D e afbee lding van het eerste onnoozele werktuig kan me,n
zien op de genoemde fig. 3 van Plaat 6 in Mü LLER’s folio-
uitga af (Leiden, 1839—-44); het tweede, meer verzorgde, blaas-
werktuig is afgebeeld op onze P l a a t X I (N°. 468). Het ge-
bruik-maken van dit „werp-geschut” dän wel „blaas-geschut” zal
vermoedelijk locaal zijn, en 00k wel samen in dezelfde
kampoeng’s voorkomen; ten minste z e k e r bij de Oo s t -
b a a i - b e w o n e r s . Bijna met volle gewisheid mag echter
beweerd, dat het slingeren van kalkstof met de hand d e
oudste vorm moet wezen, doch het blazen van kalk met den
mond een jongere en zwakkere vorm daarvan is.
40. Dat deze wijze van „kalkstof-bezwering” 00k voorkomt, of
ten minste voorkwam in sommige punten van Duitsch Nieuw-
Guinea is zeker door het bericht van Hünter uit 1791,
en hier dan gewis in den zwaJcsten vorm wel van „kalk-blazen” ,
n.l. uit de holle hand. Dat het misschien 00k vroeger voorkwam
op enkele plekken der Zuidkust van Britsch Nieuw-
Guinea schijnt te volgen uit de plaats hieronder in een noot
Vermeld '). In elk geval is echter zeker, dat het zöö sporadisch
elders gevonden wordt (of werd), d a t t e g e n w ö o r d i g de
w e z e n l i j k e s t f e e k v an di t e i g e n a a r d i g e Papoe a -
g e b r u i k m a g g e n o emd w o r d e n : de ku s t en he t
b i n n e n l an d v an N i e u w - G u i n e a ’ s Z u i dw e s t k u s t
t u s s c h e n de 137° en 1390 O .L .
Hier dus 00k moet het afdoende nadere ethnografisch onder-
zoek plaäts hebben!
■ ■ G. P. R.
1) Bij de onderzoekings-reis van de F ly (1842— 46) aan de Z.W.kust van tegen-
woordig Britsch Nieuw-Guinea, waarbij de mond van de tegenwoördige „Fly-rivier”
werd ontdekt, gebeurde -op 12 Mei 1845 het volgende bij een kampoeng aan de
monding der tegenwoordige „ A-ird-rivier” (ca. 1440 O.L.): „The canoes [of the
natives] were now re-manned, and pushed off towards us with about fifty men in
them. While we were reconnoitering these with our glasses, one of the men said
he saw the people puffing smoke at us from the balcony [nl. van het groote in-
landsche huis aan den oever], that they waved their arms, and a jet of smoke
-proceeded from them “ like, the puff of a pipe” . I did not succeed in seeing this
action myself, but I have no doubt it was the same as that observed by C o o k
when he landed a this coast to the westward [nl. op ca. 138° 30' O .L .; 5 '/2 graad
westelijker dus], and which has never yet been explained or accounted for” .
(J. B. J u k e s , „Narrative of the surveying voyage of H. M. S. Fly, . . . . in Torres
•Strait, New-Guinea, and etc. during 1842— 1846” , London 1847, I, p. 232— 233).
Men z i e t f d i t getuigenis is z£er flauw.
-— —-
X.
EENIGE OPMERKINGEN OVER DE
MERAUKE-TAAL
NAAR AANLEIDING DER WOORDENUJST VAN
C o k t k . J. SEYNE KOK,
DOOR
Dr. N. ADR IANI ,
Afgevaardigde van het Ned. Bijbelgenootschap.