waard in zyn hier en daar nog veel en-
kele huizen, en hoffteden, die i of 2
mylen van malkanderen ftaan.
Stellenbofch noemt men nu nog ook
in ’tbyzonder ’thuis der E. Maatfchappy
hier, waar in denLanddroft woont, en
waar in de Heemraaden vergaderenj en
dit was wel een van de grootfte huizen,
en toen met een fraay bofchje omzet.
1 1. Van ’t Moddergat.
De tweede Golonie, onder die van Stellenbofch
behoorende, wort het Modder-?
gat genaamt, ’tgeen tuflchen de Tyger-
oergen en tuflchen de bergen van StelTen-
bofch, legt, en in ’tZ . tegen ’t land van
Stellenboich, gelyk dit laatfte in ’t N .
tegen de Bottelary komt te ftootenj ook .
is die landftreek, tot het dorp van Stellenbofch
behoorende, veel grooter, en
nader aan Hottentots - Holland, en ook
veel fchoöner en vermaakelyker, als
’t Moddergat.
Dit tweede deel dezer Colonie van
Stellenbofch word het Moddergat genaamt
na ’t regen water, datindefwaarfte
regenmaandenjuni enjuli van de bergen
na de dalen, en wel byzonder hier na
toe, zeer fterk aiftroomt, daar ftaan
blyft, en dien weg geheel onbruikbaar
maakt, alzoo ’t daar den meeften tyd dras
ilaat, en zieh als een modderige moeras
vertoont.
Ten aanzienvan ’t voorige legt dit wat
meer na ’t N . , en *t heeft rondom door
Hottentots-Holland, mitsgadersde rivier
van Stellenboich, des zelts bergen, en
ook de landftreek van ’t dorp Ssellen-
bofeh, tot zyne grenzen ; doch het is in
verre na zoo groöt niet, hoewel hier in
mede veel fchoone landeryen legeen, alle
welke te noemen my onmogelyk , en
juift zoo noodig niet is } zynde het ge-
noeg tezeggen, dat daar onder uitfteekt
’t land van den Borgermecfter var. Stellenbofch
, JVejJel Pretorius , benevens de
hoffteden van Herman van Brakei, Jan
Jacob Conterman, en meer anderen j ook
zyn ’t hier al meeft heuvels, gelyk men
hier ook zoo veel dalen niet, als wel in
• de voorige befchreveneLandftreek, ziet.
Egter is net land in zieh zelven hier mede
zeer goed , en ’t geeft goed gras voor
’t vee , hebbende ook geen gebrek van
water , alzoo het ten deele door de rivier
van Stellenbofch befproeit word,
behalven dat ’er nog een kleine beek is,
die geen naam heeft.
I I I . Hottentots - Holland.
Van veel meer belang egter is Hottentots.
Holland, een uytermaaten fchoone
cn vette landftreek, gelyk het de derde
in rang van deze byzondere Stellenbofche
Colonie , en zy aldus van een onkundig
Europeereenaamt is, dienze alzoo fraai
als Holland voorquam, wanneer hy, genegen
een plaats voor zieh uit te kiezen,
en zyn oog hier op laatende vallen, met
verwondering zeide : Dit is een land by
na zoo fchoon als Holland, en ik begeer geen
ander, dan dit land, tehebben. In opzigt
van de deugd van ’t land had hy gelyk,
doch alzoo hier bergen en Hottentots
waren , die men in Holland niet vint,
zoo is het Hottentots r Holland ge-
naamt.
Het is by na grooter, en vrugtbaarder,
als Holland , en ’t is de allerichoonfte,
vrugtbaarfte, en grootfte landftreek van
deze byfondere Colonie. Den weg hier
na toe is tweederlei. Men kan ’er, van
de Kaap, door de Zandduinen, of door
Stellenbofch , en nog door een anderen
dubblen weg, als men zieh na ’t Z. wend,
en zoo van ’t Z. O. ten O. regt Z. O.
aangaat, etiook anders längs het dal van
KaapFalfo , of längs de zee gaande, körnen
j doch de weg over ’t gebergte is
vry beter, als die längs dat dal.
Tot dit Hottentots - Holland behoort
het land 9 ’t geen hier aan alle de zyden
des zelfs in ’t N ., Z ., en W. legt, gelyk
ook de Zeekoejen - valey daar toe al
mede betrokken word.
Doch feer wy verder hier van melden,
moeten wy van Kaap Faliö nog wat
breeder fpreken.
De baay van Kaap Falio , die hier in
’t Z. legt, heeft in ’tO. en W. een-aan-
eengefchakeld gebergte, van welke die,
welke in ’t O. leggen , de bergen van
Hottentots - Holland, die veel hooger,
als de Tafelberg, zyn, genaamt worden >
doch, die in ’t W. paalen aan de Steenbergen
(daarConftantia legt) van welke
de uiterfte, die zeer verre en wel 6 mylen
in zee loopt, Noorwegen genaamt
word.
Ook kan men van daar door een fteen-
agtigen en zeer gevaarlyken weg na de
Africaanfche warme baden, waar van wy
hier na breeder fpreken, ennadfe landen
derHeufäquas en de verdereHottentots,
in ’t O. leggende, gaan.
Op die bergen nu van Hottentots-
Holland ziet men ook doorgaans, als de
Z. O. wind doorwaajen zal, even zulk
een witte wolk, gelyk wy van den Tafel-
berg, en de bergen van Stellenbofch ge-
zegt hebben, en zoo lang men ’er die op
ziet, is ’teenteeken, dat die wind nog
niet ophouden zal.
Het uiterfte einde dezer bergen, dat
in ’t Z, in zee loopt, word de hanglip
genaamt, om dat het als met een lip aan
’tgemeld gebergte vaft is.
De baay nu, ontrent dit gebergte leggende,
I ([
gende , noemt men de baay van Kaap
Falfo , welke wel#io mylen in haaren
omtrek heeft, en zoo genaamt is, om
dat des zelfs eerfte onderzoeker voorge-
geven heeft, als of die baay niet goed,
en als pf >’er, om de fteenagtige grond,
niet wel te ankeren was, dat naderhand,
en yooral in ’t jaar 1708 bf 170p. toen
de zelve'door laft van de Heer vanAJJen-
burg väÄ Stuurman Jacob Joppe de Jong,
om dat ’er een van onze fçhepen inge-
loopen was ,i naauwkeurig onderzogt,
en over al gepeilt wiert, klàar onder-
vonden is , dat dit valfch was, gelyk
mede, dat men ’er, om de harde Z. O.
wind, die hier de ganfehe zomer meeft
door , en de baay in waaid , niet zou
können uitkomen.
Wel is waar, dat’er in *t midden een
klip als een klein eilandje , en nog een
ter zyden na ’t W . legt, waar op zieh
veel vogels onthouden 5 maar dit alles
belet niet, dat men, des noods, hier
zou können ten anker komen, alzoo ’er
goede ankergrond is.
Deze baay is ook zeer vifchryk, en ik
kenne een vriend , die ’er eens met het
net 1000 groote fteenbraaflems en veel
harders, in twee of drie trekken, ge*
vangen heeft j doch wel de meefte vifch
heeft men in de vifchhoek , een plaats,
niet verre van de Hanglip gelegen.
Nabydeze bergen by Kaap Falfo heeft
men ook de Zeekoejen - valey, die daar
een uur van,ftrand ai, en by.na in ’tmid-
den tuflchen de bergen der Hanglip, en
van Noohvegeh , in ’t Z gelegen is,
dragende diennaam na de Zeekoejen, die
hiéirqnçrent wel eer meer, dannu, plagten
te zyn. Z,y..is wel 1 groote myl in
’crond.
Dat nu Hottentots-Holland , waar
mede wy nu weer voortgaan, een fchoon
en. van ’t beite land hier is , bleek klaar
genoeg' daar aan , dat de Heer Willem
Adriaqn van der Sfel hier mede zyn fchoone
lu ft p! aats Fergelegen ( waar van wy elders
breeder fpreken) begrepen heeft. -
In ’t midden van-deze landftreek legt
een hoogen berg, de fchaapenberg, om
dat ’er ’t geheel jaar door gras voor de
fchaapen is, genaamt, van welke men
alles in deTatelbaay voorvallende, klaar
zien kan , waarom deze Heer , zoor hy
niet na ’t Vaderland ontboden was, voor-
genomen had hier een lufthuis te bou-
wen. om van daar, alles net op zyn gemalt
te können befchouwen.
Op, deze fchaapenberg had zyn Ed.
veele van zyne fchaapen te weiden, ook
had .zyn broeder , - de Heer François van
der-Stßli hier medç,. niet verre van. den
Heer Gouverneur , eenzeer fraaje plaats',
waar ontrent de Laurçns-rivier was, die.
vlak door Vergelegen liep.
V . D e e l .
De naafte Hofftede aan de laatftge-
melde plaats. lag wel 3 goede uuren van
de Zeekoejen-valey 5 buiten Welk Ver-
legen Ed. nog een fchoone plaats in
’t land van Ferra di Nataal, wel 30 mylen.
van daar/ had , die al vi;y groot in
uitilrekking was;
Bevoorens waren hier zeer veel wilde
dieren , die zyn Ed metter tyd meeft
van daar verjaagt, gelyk hy dat woeft
land hier in y of 6 jaaren tyds tot een
aards Paradys gemaakt heeft.
Dat hier in de klooven, en op de bergen,
veel fchoon houtvalt, isdie gene,
die ’er geweeft zyn, zeer wel bekent. f
Ook heeft men hier, buiten de Laurens-
rivier, .nog z andere, die zoo waterryk
niet zyn,- als deze, en die te zamen met
een wyden mond in de baay van Kaap
Falfo ftorten, na dat die 1 voorby ’tland
van Pieter de Meyer haaren löo'p gerigt
hebben. Men vint in de zelve, fchoon \
zy geerrgrooten weg heenen ftroomen,
nu en dan grundeis , en aalen , en ook*
wel wel eenige zeevifch digt aan zee.
Na ’t Z. of wel ’t Z. O. heeft men dit ffotten:
Hottentots-Holland, het fchoonfte land tots-HoI-
daar omftreeks , al zedert ’t jaar 1670. land,
door de onze beiloten in bezetting te
nemen} doch deze Colonie is. merkelyk
in wyn- en koornlanden toegenomen,
zedert de Heer Willem Adriaan van der
Stel \i\ex in ’t jaar 1700. öf 1701. zyn
pragtige buitenplaats Fergelegen, (11 mylen
van *t Kafteel) aangelegt heeft.
Men kan de zelve zeer cierlyk afge-
beeld zien in de Dedu&ie van zyn Ed.,
en in de Contradedu&ie, als ook in
’t werk van A. Boogaard, daar tegen uit-
gegeven.
Ik heb dit fchoon gebouw in ’t jaar
170f. twee dagen voor myn vertrek na
Indien gezien. Ik had aangenomen
Zondags na de middag aari ’t Kafteel te
prediken, en alzöo de Heer Gouverneur
tot dien dag toe geen tyd had können
uitvinden , om my die -plaats te laaten
zien, vraagde zyn Ed. my daags te voo-
ren, of ik, na de Predikatie wel luft Zou
hebben , om dat togtje met zyn Ed te
doen. Ik zeide van ja , en nam dit met
veel dankbaarheid aan.
Wy gingen daar öp ten 6 uuren ’s a-
vonts in een koets, met 6 paärden, fpan-
den, na 3 uuren zeer lterk aahgereden,
en daar wat gegeten te hebben, weer 6
andere paarden in , en quamen ’s nachts
ten iz uuren op Vergelegen
Daags ’er aan zag ik dit fchoon huis,
dat, tegen ’t wild gedierte, rondom in v ergelc-]
een agtkantige, cierlyke, hooge, dikke gen.
muur lag. Ik bevont de galdery in
’tmidden 80 voeten lang, en 16 breedt.
Deze had aan de zyde na Kaap Falfo
toe een uitnemend heerlyk geZigt, zoo
E oyer