P a u l i K ^ A q u i l. Dia c .
habeo vobis. Atilli ftulti diuinitus fa&i dedetut arma.Tuc
miflls familiis eorum in naues, ex tiles eorum mifit ab vrbe
in propriam regione ynumquemq; iubens abire, in qua &
genit^eflet.Et cum fecilfet propriu exerdtum 8c principes
fibi obtemperantes , ipfaiterum men feMaio mittens pec
omne locu,conuocauit ora nes epifcopos, quo conueniret
inNicenfificitritateadeffidendum illic concilium. Etper
totum arftiuum tempus congregati fiint omnes apudNice-
am. Siquidem cos qui ex Romana: fedis & Orientalium
r peribna venere,nondimilerat,led retencos fecum habebat.
I Anno o&auo imperii EirenjeSc Conftantini, exiuit The-
i rafius archiepiftopus Conftantinopoleos in Nicenfium
| ciuitatem, & celebrata eft lan&a & vniuerfalis feptima fy-
nodus epifcoporu'm, & recepit catholica ecclefia prifca
J ornamenca fiianihil nouum prsedicans,ftd lanbtorum pa-
I trum dogmata immota cuftodiens, & nouam hzrefim ab-
j dicans, trefquefallosnominaros patriarchasanathemati-
j zans, Anaftaliumftilicet, Conftantinum & Nicetam,atq;
j omneseonlentaneos eorum.Fadta eft autem prima couen-
1 tioacfeffio epifcoporum in ecclefia catholica lan£be So-
phiae Nicenaiciuitatisi Et quintoldus Oft. vndecimxln-
di&ionis,menfe Nouemb.ingrefli fiint oes regiam vrbem;
& praefide n tibu s 1 m peratoribus vna cum epiicopis in Ma-
gnaura led us eft tomus & fiibftripfit tain Imperator quam
mater, eius, firmantes pietatem ftcundum antiqua dogmata
oper^ iacerdotum: 8c cum honore dimiftrunteos.&pa-
cepontaeft ecclefiaDei catholica , quanta inimicus zizania
(ua in opetibus fuis ftminare non ceflet led ecclefia
permittimus-filium tuum irtvpetare.Etiuràbant omnes fie,
nemine contradicere audente. Interea claffis Arab um ip
Cyprum eXiuit.Quod cognoftens Imperatrix, conceruauir
etiamipfit omnia Romana nauigia, & mifit aduerfiis eos.' I
Cum autem vlque M yra vterque Praetor veniflet, d‘‘uertit à
promontorioChelidoniorum, ocingrefliis eftin Actaliæ
finum. Atveromoti Arabes deCypro, cumftrcnitas eos
cepifftt, drcumferebanthrin pelago: cumque terrae prox-
imi cernerentur,yiderunt eos Pr*tores,&acie direfta prepared
Dei femper impugnata triumphat, Anno ix.Imperii fuiEi-
rena Imperatrix pace fbluta cum Francis caula nuptialis
co ntradus direxit Theophanem protofpatariu,8c adduxit
puellam ex Armeniads nomine Maria ab Amnia,8eiunxit
earn Conftantino filio fiio. cu ipfe multu triftare tur, 8c nol-
letpropter afFediim ,quo erga filiam Caroli regis Francoru
flagrabat,quaanteadefponfauerat:8c cofiimmaucrunt nu-
ptias eius menfe Nouemb.Indi&ionis duodecimo. Inter-
ea Eirena mifit Ioanne lacellarium & logothetasn in Lon-
gobardiam, vnacurn Adelgilbdudum maioris Longobar-
diae rege, quern illi Theodatum diceban t ad vltionem in-
ferendam fi poflent in Carolum,8c quolHam fubducendos
ab illo,Deftenderunt ergo cuTheodoro patricio eunucho
Prartore Sicilia:, &initobello tentus k Francis amare per-
emptus eft. Anno dedmo imperii Eirenes,mouit diabolus
liuorepietaris Imperatorum homines, quiinftigauerunt
matrem aduerfus filium,8c filium aduerfiis matrem .Inflex-
erunt n.eam,quafi ex prariignantib .futura cognirionib. cer-
ti fa<5ti,alferentes ei:Non eft pr^deftinatum apud Deum te-
nendi filium tuu imperiu.ftd tuueft,kDeo tibi datu. At ilia
vt mulier fcdu<Sfca,pra:fertim cum amore quoq; pi in ci pat us
fiint ad bellandum. Theophilus autem Gibi oretorü
Praetor, cum vir effet robuftus, fifiis apte omnes egreflus
,tentus eft ab illis>qui turn duéfcu s ad Aaron. vidend u s ab eo,
adhortatuseftvt proditor fideifieret, &temporaliadona
fufeipere t .Qui cum hoc nullatenus admififlet,perampliuf-
que coaótus nequaquam ccffiilet,gladii animaduerfionem
fiiftinens n^artyr optimus eftoftenfiis. .
Annoabincarnationedomini D C C L X X X I II.Eirene
primo imperii fui anno,menfe Septembri, Indiékionë de-
cimaquarta, mifit, &c venerunt quiiurabant ad Avmeniaco-
rumthema , qui iurare minime confenferunt : qujanon
imperabimur à filio tuo jnvitatua', fed nec præponemus,
inquiun tjEiienes ante Conftantini nomen,fed Gonftanci-
ni & Eirenes. vt ab initio fufeepimus- Mifit autem iteru ad
infle&édumeos Alexium fpatarium,& Dtógariufpyigiliae.
At illi tenenteseum,vt fibi praeeflet prouexerunt. f Nice-
phorum veropatricium cuftodiæ manciparunt Cónftanti-
numque fiium principem & Imp'eratorem laudauerunt &
acclamauerunt. Hoc comperto reliquorum populi theima-
tum, prætoribus fiiis expulfis Conflandhum tahtum Im-
peratorem & ipfi prædicabant.O malignidiaboli verfiitias,
quomodo per multaargumenta ftudet genus hominum
perdere. Quienim ante quindecimannosterribili iureiu-
randoiurauerunt. & faôta propriæ manus fcriptain lânéto
al tari recbndiderunt,iterum iura ban t fe à filio eius non im-
perandosinvitaipfius : & rurfus obliuioni hoc tradentee
Conffentinum Imperatorem bonaefamaelaudibuseffere-
bant, non perpendentes miferi, q> non oporteat reciprocu
fieri iuramentum. Neceflitas enim incumbir, vtomnem
reciprocä iurationem periurium fubfequatur : periurium
^utemabnegatio Dei eft. Colleóri autem menfe O&obri,
decimaquarta Indi6done,hi qui ex thematibus .étantapud
Acroam,exquifierunt omnes communi confilioGonftan-
dnum Imperatorem vicefimum agentem annumttimens
autem Eirena impetum populi abfbluiteum* At illi qui dé
Imperatorem firmauerunt. huius autem matrem refpue-
runt.Praeterea direxit Imperator Michaefem Lachano dra-
conem, & Ioanne baiulum fiium ac protofpatarium, & im
ramentis fiibmiferunt Armenia'cosuefufciperent Eirenen
matrem fuarn inlmperatricem : Alexium verocofirmauit
-3É II
haberer,credidit ita effe,&no recognouit. q» ipfi vólentes in prætorem luu.Et cum rediffet in vrbein menfeDecernb,
difpenfàreres,idfiiboccafionéprætenderét.E'rgocum ïm- i caefiun& tonfiim Stauracium exulem fecit apud Armenia-
viginrieifet anhorü,faétus robuftüs atq-, idóne9, | corum thema ad fâdsfaétionem eorum. In exiliü nihilomividebat
fe nihilpoteftatiuegerente, & triftabaturrintuens
econtrano Stauradum patricium & logothetatji omnia
poffidere,omnefque ad illum procedere,3c neminem ad fe
frequentare audere.tum confilioinito cum familiarib.per-
paucis hominibus fuis,&Petro magiftro fuo,& Theodoro
patricio, 5c Damiano patricio, teque firmauit quo compre-
henderet eum, &exuiemin Siciliam deftinaret,.ipfeque
tcneret Imperium cum matre fua'.Porro fexta Idu s Februa-
riihorribilis fadtus eft terrsmotus, ita vt non auderec quif-
quam domi dormire,fed omnes in hortis&fub diuo raber-
nacuiisfa&is &tento*riis degebanc. Aft Imperatrix vna-cu
filiö fuo egreflä eft ad (andlum Mamam. Cüm autem Stauratio
nunciata fuiffet & pradignata res,commouit Auguftä
contrafiliumrqux cumpreheiifbsomneslmperatorisho-
roines cecidit atq; totondit,vna cum Ioaftne protoipatario
& baiulo ipfius, & exilio relegauit in inferioribus partibus
vfq;in Sidliam:Petrum vero magiftrum dehoneftationib.
fubmittens in domo fua federe prscepitrfimiliterq; Theo-
dorum patricium, porrö Damianum patricium czfiimac
tonfum in caftrum Apolloniadem exülemforedeftinauit:
percutiensque filium cohitiis multislaceffens, egitrie pronus
& Aetiü mifit protofpatarium fpadpnc S c intimü eius.
&omnes domefticos ipfius fpadonisihancautém cum fiia-
uitacefua&aftluentia locauit-iifpalatio Eleutherii, q>ipfe
c6ftruxerat,in quo & pecunias multasabfeöderat. Faâum
eftautéeodémenfeincendium,&concrematumefttricli-
nium patriarchs, q> dicitur Thomaites,&quæftorium, &
aliæ domujvfque ad Milium.Cæterum Aprili menfe Con-
ftantinus cüm mouiller caftra contra Bulgares, venitad ea-
ftellum q> dicitur Probari,ad riuum fcilicet fandiGregorii,
& cüocdurriffet Cardamo domino Bulgaria:, pufillo circa
vefperâ fàdto bello,formidantes qui ex parte Romanorum
erant,per nodéfugenint & inglorii redierunt:quin & Bulgares
metuente s reuerfi lunt. Anno fecundo imperii Conftantini,
menfe Septemb. caftramouit aduerfus Arabes,&
profedus ab Amorio abiitTàrfiimCiliciaî. Porro décima
odaua Kalend. Feb.rogatus Imperator à propria matre, &
à mul ris optimatibus,pfónunciat eam iterum Impératrice:
& laudefimulcü illo attollitür,vtàprimordio Conftantini
& Eirenes, & omnes quidé obediunt. Aft Armeniacorum
thema pertinaciter inftans adhuc renititur, & quarritAlexium.
qui paulo ante Praetor in eis fuerat,&ab Imperacore
ccderctperdicsnonpaùcos-Coepitâütemiuramentisfub- cuoçjms.âignitatepattidifublimanis.pencsipriimilcgere
ill mere müitiam na dicenraniQuia quoufque tu viuis.nó vijebatur. Huncergo propter hmufinadireqaifitionçm,
__ __________________________ _________ ■ ___________ ____ __________ & quofdam
*Hifioriaru'm Liber X X I IL
8c quofclam fermones fiiper ipfo d id os, quod videlicet I
regnaturus effet,cædensàc töndens in Prætorio pofiiit.Iu- '
lio vero menfe exercitum môuit aduerlils Bulgares,& con-
ftruxit caftrum Marçelloruiqs&duodecima Kalend. Aii-
gufti exiuit Gardamus bominusBulgariæ cumomni Virtü-
tefua, & ftetitin munitionibus.Fiducia verofretus, & à
pfeudoprophetis imperator credereperfuafiis, quod eiüs
effet vidoria ,incircijmlpede ac inotdinatebellum infeit,
& valido vinçitur marte,Fugatufque redij t in vrbem, muleis
amjflis nop folum communis populi, fed primatüum,
inter quos Miphael magifter Lachanodtacon, & Bardas
patri-, iqs extiterunt,& S tephanus prôtofpàtarius,Nicetas
quoqueacTheognoftesfadi Prætores * Ôc liominesregij
nonpauci,fed&Pancratius pleudopropheta,&Aftcono-
muSj.qui & vidurum ilium vaticinatus eft. Abftulerunt
etiamBulgarçsfàrcinam,pecuniam , equos & aulæavna
cum vniuerfb regiô apparatu. Cum aurêm colledi effent
ordinesin yrbçm,confiÜatilunteducere Nicephorum, &
Cæfàrem & Imperatorem çonftituere. Quo comperto
Conftantihus mifit & eduxit Vtrpfque filios Conftantini
aui Fui ad fandum Maman & Nicephoruha quidemocu-
lis, Chriftophorum atqùeNicetam i Anthimumatque
Eudoxiumlinguis priuauit -.cum quibus 8c pr*didum A-
'lexium pat.riciüm luminibus priuauit , obedieiismaternis
5c prælati Stauratij fuadelis, eialfeuerantium j quod nifi
hune cæcum redderet , in Imperatorem forent eleduriv,
Fadum eft autemhôrum poena rnalömmmenfe Augufto,
die febbari»Indidione decimaquinta, hora nona. Verun-
tamen non in îongujfn Dei hifticià hanc iniuftam yltionem
dimifit inultam.Pqftquinquennium namque epdem men-
fe, & eodem die febbati orbatus eft oculis a própria matre
idem Côftantinus.^ Anno tertio imperij Gonftantini,audi-
entes Armeniaci de Alpxio patricio quod cæcus fadus
fueritjcuftodiæ mancipant Prætorem fiium, Theodorum
videlicet patricium Cumulianum.Qup comperto Imperator
mifit primum qüidemadeos nonnullos : ppft fàndum
vero Pafehaiple mouit exercitum contra eofeem Armeni-
acos vna cum rëliquis thematibus Odaua Kalendas Iuni j
Indidionis priipæ die fàndo Pentecoftes, cümproditos
eos Armeniorum fraude, qui cum ipüsprant,. yieiffenr,
comprehenditillos debellatoSj&inEerfecic Androriicum
Spatarium, & Turmarchan : ..arque Gregorium epifeo-
pum Synppenfem:reliqûos verprerum iaduris & fum pti-
bu§ 5cprolcriptionibus affecit. Porro mille vindos exer-
citus ipforüm introtluxit per Blaçernarum portam in vrbem
, quorum faciebusatramento&pundionibus fîipér-
feripfit : Armeniacus infidiator:5c difperfit eos tam in Siciliam
quàiri cæteras infulas. Armenij lune prodirores
eorum nihil ab împeratore honoris feu libertatis alfe-
quuti, caftrum Àmachan Arabibus tradiderunc. Annp
quartolraperj Conftantini,' ceperuntArabes Scbalànca-
ftrum lub vçrbo,propter quod 5c principes eius ad propria
redierunt. Anno quinto impeiij fui Conftantinus odio
habens Mariam vxorem fiiam , fiimmiffionematrisfiiæ
Iniperium appetentis, Si qUod ab omnibus reprehenfibi-
lis iudicarëcur.aftedantil^oegit vc fieret monaeha quam
cuminflçxilF-tjtotondit menfclanuario , 5c Aprili menfe
sflùmit exercitum aduerfps Arabes, Ôc menfe Maio bellum
iniens cum vnp curiùiplbrum in loco qui dicitur Amufàn,
vicit,vertit,^c hos infequutus eftylque ad amnem : 5c Cum
yénifïet Ephefum^ & apud Dei locum oratioiies féciffet
commercium nun.dinarum,quod centum effet auri libra-
rum, indulfitad famulatum fandi Ioannis Apoftoh> Augufto
yeromenfe-coronauit Imperator Theodaten cubi-
culariam in Auguftam , Ôc delponlàuit eam Imperator.
Annofextoimperii fui, Indidioneprima cplebraujt Imperator
Çonftàntinus cum Theodate nuptiarum princi-
tranfmifit ei Qnalia inquiëhs,pada re dCcere prsuidi', tranig
mifi tibi.yerum quia fenex é s; nóloVt fatigerisyfquead
hïfc'cloca;fed egoVenianrvlqüe ad Marcellam,'5c uiexi, éc
quicquidDeus iudicauerit facito. EtCum mifilfetImperator
piainpalatio fandi’ Mamæ per dies quadragintà. Menfe
vero Aprili eiufHem Indidionis, nodurno tempore fa- j
dus eft terræmotus in Sicilia ôc .Creta valde terribilis. |
Menfe autem Maio fàdus eft terræmotus, Gpnftantiüo-
poli nimis horribilis.Cardâmus præterca pbmiriüs Bulga-
riæ denunciauit Imperatori diçens:Àut tribue mihi pada, i
aut veniam vfque au A ùream portam, ôc demoliar Thra-
cem. Aft Imperator pofuit equina ftercora in mapfà, 5c
ad vlteriorathemata^conlciuitpopul’um fiium, ‘6c venit
vfque Verficihiam, & Cardamiis vlque ad liitum Abrplë-
ua:óc cum fórmidatet, manfit in-riem ore. Aft imperator co-
fortato populo füo abijr vlque ad liicüm ABrolèüam,inui-
tans eum per dies fepteirdedm. At illc non eft aufiïs,fed re-
pedaui^fugaxad fua. Eodem quoquë anno Arabes venè-
runt AmPrium;6c cum nihil profeaffent,reuerfi fimt prae-
da in regionibus circum quaque fada. Eodem quóque anno
Plato Sacundionis abbas fe abfcidit a communione
Tharafij patriarchal, pro eo qubd Impéfatörfem réceperit
in comu)unipnem,6e permiferit eum tondere vxorem lu-
am Mariam, 6c Iofephmonachö&abbati mbnafterij,quóa
appellatur Concarata,coronareeum Theodats pricepe-
rit.Quod cum didicilfet Imperator,millb Bardanió patricio
5c fcholarum domeftico, cum Ioanne cornice Óblicij'Pla-j
tonem introduxit .in .Vfbem, 6c te'tnilif intra clabftra iH
templo principis mflitiai.quod eft m palatiorf eliquos verb
mona. hos cum nepotibus eius pereuflo» exilio relégauit
apud Thêlïalonicam, quibus duxiliabatür mater Imperató-
ris , tanquamqui filio refiftebant 6c eüra cbnfundebant.
Anno lêptimo imperij fui,menfeVero Septembri egreffu^
elt Imperator cum matre fiia vt calefieret apud Piulam.
Qdobre vero menfe natus é'ft Imperatori filiiis, qilëm
cognominauit Leonem:qus cum cognbuiffet Imperatot,l
derelida matre apud thermas vnacuin ordihe regio vnii-
uerfo atque-principibus, curfim in vrbem regrciTus eft.
Quaprbpter huius mater fpaeió repertoalloquutaeft, 6c,
fiibtraxitmuneribus ac promillïonibus agminum principes,'
vedeponerefcur filiuseius , 5ciplafiugulariterimpe-
raret: 8c alibs horutn per feiplam, aliosvero*pérhómihes
fiios blandiens atteaxit ad ie omnes, 6c prkftolabatur cön-
gruuminuenire diem. Intetea bbeünte Roma» Adriaiio
papa,confecratur Leo virhonorabilifllmus, 6c per omnia
reuerendus. Menfe vero Martio exiuit imperator aduer-
lus Arabes, habens lecum Stauratiumpatriciuhi, èc c£-
teros amices marris fua:., neenon 6c eledam cateruam ex-
peditorum.militum exvtrilque chemaribus viginti milia.
Videntes autem qui circa Stauratium erant alacritatem
populi5cimperatoris, tijpuerunc neforteinito belloillei
vinceret, 6c ipfi ad inuentis aduerfum eum fruftrarentur
infidijsfergo muneratisvigilibus perfuafèmnteisrnentiri,
perhibendoSarracenbs fuiffe. Imperator itaqüemultum
criftatus, inefficax vrbem ingrcfliis eft, 6cKalend. Maij
mortuus eft filius eius Leo, 6c luxiceum vehëméter. Porro
decimafexta Kalend; Auguiti ab eqüeftri agone ad lan-
dumMamanxranfeu'ntè, tranfmearunt adeumcompre-
hendendufti hi qui erant ex öfdjnibus quós mater Im-
peratöris alloquutaeft : quo-ille cognito in chelandium
liium ingreflus eft, 6c tranfineauit ad Pylas, volens ad
Orientalium theU)aconfugere. Erant autem cumeo6ca-
mici matris eius, qüosille ficéffe ignorabat. Pmerea ipfe
8c mulier ei u s exiïïit vfque ad Tritonem. Porro confilio
inito anaici matris eius dixeruntad feraetipfos. Si coacer-
uatuseifueritpopulus, non iam-dominio conftringetur,
nec iam laterepoterimus eum,6c perdet nos. Materque ipfius
congregatis in palatio EleUterij, qui ex ordinibusfue-
raiit coliocati,introiuic in palatium : 6c cum didiciffet populi
ad Imperatorem concurfum ,'timuicnimis,6c tra'ófa-
^atqualitermitteretepifeopos ad eum, 6cacciperetyer-
ïu m , Öcfederec inangulo. Verumferipfit occulte ad ami-
cos qui cum ipfo erant, quia nifimodum quemlibet fece-
rftis,6c tradidcritis eum,verba quaehaberis mecurh,habeo
indicare Imperatori. At illi metuentes tenueruiit cum ad |
preces,6c in'chelandium dedu&o eo i fabbato manevene- ;
runt ad vrbem, 8c incluferunt eum in domo Purpurea, in
qua 6c natus eft : 6c circa hoiamnbnam crudeliter 6c infa-
nabilicer oculos eius euellunt,ita vt hunc mors fubfequens
confeftim extingueret,confilio matris lüa:, 8c confiliario-
rum eius. Obtenebratus eft autem fol per diesfeptendè-
ciln: Et non dedit radios fiios, ita vt errarent naues maris,
omnefque dicerent, quod propter obca:carionem Imp
~ ~ C c 4; fo