Anim:
atorum *
cur eorpd
" a p pelant.
S .lu t ia n i o é r c h ù p if i. T o le t a n i,
fuminaiflabeatimdoprceberi difficilior quidem quæftio 1
eft,quam vt poflit pcrfetle hoc fcrrtione dcfiniri. Sed tarnen
Animç rc-
furrcftio-
neChrifti
plenefan-
dificat q r«
da abeüt
in ccelum
m
minime dubitandumejl, ereptam hominis a carnis
fenfibps mentem,&poft mortcipfadarne de{>ofita,tranf-
cenfis etiam fimilitudinibus corporalium rerum, non nc
viuere poffe incömmutabili fubftantia, ficut Angelivi-
uunt/iue alialatentiorecaufa, fiuè ideo quia ineftei quidam
äppetitusnaturalis corpus adminiftrandirquo appe-
tituretatdatur, netotadeuotione pergatinillud fummu
ccelum,quandiu nö fubeft corpus,cuiüs adminiftratione
appetitus ille conquiefcit.Porro autem fi tale fit corpus,
crfius fit gtauis & difficilis admin iftratio, ficut hscearo
qu» corrumpitur&aggraûat animam, de propagine corruptionis
exiftens, multo magisàuertitur mens abillavi-
fionefummicceli.Vndeabripienda neceflario erat ab e-
iufdemcarnisfènfibus,vt ei quomodo jfoffit capere,illud
oftenderetur. Proinde cü hoc corpus, non iam animale,
fed per foturam commutationem recepferit fpiritäle, An-
gelis ad«quata,perfe6kum naturç fuse raodum,obediens,
viuificata, & im perans,& viuificans,tam inaftimabili fce-
licftate, vt fit ei gloria, quod larcins fuit.
gupdpofi defcenfum Chr'tft'tad inferos, anmaeleäorum non locis
\ Mû tenentur vbi Patriarch arum anima tentefunt.
fedfiatimeant ad ccelum.
C a r. X I I.
A Ntiqui patres vfque adaduentum Domini quam-
lifcwet iu ftc vixerint, du£ti ad regnum non funt, nifi
ille defcenderet qui paradifi clauftra hominibus fua morte
aperiret. Nam vtique eospoft pera&amiuftitiam, etfi
tranquilla, tarnen interni clauftra tenebant. Poll media-
toris aute aduentumin hoc mundo viuentes.vt ait beams
Gregorius,ad regnum ducimdr, mox vtde corpore
eximus, & illud fine mora percipimus, quod antiqui pa-
trescum maxima percipere dilatione meruerunt.
jQuod ficut anima fanctorum pofi tranfitum ad ccelum tadunt,
ttapeccatorum animain infernum
truddntur.
C a p. . X I I I .
SI eflèfàn&orum animas in ccelo , atieftatione facri
eloquij credimus, oportet vtôéïniqüorum animas in
qumatiffi-j infèri^efle per omnia credamus; quia ex retributione
mzinba- atcrnæ iüfthi«, ex qua iufti gloriantur, needle eft vt ,&
ruuntcor- iniuftipferomnia crucientur.Nam ficutele&os beatitu-
poredefer doglorfikat,itacrçdineceflèeft,quodclieexitusfuiignis
teprobosexurat.
<Quod hi qui femelfuerint in infernum proiefii, ibidem erunt
inperpetuumpermanfuri.
C a p . X IV .
IN Salomonis libro fcriptum eft : lignum in quocunquelo-*
coceciderit,fiuead Aufiriim fiueadAquilonem, ibierit:Cci\i-
cet quia cum human! cafiis tempore, fiue fan dus flue ma
lignus fpiritus egredientem âni’mam à daùftris carnis ac-,
ceperit, inæternqmfecum fine vllapermurationeretinc-
bit:vtnec exaltata, ad fupplicium proruat , neemerfa«-
ternisfupplicijs,ad remediura ereptionis afeehdat.
Quodnonfit animapnuatafenfibus fuis poft mor-
tern corporis.
I hc.ij.
D
Ecclef. il
nunquam
illinc cxi-
.Cor.f,
INCaffiani volumiriibus legimiis, quod non fint otio-
fx poft feparationem huius corporis anims, neque ni-
hilfentiant:cumdiuesilleininferno, cruciarilein flammaadLazarumpauperemclametEtilludquodde
cruce
Dominus ad latronem dixit, hodie meeufn eris inparadifo:
Quodillinequaquam Dominus promififlet, fi eiusani-1 _
mam iTollet poft fcparatiönem carnis vel priuandam fen- LA ^
fu, vel in nihilum refoluendam. Non enltn caro eius in y orc^ 1
paradifo, fed anima erat ingrelfuracumChrifto. Quibus fenfib^ |
di(ftis,vtidem Dodor ait,manifefte probatur,animas de-
funftorum non fôlum fuisfenfibus nonpriuarifedneci-
ftisquidemaffea:ibuss,idcft, fpeatque triftitia, gaudio
atque metu carere : & ex eis qus fibi in illo generali examine
referuantur , quidam èas iam inciperc prsguftare,
necfecundum opinionem qtmrundam infideliumin nt-
hilum-eas refolui poft huius vits excelfum, fed viuacius
fubfiftere, Deique laudibus inteqtius inhsrere. Nonne
vitraomhès ineptias, non dico fa^tuitatem ledinfaniam,
eftjYelleuiter fufpicafiillam prediofiorem hqminis por-
tionem, in qua etianvimagoDei, fccundum beatum A-
poftolum,ac fimilitudo confiftit,depofita hac quaretun-
ditur in prsfenti ,larci na corporali, inlenfibilem fieri ? qu ç
omnemvim rationisin fe contincns, etiam iplam muta
atque inlenfibilem carnis lubftantiâparticipâtione fiiifa-
•cit elfefenfibilem,cumvtiquc confcquens fit, & hocra-
tionis ipfius ordo continear,vt exuta mens ifta carnali pin
guedine,intelle£tualesvirtutes fuas inraeli9 repare t,&pu
riores eas & fubtiliores recipiat potius q amittar: îh tantu
hoc q>dicimusB.Apoftolusveruelfecognofcit,vtetiam
optetab haccarne difcedere, vtfeparatione eiusenixius
valeat Dominocopulari, dicens : defiderium habeo diffolui,
&cum ebrifioeffe: multo enim melius, quoniam dum hinaus
in corpore, peregrinamur aDomino.Etidcirco aude
mus,&bonam voluntatem habemus,magis peregrinari à
corpore,& prçfentes elfe adDominü,jppter quod contc-
dimusjfiueprçfentes, fiueabfentes,placer® illi.Çômuni-
cationem lcilicetanimç quç in haç carne eft, peregrinati-
oncm à Domino, atqueablentiamàChrifto elle pronun-
cians, eiulqueab hac carne feparationem atq> diicelïum.
præfentiam ad Çhriftùm tota creduïitate confitcns.
guod animafifnilitudinem corporis habeat, &in,eadem cou
poralifimilitudinerequkmfennatperferatque
tormenta.
C a p . X V I .
DE anima humana, quod fimilitudinem.cofpôris ;A ft I
habeat, ifta eftfententiaegregij Dodoris Augùfti- Aama fo
ni. Ait enim; Pro fiter i animam habere polie fimilitudrné luta.quo-
corporis ôc corporalium omnino membrorum quifqùis modotot-
negat, poteft negare animam efle qu s in fomnis videt, “ ema Ien
velambularefè vel federe, vel hue atque illucgreifu vel iat‘
etiam volatu ferri, quod fine quadam corporah iïmilitu-
dine non fit .Proinde fifianc fimilitudinem etiam apud
inferos gerit, non corporalem fed corp'ori fimilëm: itàct-
iam retftè in locis non corporalibus, led corporalium fi-
milibus, fiue in rcquie, fiue indoloribus eft.
An anima cumincorporeafit, ignectedaturcotpoteo cruciari.
C a p . X V I I .
SI viuëntis hominis incorporeus fpiritus tenetut in
corpore , cur non poft mortem, cum incorporeus fit
Ijftritus, etiam corporeo igneteneâturîTeneriautem per
ignemfpiritum dicimus, vtintormento ignis fitvidendo
atque fentiendo.Ignemnamque eo ipfo quod videt, pa-
titur, tc quia cremari fe afpicit, crematur'.Sicque fit vt res
j corporeaincorporeamexurat: dum exigne vifibili ardor
I ac dolorinuifiDilistrahitur,vtmensincörporea perigné
! corporeümetiamcorporeaflàmmacïucietur. Quamuis
I colligere exdidtisEuangclicispolTumus, quiaincendium
anima noniqlum videndo, fed etiam experiendo patia-
fur. V eritatis enim voce,diues mortuus in infernodicitur
fepultus; cuius anima quia in igpe téneatur, infinuat 4U^
Abr^ ham deprecatur dicens.-Mfire Lazar urn vt iMingat extremum
digit's fui in aquam,vt tefrigeret linguàm medm, quijs
crucior inbac flamina. Dum ergopeccatoreipdiuitem,da-
j natumin ignibusperhibet, quimarn fapiens^reproboru
I animasteneriignibusneget. , .. ....
H
Aug. Ciu.
lib.ii.c.io
Anima in
corpore*
quo pacb
ab igne
corporeo
ctucictur
GeKenn*
ijgnis ŸiMS
cum fit» '
d'.fli militer
ranWb
cruciati
!Augnft‘
:l>iirgató-
riu$ ignis'
•poftmór-
jtem extare
crcilitur/
Gregor.
ron^tiber JK 4 Si
modWUifitgehiM* tgriis nonvnbmodocr#®
tietpeccatotes.
C A i>. X V lII.
Nus quidem eft geheuns igtiis tied non vnb mbdb
omnes cruciat peccatbres. VniufcUittfque enim
quantum eScigit culpa, tantum illicfentietur&pbsns.
Nam fieutinhoemurtdo multi fub vnb foie conuftiint,
Uec tamen eiuldem folis ardorem sqUaliter fentiunt
quia alius plus »ft uat |alius Verb minus: ita illic in vno i*
gne, non vnus eft modus incendij , qiiia quod hiediuer-
fitas corporum, hoc agit illic diuerfitas peccatorumtvt &
ignefiftion diffimilem habeant, &c tamen eofdem fingu*-
los dilfimiliter exurat*
guodpofi mortem puYgatorius ignis effe credatur.
C m X IX :
E
Matth, i.
Cor.).
pr»difl:âs Doâ:oibàit,fiâulëtnigriëm ilium locb iffiovo- !
lûerimhs acCiperc de quo Dominhs dicitfiniftds: bifeedi-
ted me rnMedifti in ignem kternum.vtm eis etiam ifti felle cre-
dantur, qui üÀïficant fuper fuhdmeHtum hoc ligna , feenum ,fii-
pulam, cos quos ex illo igne póft tempus pro màlis metius
impetitlim libérée boni operis fiindamentum,quid arbi-
\ T elt genennæ ignis: leanon vnomoao tramurdexretos, quibus dice cur’: Venïte beneàiftipàtrismd, Matth.iy.
y Vniufcüittfque pofiidetèparâtumvobisregnum; nilieos, quiadificaritfuperfun- .
i r— dimenbuhthoe, nutum,Argentum,Updxsfietüfé? Séd inïj--!
lumignem, deqüodiétum eft,fictarnenquafiperignem:ü
hoc modo intelligatur, vtriqwc mittendifurit, &dfextri
fcilicet 8c finiftri. y triquë quippe illo ïgnè pröbandi funr,
de quo di&um èfcdies Domini declarabit, quia in ignercüela-
bitur, &vniufcuiufque opus quale fit ignis probabit. Siergov-
trumquè probabit ignis, vtficuius opus manferit, id elf, non
fueritigne confumptum,^Ho^fuper adificauit mercedem accs-
ptetfi cuiui opus airferit, detfifnentumpatietur , profedo nori'
eft æternùs file ignis. In ilium enim foli finiftri noüiffimâ
& perpétua damnatione mittehtür: ifte autem ighis lol ós
dextetos probat: fed alioS feoruih fic probat, Vt ædificium
quod fupetChriftum fiindamferitum ab eis inuenerit efte
PVrgatorïùm ignfem pbft mortem efle, multbtum tra* conftrudum nott exiirat nèq-, confumat : alios autem a-
datorum cognouimus fententijs eUidenter definitü. ; fiter,id cft,vt quod fuper çdificauerunt ardeat,damhum-
Inter quos Aüguftinus Dbdor egregiusylicet eum in hac j que patiatur,fulili autem fiânt;quoniamGhriftüm funda-
vkafidelibusaccidetepofleteftetur, tamen 8t póftmoï- mefito Habiliter pofiturrt praècellenti charitate tenue-
teni définit eum quibufdam eflè futurum , conteftans fqnt. Sic autem falui fiunt profedo ad dexcéram ftabu nr,
quod ignis illcpurgatorius, qui nunc à quibufdam con-1 & cum cæteris &üdïcnv.venitebértedittMatrümei,pofiidetepa-
temnitur&lJaruusputatur,multègrauiorexiftat,quam I irrff«ffïvofe«r^»«w:nonadfiniftramflfeieriintquifaluan- 1
qüicquidhomöpoteftpariinhacvita.Gregótiusquöque dinönerunt, 8cideoaudient, difceditedmemalediftiint- Mart. 9.
dehoc pürgâtorio igne ficdicic : Pro quibufquam leui- gnem aternum. Nemo quippe ab illo igné lalïiahitur, quia
biis culpis i anteiudicium purgatotiüsignis eflecreden- infupplicium asternum omnesilliibunc, vbivermiseorum '
r t t jj....... nonmoriturJ& igniseotumnonextïnguiturdus eft; pro eo qüod,yeritas d ic it, quia fiqUisin Spifitum .
faniïum blafp'bemiam dixerit, neque in hocfeculo ■, neque infutu-
ro,remitteturei. Inquafententiadaturintelligi, quaidam
culpas in'hoe fcculo , quafdam verprekxari in futurö.
Qupdenimde Vno negatur, conféqüetts intelledus pa-
tet quia de quibufdam conceditur: Sed tarné, yt dixi, hoe
de paruis minimilque peccatis fieripoffe credendüm eft,
ficut eft alflduus otiofus fermo, immoderatus fifüs, vel
peccatu curx rei familiaris, qux vix fine culpa vel ab ipfis
agitur quiculpam qvtaliter declinate debeant fciunt, aut
non in gcauibus rebus error ignorantie,qu» cunda etiam
poftmortém grauaht ,fi adhucinhac vita pofitis mini-
Ignis trU
buUüo-
Qupd ignempurgatorium, non pofi vltimum indicium ,fed
ante perferant anima.
C a p. X X I . .
DÈ poenispurgatoriis, quod ante illud vltimum iu- Auguft.
diciumilant/andus Auguftinusdefinitampqnens
lententiam ,ait : Nos quidem in hac mortali’vita,pcenas
quafdam purgatorias eflè confitemur : fed temporales*
t ___ ^ . poenasalijinhacvitatantumv alijpoftmortem,alijtühc
më fuérint relaxata. Namquë cum Paulus dicit Ghriftutn, j & nunc, verünitamen ante illud iudicium vltimum no-
eflfe fundàmentum, atque fubiungit , fiquisoedificatfupra : uiflimumque, patiuntur. Nonaatem omnes venient in
fundamentum]m,auŸumsargentum,lapidespreciofos,ligna,ftx- fempiternas peenas qu« poft illud vltimum iudicium
mmfiipulam,vniufcuiufqucopusqualefixt,igmsprobabit ificuius funt futur«, qui poft mortem fuftinent temporales. Nam
opus manferit,quoifuperadificauit, mercedem accipsettficuius 0- 1 quibufdam quod in ifto non remitritur,remittetutinfu-
pus arferir,detrmentiimpatietur,ipfe autem faluus erit,fic tamen, ; turoleculo, id eft, nefuturiïècüli «refrio fupplicio pu-
quafiper ignent. Quauis de igne tribulationis nobis,in hae J niahtur. Nam quomodo quibuspéccatuni in ifto ieculo
vitaadhibito poflit intelligi, tameh fi quishoc de igne remittitur, infuturoæterno fiippliciopuniantur? Vnde
futur»purgâtionisaccipiat, pepfandumfummopereeft, ! &poftaliquanta,idemDoâ:or:quifquisigitur,ait^poe-
quia ilium dixit per ignem quidem poflèlàluari, non qui j nas ctrpit euadere fempitetnas, non folum baptizetur,
fupèr hocfuttdarnentum,AS,fefrum,plumbum adificat,id. eft,pec- i verum etiam iuftificetur in Chrifto , acfic verètranfeàtà
catamaiora, 6c idcirco duriora atquetunciaminlolubi* \ diabolo ad ^hriftum. Purgatorias autem poenas nullus f>urgaco-
\i&:(cdlignum, feenum i fitpulam : id eft, peCeara minima at- futuras opinetur, nifiante illud vltimum tremendum- r>j »g“i*
que leuiflima, qu« ignis facile confumat. Hoc tamen | qpeiudicium.TanrierboDo£torisconfirmatifententia, PoeoaE»
Auguft.
Matth, ij,
Purgâto-
i«s ignis,
bigne,,
ccerno
diffère. !■
feiendumeft, quia illic faltem de minimis quifque nihil
purgationis obtinebit, nifi bonis hoc adtibus inhacad-
huc vita politus vt illic obtineat, promereatur.
Quod aliusfit ignis purgatorius , ,qUo plerique faluandi ejfecre-
dtmtur, alius ille in quo impij Chriflo iudicante
mergendifunt.
C a J . X X .
BEato Augiiftinb diftinguente cognofcimus, quod
alter fit ille ignis futurus, de quo impijs Chrifto iudicante
diefendum eOi,difcedited me maledUli in ignem aternum,
alter ifte qui purgatöriiis*propric appellatur, propter cos
qui per eum talui fiunt. Per ilium qui ftttutus eft impiis,
nullus faluabitür; qifiä iuxtä quod’fcriptum ed,ibunt hi in
infupplicium aternum.Per ilium au tern ignem qüiprobat &
pufgat,foluatio mamfefta promittitur. Nam iuxta quod
fatemur quod purgatorius hicignis ante vltimum iudi- g,, Dei
ciumfiat,&ignemilluminquoomnesimpij Çhriftbiu- iudicio
dicantemergendifiint,antecedat.- p termina.
buatur.
Vtrum hiquiinpurgatorio igne faluandkfitnt vfque ad tempus H
refurreäionis, an infra cruciari
credanttir.
C A p. XXII.
P Vto quod ficut non omnes reprobi qui in «ternum i-
gnem damnandi funt,vnaeademque fupplicij quali-
tate ardebuht^fic omnes qui per grades piirgatoriaspce-
nas falui eflè credunrur, non vno eod'emque fpacio tem -
poris, cruciatus Ipiritdum fuflineburit: vtquod in repro-
bis diferetionepmnarum , hociniftis qui per ignem faluandi
(unt,menfura temporis agitefur. Sed fantoillis minus
vel mains ignis purgatorij extendetur fupplicium,
Purgalco-
|rio alii ct-
rius, alij
Ivero tra-
jdius libe-
irantur
Auguft.