. Gelyk dit bövöfens aangehaalde wel *t derdatzy,op levens-ftraf5eeriigenandreh
voornaamfte is , dat ’er van den Gods- willen dulden.
dienft der Japanders in ’t körte kan ge- Hoe zyn u gewoon zyn htinnedoöderi
zegt werden-, waar van men Montanus in tebegraven, en pleclftelyk te verbran-
*t breede kan nazien, alzoo grjpt diedit den, kan men by dien zelvenSchiyver meganfeh
Land doortot nog toe Itand ,zon- de zeer net zien.
V E E R . T I E N D E H O O F T S T ü Ei
Fan den Roomßcben Gedsdienß. Xaverius kirnt J . 1^49 in Japan. Wat voerigang
en vrugt hy daar deede. Waatom de Koning van Cahgoxuma de Cbriftenen begunßigde.
En wanneer ,dit ophield, Waar-door Xaveriusjrcw hier vruchteloos was. Zyn virlrek.
na Eirande. Hy gaat na Amanguci,: Miaco, enz. Cosmus de Torres, Fernaödez’,
«»Gagus, bleuen hier in Xaverius flaats. Vrimdfcbap des KoHings van Bunge-, aan
bebt. Ten beivyze dat bei Chrißendom hier doorbrak.! Haamen der JeJitieteh bier toege-
bruikt. Japanfche Köningen bekeerd. Hanne Gesamten A . i f8 l na Romen. Qevolgeh
van ’t werk der bekeering albier.. Begin van de vervolging der Chrißenen. Verfibeidt
Prießers elendig, nevensveel andren omgebraibt. In 't breede door Möntanus', en andrem,
gemeld. Nieuwe vonden om de Chrißenen te ontdekken. Kauwaytsdo A . i 6 iü een
wreed misbande/qar der Chrißenen. Hieuwe wyzen van pynigeg ttitgevonden. Doodvan
Combofamma A .\ 6 ] \ . Die in wreedheit van zyn Zooh gevolgd werd. Hy verbied dt
Kooplieden van Macauw op levens-ßraf A . 163s in Japan te kernen. Gezariten A 1646
tmtbalfii 's Heizers dood A . 165-3. Quane A . 165-3 Keizer- R» hoe 't Chrißendom
hier vorder mtgeroeid is. Zeldzaam geval van ze s' zwervers, A . 1704 op ’t Eiland
Zatfuma vßrvallen, en in Japan gebracht. Merkwaardlg geval van den Prießer Sidoti 5798 in Japan gekomen. De Vraagrfiukken door hem beantwoord. En :zyn elendige
V an den
. Room-
iefaen
Gods- 4icnlt i
DeRoynföbe Godsdtenß.
Chopn nu de Japanders: tegen-
wobrjlig geen andren Godsdienft
in hun land willen lyden, is -er
egter in de vorige tyden een groovte
en zeer voOripoedige overgang onder
Jien tot den Roomichen Godsdienft
^eweeft, tot welke'zy te gemakkelyker
pyerquamen, om dat veel deelenvän den
godsdienft der Japanders met veel dcelen
yandpn Roomfchen Godsdienft. (gelyk wy
reeds getöönd, hebben) overeenquamen,
behalven dat zy hen ook maar zeer: weinige
en körte lellengaven, die zyte ont-
houden hadden.
Ook fpraken de eefftc Jefuieten niet,
dan.zeer eenvoudig, van den drie-eeni-
gen G o d , van .Gnriftus den Middelaar,
en waren verder zeer wel vergenoegd,
.ab de Japanders zieh maar lietendoöpen,
jeen Ave Maria, hüh Credo, en-de 10
.Creboden maar, welwiften;op tezeggenj
Löewel de Jefuieten naderband deRoom -
ic h e ;Kerk-zedenyry;breeder en icf allen
deelen daar begonnen voor te. ftellenj al
het welke daar hen nog geen nadeel
gSdaan zou hebben', indien zy ; niet
veraer gegaan hadden ,. en binnen de paa-
teg len van hunnen Godsdienft j en orti die
. maar voort te zetten,. zonder aan deRc-
.geering te tornen, .gebleven waren.
Xwerius Dat- Franäfcus Xaverius A. i f 4P (nade
komtA. ontdekking,.bevorens gevallig dopr-de
japu»; «Sprwgecfön,: Zeimot, en / W ,
wègens dit Land gedaàn) allereerft, door
eenen Anger, ö f Paulus di Santa F é , daar
toe aangezet, na Japan getrokken, en
tot den laatften November Ai i f f o hier
gebleven iS j hebben wy- beVorens reeds
kortelyk ^mgehaald.
N a dat deze Apoftel van Indien hier
gekomen was, en zig na Cangoxumaj
een Stad op het Eiland Bungo^ ©fXiko-
ko .(daar de vrienden van den voornoeni-
de Paulus di Santa Fé zig onthieldert)bë-
geven had^ namen de zaaken dezer bekeering
in ’t eerft zulken fterkeh vbört-
gang niet, als men zig vërbeeld had, ’t
geen ten deele door de onbedrëvenheit
van dezen Paulus in de gronden dès ge- Wat
loofs (die hy qualyk overzettede) en teh vrugt hy
deele door- de onkunde van Xaverius in daardede;
de Japanfche taal, die hem zeer zwaar
om te leeren viel, toequam.
Nogtans fcheeri dit eenigzifls in Öari-
goxuma te^ zullen opnemen, te meer,
alzoöde Koning Van die Stad van Xave-
rius eenig werk fcheen temaken,enherii
toegeftaan had ^ zynen Gödsdienft aan dé
Japanders te verkondigen.
Het. was: dezen Vörft egter Zdo zedr waaroa
niet om den Godsdienft^ td doen, als wel deKo-
om ‘*t vODrdeel, dat hy vatl de aangebrag- ninS van
te goeddren der Portügeefen op Cangoxii- £*ndgeoxu'
ma trok , dat meii klaar doomeeken zag, Chrifte-
na dat de Portügeefen nu en dan metnenbe-
hunne fchepen ook wel voörFirandöbe- Sunlligd.
gönnen té lpopen/
Hier över wierd de Vorft van Gart-
goxu-
A. i 549-
t ‘E nw an -
neerdit
ophield, •
Waar
.door.Xa-,
veríais |-
y ver hier"
yrugte; :i
loo sw as .
, Zyn ver-
trek na
Firando.
, H y g a à j
ha Amad;
g u c i,
M iaó o ,
V A N J A
goxuma Zoo vérftóórd'op Xaveri'uS j dat
hy zig na dien tyd z,eer bitter tegenhem,
en'tegen de Chriftenén, begort aan te
kanten > waar in hem de BónzesgetrOu-w
liiélpen, vermits Xavériús de zelvenV na
dat hy zc recht begoti te kenrieh , nfet
Weinig Wegens hun godloos leven over
den hekel gehaald had;
Zy Waren in ’t eerft te zamen grooté
yrienden geweeft, éq zelfs hadden de
Bónzes ríiét weinig ’èr toe geholpen-,om
de Jápariders tot hét • àànnemen váíi den
Roomfchen Godsdienft te bewegen , hen
wys-makende, dat *ér zeer weinig ver-
fchil tuflèlien die,en den Japánfchen Godsdienft,
was j maardatblaadjekè'erdèzeer
fchièlyk òtn , wanneér die Koning , ètì
daar op òok Xaèeftys tegen henj en Zy
Wéder even bitter tegen Xaverius r van
tòoh-begonnen te veränderen, zoödanig
dat. eindelyk deze Koning klaar uit- vei-
biéden lièt, dat- géeh japander zytìéh ou-
;den Godsdienft zoti mögen verlaten5, b f
Ghriften werden.
■ Z y wierpen hèttì ook Voor, hoe ’t mo-
gelyk was, dathuhneOuders kondéhyer-
doèmd Zyn, dewylhèn deze leer niet éer^
dan door de Portügeefen, bekendgèmaakt
was, niet könnende begrypen, waarotn
dit iiiet eer was gefchied, vaftftèllende,
dat dit alles ten lalle der Portügeefen was,
alzoo die hen eer .moeftert onderwezén
hebben. a
, Tèrwyl dàn Xaverius hier niet tneer
ia g üit tevoeren, vertrok hy ná Firando,
daar hy *er^ op zyn’e gewoone wyze, on-
trent ìo ò bekeerde j,; houdende hen niet
anders voor, dan dát ’er een drie-eenig
G o d , een Middelaar. Jefus Chriftusgé-
n'aarnd, en dat ’er geen middel teirzalig-
Heit , (Jan alleen door hem, wasj zynde
dit uit ’t Portugees doör Paulus di SaHta
Fé Zéer gebrekkelyk overgezet, én daár
òp lièt hy deze .nieuwé Chriftenen vender
onder de behandelittg van Cvfmus de
Tortes * o f Turrénfis'i terwyl hy^en Jo-
dnnes Fernandes (aridere gcéftelyken , die
hy mede genotìieti had) na Amanguci, de
Hóofd-ftad vari het Koninkryk Nangà-
to , vèrtrokkeri. , ,
Hy wierd' van dien Koning, ila dat .hy
’er ettelyke dagen geweeft was.,‘ ontbq-
dén, ‘ en gelaft opening van zyn leete te
geVeri, die: dezè ''V'brft zòo befjjottélyk
yond, dat hy; hém belaft^e te vertrek-
kfcn. .
' Z y gingen diérhalveri na Miaco, daár
i¿y,: na veel moeite, en eeri lange relzé ,
aanqúatnenj dóg riióeftéh tén eéi ftenó'ók
v^n.daar onverrichter zaake yérhüizen,
áliob ’t Volle tíiét de wapenén in de Vuiíl
tégén hen begpn pp té ftaan, weshalVén
¿y weer na AmáriguCi keerden ,. .;kliváár
¿y djen Konitig. Cèri zeer fi'aai uiihvétk-,
en 'eenige andrfc- zeldzaattihcden, in ’t
eem voor deri Keizer Cüfas (dieri zy te
Miaco niet eens ipreeken könden) ge-
fchikt, Vereerden, wäar voor hy hen ee-
nig goud aanbood, ’t geen zy edelmoe-
dig äffloegen , zeggende, dat zy in zyn
land zoo verre over Ze e , niet om goud
o f fchacten, te vergaderen, maar alleen
gekomeri waren om deri Chriftelyken
Godsdienft vbor't te zetten, waar toe zy
van hem verlof verzogteri, dat hy heri
ook toeftönd.
' Zy de’den daar in ’t eerft eeriigevriigt,
gelyk ook de Koning van Bungo zieh
naderhand zeer genegen tot hen, en tot
dezfiri Gödsdienltyföonde ■, dog dit belette
egter niet j dat de Bonzcs heri veel on-
dierift deden.
De JefaietAnivmus Franäfcus Cardin,
zegt, dat Xaverius voor ’t geloove in Japan
zou gefteenigdj gegeefleTd, en met py-
len gewönd zyn , _ en dat hy zyn bloed
daar ook üitgeilort, dbg dat God hem
egtfer öp eeri wonderlyke wyzt Verloft,
eh behoüden.zou hebberi } gelyk hy ook
de eerfte önder z.yne Japanfche Marte-
läars Zoo. uitgebeeld ifeiat., hoewel ikdat
by geen Portugees Schryver wete geleiten
te hebben.
Egter böod hen deite Vorft groote^ Cofmas
lyks de hand,• verzotgende hen, en daar ^eT°p’ r
na ook Xavitfius vervangers, van alles „andez.^
dät zy vari noöden hadden \ en zoo hy Gagus,
voor geen opftand gevreeft had, zou hy bleven
mogelyk Zelfs Chrillen geworden zyn, YCr*n-
Waar oVer deZe Vorft Jacatondono den
haat van veel andre Vorften, en zelf van
Vele zyner Onderdäanen, op zig haalde,
zoo dat het ook eindelyk tot een open-
baare opftand quam , die hy egter tot
tweemaal toe in korteii tyd demptb.
Gelyk nu de Koning van Büngo^ Vriend-
Cofinus de TSrre-s, Joannes Fernandez, icbap des
Balthafdr Gagus\ en meer andre , door
Xaverius hier gelateh, o f gezoriden ,alle goaari
gunft bewees., alzoo fchreef hy A . hen.
1 f y4 oök zeer vriendelyk aandenbndcr-
Koriing van Goa, robt aaribieding van
Zyn vriendfch’ap, en met verzoek, dat
hy Xaverius (die nu al i jaaren overleden
was) wildewederom zenden.
Hier bp zönd de onder-Koning de
I Jefuieten Melchior Nugriez, eri Ferdinand
j Pifiiö herwaardsj dog de Koning, reeds
te veel'om dien Gödsdierift geleden heb-
bertde, wees hen beleefd a f, en hy zelf
Wierd ‘een japariföh Priefter, en nader-
liand Ghriften , en Francijcus door eenen
. Capralis gedoopt, verlatende A.
i 578 alle zyne Koninkryken , diehy aaii
zyn oüdften ZoOn oVergäf, diede Chriftenen
mede, rnet groot gevaaf van zig
Zelven, zeer begunftigde, waar doorhy
van zyn Volk ftond verftooten te werden,
dät zyn Vädet dröng het Ryk niet
Zonder veel moeite weer te aanväärden,
äiei