. . den gemerfct, dat hy de verihmdigfte en
fchranderfte van allen was. *T geen zy on-
derweeg wilden eten, by voorbeeld, hoen-
cjer?n, eijeren, vis* enz., tykende by
aanftpnds op ’t papicr * en voerde de
pen als ’er gefchreven wierd.
Men vraagde verder, waarömzyhürt- .
neReligie loochenden,dcwyl aanefeboek-
jes bjeek, dat zy Roomfch waren. Hun
antwoord was, die boekjes exp res mede
genomen te hebben, o p , zoo zy Span-
jaarden, Povtugefen, o f F r e c h e fchc-
pen op deChinefchekuftontmoettcn, te
tponen, da,t zy C^tolyk waren, om dat
ze anders geen beul daar by zouden vih-
den, en dir maar als een Stratagema uit
voorzigtigheit gedaan hadden.
Prag. O f zy dan ook wißen, dat ’er
geen Roomfohgczindea o f eenige, dingen,
dieReiigierakende, in Japan mog-
ten komen ?
Antw. Zulx wel gehoord o f gelezen
te hebben , en zoudeaook die boekcaoiet
aan de w 4 gebragt hebben, zoo zy getreten
hadden, aan o f in Japan te zyn.
Vrag. O f ,zy daa die boekjes wel, tot
blyk van veragtinge, en tot verfoeijing
van die preuven, wilden met voeten treden
?
Antw. Ja. Gelyk ook aaaftondsbevo*
len, enuitgeyoerdwierd, dog de Yla-
ming deed het zop hertelyk niet, ofmen
kon zien dajt het hem zeer deed, ’t geen zy
Japanders aanftonds neu^den* dog voor
öns verz\?egen.
Vrag. Wathup.onderweegalontmoetf
en waarom zy een Japanfch vaartuig hadden
nagejaagd.
Antw. Gedroegen zig. aan het dagre-
giÄer op ’t eetfte, en zeiden op het tyreen
d e , dat zy het vaartuig hadden nage-
yolgd, op hpop van ergens menichen te
vinden:, ona eindelyk in vryheit te geräken.
Toen vraagde de Gouverneur, ö f Zy,
het niet angelegt hadden, om Zeeroove-
xyen te plegen? en o f de Opperhoofden
nietbefpeurden, dat het Hegt enruw volk
was? en fchoon wy alles op de zagtfte
rpapier behandeldea, wierd^gepedonneert,
dat zy hun den rüg zouden ontblopten,
alzoo in Holland de quaaddoenders op
den rüg gebrahd-merkt wierden, Die
gefchiedde, en alles wierd zjiiver bevon-
den ,* en, na alle gedagten zou dit de
katftemaal-geweeft zyn, dat wy om die
zaak in de Stadt quamen : maar zoo als
zy weggeleid zouden werden , wierd ge*
ordpnneert hunne zakken te bevoelen*
en om te keeren, en tot onze verbaaft-
heit, en zware Confternatie van den Ja»
panfeben Raad, wierd uit een zak van
een der Holländers gehgald een Pater-
nofter, met een koper penninkje onder
sm bangend?) % een heilig op ßond
afgebeeld. Hier was alles ©ver in de a, x7q^.
war, en die man wierd op nieuws fu-
fpeöjfc gehouden, enfcherpe vcrwytingen
gedaan , dat hy zyn fnpertje niet had
overgegöven, op ’t geenbevoren&isver-
hapdeld : maar hy , een onbefchaamd
tnenfeh zynde, antwoordde refoluit, dat
hy’niet waardig hadgeagt, omoverzul-
ke vodderyen te fpreken, om dat het geen
Paternniter was.: want dat ’er vcrfcheide
koralen by moften zyn eer heteenPater-
nofter kon uit makco , volgens ondervin-
ding by de Catholyken gezien.
En tot zyn volkomengcluk toonde hy>
dat ’er 3 a 4 koralen van die fnoer in
plaats van knoppenaan zyn hemtrok fton-
den: dit maakte het werk zagter, maar
toep zy weder weggeleid wierden, toon-
de de Raad veel zwarigheit, en oor-
deeldchen abfoluit Roomfchen te 2yn$
begerende dp uitfpraak van de Opperhoofden,
die betyigden niemand in het
hert te kunnen ziep., en. alleen öp de ui-
terlykeen, mpndely ke belydenis tekunned
t’zeil gaan.
. Toen zeide de ¡eene Gouverneur
examineeit dit. d^-regiftcr, en doetrap*
port, als gy wederkomt, wanneer ik
u toonpn zal 9 o f zy Roomfch zyn, o f
nipt, daar op hadden wy gedaan.
*t; Yoornoemde dag-verhaal doorlezende$
yppden wy hot leven en bediyf vasiKard
van der H$gen.9 van Zyne jeugd a f, het
quade zop wel , als’t goede aangetekend,
in de Roomfche Religie opgevodd, en
een goed voorftander vah, de zelve, ha-
fen.de- in zyne beichryving aan een ;groot
Heer , pp Batavia E i B: die eqn Priefter
en Altaar in,zyn huis had, en. dat hy al*
daat inet vele anderen in de Mis was ge-
W^eft, en dien Heer noemde hy den
.Patrppn der Catholyken.
In de Mänilhas had hy 2. Van deZd
maats,, de eene den Holländer VandePa-
tenjoftcr, ennog een Schot, in zyn Re*
ligie qpderwezen, en tot belydenis van
dezelve pvergebragt , met dezc periode*.
dat hy eindelyk die z mannen van de G e-
r^brmeerde tot de Chriflelyke Religie
had overgebragt, en meer andere expreh
fien j dat hy in de Manilhas Ingenieur
wasgeweeft, en verfcheide fraaije dingen;
had uijtjgev.öerd , maar volgens be-
lofte geen betaling kreeg , gelyk ook de
anderen, en daarom, hadden getragt met
het voornoOmde fehip te ontvlugten,
en verfcheide dagen längs de wal en aan
ffcrand alles gekogt tot de reis. Maar by
gebrek van, geld geen betaling gegeveo^
öevende .voor-een'fehip verloren te hebben
, en, eindelyk in Zee geraakt te zyn*
quaamen na eenige dagen zwervens aan
een Eiland, daar Zy een brandende* betg
pp v.onden.5 dog daar niets te hälenwas 5
quamen daar na .aan een andei-* daar zy
met
met boög en pyl wierd«iafgewczen, en
zy fuftineerden het Wilden te zyn imaiar
aan het derde, daar zy aan quamen »pnt-
fing men hun ipinnclyk, en zoodravoe-
ten aan landgezethadden, wieEdeninar-
reit gezet, en ^ipftonds een hout<5 loots
voorhua opgcllagen, wel met wagtbe-
ze tj en bezorgt van eten en drinken 9 en
hier eenigen tyd geweeft zynde, moften
zy na Zatfuma, werdende de loots ver-
jbrand, cn vervoigens alle n ag t, als zy
Sergens aanquaroen * weder in een andere
expreiie nieuw-gemaakte loots gehuisyeft,
tn ’s, morgens weer verbrand. Hun wierden
badftpven aangewezen, daar zy ¡zig
mogten wallen. ■
, Z y kregen ider een Japanfehe rok, en
gedurende de reis tot aan ,’tr Hof vaö Zat-
iuma z Dodtoren, die zoo te land; als te
water op hun paften, en eep der Schotten
van een ziekte. gelukkig herftelden.
Eindelyk*. io Zatfuma komende'i cn
iüemant met hun könnende fpreken, wiert
dopr den Landsheer een prent vertopnd
met allerlei vlaggen, op dat zy wyzen
?ipuden, waar zy t.’huis hoorden * en met
Jeen Helden Zy de vipger pp fde. Pripce
ylag. Vprvolgens wierden zy bypns gebracht,
als boven Haat aangehaald.,
Eindelyk wierdeö wy weder in de Stad
verzogt, bevreeft en nienwsgicrig om
den uitflag te hooren van ’t geen de
Gouverneur gezegt had ,' en pnspver het
jdagregifter gevraagd zoude werden. Het
■Jaatfte quajn eerft, en ons wierd gevraagd,
wat de inhpud was ^ en o f ’er geen Pa-
i?en in ’t getal van 6 waren? wy,zeiden
neen, en zulx niet te kunneii gelpoven,
om dat het niet in de gefehfiften bleek,
en dat hiet. aUeep een dag-verhaal; was van
het wedervaren.vän Karel yän der Hagen,
pyer zyn particulier leven. en bedryf, en
dat wy uit hoofde van zyee dntvlugting
uit Compagnies dienft, en ovcrlooping
tot den vyand , daar w;y itt openbaren
porlog mede waren ., zyn pedbonverzog-
ten in handen te inogen hebben ,öm.hem
rer gelegener tyd en plaats als een defer-
,te.ur na verdicnHeP te ftraffen..
Hier op wierd geaptwoörd, dat zy na
S Höf daar pver zondön ichryven.
Toen begop- de Gouverneur een wyd>-
jßopig verhaalte doen,. över de vervol-
gingydie aan die van de Roomfehe Religie
in dit Keizerryk was gefchiet, eadat
niemand’ , (zeer weinigen uitgezonderd)
¿ en Godsdienft. omhelft hebbendfe, daar
weder a f te krygen was* dat zy; de beeiden,
daar zy eerbied voor hadden^ nooit
Zouden onthedigen : maar licverfterven ,
als die fchande toe te brengen, endathy
dierhalven de waarheit zou. zieh | ¿00
dra hy, een kopere plaat , daar Maria met
het Kind Jefus op den arm öp uitgebceld
ßond» liet brengen, gelyk.by dede,.ordonneirendc,
dat de gevangenen gehaald ^
wierden, en gelaftte hen, indienzyble-
ven perfifteren van niet Roomfch te zyni
dat ze dan met veragtinge op die ovale
kopere plaat zouden in ’t aangezigt fpu-
wen van die z beeiden , en dan daar ofi
met voeten treden, cn dat hy dat voor
bewys zou nemen , dat zy ziliver- waren
, gelyk zy alle 6 hebben gedaan.
Deeze plaatjop rüim z i voeten lang,en 1 ] a
1 ibreed * werd jaarlyx 3 dagen door de(
Stad gedragen, om alle menfehen, tot de
jong geborenen in kluiß ,met voeten daar
op, tc doen treden i ö f‘door de Bakers o f
anderen* die de Kindören oppaflen, met
een voetje daar op te drukken, werden*
de dit eeuwigdürend onderhouden.
Dit is de eerftemäal geweeft j dat ee-
nig Nederlarider die plaat heeft ge-
zifen. , „ . .
De Opperhoofden hebben toen een ge*
ichrift getekend van ’t gene voorgevalleü
was * en öp ’t vertrek der fchepen kregen
wy tyding,dat de Keizer die6men*
fchen aan de E. Maatichappy over gaf,
mits men die op de fchepen zou geboeid
hoüden, tot het Land uit het gezigt was.
Eu dewyl. de Vlaming tegen ons gezon*
digd had, dat men dien hier niet itraifern;
maar aata den Generaai en Raaden op Ba^
tavia overgeven. zo ü , om met heia
te doen , Zoo als: Zy zouden oordeeleh
te behoören j maar uit aanmerking vaoj
hun ongehoörd gevsd * is aan Kard
van der Hagen toegeftaah na ’t Vaderland
te. vertrckkcn, na dat hy de ganfehe reize
had. in de boeijengezeten j dog een ander
vah hen; wierd Vrymän $ en de verdrea
wierden by ons in dienft aangenomen. »
. Vier jaarep daar na is hier weder eeri
zcldzaam voorval met een Roomfch Prie-
iter geweeft, gelyk.ons omftandiguitdfc
v.olgend' bericht blykt;
Kort verhäalvan het vo'onge*
| haliene ■ ten huize der HeerenNafa
- gafaekjfche Ginwerheurs, o f Stadst
voogdeti^ Farrima, en Figono Ci
Sa., ontrentzeksr.RoomfchPrt&-
' . ßer'y Jdhan Baptifta Sidoti gfr.
naamd, i in *t laatfr.van A . ¿708
;1, hier in Japan op 'b Eiland Jaco*
wjjtma.,, ein der buifen-leggende.
Eilandenvan Zatfuma, aan land
■':: gezet. J r
:. hiadat de bewufte vreemdeling * öj3 Meric-
jaconoflima,. öen dferbuiten-leggende Ei- waardig,
landen van Zatfuma, aängeland, dengeval yari
¿¿Hen Decemböf Van ’t jaär 170S ftond ^
birmen Nangaiäeki gebragt te werden^ A.1708
wierd s het f Nederfändfch Opperhooid> in Japan
de E. Gafpar va*t‘Mansdah *. de Onder** gekomen;
Koopman Sitt , de Öpper-WöndHeeler
Wasemans « eh-dfi Pennißm- Lampen, eh
V 3 Hui*