Iß c h y Bftsbytt
Vtpote qui ex fimplicitate facile poceranc ad volupta-
tem trahi, vt non fplum rênes , & adipem, qui fuper i-
pfos eft. fed & lumbum, qui eftin renibus, offerant De o,
Quod autem adijcit in eadem translatione:
jxilum nos proximis parccre,fed 8c nobifmetiöfis prs-
cipiens,nam & adNoeaperte talia rurfus prajeepit. Carnem
cum [anguine non comedetis, fanguinm enim animarum
refir arum requiram, fignificans quia per ab ftinentiam f'au-
Sine macula integrum) fic intellige, quod explanans guinis,abhomicidiisvulcabftinerehominem. Pro Deo
Symmachus, pro immaculato integrum propoluit. A- autem nec immolari vetuit, nec defpicere animam, fed
quila autemperfedtum : nam & proptereacum renibus 8c omnino pr^cepit,vnde 8c fanguinem circabafim fun-*
addidit, integrumillud perfedtumque, fecundum quod di altaris iuffit.
diximus , ofrerri voiens , ne aalliiiu d*' eIiKus ■De.o... .,I aliud aur
tern aduerfario fimplex offeratur. Sufficit enim huicad
veniam,eaquævircutis funtnonagere: namquumfife-
la operatur, veniam non habebit. ..Vnde fimplices vt
columbas iubet eue Dominus , quia columbæ nimiam
quodammodo fimplicitatem habent,vcruntamen ab o-
mni malitia mundaefontl Qui autem exbubus facrifi-
cium offert, vtpote operator legalium mandatorum,
non habet neceflitatem lumbum offerre, quia hoc in
corjredlipne bonarum fortitus eft aftionunv Is autem
qui dc capris immolât, etfi fimplicis eft generis ,verunta-
mcn,quiacxpeccatoribus conuerfis intelle&us eft,non
8 poteft lumb um immaculatum offerre, olim quippe cum
peccato maculauit. Manifeftum eft ergo, quod nie qui-
dem,vtpote qui non fuerat in peccatis, immaculatum
lumb um offerre t> oteft. Qmvërqfuitfhicïam nonof-
fert lumbum in lacrificiis : fiquidem quæfunt, de capris
adferibitur, de quibus lumbum öfferri non fanciuit,&
hoc erat,‘propterquodinfacrificio pacificorum ab agnis
capras diftinxit. Communia autem funt alia, de quibus
loqui neceflarium no hab emus ,in oblatione enim bourn
fufficientertta&atum eft. Illud autem oportet cognofci,
quomodovbi ait..
Adolebit eafacerdos fuper altare in alimoniam ignis, & fud-
uifiniiodoris.]
Quum L X X . edidi (lent, offetet illud facerdos ad al-
tare , extra odorem fuauicatisç caeteri interprètes in facri-
ficio quidem hqlocauftomatum, pro extis holocaufto-
mata : alii aute m oblationem ediderunt. In hoc autem
pacificorum fieri ficio, hie quidem panem,alii autem fru-
mentum : demoriftrantes fine dubio, quia etfi non per-
fedhephilofôphiæ fit oblatio, hoc enim eft holocaufto-
matum facrifi cium , veruntamen fufficienseft etiamhæc
pafeerein his, quæ funt ad fàlutem & fortitudinem dare
offerenti. Hoc enim nutrimentum , panem praebere
ioj. DauidPropheta dicit "quum oxv.Panis enim confirmât cor bo-
minis:
Omnis adept Domini eritiureperpetuo in generationibus, &
cunttis habitaculisvefiris, nec adipem, nec fanguinem omnino comedetis
Adipem, eius qui in nobis eft defiderii feu concupi-
feentiæ,fanguinem verbanimæfiguramgereie diximus.
Quia ergo adipem in ^ernurn praecepit Domino offerri,
manifeftum eft, quia cofecrari Deo noftrum defiderium
fiue concupifcentiam vult. In æternum autem hoc, ne ad
Deumillua & ad mundu m diuidamus. Propter quod &
addidit; Ingenerationibus.]
Id eft per fingulas states , in generationes autem, per-
mutationesætatum irttelliguncur, quod oftendit HiCre-
mias,quum populo Iudaico in Babylonia feriberet, in fe-
ptem generationibus, fepthaginta annorum dicens nu-
merum : qui non hoc diceret, fi non ex eo statum vices
fuccedéntiUm fignificafct, ait enim ? Ingredientes in Ba-
bylonem ,ericis ibi annis plùrimis, 6c longo tempore,vfqj
ad generationes feptem.
In cunclis autem habitaculis:] '
Id eft in omni conuerfatione T fiue focialem hanc a-
gamus, fiue folitariam aflequamur vitam, vnde Dauid
'aicebat : Quihabitare fircit vnanimes in domo. Adi-
penr atque fangiiinem prscçpir omnino non comedi.
Adipem ad hoc, quia defiderium fiüe cóncupifcentiara
nos hab ere propriam ^id eft carnalem, noh vult. Pro-
iacob.i. ptef qU0d lacobus dicebat : Vnufquifque autem ten-
Sanpiîrtÿ tatur à concupifcentia fua abftrââras & illeétus. San-
noncome- guinem autem,vt nec ad fuammortetT),neque ad pro-
dae. i ximi currat : beftiarum quippe hoc eft crudelium proprium.
Ideo dixit. No» edetis omnem fanguinem. Non
C A P V T IV,,
T • Qquutufque efi Dominus ad Moyfin, dicens. Loquerefilifi
JLjlfrael. Anima quumpeccaueritper ignordntiam, &dev-
niuerfis mandat is Domini, quapracepit vt non fierent ,quippiam
fecerit,fi facerdos,qui eft vntttupeccduerit, delinquere fdciem
populum, offeret pro peccato fuo vitulum immaCulaium Domino,
&ducet ilium ad ofiium tabernaculi tefiimonq cotanl Domino
tponetfe manum fuam fuper capite eius * & immolabit eum
Domino. Haur 'tet quocfc de[anguine viiuli, inferens illud in ta-
hernaculum tefiimonij: quumtfe intinxefit dtgitum infanguine,
ajpergetex eo fepties coram Domino contra velum fantttiarij ,po-
het/fedeeodemfangaiiiefuper cornua altaris tbymiant at is gratif-
fimi Domino,quod efi in tabernacuio tefiimonij. Omnem autem
reliquumfanguinem fundet in bafin altaris hpldcaufiorum in in-
troitu tabernaculi. Et adipem vituli offerret pro peccato, tarii eum
quioperitvitalia, quam omnia qua intrinfecus funt,duosrenun-
culos,&reticulum,quod tfi fuper eosiuxta ilia, & adipem iecoris
cum renunculis,ficut auferetur de vitulo hofi'ia pacificorum, &
adolebit eafuper alt are holocaufii. Pellem verb, & omnes carnes
cum capite &pedibus,&intefiinis,&fimo,&reliquocorpore,
efferetextracafirainlocum mundum,rbi cineres effundi folent,
incendetcfeea Juperlignorum firuem,quain loco ejfuforum cine-
rum cremabuntur.]
Nihil eorum,quae neceflaria fucrunt legislator omf-
fit, defignans quippe conuerfationum difterentias , &
often dens nobis vias in oblatione fkcrificiorum, quibus
nos oporteat conucrfari. Poft hoc neceflarie exponit
Chrifti facrificium, per quod nobis peccatorum remif-
fio,& redemptio concefla eft. Quod cognofcc8,fi legislators
verba difeu fle ris, &c i magi n i s hu ius colori res ipfas
facrificii vnigeniti comparaueris. Ante' alia ergo hoc
nunc primUm intende, quia peccata dixit efle anims:
quid am enim corpus quail caufale peccati accufanc, fed
nohitaeft,nam fi fanafit anima, nihil illinocebit carnis
luxuries: quam fi, fecundum quern oportet modum, re-
gat anima, recedit 8c ceftat. Si autem dicis; atqui nolen-
tem earn peccare dixit: Veruntamennon coadtam a car-
tie, fed ignorantiaboni, quam ex negligentia, & imita-
tione deteriorum patitur,per quam etiam fuauia, ea qu s
hoxia hint,sftimat. Sed & ho'c vide: quomollo in multis
facerdotern permifeet,ait enim.
Anima quum peccauerit, & de vniuerjis mandat is Domini,
quapr£cepitvtnonfierent,quippiamfecerit,fifacerdos quiefivn-
ftuspeccauerit*~\ '
Siquidemfacerdosquieftvndhis peccauit. Similem
dicit aliis facerdotem pro peccatis offerentem, quia &
Chriftus nobis fe fimilem prsbi^t * de ipfo quippe ait
Paulus. Propter quod debuitper omnia fiatribus fimilis ejfe, vt
mifericorsfieret,&fidelisfacerdos in bis qua ad Deumfunt,ad re-
concilianda peccatapopulu Plurima nimis huius legis in
Domino exponent Sed iam funt exquireiida fequen-
tia.Nam ecce legislator peccatum ipfius facerdotis,pec-
catumpopuliappellauit: quianegligensfenlibilisfacet-
dos,autpeccans ipfe , autnon vindicans in peccatori-
bus, illiciteos, qui rudes futit ad firtiilia.Intelligibilis autem
nec ipfe peccatum fecit, nec nds vel parum negle-
x it, qui cum lege nobis naturali etiam feripta dedit, 8C
non fineteftimonio ,ficut ait Paulus , femetipfum rcli-
quit. Veruntamen quia figura h sc coaptanda eft in
Chrifto,fecundum quod poffibile eft, vt per omnia ima-
ginis confummetur color. Hoc quod didburn eft,fecun-
dum quod dignum eft Chrifto intelligibili facerdote
debemus acciperc. Si enim Dei longanimitate non vo-
lentis peccatorem perdere, vfus fuifle t x videretur licen-
tiani dare peccamibus, propter quod Elaias dicit: Quart
errare nosfecifiiDominede vijs tuis} indurafii cor nofirum,nt.
Peteaioii
a u (i,
Hj
Siccrd«'’
Pqucacrcep,Orji
puli did*
cur. 1
Sscetdoij
fenfibililj
ru« b*.
),incw
ibilis :
cLriftalj
Lex diaf,:
nacuiaJi
Btccmp«*
' M
timeremte^ Abacttc etiam fimilia quodammodo quen
u n non reftitis fifir: inique «gentts.i & tues ie-
t'li.ntf S i o i4iorom!e-. ë fuies bomimt W m M ntd-
B P reptile non tubém imeipm. I Hb’c & Piulus
feribit J ait etüfn. <tWOhniMftjKMbr’
bis faifli: propitiarionen pfe* fidéra» iA foo ikiigume, ad.
faftenfiôheWiuftitiæ fte . M t t . ’
dit Pefredemptiónemprseedentiümpeccatömmin
fuftenutione Dei: Aperte ergo^videtur legislator M
lumfacerdotem fignificâre^cui didtumeft.. fuesfacer-
dös iti aternUnt, fecundum SrdinmMelchifedecbfeum qin à
patre vmftus eft,.ad quern Dafiid ‘dicebat : 5f ^ t « i Deus
Quiaautem ipfum ficerdotém hicnuneiegislatqrfigni-
ficauit j ex eo manifeftum eft in ömhi qüidem‘ turba fi-
liotum Ifrael ,& Principe,& in vnpquoqi de populo co-
gnofcentèpeccatumfttum j offerre præçepit,hi£ autem
nônitâifedait:
SifacerdoYquieftvnctus peccauerit’, d'elinqueri facienspopu-
luin. Etprimutnpeccato
peccataportabit. Deitide nonaitficutde alijs.Etpofica'mjedex.nt
peccatumfuum.f-.-
Quum enim ©eus effet, & omnia feiehs, qiipmp-
do pöteratignorare, quæà npbis peccatafufçepit I Hic
ergo pro peccatis noftris conüenienter fiicrifidium^ob-
tulit,déquo Paulus Hebrteis fcribit, Çhnfiusfe-1
mel oblatus ad -mtdtoru/n exteriewi^ pefWM^ fecuhdp fi-
ne peccato apparebit expedtancibus fe in falutem , offeree
tamenfe pro peccato fup. L X X . autem. atldunt,
quod peccauit. Peccatum autem eius ,ficutqui fimell
iliudin feftifeepitv noftrum peccatum dicitur , vnde &
PaiiltiS ditebat. Obfecramus pro Çhriftp ieconçiliaril
Deo ï & qui nefeiebar peccatum , peccatum pip. npbisj
fecit.
VitUlum autem immaculatum^
: Dominovidelicetpatri offertcarnem ^amjmmacu-l
ïatâmvefo,quiàpéccatumnonfecit,necdolusinuentps
ëftiû Pre eius : Vitulüs'adtenveftiquiàAn criicç intelligi-
bilesnoftrós inimicósvéptilauit. QhiaaiiteiTiLXX*.vi-
tülumdé bubuseduntidemfntelligimüs di&.um debq-.
bus,qhiafecùndumcarnemGepatribus£uit,qmdelegis
éxtiteruutiuftitiaglpriofi£ Vbiâutem offert vftulüm, id
eftcarhémfiiam ï :
AdLofiiumtabernaóülitcfimonijCoramDominó^
Ad oftium quidem, vtl?Grificium Chrifti fecundum
doótrinas | & fraditiones Apoftölorum. fa£lum fiiiflfe
intelligamus. Has énim efle pftias tabernacüli tefti-
moni) filperius oftendimus i vtpote ad ccelum introi-
tum præbentià , quod tabérnaculum eflç teftimonij
docetur, atque probatur ; habet ènim Ëfaias apertilfi-
mim teftimonij pfobationem ,dicens : Qfif extenditverlat
nihïlum ccelos: érexpandeteos ficut tabérnaculum ad inba-
bitandum.
} CoramDomïno atitem.\ 1
' Quia infpiciente patre cohfummabatur cnlcis mÿ-
fierium, in tantum & t etiam afpiciefiti ytiquê patri^ diceret
Dominus : Pater, in nianus tuas commendojpintum
metim. Ponere autem eum manumfuper capu.t viculi,
& iügulare vïtulum précepit, nemo enim ilium obtu-
lit jfe d nep immolare poterat, nifi feineripfum ipfe ad
'patiendum tradidiffet. , Propter quod rifin folum dicebat
i potefidtem babeo ponenda animarh mam, &pptefia-
tem habeo iterum fumendi earn, fed 8c præuemens femët-
ipfum in ccena Apoftolorum immofeuit, quod fciunt
qui myfteriorum percipiunt yirtùtem. . Hune fàçer-
dotem L X X. non folum vndum fiüe lihitum, fed &
confurnmatum manibus appellauerunt : confumma-
tfis'eft enim manibusprips in myftica cepna,.accipiens
patiëm & frangens , deinde pér erucem , quando li-
gno adfixus eft. Tunc facërdotij fufcipiens dignitatem.,
vel potius quum femper habuerit,cuhc opercex-
plens ètiaifi, hoe quod pr.P nobis erat^, facrificium con-
nimmâuit. Hie ipfe de ianguinc viculi hauriens, inr
'fert illùd in tabèrnaculo teftimonij., Sed quia vitulhm
oportetcatnemDomini accipere,ipfeprodigifilij expo- ; E
nèns paràboiâm docult, quum patrem occidiffe ei ^ j Vital» car
tulum feginatum, 8c primam dediftè ftolam, 8c ânnu- ^
3 iblioth.Vet>Batr.Tom.f.‘*
lum dicerct, per vitulum facrificium vnigeniti, perfto- geit. 1
laiinbaptifma,perannulum ûgiians pignüs fpirirüs.Quia hue. iS.
enirfi ,dë fahguinein tab ernaculo teftim oni j intülit, do-
çet& Paulus ad Hebræos, dicens : Clmfitts adfifiensPon- \Htb.9,
lum non manu f^àum ,U efi non. bum creatiohis, necpér fanguinem
taurorum & vitulorum , fâper proprium fanguinem
ingrejfus éiïfemel in faniïa,aternarcdeinptianeïnuem. | Et
rmfiis. Nequecmm in rhanufâ£lafantta 'trtgréflus ett Éhn-
fim forrna verorum,fid in tpfum ccelum, ad ofiendendUm fe
vültùiDéi pro nobis. Hic ërgo, tabernaculpm teftimonij',
çoelum quippe ,-quia in i^fo habitate Deum Pro-^
phetæ teftificati funt j uitelligamus : Qui habitat in coe*- Pfrlm.x> I
lùpMc^iirridebït éos. Et nemóafcendit ïncoelum,nifiqui toan.j.
âefcendïtde codo vnigenitus : dç femetiplî^dixit horniiiibus. j
Ibi fanguinem ihtrodux’it,quià çicamçès oortans paflaor j
hum,à mortuis refurrexit, vnde Si füum ebrpus palpàn- J
dum Thomæpræbüit, atq; itairi ccelos afeendit. Pto- \
bant autem fequentia:.-‘ ' ; » . Ioa».i»•
Qwcun^intinxentdigitumin f anguine, dfierget deed fifties
.c o ram D om w o jc o n t r a v e lum fa n ftu a r ij^ , F I Multis nótfiinibus carnem Domini appellat, quia
8cmultas operatipnesiropleuit. Vnde 8C ipfe Domi-f' Ghrifti
nus modo quidem femetipfum facrificium, modo pa- multa funj
ftorèm, deinde rurfus vitem, & panem yitæ, 8c gu -
hum tritiei, opoitune difpenfatoriis vërbis vàrians, fuas
ajppellationes nomihauit. Et nunc ergo velmn eius mm
cariîém'appcllauit : dubfiare enim hóe nonpöuumus.
Paulo adexplanationem huius myfterij diçente. Da- Heb. 10.
bontés fiatres confideniiain m introitu fanâprum in fanguine ,
Clmfii, quant initiauit nobis viam nouam & v tuent cm per j
vèlatnen, id efi, carnem fuam, & facerdotent magnum , in j
dontum Dei'introeamui 1 cum puro. corde , in fatisfafiionefi-
' déi. Proptêrea 8c fanéhiarij ve^um appellatum eft, fi-
; guram.quippe Cîunisfandi fan&ôrum geiebat- ,Q«ia
'drgp djgitus Dei virtus eius dicjtur ,,yndç magis Pna-
: râonis cedcn'tes miraculis Moyfi dicebant. ^ Dtgituspei
: eSl. Et Dauid ei plallebat : Ouomam vide bu coelos^era di-
gitôrumtuorum. Ipfeque rurïus’ Dominus Iudarisfi.ic'e-1
bat : Ouodfi in digi to Dei ego e;jao damonia figiturpèraenit
in vos regnumDei. Coriuenienter/djgicum i^,fangùinpj|i
intingit j.vt oftendatur quia paffioncs çarnis;,dp.mini-
Cæ,virtûtë diuinitat*is funt »nam^quqmpdppptç-
rant talia'fieri tünc,id èft , fplis recefl'us v.tetriemotus,
feifiio petrarum & fimilia ? Hic ergo virtu te diuinita-
tis paflipnem:fufcipien$ ,afpërfit quidem fuam carnem
afperfit autem fepties, quia pro remilllone hoc pecca-
toïùm ,, & pro fubminiftrandó nobis feni^o feiritu fe-
cit'. Vtrumq; ënim prædi&tis defigpareconfueuit numerus
j ita-vt Petrus diceret Domipp k Sjpeccauerit. tn
mefiatermeus,'quoties dirnittoeiïvfquefepties ? Retpondc-
recautem Dominus. No»dico tibt fepties, fed vfifuefiptua-
gtes fepties, multiplicatque nurnërum, propter operatio-
nes fpirituSjfeptemenim PrqphetaElaiasnumerauit dicens
: Et requiefcet fuper eum fiirttus Domini. Deinde eius
donadiuidens ait. Spiritusfaptentta,& inteUeäus,jpiritus
confilij & fortitudinis, jpiritus feieniia eft pietatis, & pep kbit
eümjpihtüs tintoris Domini. .Quod autem fangiiinem p-
porte.t nos in paffipne eiiis accipere., probant Pilati
8c Iudæorum verbfli., dum enim traderetur. cru c i , ipfe
quidem clam at : Mundus fum afanguine iufii buitis. Illt Matth. 17.
autel.* : | Sanguis, eius fuper nos, & fuper filtps. nofiros. Hu-
fus afperfionis ßc Petrus iç^Gatholica epiftpla memi-
n it, Apoftolum fe nominans fecundum prîfcientiopn Dei
patris , tn f^nôlificattone fiiritus, in:pbéfitentia,;& afiejfione
fanguinis leju Chrifii.. Si autem dicis , quia paflio qui-
fiétn efus » antequam afeenderet in cmlpsprouvait 1er
gislator autem dicit poft ingrefîîonem ^cerdotis inta-
berpacuio teftimonij, quódnos coelum fignjficare diximus,
fi intingis digitùmin fanguinèm&afpergis: velum
cognofee quia qui inferius crucifixus eft carne in
cccio.eft diuinitate : & propterea Principibus facerdor
B tumiu-
Exod. 8.
Èfalm.%. mm
Septena-
rius numerus.
Doua ipi
ricujfcpté. sMIB