h b i
1M1||
gtM 1 i}| I É
-A p
W B h
S H IH
I l
| ÿ
fedf/i.iz 7.'
| f | j
Scrui.
f!
s «j! ;Merccna> 1 ■ i” > .
Adiicnx.
m . lit H 1
1 1
« I t f s III
1 B
m Pfalm. ioj
■ 1 EccUf.i 4.
Jjychij Presbytcri
aduemquipcregrinanturapud te, iumentiftuis, &mori-
tydtj&ff f
Qqicunque enimmine operati fuerimus, horum ibi
fru &umpercipimus,Sc il lud P falmi nobis aptabitur: Bea-
ti omnes quitiment Dominum.Laboresfructuum tuorum mandu-
cdbis.Beatuses,&benetibierit. Beatitudineme'rgodeferibit
futuri {eculi, beatum quendam cibum inuenirc. Beatum
nifti'aic, qiii comederit panemin regno ccelbrarn. Mul-
co magis autem beatum eft & feruos habere, &c ancillas,
8c merce narios | aduenas, iumenta Sc pecora, fiue lecun-
dum LXX . 8c beftias. Species enim hxc difcipulatum
pixbentium nobis in fanda f)ei conuerfitione font di-
uerfx. Serui quidem 8c an cilia:, quotquot nobis ad difei-
puiatumfemedpfosfobdiderint, vela nobisemptifae-
rint dc exteriori feruiyo. Mercenarij autem noftri, quist
nobisinuitatifont, non camen tan turn fobiedi, vt Sc ler-
ui,8c ancillx nominentur. Aduenx,fiue vt LXX. inquili-
adiacentes nobis:.nequeenim dixeruntinquilinos,
ledinquilino adiaeentiad te: quoyquot in vitaifta per
philofophiatn, quafi inquilini font non tamen ext. riori-
busadiacent, fcdnobisquiinbonamterram ingrelfifo-
m.us,8c poflidemus earn, & qux ad earn pertinet. ,Sed 8c
fi quem idiotani, fiue popuiarem iuuabimus, hi enim
font iumenta: ’ infoper & fi quem infidelium vel impio-
turiii qui rede pecota, fiue vt LXX. beftixhominantur,
manfueturft facientes, relinquerc fyluas, & ad terram venire
noftramfecerimus, 8c beftias agridici, dequibus
dixit Dauid: Inter montestranfibunt aqua,portabunteas o nines
beftiaagri. Et hi quifrudus bonx terrx, qux a Deo tradita
eft nobis conuerfationis, ficut diximus intelligibili fab-
bato come dent jin requiem futuri leculi, prxdidx terrx'
p’ercipientdsfruduumdeliGias, propter quod Ecclefiaftes
Sabbataautem, prorequiereliquiinterpretum
ediderunt. Et quid hoc eft ? Septem enim ait hebdo-
madas an-norum fepties. Et font feptem hebdomades an-
norum quadraginta nouem anni, quia in hebdomade
dierum totum feculum humanum diuiditur , quando
hie iplein femetipfo multiplxcatus fuerit, 8c tota feculi
compléta fuerit tolubilitas, cuius tempus creator defini-
uit, diu (eme tipfom voluens ad finem'peruenit. Et pro-
ptereaille finis temporum hebdomadarum rede appel-
latus quadragefimus nonus annus eft. -Sed oportet et-
iam iequentem quinquagefimum, ficut ait hie legislator,
foccedere, in quo mortuorum fit xefurredio. Poft finem
enim reforredio. Sequitur. Qux quomodo , 8c
quemadmodumproueniat, dicit Paulus. Similiter aù-
tem 8c legislator prælèntibus fobdidit verbis, ait e-
nim.
Et clangens buccina menfefeptimo invniuerfaterraveftra.]
Illam tubam fignificans, de qua Paulus feribit Corin-
thijs, dicens : Quia ipfe Dominus in tujfu, in voce Archangeli,
in tubafiei defeendetde c«lo} & mortui qui in Chrifio funt, refur-
• gent incorrupti. Oportet feriim mortuorum reforreeftionem
fofeitantem eos prxeedere tubam. Vnde in quàdragefi-
mo 8c nono anno, in quo communemdiximus confom-
mationemfieri, tuba ca’niprxcepit. In menfe autemfe-
ptimo, décima mehfis, propitiationis tempore, clangen-
tes buccina in vniuerfa terra veftra redte prxeepit, per
propitiationem manifeftans, quia propter bonitatem
& clementiam erga omne'genus humanum, commu-
nionis reforreâionis difpeniat myfterium, miferi-
cordiam impendens Adam , qui per inobedientiam in
terram reuertiprxeeptus eft : fi enim nonmifertor pro-
pitiatorium fui {let, non ettm à corruptione terrena libe-
dicebat: Pr¶adexitum opera tua, quiapoft exitum I ralfet.Quod aucem dixit omiiem terram , quia totius erit
tangerequamlibetoperationem non licet. Chriftus au- humanigeneris refurre&io. Per feptimum autem men-
j tern ait: Op eram'minon cibum quipertt, fed eum quipermanet | fem,& decimam diem j eum quihxc egit, videlicet Chrinorum.
Iubileos.
D
I invitam&ternam, quemfihus honnnU dabitvobis. Huius qui-
dem opus hie, iti futuro autem ff utftus eft. V x enim, fi,
quisvacuishinc aftrbulaueritmanibus, illic, vbitempus
iam non eft coIligendi,non thefiiurizandimon operandi,
fed hxcproferuntur fixe fruuntur, qux hie operati fuerimus:
quibus foperxdificans legislator, fequentiaiubdi-
d it :,
burner obis qmquetibifeptem bebdomadas annorum, id eft,
fepties, qu&fimalfaciuntannosquadrdgintavouem, .&cldnges
buccina menfefeptimo deem a die menfis, propitiationif tempore,
invniuerfaferraveftra,fanctificabifqueannumquinqUdgefimum,
& vocabisremifionem cunftn-irabnato^ibus terra tua\ Ipfe eft iu-
bilens.Keuertetur homo adpoffeftonem fuam &vnufquifquerediet
adfamiliamprijiinam. gui iubileuseft&quijiquagejitnus annus
non fact is nequemetetisJponte hiagro HafcentfOb&prmitias vin-
demia non Colligetis , ob fandificatioitem iubilei, fed ftatim
ablata comedetis. Anno iubilei redient omnes ad pojfefiione?
fias:] 1 ' • • V '' • ƒ' - -- r
Hicinterrogandi funt Iudxi, fi feptimam, ficut ipfi
dicunt, diem legislator honorans, vacare in ipia ab agri
operibus,alijfque talibus prxeepit,cuius gratia quinqua-
gefimo anno ceflare ab operibus prgccepit. Sienimheb-
domadas hebdomadarum ad nouem 8c quadraginta
numeriannoscolliguntur, nonoportebat quinquage-
fimum vacare, nififorfitan aliquid ugnificaret, & myfte-
rialex exponeret, qux necdum tempus erat aperte propter
auditorum infirmitatem aperiri. Q u x font autem
hxc l A ud i: Duplex auteultpixdam infertur aDeo o-
mniumvifibiliumeonfommatio, vna quidgm vniufcu-
iufquenoftrunr,aUa autem j communis humanigeneris,
mforumque horum ,^ u x hanc, quxnunc eft »conuetfa-
tipnem cönftituunt. Sed nec quando vnufquifque no-
ftrum confommatusfuerit, tempus nobis operandierit,
nec quando omnes^ & hocnirais fciencer legem-dans j
Deus quippeerat,his nobis innuit & foperioribus verbis,
in foperioribus Quidem, vniufcuiufque finem inhnuans,
his autem ^ confommationem totius generis humani,
mundique vifibilis.
Uumerabis ergo tibifeptem bebdomadas annorum.]
Siue vt LXX. feptem ergo numerabis tibi requies anftuminteliiges.
Menfe enim feptimo xtas mundi venir :
cuius nieniem primum dicimus eumqfo foit in paradifo,
fecundum, yfquead diluuium : tertium, vique ad Abraham
: quartum vtque ad tempus, quodefeenfom eft in
Ægyptum: quintum, vique adcaptiuitatem in BaJbylo-
niam .-lextum, , vlqueadaduencum Çhrifti : feptimum,
ipfom Dominiaduentum, Bam etfinon omneshæ diffé-
rentiam quandam inter fe xtates habent, tamen tempo-
rum ligna ficut-menlèshàbent. Seddçcimam diem.pro-
p terea addidit, quia in perfe&ionem, perfedtu^ quippe
numerus eft decimus , propitiationem noftrampercru-
ceni, atquepaffionem Chriftus peregit. ‘Vnde&buem
quam Moyfes prxeepit immolari, perfedtam elïè-, 8c décima
die feparari prxeepit,huius gerentemimaginem,de
quonobisUuncferrao eft.Quidautem his addidit.?
Sanctijlcàbifque annum quinquagefimum3&vocabisremifio-
nem cunciishabitatonbus terra tua-.f
LXX.autem addunt Annus remiifionis erit vbbis. Significatie)
hxc fan^ificabitur, id eftin lanâimonia hunc
expedate, & fandtade eo cogitate. Sed & fandlimpniam
in eo corrigite; reminifcentesilltira, qui dixit : pacem
meamfequimini cum omnibus & fandtimotiiam, fine
qua nemo videbit Denm..Scd.& omnibus qui font in ter- ;
ra , remifiionemannunciemus,. prolataoentranospror
pter AdamlententiaiSignificatio nçc eft,fi^Bum eft enim
mortuorum reforrédüo Chrifti vidlorix, per quamvincit
inimicum, omniafobijelensfibi, Scdeftruens mortem, •
quemadmodum Paulus ait.Oporteceum regnare3donec
ponat omnesinimicos fob pedibus fuis.Nouifiime inimi-'
ca deftmetur mors. Séd fignificatio hxc per euangelicam
prxdicacionem elficitur Chriftus enim adueniens,eam fi-
gnificauit atqueprxdicauit.
Tuncreuertetur homo adpojfefionpm fuam,&vnufquipj3rediet
ad familiamprijiinam, vel ficut LXX.adpatriam fuam.\
Pöflèffioenim noftra eft,&indeptio futuri leculi,quia
illam nó ad tempus,fed in perpetuum poflidemus,& nec
nunc quidéhuiusinnhcautemillius,fed lemperteiufdem
eft firma,Sequæ non poifiç auférri poflelfio,de quaPomi-
nu.s dicebat, Thefaurizateyobisthefi^uros in ccelo, vbi
nec rinea, nec erugo coirumpit, neefures effodiunt, &
furantur.
II
À
Abraham
hofpirali-
tati* prin-
cepf.
Pfalm. 6l.
B
Aonu* ic-
miilionis
tempore
iuJicij cx-
tterni.
\.Cor.i'$.
Viui qui
'intelliganturinPau
i,
lo.
c
Philip, i.
Numerate
; Ö
Xnltf.it
In Leuk. Lib. VII.
furanturvSed & ad familiam priftittam redimus, vel ficut
LXX« adpatriamnoftram àmbulabimüs. Maftifeftaeft
eUim'quxdamamantium Köfpitalitatem patriàifiuqfo-
milia ,cui Abraham prxeft, manifefta caftrorum, cuius
lofeph princeps eft : mànifeftazelatorüm , cûiüà Hellas
oriniatumtenetiquarum hxreditatem petcipimu^,quando
horum qùx hic font ,.remifliô, 8c fandificatio contra
mortem vidtorix peradtafuèrit. . .
ïn qmnquagefimo anno qui poft bebdomadam bebdomadar
ld dï,poft communemfinerbvéniet,ficut ferfieloftenfom
eft.Tunc non polfont feminari,neqiie meti fponte in
agro nafcentia,neque primitias yindemix- cölligi.Neque
enimtempusefts inquönobis peroperationemconqui-
ramüs àliquamfandtimoniam,quam iti häc vita non con-
Eflè aliquam venditioném, cuius fine àrgento fobtra-
dlus prouenit, aperte nos Elàias dociiit, ait ergóT.Owww
fitientés ventte ad aquas, & qui non habetis argentum properate,
emitèf &comedite: Propterqüod ficdicebatPetrùs-, córi-
' MmtikiisSimônétâ'zPecunidtuatecumfetinperditione, quid
donum Dei aßmaßipdcuritdpoßideri. Bonum & vere beatum
eft, quôd Ipirilâle éft, hon tàmcn cûius poflèflionem tas
fit pecuhijs adipifeii Talem 8C nuneVehaitionem 8c pof-
lèfliônem Ipiritalcrfi lex propOnitîait enim
Qudndo vendesqiiippidrriciuituo,vel entes ab èoï]
Id eft,fi aliquam dodtrinàm,aut dederis,aut àcceperis,
id eft,aüt dôcuè ; if, aüt'edbdus Fuerisjhxc eft enim bona
pófleflio, qux adpöflefliönem fiituri tranimittit fecùli.
Bene autem côniu'nxit, quàndo vendes qUippiani ciui
tuOjVèl émis ab eo. Àltérutruménim font diuitix, âléeriipecunta’<
Efisr-
AÜi.
qüifiuimus in fecülo futuro, fed fruihis, qux hic operati _ trum pofleflio, dilcipuli ätque dq^tores, quod demon-
fuerimusj&proptcreafobdit. , featPauiW, pörinthij.sfoibens i^iaglmavepdfumus,
Sed ftatim oblata comedetis. ] . 1 cqhtriÄetergö homö
Vel ficut LXX. de eatnpis comedetis, qux nafeuntüi fratrem, id eft , vt nori fuper virtutem difcipulis ingera-
mea^ ideftparata» n o n qux tune feminantur, nec qux müs,fed'quxdsfontpoflibilia,ideftyirgihitatemei,cui
coluntur, fedolim prxfeminata, 8c prxoperata. Illud eft poflibilis eft, illi yidelicet, de quo ait Paulus: QuiftdtUit
ehimtefopus-, de quoäitDaüid : Qmareddis vniciiiquefe- in cordefuoftrmus, non habensneeeßitatem, poteftatem dutem
cundumoperafud. Sedqüidinfinem prxfentisfandtionis häbensfuavoluntatis, &bociudtcauitincordefuocuftodirevir-
(y x|t? - ' \ ‘ginemfuam,%enffacit.(foniugiumeiquinoncdpitvirginitatis
Anno iubileivelfecundum LXX.dnnoremißmisfignificatmis , verbum, idem enim dixit: Et qui M § nuptum virgmem
redient omnes adpojfeßiones fuas. ]
Euidenter nos lex, per hoc qüod nunc didtum eft con- ! dutem turpemfeviäeriexiftimatfuper virgmem fuam, quod fit
teftatur, quiavel fi hmd receflerimus * vfqueadannum fuper adult a, &ita oportet.fieri, quodvtiltfaciat, nofrpecMtfi
remiflionis, quieftfandificatipnis, vfqueäd cömrnu- nubdt. Etfürfos: Melmeftmbm,fquämvrii Idem &rde
nem videlicet‘confommationem , 8c mortiiötum refor- | omni virtute, eam qux fecundum polfibilitatem eft, nös
redionem, quam Chriftus operator ■, quando integrum IpfeDeüs exigit,‘& in alterutris ininiftrare vulc,ham Phav
furgit contra inimicum 8c mortem trophxum, ad poflel- rifxos fepfehendebät, vtpote grauiaillis pr£cipientes,ait
fionemfuam, ad hxreditatem videlicet nemp redire po- ' enim: Älligdittoneragrauia&’importabilia,&mponunt in bu-.
teil,propter quod & Paülus äit V Nosquiviumus ,nonpra- fnerisbominurn. Nimis ergoconlequenterlegislator adueniemuseosquidormierunt.
Nequeenim iüfti, quiviüiapr | didit :
pellantür, mortuosprxceduntj fed omnium iudicium Sga iüxta numerumannorumiubileiemesdbep.] ..
'eritcommune &omhesfimülad compefentiafifolocaj Vel ficut LXX.fecundum numerum anhorum poft fitranfmitturituri
Bene autem redient, ait j quiaadDcum | gnificatibnem pbffidebis aproXim“o f fignificätiQriem,fe-
ätobulbinus,i quo & y enimus, quumhohelfomus prius.'l cundilm quodiani didum eft, aduentum dominicum
QuandoatKem yPneriinüsadeum, tühcefleincipimus.| ihteifi'gens,&quxad'eum'pertmensannundai;aeftEuah-
Sed ccepimuS quidem eile cpmmuniterj ex qüo Adam
creatus eft: fpeciahter autem vnulqliilque eft > exquoiri
vehtre raaterno pläfinatüs eft, äit enim; Qm format Ipi-
ritum hötnitiisin ipfom. A Deo tarnen vemmiis ratione
opifici) j 8c cönditipnis eius, propter quod 8c Paulus dicebat:
Codrtor dutem ex duobus, defiderium habensdtjfolui , &
cum Cbrifto ejfe. Quad vnicuique noftnlm eum hducia
proueni^t jideftjVtpolleflioftem bonanijöc quxfamilijs
iuftprum Coritiümeretur > inüeniamus atque polfidea-
mus.Tunc enim noftras, ficut diximus poflefliones inue-
tiiemus j tune hxreditatem äccipiernuSi (Proprer quod
numeräbis tibi leptem heBdomädas jfiue feptem numerabis
tibimetipfi requieS annorum, in huius legis exor-
dio legislator dixic. Nonquiadiem & horam illam nu-
merocom prehendere poflumus, fed 8t quemadmodum
nuinerantes finem numpri expedaric j fic nos non folum
fpecialemrtoftrami fed 8c commuhemrelpiciarnus eoii-
lummationem 4 in qua terreriam correptionem relin-
quentes, ad fopernas poflefliones, qux fine labore fuftt,
tranfmittimur: Sed 8c ad requiem leculi futuri, quam
quinquagefimus annus fignificare diftus eft, vnde 8c Salomon
i ft PrPu^rbijs dixit [Dapartesfeptemj, necnon &oäo,
vt ad confommationem, quam leptenäfius nurtierus fi-
gnificat, ifltendamus , 8c ad requiem fecüli filfuri i dfom
enim odaua dies fignificatiPropter quod 8t Chriftirefur-
redio poft feptimam diem labbatiin odafta peradta eft ,
gelica prxdicatio , qux nobis futuram contra mortem
vidbfiam,requiemque futuri leculi fignificàuit; Ëx qfto
feirgb fignificatio hxcfit, nemo durum portât iugiitii j nec
onüs grâue gërit ,fed fecundum nUmerum annorum j id
eft fecundum foam virtutem, qftia âiini hominfs xtatem
oftendunt, exquamanifeftusquisfitquid pplficlecun-
dum cPrpus.Quod magis explanans fobdidit :
luxtdfupputationemfrugum vendet tibi. ]
Secundum quod habet virtutem operari.Sc Frudifica-
re,reddat mâgiftro frudum difcipiiluis.
Quanto plus anniremanferintpoftiubileubi, tanto crefcitpre-
ciüm,&quanto minus numeraueris temporis, tantum minor is &
emptio conftabit. tempus enim frugum vendèt iibi. ]
Sipoteft miilta operari, multuriifriidum exiges: fi
àutém pauca pariium: nam hic quidèni trigéfimum,alter
autem lexagehmum, alter verb qentefimum frudum ferre
exigritur.Nec negligenterhocà legislatore,led ex tjperè
ftude tur,nam ait iterum :
. Noliièaffligerecontributesveftrosfed timeatvnufquiffeDeum
fuum,quia ego Dominas Deus vefter.j
Non affligathomb contribulem ^ id eft non Ci gràiiê
onusimponat, fùper vktutëm eius , led timeat vnul-
quifquè Deum luftm j qui dicit : Tollite iugum meum, quid
fuaÜeefti&o7iüsmeum9quialeuèeft. ËgoDominusDeusdefter;
Id eft j qui de yirginitate Apq|tolis prxçepi, Sc dixi,
iJ^noninescapiHnt,fedquipoteftcaperecdpiat.Sicyn\im<\ue)X^
F
Cor.j. '
Chiriftiis
a qua: no-
is Iliac
oflibilia
»git à
Matth, i j .
H
'Goncrbn-
Icmaffl,
Match, il
Matth, iy;
ex'q^aVübftântlamhabuitvniuerfaüsmottuôrum refur-l qiiÈcxiiitrecandumyutûce^>fiiam i SihGcquidemlaredio
À crümellcontemplâtionhlpintus. Habet alitem oc licera
^ c o iU < ( a ib i l . f a i l i b Ü ib « ^ ^
litacibus hcgotldrijilec ftudere.icüièftmapé pofleflronc^
rnrùttmporit,tar,tummimm&imptioionftm. TimpUsenim eomrtl fibi çonquitère , domub) dormi, ccnj.ungere*1
W È S Ê f rm i f a " ägtumagroappobere, fÈaitrimie^öpushapeiuiöus^^
vaïfwfrt-Dimfuum^aego DOnmmDm veßer.] paülàtim qug dèdamr^, de t e e p a a e ^ d e
Ktblmh.Vet.Patr.Tom.7. <. ■ :: -, . K X 1 ________ _
»