XjS B Y Z O N Ô Ë R E z a a fc £ N
A, x^3-kende nict min dan 4Ö0 Laften ’s jaars. i kelyk'voor den dienft van de E. Com p .,.
Ô f nu de wi'nften by *t aanwéezcn van
de Heer van Goens in de naafte verleden
jaaren verminderd, of vermeetderd zyn,
kan al mede wcl gezicn Werden.
OF nü de E. van Goens, ttict dcze ende
diverze ahdre contepten ingClateh
zynde, redenen heeft gehad , zig daar
aan g e l t e n re laten , om vöof UEd.,
eftde de Heeren onze Principaalen, niet
befchaamd üyt te vallcq, kan lichtclyk
geoordecld werden , byzonderlyk , om
dat hy door gemclte van der Meyden (dög
principaal in den Landbouw) gelyk als
met handen en tanden is tegengeftaan,
ja , oöa den Landbouw, cn Fortificatie
te veragterCn, heeft men op Gale een
noodelooze weg na Oerewatte gaan kappen,
ende een groote diftantie raetklip-
pen döen beieggen , welke weg pre*
zent dog nergens toe nut bevortden
werd, en tot Colombo heeft men, tegen
’t gegeeven woord vän vryheid, de on-
noozele Malabaaren van den Landbouw
binnen getrokkCrt, ende een ftraat doen
hakken , ineeft dwars door ’t Cafteel,
welke men zonder lacghen niet kan aan-
zien , om dat men met Schecps-valree-
pen in de huizen zoude moeten klimmen
, dog de onnoozelheld heeft dit
werk befchaamd, ende blyft tot dog toe
cen Relique van die kloeke mans deVoi-
ren, Welken arbeid zoo die na zyrieex-
prefle Ordre aan de Fortificatie beiieed
w a s ,a l Vfy wat verdergeavanceefdzöu-
de wezen.
Dit zyfi dan de waaragtige f¿¿denen,
waaröm de E. van Goens ¿yn dienft heeft
moeten äanbiedden j en in gevälle UEd.
den Heer Hüftairi töt Gotiveineilt van
Ceylon hadden gcprojedtcerd , waaröm
mögt dan de E. van Goens däär af geen
Ordre hebben, zelfs niet hy monde, ende
was ’t immers dan npödeloos geweeft
zyn E . na Batavia te laten gaan, ten zy
men met van Goens al doen mag , wat
men wil. UEd. hebben gezicn, hoe
geerne de E. van Goens na Batavia Was
gegaan, zo het maar hadde durven on-
der ftaan j dog heeft zulks moeten nala-
ten , om dat hem wel licht een zobere
welkomit zoude ontmoet hebben. Zulks
hoe het zyn E. dan 00k ichikt, zo werd
al zyn doen of laten tot zyn difrefpeft
geinterpreteerd. Ook gelieven UEd
vryelyk te gelooven , dat, zoo de E,
van Goens de allerminfte inclinatie tot
Ceylon in de Heer Huflaart had können
merken, dat hy hem niet zoude ontvaa-
ren zyn 5 en voorwaar zodanigen Gouvernement
, daar niet dan groote ende
zwaare Sorgen, Arbeid, ende geduuri-
ge toezicht aan vaft is , iemand tegen
zyn luft op te dringen, is al zeerbedeoende
gelyk UEd. nu niemand by de hind
hadden om Ceylon te bedienen, ende
daarotn den Heer Wußaertuyt zyn op-
gelegt Gouvernement hfeeft mögen te
rug komen , zo was doe Wcl expres '
de mening vin d’ E. vän Goeris, dat op
Batavia ook geen ft o f Was voor Görmandel
, hebbende niet gedagt, dit dit
waardig Gouvernement- den E .SpeelmaH
zoiide gegeeven werden , ende dewyl
de Heer Hußaert hier töe inclineerde ,
dagt de E. van Goeris, dat de Extraordinary
Raaden altoos voor andre bchoor- -
den te gaan, maar vecl min had d’E vari
Goens oyt können denken , dat tegens
UEd. ekprefle Refölutie, ö’m d’E. Speeb
man weder na Batavia te doen kotnen,
oiri het te laft gelegde van de Heeren
Majorcs* orttrent UEd. te verahtwoor*
den, dat , des niet tegeriftaande, zodanigen
fiifpeä Pcrzoön mag coritihüeeten,
voor dat hy zig gepurgeerd hadde. Het
is met de Heer Hußaert al apparent ge*
Wcefi na Batavia te rüg te keeten. W ä t
dienft was de E. Compagnie dög anders
daü gefchicd , dan om de gemoederen
baloorig te maaken, en de habielftc en*
de bequaamfte MinifterS väti de Comp,
üyt haaren dienft te diVerteeren,daar de
E. Compagnie die nogtäns zo noodig
van doen heeft j erlde voorwaar ’t ver-
zoek van d’ E. van GoSnt is zodaanig
niet geWeeft , dät UEd. iiiet in haar
keure hadden hem zulks toe te ftaan,
o f fiiet: want het was met byvoeging,
zoo het eenigziös ( ’t welk niet anders
na den äift der Liefde kati uytgeleid
werden , als bequamelyk) gefchieden
kön. Oök is d’ E. van Goens niet zöo
Verwyfti dat hy , hu in’t zevende jaar
zondör vroüw geleeft hebbejide , het
hem liog op een jaar niet zoU hebben
aangdkomen, blykendd zelfs in Zyn Vcr*
zöek meer medelydenoötrentzynzwak*
k e , bedröefde, en ongeruftc Vrouw,
öm die na zyn plicht by te ftaan, ende
tot trooft te wezen jdaii wel eeüigc in*
zigten, zyn eygen Perzöon betreffende:
Waiit. UEd. Zelver zeer Zouden moeten
getuigen, dat hy het gemeene beft al
zyn leven voor zyn particulier (ja zon*
der aanzien van Vrouw o f Kindereu ,
Leven, ofVryheid) ten dienft geftaan
heeft j ende voorwaar zoo d’ E. van
Goens oit eenige rceden heeft gchad zyn
Huysvrouw te eftimeefen, zo zyn ze nu
niet verminderd, om dat z e , haar man
kennende , en zyn Eere beminnende ,
geenzints ontrent de zelve heeft willen
bezwyken, zekerlyk wetende ,dat haar
man met d’allerminfte fufpicic Ceylon
niet begeerde : Want UEd. gelieven ,
,na haare hooge wysheid, eens modera-
telyk
V A N C E
*<%telyk te oordeelen , of d’ E. van Goens
konde paffen dit Gouvernement langer
te bedienen , nu den Agtbaaren Raad
vanjuftirie zodaanigen oordéel oVer ’t
Procès van den E. vander Meyden geveld
heeft, dewyl afgunftige menfehen lig-
telykcr zouden können oordeelen dingen
, die niet allecn van de waarheid ,
maar ook van de reden zouden afwyken.
Zyn E. verhoopt dan redenen genoeg
bygebragt te hebben, waar uyt niet anders
kan werden befloten , dan dat hy
’t Gouvernement wel bediend , maar
noyt begeerd , nog daarom verzögt
heeft, ende o f ze nog niet genoeg aan-
gehaald waren, können ’er nog zo veel
werden bygebragt , als noodig mogten
zyn. .
Eerftelyk, dat zyn E. een Ordinaris
Lid zyride van UEd. Collegie, zodanig
verzoek niet alleen difreputabel, maar
ook tegens d’Ordre van de E. Compagnie
zoüde wezen.
Xen tweeden, kan uyt het ichryven
der Heeren Majores lichtelyk geconclu-
deerd werden, dewyl haar Ed. zelfs op
zyn Perfoon gelievende te denken, uyt-
drukkelyk ftellcn,- dat hy op-zyn verzoek
, na ’t verrichten der Oorlögs-Za-
ken , zal mögen na Batavia keeren, om
te ruften , ’t welk dire&clyk ftryd tegens
’t woord verzoek , tegens alle redenen
in de Refolùtie gefteld, alzo’t contrarie
blykt aan de. Heeren Majores verzogt te.
wezen. Ende in gevalle deze (kragtige
redenen, gevoegd by de voorige , niet
fuffifant genoeg zyn om UEd. te bewegen,
en dat hatelyk woord uyt de Re-
folutie te doen royeeren, zal hy d’aller-
klaarfte redenen alhier niet aanhaalenj
maar voor hem zelfs genoodzaakt wezen
gerezerveerd te houden.
Wat verder zegt zyn Ed. over de
Senrentie door den Raad van Juftitie nog
dit navolgende :
De overgezonden Senteptie doör den
Raad van Juftitie in de Zaakvanden E.
van der Meyden uytgefprooken , heeft den
E. van Goens in ’t allerminfte niet können
bewegen , om een ftip af te wyken
van ’t fchriftelyk Advys, dat hy UEd.,
als hären expreflen CommiiTaris, na zyn
eygenv zigtbare en taftelyke ondervin-
ding heeft bvergegeven : want de Raad
van Juftitie op Batavia zoude zyn E.
(behoudejis haar E. E. Agtb. Refpeär)
met haar oordeel niet können afleiden
van zodanige Zaaken , die hy zelfs ge-
hoord ,gezien ,en wezentlyk ondervon-
den heeft. Zyn- E. zoude in dezen, (zo
hy konde zien , dat hem de Zake aan-
ging) genoegzame kragtige redenen daar
tegen können bybrengen, ende Veel meer A.
over die Materie fchryven, als men wel
licht vêrwaôhtte j dog- meind zyn E*
verre beft te wezen, die Zaak niet meer
aàn te raken , ’t welk wel lieht de mee-
fté geruftheid zal baaren , ' ten waare jemand
Contrarie mögt oordeelen, in
welk geval zyn E. niet gerezolveerd
is te bezwyken, maar voet by ’t ftuk te
houden, zo ’t noodig is*
Vertrekt.de TL. van der Meyden na ’t
Vaderland,God verleerie hem behouden
Reyze, tydige en eeuwige Welvaart,
alzo hem d’ E .‘ van Goéns in ’t particulier
altoos een goed herte heeft toege-
dragen, om de 30, jaarige kennis,die hy
met hem gehad heeftT
Onderftond, UED. onderdaanig»
D'tenaaren,
En was geteekend,
Ryklofvan Goens,
J . Hußaart, (die den z»
November hier aan- ■
geland was.)
A . Roothaes,
Jacob Borchorß?,
Pierre du Pon, en
François de Haze.
■ Ter zyde itond, in ’t Cafteel
Colombo , Ady 10. Nov.
A. 1663. , :■
Vermits nu de Heer Hußaert den
Heer van Goens op Ceylon itond te
vervangen , en aan zyn £ . door haar
Edelheden gelaft, was een Memorie van
de jegenwoordige ftaat van die Land-
voogdy aan zynen Vervanger over te
geven , meynen wy den Leezer een
grooten dienft te doen , met hem
die alhier, zo als zy by -zyn Ed. op-
gefteld is , te doen zien , alzo de
,zelve een net doorgezicht van alle de
Zaaken tot Ceylon, bchoorende, gce-
ven zal.
MEMO