Wilde, in *tjaar 1705.5 begin gemaakt,
ora een ravelyn , en een bedekten weg
voor dit Kafteel te maaken, doch ik Icon
by myn aanwezen 1714. niet zien , dat
dit met zyn gragt, die niet heel groot
Was, nog zoo haaft zou gedaan zyn.
Dit iswel een fchoone, fterke en zeer
wel gelegen veiling , om dit Vlek te.
dekken, en deze baay tegen vyandelyke
fchepen, die ’er zouden willen inkomen,
te befchermen 5 maar ik heb van zeer
goede vernuftelingen en bouwkundigen
van Sterkten wel hoorenzeggen, dat men
deze plaats, nog veel fterker zou können
maaken, met een goed waterpas van 24
twaalf - ponders op zekeren uichoek pas
buiten de ftaart van den Leeuwenberg,
alwaar de fchepen de droogte de Walvis
voorby Zeilen moeten, en daar de fchans
van de Heer Simon van der Stel wel eer
plagt te leggen, teplaatzen, vermitsmen
bevonden heeft, dat men zelf met een
8 ponder die plaats van de eene tot de
andere wal, of van de Leeuwenftaart tot
aan de Walvifch, overfchieten kan.
Aangezien nu alle fchepen in de goede
tyd hier inkomen, en ’tna de wal van de
Kaap houden moeten , om de Z. O. te
myden, en in den regen- of wintertyd
(die van Mey tot September duurt, zynde
April en O&ober de wyffel- of ftille maan-
den) zy onmogelyk na de overwäl können
loopen, om dat men werks genoeg
heeft, om dan maar met een fchui in de
Rochebaay te landen , alzoo ’er aan die
overkant dan een branding hemel - hoog
ftaat, zoo zou men van dit waterpas dan
00k, buiten tegenforaak, alle vyandelyke
fchepen zeer gemakkelyk, en geheel ze-
ker, zoodanig können waarnemen, dat
men geen vreeze ter wereld zou hebben,
dat een der zelve in de baai zou können
binnen loopen, ’twelk , zoo ’tby een
felukje al eens gebeuren mögt, dan ver-
er door die van het Kafteel belet zou
können worden , alzoo het zelve zeer
Iterk gebouwt, en byzonderwel van ge-
fchut en volk voorzien is.
In deze veiling heeft men verfcheide
fchoone gebouwen , die ’er van tyd tot
tyd fchynen aangemaakt te zyn. Het
oudile komt my voor, dat men ter reg-
terhand heeft, • zoö als men in ’t Fort
komt, endaar gemeenlykdeZeevoogden
der vloot by hun komft gehuisveft worden
, dat al een vry groöt gebouw van
twee verdiepingen noog , en van ver-
fcheide fchoone en groote vertrekken
voorzien is.
Naderhand is de Kat, daar nudewoo-
ning van de Gouverneur is , door den
ouden Heer van der Stel bebouwt, alwaar
men , na dat men de trap opgegaan is,
in ’t midden een zeer groote zaal ontmoet,
die tot ’t jaar 1704. toe te gelyk voor een
Kerle diende , en daar men ter regter-
hand een zeer groote wooning voor den
Heer Gouverneur, en ter linkerhand van
die Kat een fraai groot woonhuis voor
den Tweeden Perfoon, heeft.
Dat van den Heer Gouverneur, ’t geen
mede van 1 verdiepingen is, vervat veel
fchoone vertrekken onder en boven, mits-
gaders een kleine middelplaats , alwaar
00k een Tank is voor Japanfche goud- en
zilvervifchjens, die ik ’er in gezien hebbe.
Voor den trap van de Kat onthoud
zieh gemeenlyk een gewaapent foldaat,
met een bywagt, omalle lieden, die den
Heer Gouverneur gaarne fpreken zouden,
aan te dienen.
De wooning van den Tweeden Peribon
is mede wel van eenige zeer goede vertrekken
voorzien -y maar alzoo zy de
grootfte niet was, heeft de Heer Helot
(zoo ik in ’t jaar 1714. bevont) ’er ge-
duurende zyn gezaghebberfchap nog een
beneden, en een bovenkamer, bygemaakt,
waar mede het de Tweede Perfoon hier
nu zeer wel Hellen kan.
Voor den Capitein was ’er 00k een
kleine wooning even ter zyde dat eerile
gebouw, waar in de Zeevoogden der re-
tourvlooten zieh onthouden j doch deze
was niet van veel belang, waarom 00k de
meefte Capiteins, die ikzedert 40 jaaren
herwaarts gekent hebbe , gemeenelyk
hunne huizen buiten ’tFort. in het Vlek
hadden.
Zoo als men door de Kafteelspoort
(waar in men nu en dan wel een Leeu-
wenhuid of twee hangen zag) binnen
die vefting komt, heeft men ’er een groot
plein, dat al vry lang en moi breedt is,
en daar men gemeenlyk een grooten ftruis-
vogel loopen ziet, tegen over welke bin-
j nenpoort zieh de Kat, de wooning van
den Heer Gouverneur en die van den Op-
perkoopman, of den Tweeden Peribon,
vlakin ’t front, als o f ’t maar een gebouw
was , zeer cierlyk, alzoo ’tvan buiten
zeer fraai gewit is, vertoont.
Als men even de Fortspoort ingeko-
men is, heeft de Winkelier aan de linkerhand
een zeer kleine wooning, hoedanige
’er onder de wal , of punten meer , of
anders wel pakhuizen zyn , om deze en
gene goederen in te bergen.
Tuifchen de Kat en de wooning van
den Tweeden Perfoon is beneden een
opening, of een groote poort, door welke
men op een tweede fraai groot agterplein
komt, alwaar de Lieutenant aan de over-
zyde een fraaje wooning heeft, zonder
dat ik wete dat ’er meer zyn } maar de
verdere plaatzen aldaar zyn gefchikt tot
pakhuizen, om de wynen, ’t koorn, en.
allen anderen voorraad ofte goederen
der E. Maatfchappy , flaande onder
d6 verantwoording van den Pakhuis-
meefter, Difpenfier, en Keldermeefter,
daar in te bergen.
Buiten ’tFort heeft men digt by ’thuis
van Jacobus van der Heyden, oud Heem-
raad van Stellenbofch, of anders naail het
huis van eenen Pythius, een Herbergier,
nog een zeer lang en groot pakhuis, om
het touwwerk , en deze en gene andere
foederen der E. Maatfchappy , tot die
raam behoorende, te bergen j op welke
plaats het oud Kafteel, door den Heer
Van Riebeek in ’t jaar idfz. begonnen,
geftaan heeft, waar van ik 168f. nog de
Jaatfte aarde , om het geheel eh al te
Hegten, hebbe zien wegkruyen.
Onder de openbaare gebouwen is de
Kerk, een zeer fraai gebouw. Zy wiert
onder de regeering van den Heer Willem
Adriaan van der Stel, meeft op het fterk
aanhouden van de Heer Petrus Kalden,
toen Bedienaar des Goddelyken Woords
alhier, uit de middelen der Diacony voor
ontrent 11000 Rders gebouwt, en geraakte
den ddcu Januari 1704, wanneer ’erde eerfte
maal in gepredigt wiert, klaar.
Zy is ten naaften by agtkantig van ge-
daante, hebbende 4 groote vaklten, en
tegen yder vak, van in de 20 of 50 voe-
ten muurs hoogte, 2 groote glasraamen,
. die, na myne giffing, tuifchen de 20 en
30 voeten hoog zyn.
De zelve heeft in ’tZ . en in ’t N. een
veel hooger ryzende en fraai opgaande
gevel, in yder van welke mede een groote
glaze raam is, doch maar half zoo groot
als de andere boven , maar beneden met
een fpinnekop, en verder een zeer nette
pöört aan wederzyden, die met dubbele
deureri geiloten word. Zy heeft 4 ge-
vels, byna op de tyyze der gevels van de
gemeene huizen in Holland, opgehaalt.
Ook ziet men ’er by de deuren in ’tN .
en Z. twee fchoone portaalen, 10 öf 12
voeten hoog, die rood en wit zeer fraai
gemarmert zyn.
Kerk. Kerk heeft men 4 ronde gewitte
pilaaren, die ontrent 3 voeten over ’t kruis
en ontrent 2f voeten met haare cierlyke
gemarmerde capiteelen hoog zyn, tegen
yder van welke een fraai geftoelte ftaat,
waar onder dat van den Heer Gouverneur,
met zyn 4 fraai geflingerde pilafters, om
den hemel of de kap te dragen, het aller-
fraaifte, en in ’tZ. W. geplaatft is, en
over welke van vöoren een fchoon tapyt
legt. .
De andere ftaan in ’t N. W ., Z. O .,
en in ’t N. O onder de welke de Borger-
raaden ’er een voor zieh zelven met ver-
lof van den Heer Gouverneur en de Dia-
kenen hebben laaten maaken.
Alle de zelve zyn zeer fraai, en onge-
meen net van eikenhout 5 maar daar be-
hoordc ook een geftoelte voor de Gemaahrt
en kinderen van den Heer Goiivemeur
gemaakt te zyn, die nu voor *t geftoelte
van dien Heer, nevens alle andere Vrou-
wen in den buik van de Kerk zit.
' In ’t W ftaat een zeer nette agtkan-
tige predikftoel, op een fwarte ebben-
hoüte dikkefraei geflingerde enkelde ftyl,
4 f voeten hoog , en f duimen over
t kruis dik , welke ftoel op yder hoek
met 8 fwarte fraai geflingerde pilafters 3
op welke een mooye kap ruft, verciert}
behalven dat de ftoel,en de kap, over al met
ebbenhoute lyften omzet is. Ook is de
trap zeer net gemaakt, en deBybel legt
op een koperen leflenaar, zoo fraai, alsik
er al zeer weinig gezien heb. Deze ltoel
is Zeer lugt, alzoo hy over al open is.
T er regterhand van den Predikftoel i$
t geftoelte der Predikanten, en Ouder-
lingen, dat maar gemieen, gelyk aan de
andere zyde na de N. detir ook dät der
Diakenen is , buiten de welke ’er aan
weerzyden van den Predikftoel nog verfcheide
andere nette eeftoeltens zyn.
Ik bevont deze Kerk van myn treden fo
lang, en ook zoo veel treden breedt 5 doch
van buiten beflaat zy 172 treden in ’t rond.
Menzietdaar agter den Predikftoel aan
de regterzyde van een kerk glas, ofte raam ,
de tombe, of anders ’t wapen van den Heer
Gouverneur Louis vunAJJenburg (die den
27ßcn December 1711. ltierf, en den 2dcn
Januari 1712. begraven wiert, hoewel
daar van niets ter wereld bleek) met een
ftandaart ’er boven. Hy voerde een bürgt
met y toorens in zyn wapen , en anders
zag men ’er niet ar, dat, voor een Gouverneur
al te eenvoudig was j maar aan
de andere zyde van die glaze raam was de
tombe van den ouden Heer Simon van der
Stel, die den 24®“ Juni 1712. overleden *
en hier begraven is. Aan weerzyden van
zyn wapen ziet men verfcheide ftukken
gefchut, die verguld zyn , mitsgaders
eenige trompetten, en verfcheide krygs-
tuigen en geweeren, mede zeer fterk verguld
j boven ’t waapen ilcekt een ftandaard
uit, en beneden het zelve ziet men een
man in ’t volle harnas op zyn linker arm
ruften, met de ftaf van bevel in zyn regterhand,
en met een helmet vol pluimen
op zyn Hoofdi waar by zieh dan verder
een wapenrok , een fwart helmet , en
meer andere cieraaden , tegen die muur
vertoonen.
Agter ’t geftoelte der Diakenen ziet
men ’t waapen van den Heer JoanBleßus,
independent Fiscaal, die den April
i7i i -5 f f jaaren oud zynde, ftierf. •
Boven ’t geftoelte der fchippers , irf
’tN . by den kloktooren, hangt het waapen
van de Heer Nicolaas Weiter, gewe-
zen Commandeur van Gale, op ’t eiland
Ceylon , hier den iodcn Febrüaäi 1708:
overleden j doch ter linkerhand van dat
ge