A. 1^64.
Extraordinaris Raad van India
, ende gewezen Gouver-
Rapport
van de
fieut , als 00k Direfteur der
öpgemelde Plaatzen, t’ zyner
wederkomil op Batavia.
Myne Gebiedcnde H e e r e n :
Öcwel ik geen ander bcdenketl
hebbe, o H f n e tZ yd e - Schip uyt
Huftaart ^er^a voor myn vertrek van ColomBo
wegens den *7* der verleden Maand van Coe-
Maiabar »tsjien Adroifturc na Batavia afgezonden ,
Ion en ^^d. daar mede voor myn Arrive-
A.1064. ment van veel Saaken ampel Advys gc-
aanhaar daan zal wezen , zoo hebbe egtet niet
denovergegeven.
können nalaten te icheep tot tydverdryf,
1 en met eenen na myn oordeel tot quy-
ting van mynen fchuldigeri Plicht de
volgende Letteren op *t Papier te bren-
genj en allenthalven UEd. aan te kon-
digen , in wat geftalte ifc Ceylon , Ma-
dure, en Malabar gelaten hebbe. UEd.
gelieven my ten bellen af te nemen, dat
ik hier in een weinig hoops hebbe te
betoonen, dat de gepleegde en my fmer-
telyk gevallen verandering , indien al
dienftig,evenwel niet peremptoirnood-
zakelyk is geweeft.
Zaaken
van Cañara.
Eerft komen de Zaaken van Canara
te vooren, waar van de laatfte Advyzen
door den Refidenr de Bruyn gedateerd
zyn den 14. Augufti, en 1 . September
voorleden, ende daar in is geweeft, dat
de Gezant Malappa Maloe onverrichter
Zake , en zonder Vrede te treffen van
Goa geretourneerd,den 13. Juli aaneen
langwylige Ziekte uyt de Wereld was
geicheiden, zynde al ontrend dien tyd
de Inwoondcrs van Mangalor, Camati,
en voords tot aan de Rivier van Bakenoor,
tegen den jongen Naik gerebel-
teerd, die, door de ongelegenheid gc-
ltr.eld, te rade was geworden, de Vrc-
de met de Portueefen hoc eer hoe lie-
ver te Üuyten,gelyk hy dan, op appro-
batie van den Viceroy , met eenen Domingos
de Geer is geaccordeerd , onder
Conditie, dat aan den Portugees de 7 ge-
pretendeerde Fregats zouden werden ge-
reftitueerd , daarenboven ingeruimd de
Zeehaven Barfeloor , met de twee For-
treffen aan deRivier-kanten,en deLan-
deryen, voor henen gepoiSdcerd, &c.
Gemelde de Geer was 00k,om dat werk
te bevorderen, na Goa vertrokken, ende
werd gefuftincerd , dat de Viceroy
de Conditien zal accepteeren , ten aan-
zien onder anderen bedongen is, dat de
Portügeefen geeximeerd. zullen wezen
van de verbmtenis des ouden Contra&s
om den Peper tegens 28 Pagoden ’t
Candil aan te nemen ; dies 00k tegens
I September de Portugeefe Armadc van A. 1664*
Goa ver wagt wierd , öm de geaccor-
deerde Plaatzen in bezit tc nemen , *t
welk met Mangeloor , in handen der
Rebellen zynde , lichtelyk 20 glad niet
z a líuccedeerén.
Volgens fchryven van getneldert De
Bruyn, hadden drie Guferatcen, te Pefcrd
over Land körnende, uyt den naam van
d’Engelien met den Naik by provizie
gecontra&ecrd, 1000 Candil Peperin de
maand van September te leveren tegens
22 Pagoden , o f 44 Reaalen ’t Candil,
en zoude ’t voomemen der gemelde Engolfen
wézen daar in den Lande een Lo-
gie op te richten , ende met den Naik
een Formcel Contraéfc aan te gaan.
Narra Malee was aldaar in de Dire&ie
van zyn Overleden Broeder , Malappa
Maloe ,, geraakt , fchynende tot de
Vriendfehap ende Handeling met d’ E.
Compagnie uyttermaten genegen , ver*
zoekende öok ’t aanbrengen van een
goede quantiteyt Koopmanfchappen,
Siedende daar voor meerder als den Su-
ratfen Prys. Niet te min klaagd De
Bruyn, dat de onzen een jaar herwaards
T o i van dagelykze Mondkoft , tot
Brandhout toe, was afgedwongen, ende
hy, vreezende, dat zulks in ’t aanbrengen
van Compagnies Goederen mede
plaats grypen zoude , hoewél regelregt
tegens het gemaakt Gontraffc , was te
raae geworden daar over door Narra
Maloe ten Hove te doleeren , de welke
daar op 2 Firmans van den Nieuwcn
Naik hadde geobtineerd , by de welke
de Tollenaars geinjungeerd wierd tc te-
ftitueren al ’t gene op vorige wyze de
Onzen was geextorqueerd.
Ondertuflchen was den Naik al we-
derom aangevogten door twee Vifia-
poerze Legers,onder’t Commando van
eenen Siedeuvelas, ende den vermaarden
Bulechan^ aan fle welke reeds, om hun-
nen vyandelyken aantogt te ftutten,20 lak
Pagoden geprezenteerd wären. Sr. de
Bruyn fuftineerd, dat deze invafien , ende
voords het doen der gerebelleerde,
die van Canara de Superbiteyt benemen
z a l, om na dezen d’ E. Compagnie,
daar - wederom körnende te handclen,
minder overlaft te doen § ende beter
contentement te preftcren.
Ende zyn dit zo de tydingen van Canara.
Nu hebben wy in de medcgege-EnbeA
ven Memorie gezien , dat UEd. n i e t ^ í : “
geerne met dat Volk in Oorlog zouden Vrede te
raaken, ’t welk ons dan 00k doet v o o r leven,
ílellen, dat het UE. behagelyk geweeft
z y , dat wy de hand van dat werk af-
gehouden hebben Í ende indien de Landen
van Canara in der waarheid mede
wilden Cancel uytleveren, zo is ’t niet
al*
V A N C E
' alleen beter , maar ganfeh noodzakelyk
met den Naik een naeuwer Contrait aan
tc gaan, behalven dat het zeer bedenke-
lyk is zoo fchoonCn Ryft-handel-plaats
. geheel en al te abandonnecren: want al
waar ’t fchoon dat Ceylon döor de., be-
vordering van. den Landbouw zoö vcel
Ryft jaarlyks konde uytleveren * als
UE. Guarnifoerien, ende verderen omilag,
vereyffchenj’ zoo zoude lichtelyk
door-een quaad Gewafch 5 mits droog-
te , ofte geweldige inundatie, waar van
hier na breeder gefchrecven zal werden,
meermalen de Kink in de Gabel komen,
het werk door Oorlog ende onluft
met den Koning heel verbrod können
werden 5 in welken gevalle tot Canara
de befte toevlugt ftona te zyn.
Aderfia’s.eiiWyders dat UE. haar het gemaakt
Weerbar- Accoord met Aderfita niet qualyk geval-
ftige len laten , is ons in de ftribbelige gele-
met ons g enheid van deze verandering aangenaam
* geweeft te verftaan, maar *c onderhou-
den gaat hem niet Zeer ter herten, ’t welk
wy al van te vooren bedenkende, in Ons
fchryven van den 1 1. Februari paffato
aan de Heeren Meefters over Land, al
wat fcnipuleus zyn geweeft, om haar
Ed. daar uyt eenige zekere voordeelente
beloven 5 maar volgens fchry.ven van den
Commandeur van Coulßer in dato ultimo
September begori Aderfia met de zynen
z ig zoo vreemd tegens d’ E. Compagnie
aan te ftellen , dat het langer onverdra-
gelykwas, ontZiende hy hem nauwlyks
verboden waaren publykelyk af en aan
te voeren, ja d’onzen daar mede te trot-
zeeren, de Proteftcn en klagten, daar tegen
gedaan , te befchimpen, ’s Compagnies
Geld op de Bafaar na haar wel-
gevallen te taxeeren , ons Guarnifoen-
volk te affronteeren , en met Houwers,
Scokken, en Scheldwoorden te bejege*
nen. >
( Ondertuflchen was tot Cananoor de
Van den Prins Rammettti van zyn Expeditie na
Prins Canara eyndelyk Viftorieus wederge-
Ramme- ¿ ecrcj } hebbende neffens den Koning van
Cn* Colatri, ’t geen met öns mondeling geaccordeerd
was, voor den Onderkoop-
man Jiombout Lefer , fchriftelyk beves-
tigd, ende Gontra£fc gemaakt heel en al
ten voordeele van d’ E . Compagnie met
belofte van onzen geproponeerden han-
del. Landwaardin na vermögen te bevorderen
j ook Aderfta j indien het d’E.
Compagnie gelegen quam , te ftraffen .
ende' den voet te lichten. Ende uyt
deze Cbniideratie vorderde gemelde Le
fer een goede quantiteyt Koopmanfchap-
-pen, om i de zelvc; te Land tot al zo die-
ren Prys, als om de Zuvd, te vertieren.
Hy remonftreerde ookbyzekere L y ft,
^Jat Aderfia ,. zedert het gemaakt Contra£
b, iyo Candil Cardamom, ende 1 i f f l^ '
Candil Peper verzonden had.
Masa: wy können niet bedenken, hoe
Aderfia met de zynen zo ftout ende uy t-
fporig werd, daar zynen Landheer hem
(die zulks niet onbewuft kan wezen)
dreygd met Adjude van d’ E. Compagnie
op ’t L y f te vallen , tegens welke
magi hy dog geenzins zou können bc- .
ltaan. Zo valt oolc bezwaarlyk aan te
nemen , dat de Koning Colatri, o f de
Prins Rammeteri, de Mooren uyt hun
Landen tragten te verdryven , van de
welke zy zogroote Tollen ende Inkom-*
ften trekken.
Deze difficulteyt nader overwegende,
zyn wy in ’t geloof gekomen , dat wel
Aderfia in zyneuytfpoorigheden fteanert
mag op eenige Adjude, hem döor den
Samoryn toegezegt , wiens intreft no-
pende ’t vervoeren van Peper een en ’t
zelve fchynd te wezen. De tyd zal hier
van nadet ontdekking doen.
Indien de Negotie ende de Voordee-
len der Negotie van Cananoor flegts in
haar zelven te confidereren waren , ik
zou wel licht mede fuftineeren, dat zy
niet groot genoeg zyn , om tot behou-
denis van de zelve tegen Aderfia , ende
zyne Adherenten ,' een Harnäs äan te
trekken, gelyk-ÜEd. nu zulks gelievea
voor te ftellen, maar dat men dien Vor-
ftelyken Koopman regelregt tegens *t
Con traft met d’ E. Compagnie äange-*
gaan alles laat doen, wat hy wil, heefc
zyn afpeft op den welftand van den gan-*
fchen Malabaarien Handel, ’t welk UEd»
zo vaft als een muur gelieven aan te nemen,
ende te gelooven, dat dit gezegt
zy niet by my alleen , maar alle UEd.
gequalificeerde Minifters, die tot Mala- . t ,
bar eenige ervarenheid hebben. Het is im- Raadte^
mers nu genoegzaam gebleken, dat ge-gern A-*
melde Cananoorlche Mooren geftadige derfia’si
Correfpondentie houden met die van Stout‘
Calicoilan, aldaar fccretelyk Peper uyt-
Leid»
ende Amfiocn invoerende, ’t welk indien
niet met publyke flagen geremedi-
eerd werd, meer en meer zal töenemen:
want d’ ervarenheid leerd , dat het voor
d’ E. Compagnie niet wel mogelyk zal
zyn de ftranaen der Malabaaren zodanig
te bewaren, dat geen Sluykery per kleen
Vaartuyg gefchiede \ ja werd niet on-
gerymd gefuftineerd, dat UE. de voor-
declen van denAmfioen niet hebben ge-
noten, onder anderen mede ter oorzaak
van de fecrete aanvoeringen door de
Mooren van Aderfia, ende den Samoryn,
gepleegd* Beft is het dan, dat men die
Siekte in hären oorfpronggeneze, ende,
zonder om gepleegde contraventien een
andren Oorlog aan te vangen, flegts re*
zolveere alle de Vaartuygen met ongeli-
A a centi*