winften, naar mate van dien zoo veel
grooter zouden geweeft zyn.
Daar beneven heeft zyn Ed: by zyne
Regeering oolc gcene bancqueroeten ge-
had} waar tegcn men in de v y f vorige
jaaren etrelyke tonnen Gouds aan banc-
qüeroeten (zoo my bericht is) afgefchre-
ven, behalven dat ook zyn E d : de edel-
moedigheyd gehad heeft , om A°. I7*fM
twee en dertig duyzend, drie hondcrd,
en ägt en tagtig gülden, welke zyn E d :
van tyd.tot tyd, onder de benaramgvan
Goftumados ,• ten gefchenk gegeven waren
, in Compagnie ’s Calla tetellen, en die
aan de zelve gocd te doen.
Onder andre zaaken, gedufende zyn
Ed : beftier alhicr voorgevallcn, verdiend
ook groote opmerking de volgen-
de weergadelooze ilorm, A°. i j i f - ont-
ftaanv
Relaas wegens den zwaren
ftorm op.den 27. en28. November
ogtent-ftond van den z8. voormeld reeds
vryhooger, danordinair, gerezen, van
den Ooiten-wind aangedreven en opge-
jaagd, het water in de Rievier ( o f ey-
gentlyk ter plaatfe daar de Rievier nu
door de 'L ee overweldigd, te voren längs
de boorden der Stad plagt heen te vlocjen)
in minder dan een half quartier uurs wel
vier voeten hooger ophefre, terwyl de
Zee zeer hoog over de Sandplaat (welke
de Rievier bevorens nict alleen van de
Zee affcheyde, maar ook het voorland,
waar op de Zee plagt te breeken, en
d’cenige befchutting acr Stad was) he-
nen, en los op de Stad aanrollende, zoo
afgryflelyk vei böigen aanfloeg, dat het
te dugten ftond, de ganfehe Stad, waar
van de Noord-zyde voor ’t meerendcel
reeds overftroomd wa s , door dat ver-
vaarlyk »Element verflonden zoude zyn
geworden j dog hy-, die de Zee hare
plaatzen aangewezen en beperkt heeft ,
ftuytte de zelve nu ook nog tydig in; hären
A°. 1717- tot Na-
gapatnam beleefd,mitsgaders
de fchade en Dcftru£lie,daar
dpor veroorzaakt.
Na dat het den geheelen dag van den 27. Novemb. goed handzaam weder was
geweeft , zag men tegens den avond
fondzom onzen Horizont de lugt onge-
meenverdikken, diezeer laagen geftrckt
hangende zig in een genoegzaam zwarte
zeer rare gedaante vertoonde, en yoor-
bode fcheen te wezen van het verichrikke-
lyk onweer, dat kort daar op volgde :
want ’s nagts ontrent 1.1 uuren (weynig
tegen-vlagen voor af gegaan zynde) begonnen
uyt het Noorden al eenige vry
onguure draey-winden hervoord te ko-
men'V 'dat tot middernacht toe Conti-
nueerde, wanneer de wind vervolgens
uyt het Noord-weilen zeer llerk opftak,
en kort daar aan in een vehemente ftorm
veranderde , die ruym zes uuren lang
evengeweldig aanhield j de wind onder-
tuflbhen v a n ’ t Noord-weilen naar het
Noord-Ooll geloopen , wierd ontrent
den morgenftond van den 28. Nov. vlak
O o ili dog verliep kort daar op naar ’t
Zuydcn, en Z. Z. w e il, zonder dat de
geftadige verwifleling van het eene oird
•in het ander, de wind het allerminftdeed
verzagten, ter contrari even ftaag met
vcrnieuwde rukken zoo fei uytberftende,
dat het geluyd daar van veel eer na don-
derilagen, dan het ruyflchen des winds ,
geleek , dermaten , dat ’e t d’aarde van
dreunde s des veele hun ook Imagineeren,
dezen terribelen ftorm met aardbeeving
zöude zyn vermengd geweeft.
Yflelyk was het om te zien, hoe de
Zee, doör tuflehen-komft van het Naa-
fpringder nieuwe Mane, in denvroegen
aanwafch, doendeden vhnd, als reeds
gezegt, in en door het Zuyden na het-
Weiter-Oird fchietön, en de wateren
daar door allenskens a f , en henen
vlieten. . •
De fchade, welke men allereerft ge-
waar wierd, dat deze zwaare ftorm ver-
oorzaakte, was het wegnemen der pan-
nen vap de daken, makende alzop opening
voor het inftorten van den regen,
die nu en dan hocwel niet zeer fterk,
by poozen viel, zonder dat het mogelyk
was in den ftik-donkeTen nacht daar tegen
zoomin, als tot verhoedingevanverdere
ichade iets ter hapd te Haan, ieder zig te
vreden houdende het ly f te bergen , tot
dat de dag van den z8. dito, die in dit
ongeval door het ongemeen verlangen
veel langer, als ordinair fcheen te ver-
toeven, aanbrak , wanneer de gedaante
der Stad veel eer een geruineerd bofeh,
dan een gereguleerde plaats vertoonde:
want alle de boomen, welke (byzonder
in de binnen-Stad in dreven geplant) het
befte cieraad der zelve uytmaakten, daar
onder zelfs veele oude die lange jaaren
geftaan hadden, waren , o f met wortel
en al geheel uyt de grond gerukt, o f de
takken van de ftammen gefcheurd, die
door malkanderen henen geilingerd ,
,wyd en zyd verfpreyd op veele plaatzen
het gebruyk der ftraaten dcrwyie belet-
ten , dat men onder en over verfchey-
de nederge-flagen boomen en takken kruy-
pen en klauteren moeft.
Onder de wooningen der E.Compagnic
in de binnen-Stad (die van het Kafteel
hebben weynig laft geleden) welke zoo
aan daken , muuren, deuren , venfters ,
flöten, enz. befchadigd waren geworden,
telde men die van den Ed: Heer
9 Gou-
Gouverneur, en .de daar naaft aanftaande
Sccretaryej voords het huysvandenFis-
caal, van den Adigaar, van den Secre-
taris, van den Difpcnfier, en van den
Stierman, roitsgaders de Pak-zaal in het
Kaftccl , de Corps Du Guardes der Mili-
tairen , zoo op de-wallen van het zelve
F o r t, als de binnen-ftad, de Kruyt-mo-
len , de huyfingen der Matroofen op
ftrand, en andre eygen wooningen van
de E. Comptoir Dienaaren, en der zel-
ver w c d üw en g e ly k mede eenige van;
’s E. Comptoir Pakhuyzen j dog de ef-
fedfcen in de zelve met matten en Prefen-
nings behoorlyk verzorgd , zyn onbe-
fchadigd geblcven j' daar en tegen zyn in
het Equipagie Pakhuys op Strapd (dedeur
door de lterk aanrollende Zee in ftukken
geflagen wezendc) eenige prefennings
een party Cayer, en andre kleenighedcn
van weynig waai de weggefpoeld.
De Pha en (zckere groote Malabaarzc
Vaartuygen met drie Maften, welke i fo
pakken met Dywaaten können vervöe-
ren) Coylang, en Margiecolle , na Jaar-
lyklc gewoontc alhicr op dewalgehaald.
raakten ’s morgens vroeg in weerwil van
al le ingefpanne j rk ragten, en onaangezien
reeds aan ankersen dreggen vaftgczorgd
lagen, vlo t, en terwylde ftierman op
zichter o v e r ’s E. Comptpir Equipagie
met zyne verdre Zcevarende, het weg
dryven der zelve Vaartuygen tragtten te
verhoeden, liep de Phaar Mafgiccolle
zoo geweldig met de voorfteven tegen een
Van de huyzmgen der Matroozen aan;
darin z a 3 ftooten de Voormuur en het
dak eenflags ter nederftortten j maar de
voorlz. Vaartuygen zelfs zyn cyndelyk
niet alleen bchouden gebleyen, maar tot
.verwondering ook weynig ofniet beich:
digd geworden.
Daaientegen is het Hoofd by de Poort
Amfterdam, alwaar de Goederen geloft
en afgefchcept werden, nevens de Kraan
met het geoc voorts'däar töe behoorde,
aan ftukken en weggeilagen, zynde na
verloop van y a 4 dagen- ontrent twee
uuren van hier te Landewaard, in het ge-
biedvan denLandheer,niet alleen eengoed
gedeelte der Phaaren, palmecren, & c :
van het zelve hoofd, maar ook de Kraan-
balk, o f llander, wel weder, dog zoo
befchadigd gevonden, dat de zelve on-
mogelyk op nieuw tot een ftander . zal
können geemployeerd werden.^1
Het Proviant-huysje van den Caffier,
en dat gene waar in de Equipagie-op-
zichterde Prefennings, Gereedfchappen,
& c r tot het loflen en laaden van ichepen,
en andre Vaartuygen vereyfehende, pleeg
te bergen, dient by voorfz :*hootd geftaan
hebbende, zyn mede ter neder ge-
ftort, en een gedeelte vanhct Caleatourhout,
dat daar tegen aan gcilapeld lag,weg*
gefpoeld. •
De houte brug aan de Poort Amfterdam,
welkegemcenichap maakte met de
binnen cnbuytdn-ftad,het geweldig Ram*
meyen- der Zee niet könnende weder-
ftaan, wierd mede ten eenemaal met het
gene daar aan 'aard-en nägel-vaft was,
weggeflagen, en weftwaard op längs de
Gördyh, welkedebuyten&enbinnen-ftad
aan die zyde van den anderen fehe; d ,
digt by de gragt van het Kaiteel neder*
gewerpen j maar onbegry pely k is het, hoe
de valbrug digt tegeri de Poört overge-
haald, uyt zyn fterke hengzels eh flöten
heeft können werden gerukt,' gcly.k eg*-
ter geichied, en te verwonderen z y , die
ganlche Poört, en naby gelegen W ater*
pas (syaay van dePalmeere Pagger t’eene-
maal weg is) niet teffens wierd veniie-
tig t, zynde voo r fzV a lb ru g vervolgens
Noordwaards heen gedreven, onder een
party uyt de grond geriikte, in malkan*
deren geflingerde boomen verward en vaft
geraakt, flog wedergevonden».
Voorts was het indebuyten-ftadalim*^
mers zoo boos als in de binnen-(lad, prin-
cipaal längs het Strand: want van het
Zuyder-deel af tot aan het eynde der
Noord-zydc, tot aan de puht Sehetel-
doeks-HaVen (die mede veel geleden
heeft) zag meii geen een huys groot o f
kleen onbefchadigd, maar nogerger was
Ket voorby 'de zelve wagt plaats, naar
de buytcn-wal toe, alwaar geheeleieyen
huyzen (dat vei fcheyde Inländers nog het
leven gekoft heeft) ter nedergeplolt lagen
, ja ook van veele niet anders over-
gqbleven w as, dan hetbloote fundament,
en eenige puynhoopen van de verbryzel^e
fteenen en pannen, alle het welke niet
min deerlyk om te zieh, als naar enhert-
brekend om te hooren was, het erbar-
melyk gehuyl en gekrysder genen, wel-
, ke naaft aan Itrand gezeten waren geweeft,
en ook de .grootfte fchade niet alleen ontrent
de ruine harer wooningen , maar
in het wegfpoelen van ’t gene voorts tot
voedzelen dekzel ftiekt, geleden hadden,
vele van dien daar mede alles verloren
hebbende, wat ¿y in de wereld bezatem
Dus zag men aan allen zyden niet als
voorwerpen vandroefheyd, medelyden,
en afgryzem ' ,
D ’aarde Vefting-werken längs de wallen
der buyten-ftad vond men voor het
meerendeel onder de yoet geworpen., de
wagthuyzeri, daar op liäande, aan daken , ,
deuren en venlter-s zeer befchadigd, dog
de wal zelfs na mate der algemeene de-
ftru£tie,nog redelyk wel geconditioneerd ,
excepto ,het Vak van de Poort Zeelandia,
anders de Poört China , tot aan de Zee-
punt zelfs nedergezakt, mitsgaders de
C z Pai^