23a. Papoea der Etnabaai. 23b. Dito, Semitisch type.
herstel moesten geevacueerd worden; slechts de beri-beriA\]de.rs
gingen achteruit. Zij die gedurende den ganschen tijd (3 maanden)
in het bivak vertoefden, o. a. Dr. K och die te voren nimmer
in Indie was geweest, luitenant Onv l e e e. a., bleven bijna allen
van ziekte verschoond; alleen kwamen af en toe lichte koorts-
aanvallen voor. Behalve de somtijds ernstige ziektegevallen,
waren het overigens meestal „loopende” zieken. — Bij het einde
der expeditie viel het verlies te betreuren van 3 Amboneesche
fusiliers en 3 koeli’s, aan beri-beri overleden, terwijl 2 koeli’s
aan andere ziekten bezweken; twee der laatsten stierven in het
binnenland, de anderen werden begraven in de omgeving van
het landingsbivak.J)
Den 13eQ December ’s morgens, was de Flamingo stoomklaar;
den vorigen dag was de heer P. M. hier weder aan boord over-
sregaan, na met den Assistent-Resident 0 0 ' van Zuid N. G. het
noodige voor den körnenden tijd te hebben afgesproken en hem
ten zeerste dank te hebben betuigd voor zijn hernieuwd hulpbetoon.
Nadat de Anna was achtergelaten, die onder commando van
den luitenant ter zee DE VRIES de opname der Etnabaai zoude
voortzetten, — zie K a a r t I I I — , vertrok de Flamingo naar
den ingang der baai. Hier werd een kenbaar punt uitgekozen,
waar eenerzijds de triangulatie met de Anna zoude eindigen en
waaraan van de zeezijde eenige punten op de Westkust en nabij-
liggende Kei- en Aroe-eilanden astronomisch zouden worden
vastgelegd, om zoodoende een geheel te krijgen; hiertoe zoude
het 00k nog noodig zijn, na terugkomst van de kustreis, zoo
spoedig mogelijk andermaal op dit punt t e , observeeren.
Op den voormiddag van 13 December kwam de.heer P. M. hier
met zijne observation gereed en besloot hij nu de punten Fak-
fak, Kaap van den Bosch, Toeal, Dobo en de Zuidoost-punt
van Poeloe Adi, aan de Etnabaai te verbinden; op Toeal zouden
dan weder koeli’s en op Dobo vivres en kolen worden ingenomen.
Den 14er1 werd de reede van Fak-fak bereikt en hier des avonds
de vereischte observation genomen. Behalve om de juiste ligging
van Fak-fak te bepalen, had de heer P. M. 00k gehoopt aldaar
den wnd. Assistent-Resident VAN Hil le aan te treffen, om met
hem te bespreken wanneer eventueel nog op ässistentie van het
S. S. Pionier zoude mögen worden gerekend. Het Bestuürshoofd
1) Voor bizonderheden omtrent den gezondheidstoestand, wordt verwezen naar
het Me d i s c h -Me t è o r o l o g i s c h V e r s l a g van den heer K o c h hierachter.