ttS'ixdi-.
7 Of.
5
7S* JVcE“
foiai.
quamde quo null» effitdubitauo.oppputam veto. «at
impoffibile,'/t pane,8c lapide ad ^
mo confultat , vtrum horum adhibeat ad vcfendum,
cum alteram fit certura; alterum veto plane fit lrapoifibi-
fe; Htec igitur eligiraus, qu» exsquq funt contingentia,
de quibus deliberamus.
n*p<>ywV',$ • dicamus nos defententia.
C Ed neque fententiaaliquaeft ele<ftio,etfi multi hoc cebmereexiftiment,
fed potiuscleftio cftfententra.S.-
quidem fententiam effc aiunt appetitum mammomhxu
Lum,quaifuntmnoftrapateibte,exquoexiftuvelele-
Sfcio', vel difpofitio in ijs, quae fupt noftra potefiatis, quse
appetita,8e delibcrata font.appecit emm defpofitus ludleiofiiaoexcoofili6>
faauSeftfentenaa>poftquan1,vel,vt
magispropiiSloquat, exquaeleaio exiftit. habecigitut
ratio.nemhabkus.adopetatioMmifententia.adelca.o-
:m.
n«{) It-wUs- dicamus nosdepotefiatdtbera.Jiue de
liberate voluntatis.
f Mmo neque poteftas libera eft ele&io. ele&io enirt,vc
1 fepe dixi, eft appetitus dcliberatiu9 terum agendatum,
quae in nobis pofitae funt: poteftas autem libera eft doom
natio leeiriroa agendarun: rerum noftrae poteftatis , vel
dominatio expedita,ac libera vfus eorura_vquxfuutm noftra
poteftate} vel appetitus non feruihs, fed liber eorum
quepenesnosfunt. noriigituridfem poteftas libera > 8c
ele&io. fiquidem fecundum poteftatem liberam eliginusjnopautem
poteftatemliberam habemus fecundum
tledionem: 6: ilia quidem, id eft, ele«ftio digit } haec
vero, id eft, poteftas libera vritur ijs, qua: funtin noftra
poteftate, 6c ijs, quae funt in ijs, qua: lunt m noftra po-
teftate,id eft,vtitur-ele£iione, 6c iudicip»8c connuo. poteftate
eninvliberadeliberamus, 8ciudicamus8celigimus,
& aggredimur,6c vtimur ijs, quae funt penes nos.
mp)Sofajdeft,deopinione.
SEd nec opinio aliquaeftele&io. opinio enimeftdu*
plexjrationalis,8c fine ratione.eledlioaut^m eft muta-
bilis. opimonem igiturrineratiqne,aiunt,eflecognitio-
nemfimplicem, 8c in promptu, vt cum quisprotertopi-
nionem alienam, ignorans caufam eius, vt quidicit, ani-
m am efle immortalem, 8c no reddit caufam,qusmimol:-
talitatemeiusdemonftret. Rationalem vero opimonetn
dicun t efle cognitionem fecundum determinatione men-
conftitutam,vt cum quis ratiocinatus de aliquare,caufam
eius feienter reddit. mens enim eft, quae difciirrir>8£
pet fpaciaoperatur »incipiensa propofitione vlq, ad conclufionem.
vt verbi gratia, fi cui propofitum fit probate,
animamefle immortalem, 8c dicit, anima per le mpuetut,
quod autem perfe mouetur, femper mouetur, quod au-
te m fempermouetur, eft immortale, anima igitur eft im-
mortalis:aut rurfus,animaexpers compofitioniseft,quod
verb expers compofitionis eft, non pqteftdiflolui, quod
autem nonpofeftdiflblui,immortale eft} animaigiturina
mortalis eft. W a s en im , id eft, mentis, qua:Icilicetdif-
currit , propriurn eft , conficere viam aliquam reren-
tem ad cognitionem re i, procedit enim d propo-
fitionibus per ratiocinatiqnes ad conclufiones: 6c efneit
opinionemiatipnalem. 8c rurTusopinio quidem nonfo-
lum eft eorum, quae lunt in noftrapoteftate} fed etiam eorum,
quae non funt} ele&io vero eorum tantum, quae funt.
Item opinioncm quidem veramy 8c falTaro dieimus}dc-
dionemyeronondicimusveram, 8c falfam, fedbpnam,
8c malam. item opinio vniuerforum eft } eie&io fipgula-
rium. ele£fcio enim in agendis verfatjir} baecautem. ungu-
laria Tunt: patefadum igitur eft pluribus rationibus,non
e(fe opinionem, :eledionem* Si enim opinio Tecundum
determinationemmentis conflata, cognitio eft;,eledip
autem appetitus eftdeliberans de rebus agendis, quxin
noftrapoteftate lunt, non eft eieftipidem,quod opinio.
Tl*fïçp8i'»f**7os dicamus nos de
prudentïa.
NEque prudeptia efteledio: fiquidem prudentiam,
aiunt , efle appetitum contemplantem rationales
diftiplinales 8c ad cognitionem pertinentes,vel ignoratiae
adueifariam, vel vitio Tapiendi plus quamoportct', ele-
dionem vero,vt varijs rationibus oftenTum eft,appetitum
confultantem deijs, quaein nobis funt. Aiunt autem fieri
hoc modo prudentiam : primum motum mentis,yocant
nociciam} noticiam alicuius rei vocant nofionem; haec
cumjefedit, 8c animam infbrmauit figura reiintelledae,
appellatur cogitatus. cogitatio yero cum perfeuerat, 8c fe-
ipfam expendit, nominatur prudentia;prudentia vero di-
latata,facit$i&hoynr[AQt tvhdStTor toyor ; dicamus nos ,fef-
monemcordis, fineanimi. qüem fiedeferibunt, cum aiunt,
effe motum animæ pleniflimum in parte , quae ratiocina-
tpr, faiftum fine vlla elocutione, ex quo, aiunt, prodire
Termonem oris.
ppiiup*, id eft, efFedum prudentiæ, rurfiis dicunt efle
cognitionem rei,in quam cecidit prüdentia, aduenietem
ex prüden tia illi parti, qua prudenter fentimusTdicunt e-
nim pru<lent,iam}rem prudentiæ Tubiedam, partem prudenter
agendi,8cefFedum prudentiæ. tpgivifAct,äcpruden-
tia quidem, id eft, fenfus prudens.efthabitudo. Res prudentiæ
fubieda eft, in quamcaditfehfus prudens; pars
prudenrer agendi eft , poteftas prudenter fentiens.çpér#f«t
verq,ift eft, efFedus prudentiæ eft cognitio rei prudenter
percepts, adueniens ex prudentia parti prudenter fentir
endi.quod fi fie eft prudentia} eledio autem non fit,igitur
cledio non eft prudentia.
• Demonftratum igitur eft perfpichc, vt arbitror, non ef1
feeadenainterfe, quæ própöfica funt, ficutquidamexi-
ftimaucrunt. Si yero dicant idem efle inter Te, omnino,
quia appetitus. täquam genus æqualiter de omnibus præ-
dicatur,ideft, visnaturæadappetendum, dicant etiam
idémefleinterfefpéciesomnes animäritium terreftrium,
volucrum,8c aquatilium}quia de omnibus æqualiterprç-
dicaturtanquam genèralius animal ,itafiet, vt eüaneTcat
ornatus vniuerfi, fi non exiftantper fe res differentes ; Ted
fint Tola nomina prolata.
Quod omnino, vt quidam aiunt, non eritpoflrefurreftionem vnd
Saniïórum mter.fe&Dei volutitas,quamuis
vnumvelint.
I Gitur eledio aflumpto conatu 8CvTu eorum, quæ Tunt
in noftra poteftate, finis eft mocus rationalis fecundum
appetitum in nobis, quod enim natura eft rationale , vim
habens naturalem ipfum rationalem appetitum , quern
vocant voluntatem animæ ïntelligentis, appétit, 8c ratio-
cinatur, 8c ratipcinansvult. voluntatem enim aiunt efle
nonillam naturalem fimpliciter , fed volutitatem talem,
id eft, voluntatem dp ali qua re} 8c volens quaîrit ; 8c quæ-
rensconfiderat} 8c corifiderâns confultat} 8c confultans
iudicat} 8C iudicans eligit; 8c eligens, conatur}8c qui cona-
tu^vticiir} 8c vtens,quiefèit à motu fecundum appetftum,
quoad illud mofiebatur. nemo.n.vtiturnifi priusCona-
tus}8c nemo conatur,nifieligens;8cnemoeligitinifiiudi-
cauerix} &nullusiudicat,nificonfultatione fadaV&nemo
confultat, nifi Confidetet} nullus confiderat,nifi quæfiuè-
rit,8c nemo quærit, nifi voluerit $ 8c nemo vult, nifi ratio-
natus}8c nemo ratiocinatur nifi appetens:8c nullus fecundum
rationem appétit,nifi fit natura rationalisjnatura igitur
cum-fit homo apimal rationale , eft aptus natus ad
appetendum ratiocinandum, ad volcndum, ad quærendum’,
aft confiderandum, ad confultandum, adiudi-
candum,ad eligendum, ad conandum,ad v tend urn.
Si autem cum reliquis, quæ habet homo, natura etiam
eft animal eligendi poteftatem habens} eledio veto eft
eorum |, quæ in noftra poteftate funt, 8c per nos fieri ppf-
fiint,8c certum finem haben t, in nobis vero eft ratio virtu-
tum, quæ eft potentiarum fecundum naturam : Lexada,
8e fecundum abufum earundem potentiarum moduspaflio
IfiyXfit"
k l f ip i -
«KT#.
'«»w
paflionesprseietnaturam gignens.-igituromnispotefta- ouibasgenmrim*qtmlit?rpf*dicawt,fobftamiSi fab
tceligendi natura pratditus,aptus natus eft ad rccipien- quaeft.dedarat. fin vero hypoftafim , vna omniiimerit'
daoppofita,& ad iudicandum jquod Clad iudicandum I De i,&Sanaorum hypoftafis, ex omnibusihterfecori-
oppofita, igitur ad eligendum omnino; quodfiadeli- flata. Quod enim alicuipriuatim fecundum hy'poftafim
, ------- -i--------nt... .i... naturaconglatinatumeft.quodinaiiisfinc vlladifferen-1
tia&diffimilitudmefpeaatur, omnes inter fe confiindit;!
facitque, vt omnino non poffitdignofei ratiocuiufquei
fingularis,quomodofit. *
Quod npnpptefidici in Chrifto vna voluntasfiue tiatutalis,
y fiueelectiua,vtquibu[damvi-
fumefi.
gendum, tanquam in poteftate eius fit motus in vtram-
que partem, non eftimmuiabilisnaruraliter.Igicur quan-
doquidemconfilium,& iudicium, 8celediodubiorum
eft,tanquam in noftra poteftate, quando non Tunt dubia,
jpfa per fe omnibus veritate patefada , non eft eledio,
quæpermcdiasrespenesnos pofitasmouetur ; quia neque
iudicium, quod difeemic oppofita, ex quibus,quod
I melius eft,deteriori antepofitumeligimus. Si autem tunc
non eft fecundum legem naturæ nuncyigenfemeledio,
oblataomni dubitatione derebus , eric appetitus tngytjs,
id eft, operansfolus in menteiis, qui fie Tecundum naturam
appetent,appetitus inquam percipiens modoinex-
plicabili folam myfticam frui tionem, habuit motum pér
ea,quænumerara Tunt :cuiusfruitionisTaturatiö eft accre-v
tio in infinitum jpfius appetitusfruentiu , tantû vnoquo-
qué fupra naturam participante , quantum çoncupiuit}
&commixtio fine intermedin vllocumeo,quod natura
concupifcitur. Siautem quantum quisdefiderauit,tan-
tum reidefideratæparticipabit, rationè qüidem naturæ
vna omnium voluntas dempnftrabitur , modo àutem
motus varia.
Quod fi modo motus non vna omnium hominum voluntas
crit , nunquamDei8ceorum, quifaluierunc,vc
non nullis vifum eft , vna omnibus modis voluntas erit}
quamuis vnumeft quod Deus, 8cSandi volunt,Talusfei-
liceceorum, quifaluiTunc,quæeftpropofitidiuini,vtpo-
te finis ante omnjafæcula prouifus. in quo fietfaluorum
inter fe , Sc Dei, qui faluos eos facit, congreflus fecundum
voluntatem, in omnibus generatim, 8cin vnoquoque
fpeciatim locum capiente toto Deo,qui omnia implet per
menfuram grariæ, 8c in .omnibus impletur, qui inftar
membrorum proportione fidei vniufcuiufque ipfi DEO
coaptänrur.Si enim volutitas Dei nacurâ habet vim faluos
faciendi, voluntas vero hominum naturafaluafit,nun-
quam, poterir idem efle, quod naturafaluü facit, ôcquod
natura faluum firjlicet idem fit vtrifque propofitum,falus
fcilicit vniuerforum à Deo quidem prppofita,à fàndis vero
eleda..
Sin eadem 8c vna numerp voluntas ericdiuina8chu-
mana,opinioneiftorum, qui hoc dicunt: quandoquidem
Deus voluntare fecit-omnia Tæcula, erit chorus Sando-
rum^xecutof eademvoluntate fiue naturali, fiue gnomi-
ca,hoc eft,fen ten tiæ, ilia dehique voluntate, vt femel di-
cam,quam habentSandiändern cum diuina, quod quidem
ab furdu m eft , 8c folius , vt arbitror, mentis vagaiiris
non fit natura, Chtiftus-, & aliam naturam Chrifti, vt Dei)
cum fit natura,Chriftus :&ex hoc iftorum monfttomul.
titudo Deornm damnata euadet.
Sinautemponuntvnamvoluntatemeletftiuàm,quant
vocant gnomicam, ideft, ex fententia, aut etii fecun-
dum naturam, habens omnino vit 7?o».r, id eft,tuörem)
fiue modum viusreturn in Chtifto agendatum in omni- G
buscumratione naturæ confentientem , arque ira non
expers paffionum, fed continens palfionum, opinione
lftptum,appatebit Chriftus, Sc bonus fecundum ptogrei-
fum, quicquid fitfecundum naturam. huiuimodi eni'm iae(t ra
eftlecnndum naturam eleiäio return agendatum in ä l f g p p
gente, quæ facit, vt melius præ détérioré eligacur: aut eritiDaturæ *,r*
præcer naturam, 8c ofteudic in ipfo morem vfus rerum i**7!^*0*
agendarum corrumpe^rem rationem naturæ. huiufmo-
diènim eftipfa ptætetnaturam eleftioreturn agendatttm
meiigetite, quæfitcit, vt decerius præ meliote eligatur,
cum emm qui digit confiiltando derebusagendistreae
velptaue iudicium fecit, cuius velutifiiffragium eftele-
(ftio,antenadic ratio fecundum naturam per bonfivfiitm
autpetmalumvfum modus ftæternatutam.illa quidem i
eftnuncia elcäionis lecuudumnaturam; hie veto nun-
cius eleäionis ptætet naturam.
Quod fi fecundum naturam fit eleftio Chtifti, non1
folum eos tutfus deeifdem accufabimus ,qui ahamnatu- u
ram Chtifti diuinitatis,Sc creatùrçin,termcdiamaudaéter H
iatftant, fedeosdelirancesvidebtmus, qui Chriftumfe-i
ciunt tanquam folumhominem recipere fecundum de-1
aiohemcontraria, vfNeftotiusfenfiu Sin prater nam-l
tam.taceo blafphemiS, quæ ex eo fequitqr.nc eos argupna I
linguaminquinem. Qui enifit voluntatem eligentemiti
Chtiftöjdicunt, perfonam Chtifti omnino demonftraoeutrumparticiper,
opus, donee enim non omne&eflènc creatores, vekolum
Apoftoli, velfolum Prophetæ,8c hirurfus, velPetriis tan-
tum,yel Moyfes tantum. Eciam non vna, fed multæ man-1
fionesiunt SandisapudDeumPatrem. 8c idem erit qua-
litate, 8c quantitate cum voluntate fecundum naturam
bona, voluntas humana fecundum imitationem ad illam
niota,. quod fierTq*uidém non poteft. Quomodo enim
quod natura eft parriçipabile, idem potelt efle cumeo,
quod eft nacura f ua parricipahs ? impoffibile eft efle vnam
fententiam omnibus modis Dei , 8c. Ghori Sandotum,
quamuis, ficut dixi, Vnum eft, quod vtrique volunt,nem-
pe falus vniuerforum j in qua omnium volu.ntacum con-
lundio fit. Sed durn ignorant illi, vt apparec,quidabfurdi
exijs,quædicunt, onaturipfis,finuntferrimentem réméré
in va, quæ non decent. S.i enim non eft voltintaSjVtcunqueincelligatur,
I Gjcute,inhisipfon,in difpnfitio infirma fuit(nequïfi
in Chriftum Dcum, Sc Saluatorcm omnium transfera-
tur,& vnam voluntatem ineo; quomodocunque dicatur.
voluntasjprobeqfirma vnquametit.fi enim hanc voluntatem
dicant naturalem, indcçpuincenturfidionem
Mamchaiptofiteti, vt qui profiteantur vnain naturam F
Chrifti,vna voluntate cqnuenicnte,deciaratam,quæ naituta
vna.Chrifti nec eft, necetit, & fimul reperienturi <Ieprehenfiininianaimitatione
Atifi&cohfufionisfubftan- wniv/..
tiatum Apolinarij, aliénantes Chtiftum fecundum fiib-.f«-
ftantiamàDeoParte,ScapunlTimaMattetvohintasenim !
naturalis natutàm x«fM7»/»ÎM,idèft,fignat, quod nulla
ratioinficiabitur. fiJïpd ft naturam fignat, petfpicuum
eft,eos, quihocdicünt,Chriftum nhmtam efli ptofiteti;
qupdfi chriftus namtaeft, neque natura Deus -, neque £
natura vetè homo i fiquidem Pater non eft vere natura
Chriftus, neque mater natura Chtiftus. Sin Chtiftusna- J
tuta Deus, quatenus natura Chtiftus, quihoc dicit , multos
Deos facie, profeffus aliam naturam Pattis vt Dei, cum
vel dicacur, quæ libera 8c foluta fit habi- runt pofle fecundum naturam, dc prætM naturarn mbüe^
tudinc, 8c quod non habet genus àdaliquid, quoddeea ri.huiufmodienimeft, vt ante dixi, eledio. Si autem hy-
piædicecur, quai iras eft, fed non fcx ijs, quæ per fe fi»nt,vt- 1 poftafim fiue perfonam Chrifti fignac volunras eligens"
pore cum in alio fpedecur;fi autem eft voluntas ex ijs,quç j diftinguunt eum fecundum hanc voluntatem à Patre 8c
mahofpedantur, accidens omnino eft : quod fiettacci- 1 Spiritu S. i t btplßotovw iref^r^.ideft,tanquam alte-
uens,vel fubftantiam, vel hypoftafimiignabk ( horum e- rius vóluntatis, 8c fentencis,-quodenim fpedatur figilla- %***•
nimnihileft medium, quod per fèfpedetur, id eft, quod timinfilio fecundum perfonam, prorfusfecundum^er-
oeutrumparciciDet. velvtrifaue velvtrirque comoolimmfir.compofitum fit.) 8cfi-
rnn'amrnmParrp Q n i n M . __ P
quidehi fubftantiam fignificabic vnam naturam deDeo,
&deSan<âisprædicabunt, omnibus per vnam volunta-
tem in vnam fubftantiam contraóbis.quod enim de aliforiam
cum Patre, 8c Spiritufaûp’communicari
reft. Quicunque igitur Tanaorum Patruminhumanitatê
Chrifti eleófcionis.meminerunc,vim appetendi^atuiæm-
fipamfeçundum fubftantiam, Ridern aucem eftdicere voluncatcm