
448 Z A AKEN vas den GODT SDÏENS T
R e d o r S y n j e u d e n i p A p r i l 1 7 0 5 * g e e x a - I k o m f t d i t o p í c h r i f c z a l d r a g e n , M o c i t e ;
m i n e e r d t o t C o l o m b o , w a a r v a n o o k e n k o f t e n v e r l o r e n : W a n t d a a r h e t w e c -
k e n n i s a a n h a a r H o o g E d e l h e d e n o p B a t
a v i a g e g e v e n 4 e n v a n w e l k e o o k ’ t A d -
v y s h i e r o v e r v a n d i e n K e r k e n r a a d v e r f
ü g t i s , d a t f o o h e e l f e e r n i e t n a d e n H r .
R e & o r s f in g e w e e f t i s , g e l y k z y n E e r w .
d a t i n e e n m i l f i v e , o v e r d i t S u b j e d a a n
d e n - E d . H e e r S im o n s g e i c h r e v e n , t o o n d .
H e t e e n e n ’ t a n d r e h e b b e n w y i n a l l e
z y n e o m f t a n d i g h e d e n ; d o g h e b b e n b e f t
g e o o r d e e l d d i t h i e r n i e t b y t e v o e g c n ,
i o o o m d e E e r e v a n d e n H e e r R e d o r t e
b e w a r e n , a l s o o k o m n i e t g e n o o d f a a k t t e
z y n o n f e v e r d e r e a a n m c r k i n g e n o v e r ’ t e e n
e n ’ t a n d e r t e g e v e n j h o e w e l h e t o ö r -
d e e l v a n d e n B a t a v i f c h e n K e r k e n - R a a d in
v e e l e n d e e l e n g a n f c h n i e t o n g e g r o n t i s , e n
w e l v o o r a l .d a a r i n , d a t d i e R e d o r d e -
f e Q u e k e l i n g e n n i e t n a z y n e p a r t i c u l i è r e
c o n c e p t e n , m a a r v e e l b e t e r n a * t e e n o f
* t a n d e r S y f t e m a , e n v o o r a l n a ’ t S y n o p -
f i s v a n d e H e e r B u r m a n n u s , b e h o o r d e g e -
l e y d t e h e b b e n . , e n d a t h y w e l d o e n z o u
m e t d a t , i n * t t o e k o m è n d e t e p r a d i z e e -
r e n , g e l y k m y o o k u i t e e n B r i e f v a n z y n
E e r w . a a n z y n e M e d e b r o e d e r s v a n d e n 1 8
O d o b e r 1 7 0 5 t o e f c h y n d d o o r z y n E e r w .
z e d c r t o p g e v o l g d t e z y n .
O n d e r t u f l c h e n f c h y n d * e r t u f f c h e n d e n
H e e r L a n d v o o g d S im o n s e n D . S y n j e u
e e n g e f p r e k g e w e e f t z y n o v e r d e n o o d -
f a k e l y k h e i t d e r K e n n i l f e v a n ’ t M a l a b a a r s
o f S i n g a l e e s , i p e e n R e d o r v a n h e t S e -
m i n a r i u m v è r e y f c h t , w a a r o n t r e n t D . S y n j
e u b y d e v o l g e n d e B r i e f z y n e g e d a g t e n
a a n z y n E . v e r t o o n d , e n , n a z y n e m e y -
n i n g a a n w y f t d ä t . z u l x g e e n f i n s i n e e n
R e d o r n o o d i g i s .
Aan de Edele Geßrenge
Heer j Mr. Corne lis Joan
Simons Gouverneur en ‘D i re
tteur des Eylands Ceylon
, met den R e forte van
dien, &c.
w e l È d e l e G e s t r e n g e H e e r ,
f p ' O t V o l d q e n i n g v a n z y n E d . G e e e r -
X d e v o ö r f t e l , o f e e n R e d o r z y n
d i e n f t v p l k o m e n f o n d e r d e S i n g a l e e f e t a a l
a l h i e r , o f d e M a l a b a a r i è o p J a f f a n a p a t -
n a m , k a n w a a r n e m e n , d r a a g i k z y n E d .
d i t v o l g e n d e m e t a l l e e e r b i e d o p .
H e t o o g m e r k o v e r w e g e n d e , w a a r t o e
d e S e m in a r ip / n s o p g e r i c h t w e r d e n , ( d e
b e k e e r i n g v a n ’ t H e y d e n d o m ) b e n i k v a n
d a t l è n t i m e n t , d a t h e t a a n l e e r e n v a n
W a a r h e d e n v o l g e n s e e n v e r e y f e h t e M e t
h o d e a l h i e r , e n f o c i l e w y f e v a n b e t o o -
g e n , h e t e f l e n t i e e l e v a n d e n d i e n f t v a n
e e n R e d o r u i tm a a k t ; e n f o o d i t i n e e n
R e d o r n i e t w e r d g e v o n d e n , d a t d e u i t -
f e n v a n e e n f a a k n i e t i s , k a n ’ t o o k n i e t
w e r d e n m e d e g e d e e l d .
’ T z a l n o o d i g z y n h e t w e e f e n v a n e e n
R e d o r a a l e d i e n f t w a t n a d e r o p e n t e l e g -
g e n . 3 D i n g e n l e g g e n d a a r i n g e f l o t e n ,
m y n s o o r d e e l s .
1 E e n n a d e r o v e r w e g i n g v a n d e f t u c -
k e n , d i e d a a r t o e b e h o o r e n .
z D e w y f e v a n d e r z e l v e r v e r k l a r i n g .
E n t e n .
3 D e o r d r e , d i e m e n t e h o u d e n h e e f t .
T e n a a n f i e n v a n ’ t e e r f t e f t e l i k v a f t ,
d a t d e f a a k e n , d i e e e n R e d o r t e b e t r a c h t
e n h e e f t , i n d e v o l g e n d e z y n b e g r e ^
p e n .
1 E e n v e r k l a r i n g v a n T e r m e n , d i e z y
n o o d i g h e b b e n } o p d a t d e Q u e k e l i n g e n ,
d i e , o n k u n d i g z y n d e v a n d e f i n v a n d e
S c h r y v e r , n i e t g e h e e l z o u d e n o n t f t o k e n
z y n , e n t o t n o o d i a k e l y k e o n d e r f c h e y d i n -
g e n t e m a k e n , d i e n e n : d o g e g t e r f p a a r -
l a a m , f o o n o g t a n s , d a t z y d e n o o d i g e
k e n n e n .
£ E e n v o l l e b e t o o g i n g v a n ’ t g e e n v a n
G o d d o o r d e r e d e n k a n g e k e n d w e r d e n ,
e n v a n h e t f c h e p f e l : w a n t o n d e r f t e l d z y n -
d e , d a t d i t n i e t g e f c h i e d , n o g d o o r e e n
R e d o r v o o r g e d r a g e n w e r d ; m a a r d a t h y
a l l e e n z y n Q u e e k e l i n g e n f c h r i f t u u r l y k e
w a a r h e d e n l e e r d , f o o z u l l e n d i e Q u e k e l
i n g e n d e h o o g f t e o v e r t u i g i n g m i f i e n ,
a n d e r e n i e t k ö n n e n o v e r r e d e n , e n i n a l l
e s v r u g t e l o o s z y n . . . V c r m i t s o n d e r ’t
H e y d e n d o m r e d e n a l l e e n g e l d .
3 E e n w e d e r l e g g i p g v a n ’ t b e k e n d e b y
’ t H e y d e n d o m . D i t n i e t in a c h t g e n o -
m e n z y n d e , b l y f t h e t z e l v e z y n e w a p e -
n e n b e f i t t e n , e n ’ t v e r t r o u w e n , h o e i d e r ,
o p d i e g e v e f t i g d 5 d o g , z y n g r o n d e n o m -
g e k e e r d z y n d e , v in d e n z y f i c h h o o p - e n
t r o q f t e l o o s , g e v o l g e l y k t o t d e o v e r g a v e
4 T o t d e G e o p e n b a a r d e G o d s g e l e e r d -
h e i t g e a d v a n c e e r d z y n d e , n i e t s t e o n d e r -
f t e l l e n , d a t i s , d e H e y l i g e S c h r i f t t e g e n
’ t H e y d e n d o m n i e t a a n t e v o e r e n , i o n -
d e r o v e r r e d i n g v a n d e s z e l f s G o d d e l y k -
h e i t .
D e H e y l i g e S c h r i f t k a n o n d e r d e C h r i -
f t e n e n o n d e r f t e l d w e r d e n , a l s d e z e l v e
v o o r G o d d e l y k h o u d e n d e ; d o g , o p , d e f e
w y i e m e t h e t H e y d e n d o m o m g a a n d e , f o u
m e n f i c h b e k l a g e n , d e z e l v e t e g e n h e t
z e l v e n t e h e b b e n g e b r u y k t , j a b e l a c h e n
w e r d e n : w a n t z e g t e e n s t e g e n e e n H e y d
e n , G e l o o f d in C h n f t u s , . h y i s u w Z a -
l i g m a k e r . H e t a n tw o o r d z a l g e r e e d z y n . .
I k k e n n e h e m n i e t , w a a r o m m o e t i k a a n
h e m g e l o o v e n ? f e g t m e n d e H . S c h r i f t
f e g t z u l x . S o o o n d e r f t e l d m e n d e G o d - ,
d e l y k h e i t , e n d a t h y d i e , a l s f o o d a n i g e
e r k e n d . ’ T w e l k w a a r l y k b e l a c c h e n s -
w e e r d i g i s . I k o o r d e e l d a n , d a t m e n d e
G ö d -
o p C E
G o d d e l y k h e i t v a n d e S c h r i f t e e n H e y d e n
m o e t a f p e r f ï è n d o o r r e d e n e n t e b e l y d e n ,
S P l S a tC n a a n **e n ^a n a ^ e d e e l e n v a n d i e
b e h h f t . S o o o o k d e s z e l f s a a n n e m e l y k -
n e i t v a n a l l e f a a k e n , d i e z y v o o r d r a a g d .
D î t v e r è y i c h t , e n d a a r o in r o e p t h e t H e y d
e n d o m } e n f o o l a n g d i t n i e t g e f c h i e d ,
• i s e e n R e é b o r s d i e n f t . n i e t a n d e r s a l s i d e l -
h e i t , t e n a a n f i e n v a n d e v r u g c e n , e n G o d s
w o o r d w e r d t e k o r t g e d a a n . D e G o d d
e l y k h e i t , e n a a n n e m e l y k h e i t v a n d e
f c h u l d m o e t d e Q u e k e l i n g e n i n a l l e n d e e l
e n d a n in g e f c h e r p t W e r d e n .
W a a r v a n ’ t g e v o l g w e f e n m o e t , d a t
m e n t e n
5* H e t b e k e n d e v a n d e H e y d e n f e h e
w e t b o e k e n , v a n d e n A l c o r a n ;d e r T u r -
k e n , e n P a a p f è T r a d i t i e n ( o p w e l k e 3
f o o r t e n v a n i n e n f e h e n e e n R e d o r h i e r
z y n 0 0 g h e b b e n m o e t ) k o m t t e r e f u t e e -
^C n > f o o i n ’ t a l g e n a e e n ( t e n a a n f i e n v a n
' t m i d d e l d e r V e r l o f f i n g , d a t d i e v o o r -
w e n d e n ) a l s t e n a a n d e n v a n d e . b y iö n d r e
. b e k e n d e f t u c k e n . D i t w e d e r n i e t i n a c h t
g e n o m e n z y n d e , b l y v e n h u n g r o n d
e n f t a a n , e n z y z ë l v e o n b e w e g e l y k o p
d e z e l y e .
6 E y n d e l y k m o e t e e n R e d o r e e n P o -
f i t i v e T h e o l o g i e z y n e Q u e k e l i n g e n m e -
d e d e e l e n , f o n d e r f i ç h m e t o n n o o d i g e g e -
f c h i l l e n o p t e h o u d e n , d i e o n d e r d e Ç h r i -
f t e n e n g e v e n t i l e e r d w e r d e n , e n n i e t t e r
fa k e . d o e n .
Im m e r s in d e i è n m o e t h y f p a a r f a a m z y n ,
n o g t a n s m o e t h y d e P o l i t i v e T h e o l o g i e
f o o v e r h a n d e l e t , d a t z y d e e l g e n o o t ç n
e c h t e r z y n v a n d i e g r o n d e n , d i e e e n r e -
f u t a t i e k ö n n e n u i t l e v e r e n v a n a l h e t e e n
e t e g e n d e z e l v e a a n l o o p t .
G e f i e n h e b b e n d e d e f t u c k e n j f o o g a e
i k t o t d e w y f e o v e r , h o e d i e b e h a n d e l d
m o e t w e r d e n .
1 V e r m i t s a l l e I a n g w y l i g h e i t v e r d r i e -
t i g i s , f o o m o e t d i e M e t h o d e k o r t z y n ,
e n , d e d u i f t e r h e i t m e t h e t o o g m e r k i t r y -
d i g z y n d e , m o e t d e z e l v e o o k k l a a r z y n .
G e v o l g e l y k d i e n d m e n h e t v e r f t a n d v a n
d i e l e e r e n t e h u l p t e k o m e n , f o o v e e l
d o e n e l y k i s , h u n M e m o r i e f o o v e e l t e
v e r f c h o o n e n , a l s d e f a a k e n k ö n n e n l y -
d e n , e n a l l e s h u n v e r f t a n d e n o o r d e e l o p *
d r a e e n . I k w i l f e g g e n , d o o r k o r t h e i d
e n k l a a r h e i d m o e t m e n h e n d o e n f i e n u i t
e i g e n o o g e n , e n f t o f f e v a n m e d i t a t i e v e r -
f c n a iF e n .
£ D e b e h a n d e l i n g m o e t g e f c h i e d e n
v o l g e n s a l g e m e e n e g r o n d e n , f o o d a t e e n e
r e d e n o p l o f t a l l e d i e v o o r f t e l l e n , d i e v a n
d i e n a t u u r z y n . H i e r d o o r f n y d m e n e e n
w e g e n t y d a f , l a n g e r a l s m e n d e n k e n
k a n , o f d e z e l v e w e r d b y u i t n e m e n t h e i t
v e r k o r t . A n d e r s d e Q u e k e l i n g e n d e T h e -
o l o g i c t e l e e r e n b y f t u c k e n e n b r o c k e n ,
m a a k t m e n d e Q u e k e l i n g e n o n l u f t i g ,
m o e d e l o o s , e n v o l g e n s d i e w e g i s ’ t o r -
V . D e e l . 6
t Iu O N.
d i n a i r a l t y d l e e r e n , e n n o o i t w y s w e r .
d e n . . ,
' 3 S o o m o e t e e n R e & o r o o k d e f t u c k
e n ( v a n a g t e r e n ) t o t z y n b e g i n f e l w e -
t e n t e l e y d e n , e n z y n d i s c i p e l e n d a a r i n
o n d e r r i g t e n , e n d i t e n h e t v o o r g á a n d c
i s d e t o e t f t e e n v a n S o l i d i t e y t , e n g r o n -
d i g e k e n n i s d e r f a a k e n . ,
, w y f e v a n d e b e h a n d e l i n g g e f i e n
h c b b e i . d e , f o o z u l l e n w y i e t s v a n d e o r d
r e d e r f a a k e n o p g e v e n . D a a r i n z o u d e n
w y d i e . z e l v e o r d r e h o u d e n , f o ó a l s u i t
d e f a a k e n , d i e b e h a n d e l d m o e t e h w e r -
o r (^r e v o o r g e d r a g e n h e b b e n .
D i t o o r d e e l i k g e n o e g t e z y n , o m e e n
k ö r t e f c h e t s t e h e b b e n v a n h e t E f l e n t i e e -
l e v a n d e n d i e n f t v a n e e n R e ö o r . D a t
.d i t n u h e t , w e f e n t l y k e e n F u n d a m é n t e n l e
v a n e e n R e ö o r i s , z a l n i e m a n d k ö n n e n
c o n t r a r i e e r e n . E i l w a t m y b e l a n g t , i k
f t e l v a f t , d a t d i e d e M e t h o d e , ' d i e h i e r
v e r e y f e h t w e r d , n i e t k e n d , . a i w a s h y
e e n g e b o r e n S i n g a l e e s , t e n a a n f i e n v a n
’ t f p r e e k e n v a n d i e t a a l , e n ’ t M a l a b a a r s
m d e n g r o n d v e r f t o n d j d a t z y n a r b e y d
v a n w e y n i g v r u g t z y n z a l , e n h e t g r o o -
t e o o g m e r k ( d e b e k e e r i n g v a n ’ t H e y d
e n d o m ) n i e t t e v e r w a c h t e n i s , d a t i s ;
v a n d e g e z e g d e m i d d t l e n n i e t k a n a f e e *
J e y d w e r d e n . ^
O f n u e e n R e d t o r d i t a l l e s v o l k o m e n
k a n i n * t w e r k i t e l l e n ^ s i n z y n E d . v o o r -
e n d a t f o n d e r d e L a n d - t a a l t e k e n n
e n . i k a n t w o o r d e , v o l k o m e n t l y k , a l
v e r f t o n d e e n R t é l o r g e e n e e n w o ö r d S i n -
g a l e e s n o g M a l a b a a r s . O p t w e e r e d e h e u
z a l i k m y g r o n d e n .
D e e e r f t e r e d e n J e y d e i k a f v a n *t o n *
d e r l i n g v e r f t a a n v a n d e n R e é t o r e n z y i i
D i s c j p e l e n . .W a n n e e r e e n R e d o r v e r - .
f t a a n b a a r is v o o r z y n D i s c i p e l e n , f o o i s
h y v p l k o m e n i n f t a a t h e t w e f e n v a n z y n
d i e n f t t e k ö n n e n v o o r d r a g e n . , D a t d i t n u
m S e m in a r i u m k a n g e v o n d e n w e r d e n ,
b l y k t u i t h e t * a a n l e e r e n v a n d e N e d e r -
l a n d f e t a a l , v o l g e n s e x p r e ß e o r d r e , d a a r
o p g e b o u w d e g e w o ö n t e , e n a b l o l u t e
n o o d f a k e l y k h e i t .
D e o r d r e e n g e w o o n t e f t e l i k v o o r b e -
k e n d , e n d e n o o d f a k e l y k h e i t k a n u i t d e -
f e o n d e r f t e l l i n g b l y k e n , g e p r e f u p p o n e e r d
z y n d e , d a t . d e Q u e k e l i n g e n d i e n i e t . l e e r -
d e n , f o o i s h e t o n a f f c h e y d e l y k g e v o l g ,
d a t d e z e l v e n ( n e e m d d a t z y i n ’ t S i n g a r
l e e s o f M a l a b a a r s o n d e r w e l e n w a r e n ) t o t
p e r f e & i e g e k o r n e n z y n d e , o n t f t e k e n z u l l
e n z y n v a n a l l e n ó o d i g e u i t l e g g e r s d e s
O . e n N . T c f t a m e n t s . V e r f c h e y d e f a -
m e n f t e l l i n g e n d e r H . T h e o l o g i e , e n a r f -
d r e h u l p - m i d d e l e n , d i e t o t h e t H . b o e k ,
o i n h e t z e l v e t e v e r f t a a n , b e h p o r e n . V a n
w e l k e S c h r y v e r s , w y b y f o n d e r i n d e f e
t y d z y n v o o r f i e n , d e Q u e k e l i n g e n k ö n n
e n m e d e g e d e e l d w e d e n D u y t f e u i t l e g -
g e r s b y n a o v e r d e n g a n f e h e n B y b e l .
L 1 1 c n