De Land-Voogd ontbood dan 2. broe-iCairo, daar veel bequaraer Al'tfen, dan
ders Perfiaanen, cn weldevoornaamftclin Mekka waren, zoo veel goeds deed,
acnecs-Heeren van Mekka, hocwclmaar behalven dat niemand der Leeraars van de
matig'van kennis in die konft, bchalvcn
dat een der zelvc reeds tegen de Coffi
gefchreven had. Deze zeiden, dat de
ichil der Coffi zeer koud cn droog, cn
dierhalveu zeer ongezond was 3 maar eep
Arts van.Bagdàd, Bendjaazlah, genaamd,
en toen mede in dien Raad zittende, zcy ,
dat de Coffi de fluimen kookte, en vcr-
teerde, cn dat z y , na zyne gedagten,
heet en droòg zynde (dat vlak tegen ’t
gevoelen der twee andren aanlicp, en waar
in egter alle de overigen met hem over-
eenltemden) niet fchadelyk kon zyn.
Mohhammedaanfche Wet aldaar die itry-
dig met den Coraan vond 3 wcshalvenhy
hem gebood die vonnisceherroepen, dat
de Land-Voogd, fchoon geheel tegen
zyn zin, docri moeft.
De z Pcrfiaanen zeiden, dat hy gcen
kennis van de Coffi had, en dat zy van
^een gehcel andre plant, dan hy meinde,
ipraken,
De twee Perfiaanfche Artfen, zedcrtWelk
de herroeping van dit vonnis in Mekka
nu zeer veragt zynde , vertrokken n a ^
Cairo, alwaar zy gedood wierden, omwierd.
dat zy vervlockingen tegen den Grooten
Heer, Sclim de 1, die gekomen wasom
iEgypcen aan Campion el Gauri , den
laatften Sukhaan opeenna, en de zclve,
die ’t Coffi-drinkcn in Mekka herfteld
had, teontwringen, uitgefprokenhad.
Na d it vcroveren van -dEgyptcn d o o r A. 1516.
voorviel _ — - Selim (dat i y i i i ) ifvcuh^ynuud “he,-tfc^o“o^kte*
Éindelyk zey men» dat, ’t zy de Coffi | Coffi-drinken cerft recht in T urkyen be- Damas-
onverfchillende, en o f goed ofie quaad kend geworden, en mettertyd allenskenscus, Azyn
mögt , het egter voor een Mo-
hhammedaan 't allcrzekerfte was , die
voor ongcoorloft te houden , te meer,
alzoo ’er zommige waren, die de Coffi
onder de dingen ftelden, die de herfle-
nen bedwelmden.
geheeT daar doorgebroken te z yn , te lcPP°»
meer alzoo men na de herftelling van ’t conf^.
Coffi-drinken1 tot Mekka ook aldaar tottinopel
15*24. van geen gefchillen daar over meerbekend.,
hoorde. Evenwcl deed de Ca zi, o f Rechter
De Mufti van Mekka alleen , een
groot regts-Geleerde, enGods-gcleerde,
ondernam zeer hevig de Coffi, in weer-
w il .dezer ganfehe vergadering, en van
den Land-Voogd , voor te ftaan 3 dog
tegen zyn gevoelcn. aan werd egter de
Coffi door de lveraars voor de W c t ,
als een zaak, daar in verboden zynde,
verworpen, verbiedende die, ’t 2y open-
baar te drinken , ’t zy te verkoopen,
op ceri zware ftraf, met laft aan de
Hopfden des Gerichts, ora ’er wcl op
te letten. Men deed daarop al de Coffi,
die men in Mekka vond , verbranden,
zonder die van de koop-lieden in de
Pakhuizen te verfchoonen 3 dog dit kon
egter niet beletten, datvelen, die daar
aan reeds te fterk gewoon waren, niet
voortgingen die ftil in hunne huizen te
drinken , door andre en beter gronden
Verzekerd, dat het vonnis van die vergadering
qyalyk uytgewezcn w a s , te
/ meer, alzoo de Mufti zelf dit Coffi-
drinkcn zoo fterk verdedigd had.
Ondertuflchen geraakte een ongeluk-
kig betrapte, in handen van *t gerecht,
d ie , ten fpiegel van andren ftreng ge-
llraft, e n , op een ezel zittende, door
alle de ftraaten van Mekka wierd geleid ■,
een ftrengheid, die egter niet lang daar
na duurde.
Ook was de Sulthaan van -¿Egypten,
verre van dezen onbefcheiden ieverin zy-
nen Land Voogd van Mekka tebillyken,
zeer verbaaft, dat men de menfehen daar
zoo ftreng over een zaak ftraf te , die in
dier ftad 3 in dit zelve jaar alle de
Coffi-huizen, wegens de onordentlykhe-
den, daar dagelyks voorvallende, fluy-
ten, zonder egter aan eenige byzondre
lieden te beletten, dien drank in hunne
huizen te drinken 3 dog zyn vervanger
gaf weder la ft, om de Coffi huizen te
openen3 maar verbood daar eenige onor-
dentlykheden te plegen.
Van Cairo ging dit Coffi-drinken,ecr
'tin Turkyen quam, by trappen, eerft
na Damascus, daarna na Alppo , en ein-
delyk ha Conftantinopel over.
Zedert quam 'er 15*41. met eenCarra-A. 1541.
vaan van Damascus te Mekka een verbod door So-
van Soliman den Grooten, om dien drank^man
niet meer te mögen drinken 3 dog die laft v ™bo- "
wierd juyft zoo net niet nagekomen, om den.
dat men w ift, dat zy door een Turkze
Hof-Juffer gegeven was, die eenige bekommen
ng ontrent den Keizer van wegen
het drinken van dien drank maakte.
Ook nam de Bafta van -¿Egypten de ge-
voelens van alle zyne Leeraars der Wet
fchriftelyk in , met aanwyzing van de
iedelheid van zulken laft, en van de on-
kunde dergenen,die ’tgebruik van dezen
drank doemden.
Egter vielen ’er eenige jaaren daar
na grooten gefchillen voor en tegen
binnen Mekka, alzoo de ftad intwee-
derley gevoelens daar ontrent verdeeld
was.
Dus verre ontrent gaat het verhaal
van den voomoemden Arabier, vanwcl-
kers Manufcript de Heer GaÜant zieh
bediend h e e ft, gelyk njedc van een
Turks
Tlirks fchryver, Pitsjevili (na Pitsjeri,
een ftad in Hangaryen) genaamd, en
een der drie Schat-meefters van ’c Turks
K y k zynde. Hy gebruyktc ook ’t werk
van een Turks Dichter, Beligi, die in
’t wezentlyke der ftoffe hier mede over
een komt, en’er volgcns onze vertaling
dit in zeker vers van zegt:
T o t Halep vind rti', cn tot Damascus
. by de Grooten.,
En ook tot Cairo (daar m' al mede
weet te ontblooten
De Coffi-Boon van hare fchil) de
Coffiivrugt
Die lieve en diere drank, die wel
zoo ’n diepe zugt
U it menig angftig hart na boven wift
te haalen,
Ecr die by 't Turks Serail begön te
Zcgcpraalcn.
De C o ffi, die wcl eer de wereld
heeft beroerd,
Diezooveel Wyzen,enGcleerden,
heeft vervoerd,
Die 't alles eens wcl ecr tot oproer
heeft bewogen,
E-n zoo veel Artfen, en de Richters,
heeft bedrogen,
Heeft door haar agting, cn weer-
gadelooze kragt
De wyn de voct gelicht, en 't eens'
zoo ver gebracht.
Voor het jaar 15*5*4. wift men binnen
Conftantinopel egter zeer weinig
Van Coffi en nog in ’t gehecl van geen
Coffi-huyzen, Cn zoo men daar al van
Coffi hoorde fpreken, was het maar ter
gelegenheyd van die Sulthane, die bewerbt
had, dat zy te Mekka mögt
verboden werden 3 dog in dat zelve
jaar, ontrent het honderfte, na dat men
de Coffi te Aden cerft begon te drinken,
en in de Regeer-tyd van Soliman
den grooten 9 openden twee byzondre lieden
d’ een Sjenis, en d’ander Hakcm
genaamd , cn de een van Damascus,
de ander van Aleppo, ieder een Coffi-
huys binnen Conftantinopel in zeker
Oord, Tahhta-Calah genaamd, en ver-
kogten die daar aan Lieden van Ge-
leerdheyd , Dichters , Schaak-fpeelers
(cygcntlyk Sjah-fpcelers o f lief-hebbers
van ’t Koninks-fpel, alzoo Sjah een
Koning in ’t Perilaans beteekena) o f die
genegen waren eenig ander fpel te fpee-
len.
Naderhand quamen ’er zeer veel van
die huyzen, in welke de grootfteTurkze
Hovelingen zelfs verfeheenen , ©m
V zig met een kopje Cahweh te ver-
luftigen.
Toen dit aldaar wat meer doorbrak ,
jen die Heeren meer in de Coffi-huyzen
als in de Moskeen verfeheenen, begonnen
de Turkze Geeftelyken niet weinig
daar op te blixemen, luyds-keels uy t-
ichreeuwende, dat de Wet het verbood,
haiende ¿elf den Mufti tot hun gevoelen
over, die daar zyn Zegel aan Hing.
Daar op wierden al de Coffi-huyzen aan-
itonds gefloten, en àan de Hoofd-Bedie-
naars van ’t Gericht laft gegeven, dit verbod
zeer naeuwkeurig te doen nakomen.
HoC ftreng nu dit verbod gegeven wierd|
nam dit egter ’t ganfeh gebrüyk van de
Coffi niet weg.
Onder Amurat den III. wierd dit ver-
bod wel vernieuwd 5 dog het toelaten van
zulken aangenamen drank, na de gedag-
ténder Türken brak hier tegen allens-
kens, (door Oogluyking van die gene,
die ’t beletten moetten 3 maardie’ergeld
voor trokken , en maar bezorgden, dat
het niet al te openbaar gedaan wierd)
zoodanig door , dat ’er op dät verböd
niet eens meer gclet wierd.
Dit gefchiede nog minder ten tyde
van den volgenden Mufti (o f Turkzen
Paus) d ie , zoo bekommerd hier over
niet zynde als zyn Voorganger, dit verbod
wederriep, en de Coffi niet alleen
wecr openbaar toeliet 3 maar die zelf^
nevens de verdreGeeftelyken, gebruyk-
te , welk voorbeeld ’t H o f daar aanftonds
volgde.
Men zag o o k , dat die huyzen ceri
groot voordeel aan de eerfte Viziers
gaven, alzoo die van ieder t a t Ducaaten
dagelyks trokken 5 behalven i Afper,
die tot nog toe daar op ieder kopje gc-
zet is* &
Daar op verhaald de Heer Gallant ver-
der, hoe de Goffi huyzen aldaar zedert
den Oorlog van Candia, wanneer men
in de zelve wat te vry van ftaats-zaakeii
fprak, door den Grooten Vizier Koe-
proeli o f Kioeperli , Vader van zyne
twee wakkere vervangers , verboden,
cn by de minderjarigheyd van Mohham-
med den IV . uytgeroeid wierden , zonder
zig eenigzins aan ’t groot verlies, dat hy daar by ieed, te kreunen, zieh ook
niet ontziende , ftil in die huyzen te
gaan, om daar zelf aanhoorder van de
lafter-Taal van dezen en genen over de
Regeeringte zyn, en om die dan zoo
veel te beter te können ftraffen.
Sc-hoon nu de Coffi-huyzen daar
Verboden waren, dat nog lang ’er na
duurde, wierd ’er daarom geen minder
Coffi gedronken : want zy wierd ’er ter
markt gebragt, en in de voornaamfte
ftfaaten, met vyer ’er onder, aan een
iegelyk verkogt, die de zelve dan in dea
daar ontrent zynde winkel dronken,
daar zy zeer wel ontfange» wierden ,•
B b z ep