A
Prou. i j .
i v J
I. Pit. J.
llbidi
JS/iu.. j8.
Pfalm. til.
B
S « j e
Num.%.
Pfalm. 1.
Prou. I}.
Ira&mife-
r cordia
Dei, bene
ficia {tint
diuinx
çlementiç
Ira P e i &
mifericor-
dia,coniu-
élafempi
G
SO f Smngißi Abbatu,
nens fententiam Salomonis, proximis fuisreddidit mala
pro bonis ; Mifertus, quando prjeceptum apoftolicum
corde profequens inuiéto ,non reddidit malum pro ma-
lo, vel maledi&um pro maledi&o.Iratus, fi quando illo-
rumimitatuseftnequitiam , de qui bus feriptum e ft.,vOs
Jlultorumebulhtfiultitiam. Mifeçtus, quando illorum fecu-
tus eft fapientiam, de quibus feriptum eft : Lingua fapien-
tium ornatfeientiam. Iratus,fi quando oblitus infirmitatis
human®, mifeieri noluit e i, qiii egebat pane. - Mifertus,
^quando illi proximo diuiferatpanemfuum, dequoVe-
rkas; Trange (inc\nit)efurtentipanem tuum. Iratus, fi quan-
do, quod ab fit, lucri temporalis exa&or, coeleftis verbi
fa&us eftauditor, & nonrador. Mifertus, quando nec
margaritasDeipords, neqüe canibusdans fanéfcum,fa-
'dor érat verbi, & non auditor tantum. Iratus, fi quando
diuitiarum illarum deledatuseft onere , de quibusferi-
ptum eft ; Diuitia ft affluant, nolite cor apponere. Mifertus,
quando diues fide, & pauper fenfu, paruuluseratmali-
tia; & perfedus fenfu. Iratus, fi quando aduerfiis Verba
prauorum inermis, contra praeceptum Appftoli fedudus
eftinanibus verbis. Mifertus, quando per diuini fermor
cceleftis expertus eftirar. QuaJpoftquam in cordeipfius
vitjOTUm omnium fedauerat ftagna , ftatim permileri-
cordiam.Dei fadaeft tranquillitas magna. Sed. qu® fit
ira vel mifericordia cceleftis, fermo propheticus eft te-
ftis. Quem fi ad memoriam diligenter reuocaueris •, Cum
iratus (inquit)fueris; mifcricordi&recordaberis. Inhisigitur
verbis cauendum eft nobis , dilediflimi fratres , nefic
obliuifei, vel fieobliuiofus d nobis Deus effe putetur, vt
ficuthomo, poftiram mifencordi®recordctur; fedfic-
ut ad iram eius -turbatus eft idem Propheta mirabilis;
Quando ad eum cum iratus ( inquit) fueris, mifericordia
recordaberis: ita & nos humano more, quafi obli turn no-
ftri mifericordiae Dei cum Pfalmographo clamemus verbis
& re; Ne obhuijcarts voces qu&rentiumte. Quafi errim p oft
iram mifericordiae recordatur, qui dum irafeitur , non
ftatim percutit, fed minatur : vt dum ira eius humana
fuerintturbatapraecordia ,mon mifericordiam ir a , fed
iram podusexcludat miferieordia, Qua de re ne homini
Deusinprsefentis Ecdefi® irafeatur domo, dignum eft,
Vtper mifericordiam Dei fibimetipfi priusirafeatur ho-
;moc de praetcritis fcilicet peccatis prophetica il|aftudens
Pfalm. 88.
B
Pfalm. 144.
Mifericordia:
Dei
effeeftones
Pßdm.%%.
Pfalm.^9.
nis incomparabile donutp, decipfnon potuitin fublimi- | admbnkione ceflare, inqua dicitur} Irafcimini, & noliti
tate fermonum-. Iratus, fi quando pauperibus in hilarity- ; feccare. Ad hoc namque cohibere fe debet à carnalis conte
miféreri noluit , & fuaeispartiendb non condolpit: | cupftcentiæ curis : vt.ficut praeteritis irafeitur peccatis,
Mifertus, quandofiia proÇhrifto diftribuens, no.ràen , ita cauêatdçfuturis, nedefenfionis illiusculpamvidea-
fimm in libro vitae cumillis optaui.t aferibi, qui de fuo,1 tur fubire, de qua Apoftolus •> Non vofnietipfos (inquitjl
quodhabebant^ miferuntpartes eius, quinonpraepara- defendentes charijiimi : fed date locum ira.- Sicigiturprae cae-
ueruntfibi. Iratus, fiquandoinitinereillorumiuit, de i teris iraillius prophetica voce laudatur, qui poftquam
quibps feriptum eft ; Iterimpiorumperibit: Mifertus, quan- • irafeitur, mifericordiae recordatur. Vnde quia talis ira &
doitinerisillius declinauerat fërtem, de quo Salomon; talis iqfièriCordia indicia font diuininae dignationis.&
Iter (inquitJ deuium dcducitad mortem. Vnde quia talis ira, | miferationis : idcirco vir ifteiamStiflimus, quafi cuin cae-
tantaque mifericordia creatoris, bénéficia folummodo teris fidelibus gratias agens mifericordiae redemptoris,
funtdiuinaedignationis . idcirco vox martyrutpimmo-nonimmeritodicit > Iratus es, & mifertus es nobis. Verum
tiflima non immerito ei cum Eçclefia dicit ; Iratus es, &, quia longum nimis eft , diledtiflimi fratres ,fi toturn.
mifertusesnobis. Oiramifericors,Stincomparabjlismife-r. hunc Pfelmum hodierna dieinynum fermonem expo-
riçordia, quæab omnibusvitiis humana femperemun- nendocoardemus, bonumeft, vt hucufque in alium
datptæcordia.' perquampeccator inuitaturad veniam j diem caetera dicenda feruemus : vt ôç tunc in manibus
iuftus, ad vitam, martyr ad palmam confeflor adglo- noftris aliquid hafceamus, vnde conditorinoftro D eo .
riam, .Non enim miferetur, nifi irafeatur : qui ob hoc femper gratias agamus. Vt enim de praefenti pOImo
prius irafeitur, vtpofteamifereatur. Pfaeuenit enim ira, vnulquiique habeat, vndedïuinæledioniaflidue.va-
ytfeqùatur mifericordia; praeuenitlachryma , vt fequa- cet,eundempfalmum in quatuor partes diuidere placet:
turvenia, praeuenit pcenitentia j vt fequatuf indulgen- vtquiin totmartyrumfeftiuitatibus, deeis filerevolue-
tiâ: Praeuenit humiliatio » vt fequatur exaltatïq : praeue- rint, loqui faciat fermo qui tacet. Vnde quiatempus
nit co'nfeflio, vtfequaturremiffio. praeuenit vocatio, vt iamimminet, quo fermonemiftum adfinem ducamus.
fequaturiuftificatio : praeuenit iuftificatio , vt fequatur Dignum eft,vt eorundem martyrumChrifti prçfidiàfine
glorificatio, Quosenimvocauit , hos &iufiificauk : &quos ihterraiffionequæramus : quatenus meritisipforttmin-
iuftificaüityiüos&gldrijicauit. E tideo,quipecçatoçeft_,agat tercédentibus, charitasilla, quæ,vniuerfa.cooperiatde-
poenitentiam, vt iuftificetur : qui vero iuftus, iuftitiam Üda -, vfque in finem in nobis regnet inuida : de qua A-
adhuc exerceat, y t glorificetur. Prxmifta namque puræ ? poftolus i Finis finquit) pracepti eft chantas, deConfcientia
cohfeftionis efficacia, occiditpeccatum, & orimrgratia: bonà&fidenonpEta. Sed quoniam nuilus ineiufdemper-
tuneque peccator quilibetper hoc mare magnum Çc fpa- fedæ charitatis verfari poterit officina, nifi quiabhomi-
ciofum nauigare videturin portu , quando anteociilos ne malo,ideft,âfeipfo priusrepulfusfuerit deftruCliàne
Dèi, & peccatum eiùs eft in occafu & gratia, qualibera- diuina: idcirco orandum eft nobis, dilediflimi fratres,
tuririorni. Sicigiturdum peccatum cadere, & gratia in ‘ vtquieîedisfuisquotidiepieirafcitur&miferctur, tam
nobis oriri videtur, quafi Deus nobis irafeitur&mifere- j cîementer & tambenigne nobis irafei & mifereri digue -
tur, quiaficutpoft ventum fequiturpluuia, fie poftiram j tur, vt èc nos eum eifdem Chrifti martyribus, digne fibi
fequitur mifericordia. Per cuius mifericotdiae opera mar- clamare poflimus elogium illud prophetic® iubilatiptyrel
iftifatidiflimiliberari fe poftulaueruht d totius ne-,
quiti®malo: de quibus Vfz\mogrzphus\MifericordiasDo-
miniin aternum cantabo. Q u ® etiam alibi euidenttus ad- |
hue exprimens idem Pfaltes egregius 1 1-liferationes fin * i
quit) eius,fuper omnia opera eius. Et merito quidem mifericordia
Domini fuperomne opus extollitur : per quam
feru9 liber efficitur,deBilis erigitur,hUmilis exaltatur, fu*
perbus humiliatur, Jurdp audit,mutus loq.tur,claudus cu-
ratur,infir mus fanatur,c®cus illuminatur, leprofus mun-
datur, mortuusfufeitatur, mare fedatur, pofleftus a d®--
mone liberatur.H®c eft ilia mifericordia,per quam idem
martyrum grex ab omnibus vitijs mundatus eft a Deo:
qui de fe per Prophetam loquens. Mifericordiam (inquit}
meam, non dijpergani ab eo. Per quern nunc etiam a pr®-
fentis feculi no6le translatusdE>e6in gloriam fuam,non
immerito ei dicere poreft; Lxaltabo mane mifericordiam
tuam. Adhanc quippemifericordiam, nequaquam pof-
fet perueniendo venire, nifi quod prius epmmotionem
nis ; Iratus es & mifertus esnobis j ,Quqd ipfe præftare digne-
tur, qui cum Pâtre &.Spiritufando viuit & regnat in fe-
culafeculprum ; Amen.
Sermo eiufdem Berengofti deMartyribus,deeodem Tfalmo,
Deus repulifti nos, & dejlru-
' xtWi nos.
Qyoniam in. alterp fermone , dilediflimi fratres,
prout, largiente Domino, po tuimus, qu® vel qua-
iisira vel mifericordia Dei fit., fufficienter expofuimus,
reftat vtfub typofaniftorum martyrum. N . quorum ho-
die folennia colimus, aliqua de h i s , qu® fequu ntur , ad
memoriam reducamus, vnde priorapofterioribus com-.
mendare valeamus.Poftquam enim Propheta deferibit,
qualiter vnigenitusDeifilius ad deftruendam infirmita-
temhumangconuetfatiq^is,h4r«f eft & mifertus eft nobis,
f Qgo pa-
[ âo com-
l inoucrit
I Deus cor-
daccrrx !
I fixa. 9
I Matth. 18.
t Çomouo
I Sc concur-
I batio
j quid fit* i
I Pfalm. 6.
! Matth.)*,
I Pfalm.jo.
De îfatali Martyrum Sermo.
cbntinuo declarare volens , quod pro terfehorum falute
calceamentum fu® incarnationis extendif in ldu-
msam : Commouiflï(\n<\\x\x.) terrain , & conturbaftieam.
Commoûit enim & conturbauit terrarh , id eft, corda
terrenorum y fubauditur , Confeientia pecCatorum :
quandoadepspereuangelium;Nificonuerfi ( inquit)jwe-
ritis, & effleiamini ficut paruuli, non intrabitis in regntim
ccelorum. Sed hie in primis illud nos oportet co nfidera-
re : 'quod aliud eft commouere , aliud contutbare,
quando duo h®c verba duplieem habent fignificatio-
nem : pröeo fcilicet, quod commotio parturit gemi-
tum, conturbatio dolorem, Qualis autem ifta commotio
fit, monftrat feriptura, fi quæritis j vbi dicit : Cumih-
gemueris, faluus eris. Qüalis verb ifta conturbatio fit,
fententia declaratur in e a , in qua Pfalmographus ; Sa-
»rf (ipquit) me Domine, quoniam conturbata pint offa mea
Per hanc quippe commotionem & coriturbationem,
commouit & Conturbauit Dominus corda Sanctorum
iuftorum quando ad eos per Prophetam $ Poenitentiam
finquit}agiterappropinquabit ehimregnum ccelorum : né in-
digriosfediuina faluatione vidèrent, fihocauditonon
mouererltur&non timerent.Taliter etiam mentesipforu
Contutbat® funt & commot® , vbi Efaias ad eos & nosj
motionem aqu® fanus fiebat. H ®c igitur contdtio, for-
tiorem in Chrifto fandtorum martyrum fecerat mcn-
tem , & debilitateni mundo , Deo femper reddidit
valentem : de quaDaüid , cuius fermo non deficietj
Cor contritum (inquit } & bumiltatum Deus non dejpi-
tiet. Sana f ^ inqum H®c/eft ilia fanitas dile&iflimi;
<juam Pfalniogtaphus olimimprecatus eft fibi , quando
Pfâlm, jo.
conuerfus ad Dominum; Sana {in^mtfanintammeam,
quia peccaui tibi. H ®c eft ilia fanitas » per quam idem
Dominus nofter faöäuit contritiones San6fcorum , qui
Pfalm. 40.
per Ozeam prophetam j Sanabo f inquit } contritioneseo-
rufn~: ne ilia contritiorie conterenturaDeoindefinen-
ter de qua Hieremias ; Contrita efi( inquit ) virgoßia
populi met plaga peßima vehementer. Adhuc etiam per i-
pfbm & a b ipfo contritiones; eorum funt fanat® , per
quem gens ilia quondam coecitätis percufla eft deformi- 'J
rate ; proqua ElyfeusadDominum.: Per cute obfecro (in- lerupci^0
quit} Dominggentem ham ccecitate. Contritibnes ebrurn (clamor vi-
fanauit,quiquosyocauit, bos &iufiificduit:, quoniam per
ipfum & inipfo mundati fuhtab bmni forde vitiorum, jH»ercni.
qui fenat contritosCorde, & alligat contritiones eorum.
Vnde quia fanatiS contritibnibus San<ftbrum , per mcDomPi
mult as tribulationes cos oportet intrarein tegnum ccelorum. 'ne(ioquic).
Haceftil*
la fanitas,-
pro quaadj
Dominum
prophecU
eus ille
1 Pfalm. 4j.
Sanâi ;
Jmartjrrcs
j it cômod
I & contar-
I batifuc- 1
! lint. . I
j pfalm. iij.
■ boa. 14.
panaii
goisfof.
Lauamïni (inquit) mundi eftote : quatenus de cordibus idcirco Propheta declarans , quanta paffi fini inpr®- &Saaa-
ipforum & noftris-, coeleftis illius lauacri fjmitalis, àd | fentis^^Eccleüæpréflura, continué fubinferens >, Ojtendilii bor‘
Deum afeenderet clamor , de quo Pfalmbgraphus ; K'ihquit | populo dura. Sandis quippe tnartyribus dura
Lauabisme ( in quit) # fuper mem dealbabor. Comrfiouit bftendebanturiDco, quandoin perfecurionibus, quas j f
eti^m ebs & conturbauit , quando eis inter alios | Nî- ' pertùlit Ecclefia, dura & immamflima tormenta* patie
ficonuerfi fueritis { incpiit ) gladium fuum vibrauit : qui-, bantur pro eo : ideoque eos Apbftolids illis viris non 'sanftis vt
que ne conuerfionis fu® rèmediurn vel'ad horam qui- immerito comparabimus , de quibus Apoftolus ‘ Si (Dcusdura
dem vellent differre pufillum cbntinuo fubinferens; cempatimur ( in quit) freonregnabmas. Dura etiam pro
Arcuiy ( inqait)fu$m tetendit & parauit ilium. In quibus Ghrifto paffi funt ijdem fantft® Ecclefi® filii : quatfdo
ye):bis, dileéhffimifratres, abyiTusdiumitatiseftmulta: ; Apoftolorum veftigia|fecuti iburit gaudentes à tonfbettu
quoniam fient pérgladïum apçrta ira; ita per arcum pu-. cortcilij , fcientes videlicet, fe eo magis diuin® placitu-
gnafignaturocculta. Hoc igitur verbi coeleftis gLidip i ;ros piétâti , quo dtgnifint habui pro nomine Iefu con*
eorundem martyrum animus fuper femur tuum potentiffp- j tumeliam pati. Sic igitur populo fuo dura oftendit,
wehikaccimftus, quando pcr’ipfum&perfecutores fo* quando eis pr®cedenritfm Patrum exempla pmendit:
ns , & diabolum deuicerat intus : vtgladij illius contra- quarenus erudirentur verbis Apoftblic® le&ionis, quia
rios euafiffet errores, de quq feriptum eft. Glxdiumeua- nonfuntcondign* pafitones huius temporis , ad futur am
ginauerunt peccatores. Tetendit etiam arciim hunc 1, per ; gloriam, qua reuelabitur in nobis. Sed & alio modo dura
quern nouum teftamentum vocatur & vetus: quabdo in ; oftêndk pqpulb fuo, vbi vnicuiqueper Euangelium lo *
lege Domini meditabatur die ac nbéte iniquietus, ne in-1 quens ; Diliges f inquit ) Dominum Deum tuum ex ioto cor-
hdus percuteretur arcuillius maligni, de quo feriptum de tuo. Et quoniam in hac fola dileéhione nuilus ho-
eft; Arcum content, &confringetarmai,& fcuta combunti- ( mo perfeétusco ttar, nifi&aliamadhuc habeat,quam
gni. TaHter quippemartyrësiftifanétiffimi, verbiscce- [ in fequenribus demonftrât : idcirco declarans, quanta
leftis gladio commoti fimt&conturbati, quando in no“^ charitatrtendere fe debeat alter ad àlterum, continu©
uitatem v it ® , àpaterna funt vetuftate translati : pro fi-1 fubinferns ; Dilige finquit ) proximum tuum faut te-
mulachris videlicet muhis , & làpideis colentes vnum j ipfum. Hxc igitur duo præcepta châfitatis , in quibus
Deum & Dominum, quiper prophetam •> SimulachruXiû- tota lex pendet & propheta, .yds- in vobis , dileéEiffimi
quit)gentium, argentum&aurum, opera manumhominum. fratres, quantociusadimplereftudece : ficquevnufquifr
Commoti edam funta malitia , vt non dominaretur eis quevèftrum apud fe facile perpendit, quam dura funt
omnis iniuftida quando vt coeleftis v it® Déo digne qu®praecipit,&quàm dura,quæ oftendir. Illeenim, fi-
peraperent ^alimoniam , jpacem cum omnibus fecuti. cutarbïtroi:, quærendus eft in numéro; Angelorum,&
lunt & fandimoniam. Commoti funt & conturbati
quoties abeis paruitatis illius eft via defpe<fta, de qua Sa-
lomon;Ê/î(inqurt} via qua videtur hominibus reft a : in eiufe
demviæ peffimam inciderent fortèm, de qua fubiungij
ttir.j Nouifima eius deducunt ad mortem. Commou'et etw
iam& conturbat quotidie terrain human® confcienti®,
vbidicit, Agitefruftusdignospcenitentia : neprbphericailla
tranfgrediamur edi<5ta , quibus dicitur ; Poenitemim&
conuerimmi : vtdeleantur vefra delifta. Coinmouetur et-
latn quidaih, nonin refurredfcionem, fed in ruinam : de
qua Salomon j Aegefias (inquit} & ignominiaei, quide-
feritdifeiplinam. Commouentur etiam quidem, non in
ruinam, fedinrefurtedtionem nihilbminus : de quibus
Propheta^ Apprehendite (inqUkJ difeiplinamfequando. ira- '
featur Dominus. Vnde quia fidelis,anima fanari digna non
eft, nifi q u ® per liane Commotionem diabolo incognita
, & Deo nota eft: idcirco Propheta fubinferens -, Sana
(inquit} contritiones eius, quiacommotaeft. Sciebat enim!
virifteprobatiffiraus, quia nequaquam pofTet digne fahati,
nifi.prius apud fe intus peenitenti® mercretür aqua illum fuper vnum montium , quem monßrauero tibif Et
tutbari: ideoquepro exemplo languidum illum Euan- ecce quam afperum & quam durum foret iftud prsce*
gelicum ante oculos mentis fortafie habebat, qui poft 1 ptum folus ille feit,qui vnicum habet filium, & hunc
"d ik
Charitas
ergaDeum
äbfijj äil
ftione Pi
feaaefTpo:
cft>
non horoinum, qui ita, ficutpræcipit Dominus valeat
diligere Dominum : àut qui tali dile&ione-ad alterum
tendat femetipfuin, v t diligat proximum fuuth, ficut fei-
pfum. Et ideo vnufquif çme teftis eft fib!, quod nuilus aut
■ vix vllus poterit reperin, qui ali j tam hene cupiat, quam
fi bi. Verum ne nos diutius prioris fententiæ déférant iu*
ra,Ezechiæedamregi Dominus quondam oflenderedi-
gnatuseft dura, quando cuminmultitudine diuitiarum
fuaruiîi gloriaretur vt diues ; Di(ponc(inqait) domuitua,
quia morieres tu, & nonyiues. Etjpcce quam durum .fibi
præcèptum iftud videretùr, ipfe declarauit, quando
conuerfus ad parietem * amariffimè pibrauit : fteque dum
perlongioris vit® defiderium, fubitane® mords cupi*
uit euaderefortem, qüamlibenter viuerçc, exemplum
dédit vnicuiqùe quiyiuit,& videbit mortem. T ali etiam
modo Patriarch® fuo Dominus noffër olim dura mon-
ftrauit, quando Abrabam feruumfuum probando ten* '
tauit, & centando probauit, vbi in vnigenidfqj figura;
Ifeac filium eis præcipiens occidi ; Offer mihi f inquit )