Slum, fic Deum akiffimum, &
virtutem fan6liillius,vndc me homoille in mallo publico
mallabat , quodego terram fuani, autadeoniugem
fuam illam, in pago illo, in loco qui dicicurillejdecorum
poteftate per tortiam nunquam prifi, aut petüafi, fed de
iftapärretriginta&vno anno feteatpplius temper exinde
fuiveftitus, &poftmediuifi, & per legem, &iuftitiam
plusobtineatrhehabere, quamipfilui, aut edniugi fu*
reddcre>& quod mihi iudicatumfuit in nullo me debere,
nifiiftud& vnicumfacrämcniüm, per hunclocum fan*
6tum,& Deum akiffimum & virtutes ^n^ ifilius. Infe*
quenter vero poft ipfum tres.aloarise & xmonläudantes
iurauerunt,& de linguis eorum legibus,dixeruri^
X X X IV . Notitiadeherbisnialeßcifi #
NOtitia qualiter & quibas pmtefttibiis, veniens feß-
mina aliqua, nomine ilia, in pago illo^in mallo pu*
blico, inbafilicafan<ftiillius»^nteillos&illos, Mafios
quainplures bohos homines,quifubterfirmauerurtt,po-
fitamanufüäfuper fiicrofandtum altare fanüi illius', fic
iurata dixit: Hiciurd perhutjclocum fandum, & Deum
altiffimum, & virtutesfandiillius, vnde meilleante vi-
rum mygnificum ilium , vcl alios bonos homines mal-
^öddfitäper fona i qùië contra handeeffionem iftä, qüam
röopleniffimavoluntaremea pro amore Domini ndftri
lefu Chrifti,fieri Sc affirmare rogaui, venire conauerit-, inférât
tibi ,ifta tota feruata, vna cum focio fifco,auri vncias
tantas&prætensceffio omni tempore firmapermaheat.
; X X V I i : Brecaria^
DOminæ fan d * ae reuerendiffimæ Ecclefi* pàgë’nfi,
hisnominibus, quæeft çonftrudain pagonid1; ihlo-
co qui diciturille | ego in Dei nomine ille. Omnibus non
habetùrintognitûm, qualiter res proprietatis me* in pago
illo t quibus vocabula lunt ilia 6c ilia, in iam didis loci
s, id eft tam manfis,Scc.omnia Sc cx^mnibus per meam
ccftiortem, ad lumen vel facrificium ad ipfam cafâmDei,
à die prf tenté delegaui ,poftea ad petitionem meam mihi
non denegafti j nifi v tip fas res quamdiu aduiuo -, mihi ad
vlandum vel condirigendum pr*ftare debcatis. Quod
talifer feciftis'j fictalitervt tempore vit* mecëipfàs res habere
Sc vfare vel condirigerddebeam.Et poft meum quo-
que difceflum, cum omnireimmeliorata, agentes ipfms
Ecclefi*, ab fque expedata traditionein éorumreuocent
dominationçftij vel poteftatem. Troptefea talem preca-
riarn ad ipfam cafatn Dei fieri, 6c affirmare rogaui, vc ipfas
tes hecVendere, necdonare,neccommutare, nec vllis
modis, vllifque ingenijs de ipfa Cafa Dei abftrahere, nec
minuerepontificium nonhabeam: necmeapofldfiovl-
lumpr*iudiciumvobis, nec ad ipfam cafatn Dei agere,
nec genërare non debeat,nec ego ipte, nec vifus de hærë?;
dibus meis j necquælibet oppofita perfona. Quod fiat-
tentauerrmus, nullum obcineac cffedum,&inluper infe-
ramus partibus ipfius Ecclefi*, vel fuisredoribus, vna
cum focio fifeo auri vncias tantas, Sc vt ali* precariæ, ac fi
perquinquenniumfueritrenouataifta, per te obtineant
firmitateiri» • ; \
I X X V I I I . Prafiaria.
IN Ghrifto filio illi,ille dono Deiredor Secuftos Eccle-
fi*illius,qU* eft çonftrudain pagej illo,in lpco qui dicitur
ille. Omnibus non habecur incognitum,'qualiter tu
res proprietatis tu*,tam infraeiuitatemvquam 8c foras in
ipfo pago, in loco euiusvocabulum eft ille, Sc ille, in iam
didis locisomnemrem-tuam per tUam ceflionem ad i-
pfam cafam vel domu Dei, à die prxtente delegafti. Pöft-
eaad petitionem tuam tibi nondenegàuimus^nifiyt ipfas
res ad pheftitum beneficium tibi præftare deberemus.
Quodita 6c fecimusifietaliter, vt tempore vit* tu* jpfas
res per noftrum beneficium habere, vel condirigere, Jiue
vfare debeas: Sc atinis fingulis in feftiuitate fandi illius,
cenfum ad lumen yel facrificiuro fölidos tantos per re-
metipfum folucrc facias : 6c nec nos ipfi, nec vllus dcfuc-
cefToribus noftris, nec quislibec de parte noftra, ipfas res
tempore vit* tu* j tibi abftrahere, nec minuere nonde-
bcamus. Etvt has litteras firmius poft re retineas, manu
propria fubter decie uimus affirmare.
I X X I X. Notitia dé bomineforbatudo.
"V T Otitia qualiter vel quibus prxfentibus,veniens ho-
i - v mo aliquis, nomine ille,in pago illo, in loco qui dicitur
ille , in mallo publico j ante ipfum Comitem ilium j
vMaliQs bonos homines qui fub terfirmauerunt pofita
manu fua fuper-facrum altarium fandi illius fic iuratus
dixit : Hie iuro per hunc locum fandum, 8c Deum altiffi*
m um,&virt u t es fandi illius,quod homo aliquis nomine
illc3ita fadusjcum armis fuis iuper me. venir, Sc colpus fu-
per me mifit, 6c lie mihi Dominus diredum dedic, ego i-
pfum de armis meis perculfi , & tales colpus ei dedi pro.
quibus ipte mortuus eft, Sc quod feci fuper me fecit, Sc
ego hodie ipfum facioinfradamnum 6c forbatudum inf
fra nodes x lu ..ficut lex eft Sf noftra coafuetudo, apud
très aloarius, Sc xn.conlaudantcs iurauerunt, Sc linguas
eommlegibus direxerunt*
X X X . Indiculus Regain.
IHeRex.FrancorumvirillufterjmagnificofratfiilliCo-
Cognofcas quod ifte ps*fçns ille tqifia petitions
N( l l r