1 roo. Deze voeren met hen een zoute Kil op,1
om de onzen water aan te wyzen, en qua-
men tc zamen aan een dorp vaii omtrent
20 huizen, daar zy allereerft peper zagen
groejcn, en längs dikke bamboezen op-
loopen.
Z y kogten’er zoo veel af, als’ er tebe-
komen was, kregen ook een monfter van
nagelen en nootemufchaten, ook eenige
pompoenen, en citroeneni dog konden
geen vleefch bekomen. Men bragt hen
ook Towak o f Süri. Eenige van deze
Sumacranen quamen toen ook aan de Pi-
nas, en daar na den 14 en 17 dito op ’t
ichip Mauritius aan boord.
Als racde Naderhand op Bantam aan geweeft,en
▼oor Lam- Wcgens moejelykheden, genoodzaakt zyn-
f00* de van daar te verzeilen, zyn z y , water
gebrek hebbende, den 19 September voor
het dorp Lampon, in de bogt van dien
naam, en in de Straat Sunda, tegen over
’t land Anir op Java, gelegen, als ook
op Anailinge, gekomen; dog, daar na
water vragende, wierd hen geantwoord,
dat hen van den Landvoogd verboden was,
water aan te wyzen, o f hen eenige ver-
veriching te verkoopen, dat zy egter be-
loofden, zoo men hunnen overften 2 roers
vereeren, en belooven wilde hen niet te
beichadigen, welk laatfte wat Hegt van
onze Matroozen nagekomen wierd.
dcLccuw- A°- 159p in January, zyn de fchepen
en de Leeu- Mauritius , Hollandia, öve ry fle l, en
•win voor Vriesland, weer na *t Vaderland gäande,
Atsjeh. op Sumatra om water, voor een körten tyd,
aan geweeft j maareenigen tyd daar na quamen
twee fchepen Van Balthazar de Möu-
cheron, in Zeeland uitgereed, deLeeuw,
en de Leeu win genaamd, op Atsjeh. Z y
wierden by den Koning van Atsjeh, Sul-
than A leiden Rajetza, Lillö Lahe Fela-
len, by Emanuel van Meteren genaamd1,
door de Portugeezen zeer in haat gebragt,
waardoor de onzen, bezig met peper-laden,
en niet al te voorzichtig zynde, van deze
Inländers overvallen wierden, en ’t leven
'lieten, onder welke ook Kornelis Hout-
man, Thomas Koymans, en meer andere
geweeft-zyn.
Verlchei- 's Konings Geheimfchry ver quam Hout-
dc“e man in ’t fchip de Leeu w bezoeken, wierd
vermoord. onthaald, en Houtfflan raakte wat ’er na
* in zyn kamer aan zyn einde maar de ichip-
per ontiprong dezen daris“ nog, dryvende
naderhand veel Inlanders, die het boven-
fchip al in hadden, over boord, waar op
die van de Leeuwin zieh ook ter weer
ftelden, en hen veel Volk deden verlie-
zen. Men ondervond ook, dat die ¿warten
in den drank, doorheh medegebragt,
eenige dronken- makeride kruideri'gcmengt
hadden.
Verzeifen £)ic nu mislukt zynde, zond de Koning
van daar. aan ¿cn Ondercommies Gujoö. le Fort, die
met cenig volk aan land was£ en verzogt
van hem een van de fchepen, met belof- ifo o .
te van het misverftand van »t vermoorden
van zyn volk (zoo het deze veinsaard nog
noemen dorft) dan te zullen over’t hoöfd
zien, inet hem te zullen'handeldn, enhet
volk j dat nog aan land' was , wederom tc
zullen zenden; dog Gujon, aän böörd
körnende, ried dit‘af • wäär op obk deze
fchepen5 hier van daan! zeilden:
Däaf nä;is Paulus varvCaarclen met de Van Caar-
fchepen , de1 Vereenigde Landen , en hetdcn Ao*
Hof van Holland i A°; i6oo van Bantam p6o° vooc
ha de’ WefFkuft van' Sumatra gezeild, T?coe*n*
voornetrtens zynde, orri1 naPriaman te'fte- Paflamaji,
venen, en te zien, o f hy daar lading vöor cn Atsjclu
zyne fchepen krygen kön.
Hy quam daar den 7 September, ont-
möette den 29 Auguftus onder weeg vier
fchepen van de oude Maatichäppy, bleef
hier tot den eerften Oötober met veefge-
väar en moeite, zonder iets üit te regtefi1^
en verzeilde daar op na Ticoey dicht on^
der delinie, en pas ’er maar 10 minuten
bezuiden gelegen, daar hy den 3 dito ’ ten
anker quam.
Hier was .met deze booze en bfedriege-
lyke Inländers mede niet veel vöor hem tc .
handelen, aangezien hy zag , dat zy Itlee-
ne fteentjes onder de pepermengderiy9e i ioo
water by 'gpteö, om die te zWaarder tc
doen wegen, en andere bedriegcryen pleeg«
den, die hen dwongen den ‘ 13 ditp van
daar nä Päfläman, dat vlak^onder deliiii^
eh 3 mylen Van Tidoe legt1, te löbperti ;
Hy bevond, dat foyidäar 'mfet de Jche-’ Hoc hy ’t
pen zeer blöot en oßen lag;: zönder,ee/- in dic
nigzins tegen de winden gedekt tt zyn ’• Plaalrcn
behalven dat hy hiet ook niet veej peperT
vond, Waarom. hy b'eft oördeekfc,' teh
eerften maar na Atsjeh te iöopen ^ fehöon
hy wift, hoe qualyk de twee Zeeufchc
fchepen ’er geVaren waren , höopehde
dat het hem daar beter gaan zoudb; ■ •
Den 18 dito ging hy van Paflamän na
Atsjeh t’zeil , by zieh hebbende 3 • liedeh
van Atsjeh, die met hem van Bantam gfe-
komen, en byzonder wel van hem1 ge'-
handeld waren, om döbf deze lieden - een
ander denkbeeid van öns aan den Koning
te geven, dan hem döoi* de booze P ö rt£
geezen ingedrukt was, even d f wy1 maar
zee-roovers waren, behalven dat- zy ook
zouden können getuigen-, met hoe veel
agting hy op Bantam ohtfangen was. r
Hy quam den 21 Novemberop de Reede
van Atsjeh, alwaar hy 9 Guzeratze,
Bengaalze, en andere fchepen, als öokeen
Portugees, leggen vönd, die hy-, als Hy
hem een boot met eenen Hamburger»
Mättheus Meeuw genaamd ; met eenig
fruit aan boord ftierde, vry koeltjes te rüg
zond.;
Vah Caarden wierd hier wel ontfan-
' gen, en verzogt de gevangene Nederlah-
defs van d&twee Zceufcheichepen te ipre-
" ‘ • ken,
1600. ken, ontfchuldigende den Koning, wegen?
het voorgevallene, en alle defchuld
op den valfchen handel en verkeerd aan-
brengen der Portugeezen leggende, daar
by voegende, dät hy hier liiet zou ver-
1 1® W » 200 hy den Koningeenig-
~ , M m m 330 oordeelde. R
Vogclaar, ^ dlt? de Koning door een
cn de gejübdeii aan hem bekend maken,, dat’er
Mevcr aan ^enige Nederlayders äan land körnen zou-
Jaird. den, om' met hem te fpreken.
Daar op zond van Gaarden Melchior de
Vogeläar, en Philip de Meyer, die by 2eer Wef cfnthaald, en van den
Vorft met een eeren-kleed befchonken
wierden, verhalende ’s avohds, toen zy weer
aan boord quamen, dat een der gevän-
genep , Hans Dekker genaamd , huii
Tolk gewebft, en van welken hehgezegt
was, dat zeker Portugeeze Paap,die daar
by den Koning als een Gezant, en in groot
aanzien was, hem zeer bang gemaakt, en
gewaarfchouWt had^ van Wel toe fezien,
dat deze 2 fchepen, den Koning niet weer
ontflippen mogten, gelyk hem 4 fchepen
van de oude Maatfchappy, in July daar
aan geweeft zynde, door zyn waarfchou-
Wing > feh fchryven, ontflipt waren, waarom
hy ook zeer vCel had moeteii lyderi.
S B °nt* ? en dito ging van Caafderi zelfaän
land, en wierd zeer deftigen ftatelyk,op
eeii olifant zittende, tegen al het woelen
der Portugeezen aan, ten Hove gebragt,
en van verfcheide andere olifanten der-
waärds begeleid, daar hy met zyn ge-
fchenk zeer vriendelyk* vän den Koning
ontfangen wierd.
kly had oök een bfief van Priiis Mäu-
rib aan de Koning • dog die mögt hietge-
lezen werden, alzoo hy (zdo de Pörcu-
geefche Paap denKoning wy s gemääkt had)
öp perkement, dät van eeii verken was ,
en waar vaii de Möhhammedaaderi een af-
gryzen hebben, gefchreven was.
Hy verzogt dierhalveri daar dbörZynen
T olk handel, endatde Koning de Pbr-
tugeezen, die onze vyanden waren', niet
geliefde te gelooven, alioo zy hem ge-
duurig misleiden zouden, gelyk zy hem
ook in opzicht van de twee Zeeufche fchepen
fchandelyk misleid hadden, en alleen
oörzaak vän dat fmertelyk vöorval waren.
Beloften De Koning iläm dit volkomen als aan-
vandege- ge naam aan, fchonk hem de tbl, beloof-
der ™ee ^em a^e vfiendfehap te zullen hän
Zeeufchc delen , en hem zyh Tading öiet a'lleen,
fchepen maar die hem ook ider Bhaar den Thayl 7ry te | al* beter koop, als anderen, ten eerften te
len geven. Zunen befchikken.
Hy gaf hem ook la ft, een huis in
de ftad voor. hem tenemen,ömzyriegoe-
deren daar in te können bergen.
Ook ftond hem de Koning töe, Hans
Dekker mede aan boord te mögen nemen,
belovende hem daar näöok de andere gevaögenen
vry te geven, en ten dienernde
boden na Pedir te zullen zenderi, waar1 41
voor de Zeevbogd van Caarden hem
bedankte.
S t ^ 0I-^ fchonk hem ook eqa Moors
'di en een vergulde kris, waar na hy
van den zslven zyn affcheid genomen
Den i f dito voer Adam Vlaming niet En hem
eenige koopmanfehappen teland ,en huur- aynladiug
de een huis, daarhy den Koning een ■'h'hcUen.
ichenk bragt.cn vänden Vorft wedertoet
een eeren-Heed, een kris, en eeniggeld,
befchonken wierd. •
D en .i en z December wierd ’er, na
• lang talmeh, over de prys yan de peper
geiprooken Hy eifchte Jo Thayl yäor
de Bhaar, daar de prys pas 10 ö f 11 Thayl
Was ; dog Zy verlieren die voor zy Thayl,
t welk de onzen veel te hoog boven de
markt zynde, kläagde z'j zulx den Koning,
die tot antwoord gaf, dat dit nie£ **
zw i, maar des Sjahbandaars ichuld,
fchoon ’t zeker was, dat die niets buiten
zyn laft dede, behalven'dar dirzeer weinig
na ’s Konings beloftegeleek ,van hen
de peper een Thayl beter koop, dan de
gemeine markt Wäs, te zullen geven.
Schoon öck de Koning beloofd haddeDog dQ
gevangenen vry te laten, wierden zy, ze- Koning
dert van Caärdens komft , te Pedir veel 2°gthe,ötö
ftrenger? dan bevorens, deor ’s Konings ovcrTallcp5
Zooni, die Koning daar was, bewaard, ge.*
lyk hem den 29 mto , wanneer y van die
gevangenen by hem aah boord qiiamen
klaaruit gezegt wierd, verklärende, dat
er veel >aartuigen ten oorlog uitgeruft
wierden,omteZamen eeü vloot uicte ma-
ken, en onze fchepen dan te overvallen,
om al ’t welke uit te werken, de Koning
, met hem te ftreelefi,maar tyd zogt
te winneri, gelyk Vän Caarden al had
können merken, wanneer de Koning hem
deü 4 dito om twee dezer gevangenen,
töert mede daar by den Vorft zynde,verbogt
»en hy hem die geweigerd had, voot-
gevende, dat hy Hans Dekker aan hem
gefchonken had , cn aan Adam V l aming
ook wat geven moeft.
• Om hem nog al meer te docken, wil- 's Komi«
de hem de Koning, als hy zyn affcheid vcr<^crc
nemen quam, zoo niet laten gaan, maarf“ ? ' 1!;,
had hem nog eens aan land verzogt, daar
hy hem 4 laften peper, z voor hem, en
z voor Vlaming, fchonk; maar na dat
nu, den zy dito daar aan die f gevange-
nem dit bericht gegeven hadden, hoe men
maar na de vlootwagtte,die van Djohor,
öhtboden was, fchikte hy zynezaken daar
na.
Hy gaf den Koning kennis, dat die y
gevangenen van Sumorlanga by hem waren
komen vlügfen, zonder hem te laten
blyken, wat zy hem van zyn voorneraen
gezegt hadden * dog verzogt,dat hyhem
& z