Hare groo*
fchepen omtrent een fnaphaanfehoot af-
Icggcn , hoewel men die met fchepen ook
opvaren kan, en als men de Rivier opva-
ren wil» heeft men op den hoek aan de
linkerhand een Vefting, die redelyk fterk,
cn,als zy behoorlyk van gefchutvoorzien
werd, in (bat is, pm aan alle vaartuigen
den ingang te beletten. Zoo plagt het in
oude tyden te z yn , dog het is nu al in een
gemeen wagthuis veranderd, waarin.gof
4 mannen de wagt houden, om aan den
Koning, öf Koningin »bericht van alle de
fchepen en vaartuigen, die ’er komen, te
geven. Buiten de zelve ziet men hier en
daar nog een oud fchansje,en öok welee-
nig metaal fchoon. gefchut, dog zonder af-
fuiten, tegen de grond leggen, ’t geen
hy van de Portugeezen, en van den Ko-
mng van Djohor veroverde.
De ftad zelfs legt open, op een vlakken
grond, 3 mylen van ’t gebergte, omtrent
een halve myl de Rivier op, en vertoont
zieh daar längs de zelve meeft in deleng-
te , en aan wederzyden van dienvloeduit-
gebreid. Die Rivier komt van ’t gebergte,
dat ’er eenige mylen aflegt, afftroo-
men, en verdeeld de ftad in tween, loopende
met een elleboog ’er door, die zieh
met z of 3 takken in zee ftort.
- Hoc groot de zelve is, daaroverzynde
oordeelen met reden verfcheiden,alzoozy
den eenen tyd vcel grooter geweeft is ,dan
den anderen, om dat ’er veel huizen van
de zelve, en wel meeft door brand, cn’t
vuur, verwoeft, hoedanig’erzomtydswel
z oi $oo huizen gelyk afgebrand zyn. Het
voornaamfte deeT legt aan de N . Weft-
zyde; maar voor de regeering van dien flaaf
dos Konings van Pcdir, van welken wy in
vervolg ipreken, was zy wel zesmaal
zoo groot als nu. Daar zyn omtrent 7 o f
8000 huizen , van redelykehuisraad voor-
zien, en zommige, al vry fraei. Jegen-
buizen op Woordig is zy omtrent z auitze mylen in
g g f r den omtrek, en alle de huizen (die door
°°W de bank maar dicht van bamboezen o f riet
opgeflagen, en met calappus-bladen ge-
dekt zyn) ftaan wel 4 , y , o f 6 voeten
verheven, en op ftaken gebou w t, en zelfs
ook eenige ftcenc gebouwen, om dat de
Rivier in den regen-tyd, en by zware af-
watering, het geheele land daar omtrent
onder water zet, en wel een o f tweemaal
5s jaars zecr verre over haar oevers henen
ftroomd.
Reh van de voornaamfte gebouwen in
de zelve is *t Paleis van den Konirig, dat
aan de Zuid-, en ten deelen aan de Zuid-
Ooft-zyde der ftad legt. Het is met wallen
en gragten, voorzien, en heeft; ver-
fcheide pooiten.
Het ganfeh gebouw ruft op houte pi-
laarcn, van de welke ’erzommigezeer ficr-
ly k met becldwerk verfierd zyn. Het is
vry groot in zynenomtrek, dogzeer ftegt,
Alle de
Het Paleis
¿es Ko-
uings.
fchoon meeft van ftecn gebou w t , eh ten
deelen met pannen, ten deele met Atapge-
dekt, zoo dat Het in zoo veel gevaar,als,’t
allerminfte huis, is.
Dat het groot zyn moet, is zeer licht Sterke
af te nemen uit hec groot getal van zyne wa§c *"s
wyven , byzitcen, en lyfwagten (dat alle™"nT'°e“*
vrouwen zyn) die wel ten getale van groot getal 3 o f 4000 ituks hier in huisbüuden. Daar vaB zync
Zyn ook veel tuinen, frage pyramiden ,wyTCB-
ettelyke graftledcn der oude Köningen,
fonteinen, en waterlcidingcn b y , en ook
een ongemeen groot vrouwenhuis.
Het is van buiten nog met een ftaket-
zel van pallifladcn bezet, en dit is het aL,
dat ik van dat fchoon paleis ¿eggen kan.
Niemand van die gepen', die op de Reede
gekömen is, mag op eigen gezag na *t
paleis gaan, o f zelf maar die Rivier opvaren,
voor en al per hem het Koninglyk
zegel, tenteken van verlof,doöreenHo-
veung of gelubden, gebragt, enwaarvoor
geraeenelyk 1 ryxdaalder betaalt werd.
Behalven het paleis zyn hier verfcheidc J
andere gebouwen van aanzien, als de lo-
gien o f woonhuizen der Engelzen, Holländers,
Franzen, Deenen, Portugeezen,
Armeniers, Chineezen, en van veel andere
vermögende lieden, zoo onder die van
Atsjeh zelf, als 06k van andere Mooren ,
die zieh daar hebben nedergezet, waar onder
ook eenige fteene gebouwen zyn.
Men heeft ’er ook verfcheide Moorze,
en Heidenze Tempels,dog maar ilegtop-
geflagen van hout, maar met pannen ge-
dekt, en twee markten, een in *t midden;
en de andere aan ’ t boveneinde der zelve,
die beide redelyk grbot ¡zyn« mitsgaders
een Tolhuis, zoo als men aan de ftad komt,
daar alle nit en inkomende waren vcrtold
werden.
W y geven dezc fchoone ftad, zoo als De ftad
zy zieh nu verroond, zecr net in prent A,SJC*1 iö
onder N®. 10. i
Onder alle de gebouwen, die mein daar
als zeer fraci ontmoet, is de pragrige Moor-
fche Tempel in *t Noorden, en een rei
zecr egale gebouwen in ’tOoften gelegen,
die een ongemeene frage parade doen, cn
veel luifter aan de ftad byzetten. h
.prent vertoont.
Men heeft ook voor aan de ftad, daar
men eerft aankomt, eenige flegre verfterk-
te paggers, dog maar bullebakken, van
geen belang ter wereld zynde, hoedanig
hier en daar in de ftad mede eenigp paggers
der Grooten zyn j dog vry hegt en
fterk g|emaakt, waar in zy ook zomtyds
wel eenige falconctten of baßen tot hunnc
verdediging hebben j dog zy weten ’er niet
mede om te gaan; zoodanig is het ook met
een groote meenigte van met aale en yzere
ftukken, die zy. daar hebben, gelegen:
want zy weten ’er geen aftuiten nog roo-
paarden toe te maken, en laten de zelve
aus in de aarde leggen bedsrven, zonder
dat
S S