A. i^7J«Commandeurs Huys, Speelhoveri ,Thui-
nen , Doolhof, Tanken , &c. geconfu-
meerd is ,- en hoe veel vertimmering aan
de Woonhuizen gedaan zyn , die men
dan, aan die beft aan de hand quamen,
heeft weggefchonken * gelyk alle deze
dingen zoo publykzyn, datcen ider,
van daar gekomen , ; ’t zelve opentlyk
getuigd 5 en prompte redenen daar af
geven kan j en alle deze Laften heeftde
E. Compagnie nu ontrent yjaaren moe
ten dragen', en dir intakt, dat de Ree-
kening van Fortificatie zo hoog te gel
de ftaat j daar men alle deze onkoften
en veel andre daarenboven, opgebragt, en
geflanlt heeft.
De Forme van ’t Fort Cranganoor
blykt al mede uyt de Kaart , makende
de fcheids- paalen tuflchen Coetsjien en
’t Land van den Zamoryn, gelegen aan
de N. Zyde op den Oever van de Cran
ganoorze Rivier , ontrent een Canon“
ichoot .van de Zee-ftrand de Rivier op-
waard,op een uytfteekenden hoek,diiar
alle de Vaartuigen , na des Zamoryns
Land wiliende,moeten pafleeren,fchci-
dende. het ■ Eyland Baypin de groote
Rivier , die by de Stad Coetsjien uyt-
loopt, en deze , die een Kanon-fchoot
beneden Cranganoor in Zee fchiet, van
malkanderen 5 dog beooften, of agter
Baypin , maakt het een groot water,
’ t welk zyn aanvang neemd geheel be-
zuiden Coylan , tot agter en voor by
Panany in des Zamoryns Land toe, makende
Z. en Noord een diftantie vaii
wel 40 mylen, leggende vol groote en
klcene Eylanden, alle bewoond,en ider
byna een byzonderen Heer hebbende.
Niet min dan 7 verfche fchoone Ri vieren
komen uyt het Bovenlandelyk Ge-
bergte van Ballägatte zieh in deze binnen
waterenontlailen, ’twelk oorzaak
is , dat alle deze groote en kleene Eylanden
rondom in ’t water leggen , en
zeer vrugtbaar zyn 5 dog voor aan door *t inbreken van den Vloed uyt der Zee
is ’t water eenige diftantie verre brak
na dat het lang droog weer geweeft
is , of in ’t Gebergte niet gereegend
heeft j dog in de Regentyd is’t tot aan
Zee toe verfch 5 gaande de vloed hier
driemaal in ’t etmaal.
Cranga- Cranganoor is een oude Poft der Por-
noor. tugeefen , by hen A. 1707. begonnen,
enlang voor de Stad Coetsjien metmuu-
ren omtrokken , en tot een Stedeken.
ontrent zo groot als Gale, gemaakt,al-
waar de Aardsbisfchop van Indien zyn
cerftcn Zetel had , en daar groote Oor-
logen ontftaan zyn 5 want de Zamoryn
hier door een groote hindering vin-
dende, zo is de lang begonnen Oorlog
tegen de Portugeefen te meer ontfto-j
ken, die by zeer lang, en tot den eynde
toe met deze Natie moeteft voeren
zelf tot dät hy yd oor pnze W apenen ge-
holpen , hen eyndelyk overwonnen, en
zyn Land van dat geflagt gezuiverd heeft.
Dit Landeken van Cranganoor is pasDcPnns-,
2 a 3 uuren gaans in ’c rondj heeft een^nMo-^
byzonderen Raja van Overouds uyt hetRam0’r.
hoog en Vorftelyk Geflacht der Kette* mo.
ry’s$en is den jegenWoordigen genaamd
Ramormo , een bitter Vyand der Portugeefen
, en die zo wel in de Belegering
van Cranganoor. als Coetsjien, en 00k
jongft tegen de Franfchen ,-zich dapper
en zoo getrouw voor de E. Compagnie
gedraagen heeft, als imand der onzen
doen kon , zelf met gevaar van zyn lee-
ven , dat zoo van geen ander Malabaars
Vorft gefchied is , dan alleen van den
Prins, en.wettigen Erfgenaamvan het
Coetsjens R yk , Wirole Matayile , die
tot Coilan van den fchelmfen Gricol van
Calcoylan gemeind werd vergeven te
zyn, immers hy is 3 maanden voqr de
verovering geftorven , zoo dat hy zyn
geluk niet heeft beleefd j die dezen Ramormo
in onvertzaagdheid nog over->
trof; dog deze beide Prinszen vegtende
voor hun Erfgoed , zo is den Prins Ramormo’t
geluk toegevallen, dat hy zy-
ne Vyanden Cranganoor heeft zienuyt-
trekken, om daar zelf in ’t bezit te tre-
den, gelyk 00k gefchied is , dog zoo
gemakkelyk niet, of de Zamoryn in der
tyd, hier over gevoelig, heeft net Land
willen onder zyn macht houden,omdat
hy ons in de Beleegering geholpen had 5
maär Ramormo , van meer beleid , als
kragt, heeft zyn Zaaken zoo behendig
weten te befchikken , dat hy tot derde
Prins van ’t Coetsjiens Ryk gekoren is,
om met de magt en ’t vermögen van dezen
Prins,dien hy wift dat de E. Compagnie
niet kon verlaaten, tegen den
Zamoryn te beftaan. - Gelyk gebleekeo
is dat hy den zelven A. 1671. met aiii-
ftentie van 8©o oude Ceylonze Soldaa-
ten verdreeven , en waar door ’t Coetsjiens
Ryk aan die kant een groote Vcr-
zekering gekregen heeft, en beter als
ooit tegen den Zamoryn beftaan kan:
want deze Prinszen voorhenen Zamoryns
gezind zynde , zo hebben de Por-
tugeefen altyd groote macht in Cranganoor
moeten houden , dat (nu ’t Land
aan de Coetejienze zyde is gcraakt) veel
beter bewaard is, byzonder zo lang deze
dappere Prins onze zyde houd,
daar hy 00k niet van affcheiden zal, zo
hem geen byzondre redenen van dwin-
gende: belangen gegeven werden, waar
voor- haar de E. Compagnie ten hopg-
ften moet wagten , °m dat deze Poft
de Sleutel en icheidsmuur tuflchen den
Zamoryn en Coetsjien , en de ruft des
Lands daar van afhangende is.
De
VAR C E
De Landen van den Zamoryn heb ik
Zamo- noit bereiid , maar na de berigten van
tyd tot tyd aan my gedaan , is ’t veel
magerder en flegter Land, dän deZui-
der Malabaarze Landen 3 . beVorens
befchreeven , gelyk öok de Peper
öog in quantiteit, nog in deugd 3 daar
by te pas komt.' In ’t zelve zyn veel
ftaande Poelen en Moeraflen,waar door
*t zo veel Ryft en andere Graanen uyt-
leverd, dat het zo wel, als ’t Zuider Malabar
j op zieh zelven beftaan kan i dog
het leverd geen ovfcrfchöt, als ’t Zuider
Malabar, uyt.
. Het is 00k vol verdeelingen van vrye
Landheertjes , en komt den Rajä van
Betette,die een volftrekt Zouveräin Prins
is, in ’t midden van des Zamoryns Land
met drie Havens aan de Zeekant jdie j in
geftadige Vyandfchap met des Zamoryns
volk levende j nogtans beftaan kan.
. Des Zamoryns Land ftrekt 2ich väri
Cranganoor tot deZuidzyde van de Ri-
vicr van Calicoet , daar deze Betette
een kleen Landeken heett, dat aan de
Zee-kant alleen vry is , dog voorts van
den Zamoryn aan alle kanten omringd i
en van hier Noordwaard tot de Rivier
van Conjal komt des Zamoryns gebied te
eindigen , en dan begind het Land van
den Collatry, dat zieh Ndordwaard
ftrekt tot aan ’t gebied van Canäraj pas
voor by den Berg van Montedelli.
Dit Land van den Collatry heeft vöel
minder Peper, dan Malabar j dog van
. Ryft , en andre Lyftogt, kan ’t ryke-
lyk beftaan $ en is met het Noordcr
Malabar des Zamoryns aan de Zeekant
heel bezet met de Rooverze Mooren,
in Ceylons Befchryving aangehaald, eh
Chioli’s genaamd , en waar ddöt de
Landen des Zamoryns , en 00k deeze,
met veel Rykdom vervuld werden , al-
Zo alle deze Mooren van den Roof,
Schipvaart, en Handel, leven. Zy zyn
00k dapper , en taften alles aan, wat
zy maar bekomen können, ons, nog de
Portugeefen,nietverfchoonende, endus
heblpen zy 1 yo jaaren al onder den Zamoryn
en Collatry geftaan j die deel in
Groote hunnen roof hebben. Ook zyn deze j
Magt der Mooren nu al zo magtig geworden, dat
h?er°reB zy ^e2e Vorften in vervolg van tyd zulA
len boven ’t hoofd groeien , en zieh 1
Meefter van ’t Land maaken. Zy zyn
tot Cananoor, Balipatnam, en Derma-
patnatn al zoo magtig, dat de Collatry
hen daar nu al niet dwingen kan , gelyk
zy mede tot Calicoet, en de naaft
aangrenzendeZeeplaatzen alleen, gezegt
werden 70000 gewapende Mannen te
können uytmakenj dog’t eenigfte, dat
hen kleen houd, en nog lang zal on-
derhouden , is hun eygen vcrdeeldheid,
en brutale natuur; want ider Dorp ob
V. D e e l .
de Malabaarze Kuft heeft zyn eygen A. 107$$
hoofd of hoofden , en de minile onder
hen »heeft by na zo veel als de meèftè
xt. zeg^cn, om dat in hunne Roovery
niemand mag gedwongen werden, ter
u C r f &aan > a^° ider ònder zulken
Hoofdman derwaatds gaat j als hy wilj
gelyk bok de höofderi der Rböf-fregat-
[e^Ln'ets over malkändefen te ¿eggen
hebben, ’t gefcn zelfs ook wèl zö ver-^
re gaat ^ dät zy , gefchil over den buyt
krygende} malkanderen doodiläan. Indien
zy ’t verftand hàdden om zig öil-
der eCn Hoofd te Zämen te voègen, zy
zouden in körten tyd Meefter Van allò
des ZambrynS en des Collatry’s Landcri
zyn, gelyk mede van’t Koorn-ryk Cä-
nara , alzo zy dapper in de Wapenen^
zeer ervaaren in de Zeevaard, en idoek
van gemoed zyn, en geen Jenticven nog
Nairos , hoe dapper ook, zouden td
vreezen hebben.
Tuflchen de Rivier vati Balipatnatn DeFor-
enDermapatnam legt ’s Compagnies For- treffe Ca-*
treffe Ganänodr 3 een beknopte en fter-liaD00r*
ke Veftirig van goede Situatie uyt dö
natüure , eh door konft ¿0 verbeterd ,
dat zy gezegt mag werden onwinbaar
te zyn 3 als van zoo man ,■ en noodigeti
voorraad voorzien is. Het legt teh miniten
70 vbeten hoog hit het wäter, op een
ongenaakbaare ytcre klip , met 1 yzer-
fteene punten argeflooten, en daar voor
een grachfc uyt de klip tot nodige fteett
voor de Fortificatie uyrgehakt, diè niec
min dan 2,7 a z6 voeten diep,en 72 voe-
tén wyd is. De overkant van diegrachc
is nog al van die zelve klip 3 daar geed
vyand in zoü können apptotheren , om
dat zy met geen aarde gedekt, en niec
dan met fcherpd dikke beitels en breek-
yzers zoude können gebroken werden
Van binnen is’t ichoonfte verfch water,
dat men wenichen kan , en ook daar
plaats genoeg, om 70 Koebeeften cn
ander Vee te weiden , behalven dat ’ei
ook zo veel Calappus-boomen in ftaatì,
dat de bezetting, by nood, rykelyk Suri*
Arak en Olie daar van zou können hebben.
Ook is 7er de lucht zeer gezond,
en de plaats zeer wel gelegen aan een
Baey, daar men des Winters, by nood,
met gemeene fcheepen zou können o-
verblyven. In Vredes tyd zyn do Sol-»
daaten hier over genoeg , ja zelfs al lo-»
pen de penniften en boflehieters ’er nog
onder 3 welke by tyden van Oórlog toc
, 100 koppen toe, of meer, können ver-*
meerderd werden.
k A°. 166 7. hèbben wy doén blykèn, dat
Cananoor zyne onkoften kon goed ma*
ken, en dat ’er boven de onkoften dei
Fortificatien nog is overgewonnen.
Dus zou ’t ook met gehed Malabar
zyn ? zoo de Handel yolgens de uytge«
H h druk->