J49 B E S C H R Y V I N G E
(als wy nader hooren zullen) al zcdert den vlugtenden vyand tot binnen het
Ma-
lakka
zedcrt
1640.
doorons
den aanvafig van 1640. en 164 1 , door
zommige Jachten onder den Commandeur
Jacob Köper, èn door de vaartui-
gen der Diohoreefche UUUlUUJO J . Maleyèr"s Izoo bevolk
be- zet geworden is , dat zy met langer
behoorlyk van eëtwaren, en den noodi-
gen voorraad, voorzien konden werden,
200 heeft de Heer Antoni van Diemen
met de Hèereâ Raaden van Indien een
beflait genomen, om die vermaarde en
fterke ftad (die , hàaft Goa , de voor-
trefFelykfte van Poïtügals Indien was)
met aile geWèld aàn te tailen , om
de zelve , zoo ’t mogelyk w a s , te
véroveren.
Om dit grööt werk uyt te voeren,
zohden haar Edelhëden den Sergeant
Majoor, Adriaan AntoniiToon (eenoud,
ervarën> en ftout-krygs-man, endiedaar
door een groöten naam bekomen had) in
May 1640. met drie welbemande fche-
pén als Commandeur van Batavia na
Malakka , om ’ t gezag over de vloot
van den Heer Commandeur Koperoverte
neftien , énomdie ftad aan deZee-kant,
Zoo naeuw, als ’t mogelyk was, te be-
zettén, en met laft, om na bekomen
ontzetvàn Batavia, mitsgaders de hulp-
troepen der Köningen van Âtsjten en
Djohor, met de gànfche Krygs-magi
landen, ennatydsgelegenheiatebetr _
ten , om die ftad, ’t zy by accoord, ’t
zy door een beleg, *t zy Weldoor cenige
ftormen, zoo als ’t beft vallen wilde, te
bemagtigen.
Volgens dit ontwerp nu is de ftad in
- ’t begin van Juny met 12 Ichepen, en 6
Éhaloepen ter Zee zoo naeuw bezet, en ,
befloten, dat hen meeft aile toevoer van,
leveas-middelen aigefneden,en 00k ’t uyt-
.
en invaaren hen by na volkomen belet,
o f zeer belemmerd, gelyk 00k ettelyke
vaartuigen met levens-middelen, en een.
Fuit met hulptroepen van Goa toen 00k
door ons volk veroverd zyn.
Ondertuflchen wierd ons de hulp des
Konings van Atsjien wel ontzegt 5 dog
onze vloot wierd gedurig met fchepen en
volk onderfteund, en in ’t laatftvanjuly
verfcheen daar 00k een vloot van den
Koning van Djohor van ontrent 40 vaartuigen
, die met 14a 1 f 00 mannen, verfch
volk voorzien was, welke met ons leger
van 14 a iyo o mannen, ten deelen
Nederlanders , ten deelen Duitzers
vereenigd zynde , zyn de zelve
den 2. Aügufty entrent ‘ myls be-
noorden de voorftad van Malakkageland,
en hebben den vyând , ettelyke hôndérd
koppen fterk , zeer dapper uyt zeker
werk geflagen, en met zulken drife op
dé hieien gevolgd, dat zy zeer kortagter
Onder
deConi'
man-
deurs
Koper,
Anto-
nifloon,enz :
En door..
den
laatften
inJuny
aangetaft.
kafteel gedreven hebben.
Daar op hebben z ig de onzen aldaar
de gewonnen voorftad gclegerd ,
en twee bateryen, maar een piftoöl-
fchoot van de wallen des kafteels op*
geworpen, diens muuren zy met fefthien
halve duytfc kartouwen zoo fei (niet
tegenftaande des vyands groote tegen*
ltand) befchoten hebben , dat daar door
eindelyk verfcheide groote breflen ge-
maakt zyn , waar door Zy dan wel in
eenig gevaar geraaktenj maar de zelvc
willen dit alles voor ccn tyd door hun-
ne ongemeene dapperheid weer te bo-
ven te komen, en vöor al van wegen
de fcheiding en ’t beleg der rieviere te
belet ten, dat cnen nog on mogelyk rot
een Horm treden kön, zoo dat wy niet
anders doen konden, dan met de ichec*
pen aan de Zee-kant in een halve maan
(binnen een känon-fchoot) de Itad zoo
naeuw, als ’t mogelyk w a s , te bezet>
ren, en de zelve doör ons gedurig ichie*
ten, en door ’t geftadig werpen van
Granaaten, oftophouddyk af te matten,
het welk zy niet nalieten dapper
en geduldig met hun grof geienut
te beäntwoorden, waar door aan we-
derZyden niet alleen veel volk dood
bleef, en veel kruyt en lood verlpild D°g
wierd, maar waar uyt 00k niet anders
af te nemen was, dan dat dit'beleg nog dapper
zeer lang dus zofl können duuren, ten verdewar
e haar Edelhcden goed vonden cendiSd*
grooter magt, dan zy tot nog toe ge-
daan hadden, voor deze Itad te zen-
den.W
el is waar, dat ’er in de itad groot
gebrek van alles was, en datookdeDjo-
horeezen ons zeer grooten dienft deden,
met ailerley Hoffen aan te brengen , en
00k zelf om deze en gene bateryen, en
andre werken te maken , gelyk medc om Rede“
’t uyt en invaaren van dervyandenkleene de^ang-
vaartuigen te verhinderen, en hen hon- duurig-
derd andre beletzelen toe te brengen 5 hcid dc-
maar dit alles zouons ommogelyk tot het fefs
veroverendezer itad hebben können bren- e *
gen, zoo daar toe geen andre middelen
waren in *t werk geiteld.
T o t dit langdurig beleg heeft 00k niet
weinig zoo de hoogmoed van den Ma*
lakfen Land-Voogd , Manoel de' Soula
Coutinho , als de hertnekkigheid
van de verdre Portugeczen, zieh ■ aldaar
onthoudende , toegebragt , aangezien
verfcheide aanbiedingen van een redc-
lyk verdrag van üyd tottyd zeer fmadelyk
door hen afgeflagen zyn.
Hier by quam 00k ’t eygenzinnig bc-
itifcr van onzen Veld-Heer, Adriaan An-
niiloon, en ’t ongeftadig beleid van zynen
de zelve in de voorftad geraakt zyn, en vervanger Jacob Koper, dat r y f maanden
den lang met zeer groote köften en fchäde
aan weerzyden duurde,in welken tyd ’er
verfcheide aanmerkens-weerdige ontttloe-
tingen te water en te land voorgevallen
2yn, waar in w y , niet tegenftaande de
verwonderens- weerdige dappre tegen-
ftand der Portügeezen, doorgaans egter
de overwinning bevogten, waar door
aan wederZyden, voor al te water, ön-
gelooflyk veel volk gefmolten is , alzoo
de vyand, ten uyterfteom levens-mid*
dclen benoodigd, alle zyne kragreö in-
mande, om die te water m de benaeuwde
ftad te brengen, *r geen wy hem van
onze kant zogten te beletten, en Waar
op dan aan weerzyden zeer fcherp ge-
vogten wierd 5 hoewel dit te land all
mede met veel iver gezogt , e-n door4
ons over al met de uycerfte wakkerheid!
belet wierd.
B y alle deze zaaken quam de -nat-üiir-;
lyke fterkte van de ftad zelfs, die door
konft nog merkelyk vermeerderd , daar
door zy 00k in ftaat gebleven was, öm
Zoo veel duizend kanonfchooren, als de
onzen daar op , voornamelyk met 16
flukken uyt de twee voornoemde -ßate-
ryen gedaan hebben, tc können verduü-
ren.
Nogtans wierden, door dit onophon-
Sware dentlyk beuken, in de fterke bolwerken
ln ? S Curafla, en Sc. Domingo, niet alleen
fcheide ^re^en > Maat de punt vaft ’t
bolwcr- Hoipitaal des Povrcs 00k geheel
kcn,ge-plat gefchoten , en de toren van ’t
fchoten. oude Kafteel, beneveris de K e r k , en
veel hooge huizen, zoodanig verwoeft,
dat zy hunne gedaante geheel en al verloren,
waar tegen ondemiiFchcn de be-
narde Portügeezen niet nalieten ons van
de ftads wallen , en van een Batery, op
’t gebergte van St. Paulo ftaande, door
hunne ongemeene fware ftukken nu en
dan ongeloofclyke fchade toe te brengen
, zoo dat ’er geen een huys in ’c leg
e r , o f in de voorftad, ongefchonden
bleef.
De pell Hier by quam een fware peft-ziektc,
neetnd o f ftcrfte, onder ’tVolk, doör ’t langdurig
enyb?n-,bcleg » en hec g root claar op gevolgd
nen de gebrek zoo binnen de benaewde ftad ,
ftad veel als in ons leger veroorzaakt , waar
▼olk d00r aan wederzyden veel meer volk van
weg* ongemak wcgfmolt , dan dat zy
voor hunnen vyand bleven , waar doör
w y , niet tegenftaande de menigvuldige
ontzetten van volk, en denoodigevoorraad,
ons van Batavia toegczonden, niet
in ftaat waren, om de7 ftad over al te be-
zetten , o f om allen coevoer van levens-
middclen in de zelve aan den vyand te
beletten, waar ontrent 00k eenige over-
loopers ons zeer veel quaad deden, die
den vyand kennis van den Hegten ftaat van
ons leger gbvende, den kel vbn däar door,
fchoon by na tot het uyterfte gekomen j
al weder moed op nieüW gaven, om het
Jîfg wenigen tyd, o f ’er nog ontzet yan
Goa komen, ö f dns legèr 00k eindelyk
eens opbrekénmogt, üÿt te houdèn, het
geen z e lf zoo yerre'by hen doorging, dat
zy met tegenftaande de jainmerlyke elende,
waar toe zy yîch vervàllén zagen ,
vooTgcnomen haddén het uyterfte te
wagen. ' J
Dit hardnekkig, ja Barbarifch voor* W3, r
nemen ÿ s vÿands verflohd in de maancfeÆÎW
ecember i ß^o. en Jan. 1^41. zeer veel ter de
menichen , béhalven dat 00k veelc in devyand
ftad, dôo'r dèn honger uytgeteerd , m ïÔ S Ï
het mec langer könnende uytharden, inioor. ?
ons leger quamen vlugten , en ons bericht
gaven, dat ’er niët boven 2Ö0 blanke
koppen, en nog maar 4 a y00 fwarte
Mifti-çèn in deftad, behalven dat de zelve sieeté.
00k zoodanig van levéns-middejen ont-ftaat der
bloöt waren, dat ieder Gantang ryft voôr ft.ad vaIt
10 Ryxdaalders, en een di-ooge koeien ^nnen‘
ofbüffels-höid vôory a dGruiàdos verkogt
wierd, voor wdkën prys dit dan nog al
zeer fchaars te bekomen was.
Dit noodzaakte dierhalven den vyand ,
om veel vrôuWen en kinderen, en
dus aile onnüttc monden met de uyterfte
onbarmhertigheid uyt de ftad te jagen 5
TOàar5 nog verder g in g , een
moedw haalde haar eigèn kind uyt het
g raf , en at het, na dat zy het nog twee
dagën be waard had, door razende honger
tôt verbazmg van die gêne, die % hoor-
den op.
Hoe (lecht het nu 00k in ons leger
gefteîd was, bleef nogtans ons volk,
door deze eenparigé berigten van den
uyterflëî, hood ddr ftadt byzonder
gefterkr, nog al imoed houden, hoewél
zy nu en dan niet alleen mede veel
gemeen v o lk , maar 00k verfcheide
dappere mannen, en van hunne eerfte
Hoofden des légers, verloren hadden.
Onder deze laatften telde men denveriies
CommiiTaris Jôhan de Meere (die den 8.van ver^
Ucrober) den Véld-Heer Adriaan Anro- icheide
niCoon (die in November) als mede zynen ? oof'
vervanger, den Commandeur Jacob Ko-on«
per (nie m t begin van January 1641.ayde,
overleden is) en den Commandeur Pierer
van den Broek(rekerlykdie,welke iSzp.
als Directeur van Suratte, en als grond-
vefler van den handel van Perfien, en in 't
Roode Meir,alsZee-V oogd na ’t Vaderland
vertrok ; én die zedert weer zeer flegt uy t-
gekomen, en doorzynen vriend,den Hcer
Generaal van Diemen als Commandeur
derwaards gdzonden is) aile de wèlke al*
lecn door een uytteerende ziékte, en ’t
grost ongemak, dat Zy hier leden, gefto'r-
ven zyn.
V v 5 Aanlen
aan
onze