Hij heeft geene lieden meer, hij gevoelt zieh niet „seneng”
(prettig gestemd). Ik vraag hem of hij soms van meening is dat
ik of een ander säneng is onder deze omstandigheden, en zeg
hem dat hij zieh op andere wijze dan door mandoers-diensten
onmisbaar kan maken en wel bij de meting. Hij legt zieh neer
bij deze beslissing, . en deelt dan verder de namen van enkele
belhamels mede die het meest hebben aangezet tot de staking.
Het zijn eenige Christenen geweest, lieden, die zieh om hunne
meerdere ontwikkeling of liever minder onbevattelijkheid in onze
bizondere gunst mochten verheugen!
Bij het vallen van het water worden nieuwe pogingen gedaan
om verbinding te krijgen met den overkant, doch geene wordt
met succes bekroond; we zullen moeten wachten tot morgen.
Een Zware regen in den loop van den nacht gevallen heeft
de bandjir in eere hersteld, overgang is voorloopig onmogelijk.
Gelukkig dat de militairen aan de overzijde voldoende vivres
bij zieh hebben, en dat niet alles overgebracht werd.
Sinds dagen blijft de lucht bewölkt, alles is grauw en vochtig;
alles even verdrietig. Het is hier een schoöne gelegenheid om
geduld te leeren oefenen en zieh in het onvermijdelijke te
schikken. Men wordt langzamerhand zoo meegaand dat het alle
begrip te boven gaat, en de voorbeelden daarvan zijn voor
’t grijpen. Een enkel staaltje. Na lang wachten is eindelijk een
van de laatste dagen ons keukengerei medegekomen; tot dien
hadden we gedurende de laatste weken in een blik van een
etensdrager gekookt en daaruit gegeten. Nu zouden we weer
eens van borden voorzien worden. Niet alzoo, zei de koeli-kok!
Het eten werd ons op de gewone wijze voorgediend; gedachte-
loos hebben we uit de pannetjes gegeten en zouden aan de ge-
heele zaak niet gedacht hebben, als niet later bedienden en
kok de borden zelve gebruikt hadden. We moeten lachen om
zooveel onbeschaamdheid, geergerd hebben we ons niet.
Met de borden is een betere periode begonnen, vooral ook
door den voorraad blikjes dien de Controleur ons uit Kiroeroe
terug zond. Maar de gemengde spijs is nog altijd zuurkool, on-
tegenzeggelijk een tegenvaller, en de zoo begeerde aardappelen
met uien blijven weg.
Pogingen bovenstrooms den 24er! Dec. herhaald om de rivier
over te komen, blijven vruchteloos. Onverrichterzake keert de
heer M o e r m a n terug; de vroegere passage is geheel vermeid en
het gaan längs de rivier door dit terrein onmogelijk; de rivier
schuurt zieh een nauw bed door de heuvels die steil afvallen.
’s Avonds hooren we een ontzettend gekraak; door het uit-
schuren van den oever aan de overzijde is een boom ontworteld,
die aan den oever blijft hangen. En als de eerste dag van
Kerstmis aanbreekt, worden dadelijk pogingen in het werk ge-
steld om längs die brug naar de overzijde te komen, althans
een onderzoek in te stellen. Het gelukt een enkelen koeli de
overzijde te bereiken, maar het is zoo gevaarlijk dat hij er
verder van afziet.
Om elf uur worden verdere pogingen gestaakt vanwege den
neervallenden regen die ons verder niet verlaat. Evenals de
vorige dagen wordt er veel gelezen; ieder onzer heeft een boek
dat telkens wordt verwisseld, waarna we elkander onze bevin-
dingen mededeelen. Zoo gaan koutende en lezendh de dagen
om; gisterenavond hebben we iets later volgehouden dan ge-
woonlijk. Ter gelegenheid van Kerstmis werden familie, vrienden
en bekenden herdacht.
De tweede Kerstdag brengt ons een betrekkelijk kalme rivier.
Het gelukt een overtocht te- bewerkstelligen door het kappen
van een boom aan de overzijde, waar een diepe nauwe geul
uitgeschuurd is, terwijl aan onze zijde de rivierbodem zichtbaar
gerezen is. Alle goederen worden overgebracht, het bivak ver-
plaatst. Wanneer de koeli’s, die nu reeds vier dagen onderweg
zijn, heden terugkomen, zullen we morgen vooruitgaan.
Nadat blijkt dat er geen koeli’s aankomen, besluit ik van het
bivak uit voorloopig te meten; het is längs de rivier, over die
steenmassa marcheerende, buitengewoon warm. De overige koeli’s
maken een weg längs den hoogen boschrand aangezien het
transport over deze vlakte niet verzekerd is. Na vier K.M. ge-
vorderd te zijn, stuiten we op heuvelterrein waar de passage
längs de rivier verder onmogelijk is; aan de overzijde vertoonen
zieh niets dan heuvelen; er zal dus een pad gezöcht moeten
worden. Voor heden acht ik het genoeg en keer längs het
boschpad terug naar het bivak, waar ik een transport koeli’s
ontmoet dat, vroeg aangekomen, door den heer M o e r m a n werd
doorgezonden om te helpen kappen. De waarnemende mandoer
lijdt aan zware koorts; volgens mededeeling is de eigenlijke
mandoer wegens ziekte naar Kiroeroe teruggekeerd. Bij aankomst
in het bivak vind ik verscheidene brieven; de dokter bericht
dat tot evacuatie van den Controleur is besloten, en verzoekt
wegens toename van het aantal zieken te Kiroeroe te mögen
blijven. De Assistent-Resident van Fak-fak is per Pionier in de
Etnabaai aangekomen, en deelt mede K A L O E L IS te hebben aan