1708. ployeert worden, om dus zyn ampt te
können oefFenen.
Ook is nog niet ter executie geftelt,
*t geen zoo emftig by de Inftructie van
zyn Hoog-Ed. de Heer van Meydrecbt
bevolen word , om die lyf-eigenen tot
Compagnies wagenryders te gebruiken,
^eerft met een Europiaan verzelt, en ver-
volgens twee zonder den zelven, ’t geen
geloove al voorlange zou gedaan zyn, zoo
aat uit particulière inzigten niet nagelaa-
ten was ; want könnende Vrylieden drie-
maal zoo fwaare vragten met brandhout
laaten athaalen door hunne flaaven, waar-
om* ook de Compagnie niet ?
Ook zou men de Banditen, voor al de
Oofterlingen , zeer nut tot houthakkers
in Compagnies boflchen können gebruiken
, gelyk dat werk door in de zo van
die galten verrigt w o r t , onder opzigt
van een Schieman, en zyn maat, die ook
de affcheping ’er af bezorgen j en hoewel
Compagnies verdere flaaven ter zelver
plaats op verre na niet van die kragt en
behendigheid zyn, als de Madagascaarze
KafFere , zoo worden egter die fwaare
metzelwerken ", (¡met deze hier in geen
comparatie körnende) onder opzigt van
eenÈuropeër baas enonderbaas, verrigt,
enverder zy voor ’tgrootfte gedeelte ook
gebruikt op de timmerwerl, en in de huis-
timmermans winkel, fmids winkel, en by
de koperflagers, kuipers, en op de wa-
penkamer , diealleen onder een Europeër
baas ftaat j de gemeene werklieden maar
Mifticen, Inlanders, en Compagnies flaaven
zynde > weshalven dit alles hier met
beter iucces zou'können gedaan worden,
voor al zoo ’er Mifticen toe gebruikt
wierden , die dan metter tyd ook , na
’t wel aanleeren van hun ambagt, wel
met een klein recompens van de Heeren
Meefters zouden können begunftigt worden.
Dierhalven moet dit, om de mena-
gie te behertigen, voor al bezorgt worden j
als ook de intrekking van Compagnie’s
flaaven by particulieren gebruikt, gelyk
wy dat, by examen der körte fterkte te
zamen hebben gearrefteertj en wel te letten
, dat die ambagtslieden tegen geen
vremde Worden verruilt.
Dus zullen die lyf-eigenen , in plaats
der Europiaanen gebruikt, occafie ge-
ven , dat die laatfte ’t guärnifoen mer-
kelyk zullen vermeerderen, als zy onder
de Militie getrokken worden, en dan zal
de doleancë des Heeren van Meydrecht,
over ’tfober getal der Militairen hier op-
houden , behalven dat dit U E. ook by
voorval van ichielyke opdaging van vyand
zeer geruft ftellen zou , in hoedanigen
geval anders befwaarlyk zoo man by een
te trekken zou wezen, en om deze reden
is die irttrekking van Europeërs tot ver-
fterking der Fortres te nooaiger, vooral
dewyl men op de Vrylieden, nu zeer t e - 1708,
gen hun Opperhoofd hier verbittert, zeer
weinig ftaat maaken kan 5 hoewel zy in
de Tafelvalei en landwaart in UE. zeer
toegedaan zyn, dat merkelyk toenemen
zal , als UE. hen zal onthefFen van zoo
veel onnutte en odieufe placaaten, die
hen ettelyke jaaren zeer oenart hebben,
gelyk de Heer Nicolaas Verbürg in ’t jaar
1676. al zöq klaar zeide, dat de Neder-
landze Coloniers, hier Vrylieden genaamt,
zoodanig bepaalt wierden , dat zy veel
eer onvrye lieden mogten genaamt worden
, ’t geen klaar uit zoo menigvuldige
placaaten van tyd tot tyd b ly k t, die al
vry wat rigoureus zyn, en hen geduurig
in fwaare boeten doen vervallen , alles
ftrydig met de teerheid dezer Cölonie,
die meerder vryheid vereifcht, gelyk ik
aan UE. recommaüdere hen niet te ftraf
te regeeren.
Een ftoffe, die ook de Heer Ryklof van
Goensy dejonge, byzynelnftru&ienader
aandringt, van op die Memorie van de
Heer Verbürg wel te letten, en deze lieden
niet telos met banniflementen , in-
famie en boete (gelyk men hier vooren
buiten formaliteit van regten, als volgens
een oude gewoonte , : fchynt gedaan te
hebben) te plaagen.
Ook recommandeert de Heer van
Meydrecht, dat men deze voorige na-
gelaate Memorie o f Inftru&ie van de
Heer Verburg voor geinfereert zal hou-
den , voor zoo verre die met de zyne
niet ftryd. Dierhalven zoo recomman-
deere deze beide periodesUE. mede zeer
ernllig.
Dewyl nu de voorige placaaten zedert
wel met twee derden vermeerdert zyn,
zoooordeel ik ’thoog tyd een gedeelte’er
a f te abrogeeren j royeerendedie, welke
nu niet nieer dienftig en vervallen zyn,
befnoejende ook alzulke boetens, die te
exceflive bevonden worden, waar in men
maar debetere ftatutenvolgen kan, keu-
rende de anderen af.
Ook dient men hier net na te komen
dewyzevan procederen, volgens die fta-
tuten bepaalt, waar van een affchrift in
de Raadkamer ten dienfte der Leden be-
hoorde te blyven.
En diende men hier eenige peribonen
te hebben , die zieh op die gewoone
dingtalen en wyze van procederen, ver-
ftonden.
Ook moet men de ingezetenen voor
extorfien van hebzugtigeOfHcieren, voor
al ten platten lande, bewaren, waar van
men veel voorbeelden zedert veel jaaren
zou können geven.
Ook geen apprehenfie op eenige per-
foonen o f incarceratie te verleenen, dan
na behoorlyke proceduren, en by ap-
poin&ement van den Regter, waar op
hier
I708, hier zedert Wenigen tyd weinig refleftie
fchynt genomen te zyn.
De Juftitie - zaaken eens wel geregu-
leert zynde, zullen die in ’t körte können
afgedaan worden , dat veel ruft baaren
zal.
De Statuten van Batavia zyn wel dui-
delyk , doch k o rt, die derhalven veel
dagdyks voorvallende zaaken zoo net
niet bepaalen, zoo heb ik op ’t memorieje
der papieren van Batavia te verzoeken,
genoteert , eenige weinige Regtsgeleer-
aen , die meine hier van de meelte nut-
tigheid te zyn , waarby men nog andere
nutte van die iöort metter tya voegen
kan, die men, nevens een Memorie ’er
a f , onder den Geregtsbode zou können
laaten, om verantwoord te worden.
Heb door myn indiipofltie nog geen-
preuve können nemen van ’t Manuaal of
van de Evolutien van ’t guärnifoen , dat
flegt is, apparent veroorzaakt door dien
Capitein Berg, wegens hoogen ouderdom,
’er zelf niet op heeft können pafien, en
geen wonder , alzoo hy maar over gemeene
zaaken van zyne funftie naaulyks
befcheid weet te geven.
Dies dienen de Heeren X V II. om een
ander verzogt te worden, alzoo de lieutenant
Adriaan van Rbeede ook af is, en
alles op den vaandrig Slotsboo aankomt,
die nog als Landmeter, en opziender der
Houtwerken in de boflchen en in de
Fortres, en van de L y f - eigenen ageert,
van welke twee laatfte hy wel mögt ge-
excufeert worden j doch Landmeter kan
hy blyven tot ’er een uit ’t Vaderland
komt , könnende hy verder ageeren als
provifioneel lieutenant , en de fcrgeant
Pieter Kikzee van Itzehoo als provifioneel
vaandrig, om ’tvolk te exerceren in de
nieuwe wyze Van exercitie.
En alzoo UE. van jongs op in de Militie
geverzeerd is, en tothoogeCharges
te water en te land geemployeerd, zoo
zou ’t ongerymd zyn UE. daar ontrent
iets te willen voorfenryven, ten waar iets
byzonders, Indien rakende, ten welken'
eynde ik UE. de orders haarer Edelheden
j rakende ’t onderhouden der wagten,
en ’t ftraflen der Militaire deli&en , ge-
fundeerd op de rezolutien haarer Edelheden
van 4den Januaii 1706. tot UE. fpe-
culatie alleen gecommuniceerd heb, zoo
als ik die op Ceylon in gebruyk gebragt
heb>
Capiteyn Berg, altyd een wakker Offi-
cier geweeft zynde, meriteerd (even als
Abram Vernte, Capitein teKolombo, op
Ceylon , toegeftaan is uyt ’tVaderland)
dat in zynfaveurna ’t Vaderland gefchre-
ven , en deze zoo gehandeld werde als
aan Vernie gefchied is, die zyn volle gagie
behield. Mindere Ofiicieren werden dus
Een Lieutenant - -
Een Vaandrager -
Een Sergiant - -
Een Corpöraal - -
Eien Soldaat - -
- - io R dets*
- - 8
- - 6
- - 4
“ * ?
Dat tot geen debauchanten betrekking
moet hebben , die men na ’t Vaderland
zenden moet.
Men diend hier ontrent van Batavia
te verzoeken het regiement, als ook de
lyften der Salariflèn van Secretariflen, en
N otariflen, alzoo daar ontrent hier groote
exceflèn begaan werden, zoo hoore.
Ook moeten alle Secretary ’s papieren
van importantie werden geregiftreerd,
op dat die door baatzugtige fuppooften
niet werden verduyfterd.
De wegen, zoo uyt ’tFort na ’tv lek ,
als in *t vlek , dienen verbeterd te werden
, alzoo ’er nog veel kuylen z y n , die
ons veel nadeel zouden können toebren-
gen 5 dus dient dit ten eerften wel be-
zorgd, en jaarlyks tweemaal. befchouwd
te werden door Wykmeeftere , en den
Amptman als preziderit, en nog z Compagnies
dienaare, en 1 Borgers, könnende
tot fpeculatic gevordera werden van
Ceylon Copy - inftrudtie voor de Wyk-
meefters daar.
’t Hofpitaal dient met een hegge ö f
muur befchoten te werden, om veel on-
geregeldheden voor te komen , en daar
by dient men een portier uit de impotenten
te ftellen.
Ook diend den Oppermeefter hier ter
hand gefteld een ly ft van de naamen der
zieken, en van hunne ziekte, en hoedie
zickte door de Meefters aan boord be-
handeld is.
En terwyl hier een regiement voor
*t zieken - huys is van den 3 Mey 16^7.9
door de Heeren X V I I . geapprobeerd by
miffive van den 31 Juli i<5p8. zoo valt
hier op niet anders te zeggen , dan dat
te wenfchen waare , dat verfcheydene
poin&en des zelfs behoorlyk waaren in
präilyk gebragt. Hoewel ik de meefte
( ’tz y met eerbied gezegt) van meer be-
flag, als nuttigheid, bevinde te zyn.
Men behoorde een fchut - hok o f Ko-
raal te laten maken , om de beeilen der
lieden, van buiten körnende, te italien ,
op dat zy die tegen de Plakaten niet ge-
noodzaakt werden over al in deze valeye
te laaten loopen. En zou men dit hok
ontrent het Slaven - quartier können nemen
, om de meft ’er af in Compagnies
Thuyn te brengen.
Zynde niet te bedenken waar aan men
in dien Thuyn 7 z Slaven ot Slavinnen
employcerd , alzoo daar uyt het tiende
deel waardy aan groente niet geleverd
werd, als den arbeydder.zelve waard is.
Ontrent ordres op de fcholen, zoo bin-
S z nen