î 6ô i . die, déWÿl hy hem dat zoo edelmoedig
opehbaame, en niemand hem büitèn zyh
wèten ontvoeien wilde, gèlièfde te vèreeren.
De Hlning betoondè dit zéer wel te
nèinén, «en fchonk hem die lied'en, daar
bÿ voegendéjdat hy hem niet*âllèéh^oor
zynen vriend * maar ook voor zynen zoên
hield, alzoo hy onze opregtheid nu zàg.
Hy vereeïdé vàn Caarden ôok een kopje
SowaÎà, tot een nader bewys van zyne gè-
riegenheid. *
Den 31 dito quam Kapitéin Frederik
ïrcdcîik Houtman, met nog 3 andere maats, mede
Houcman van Pedir by hem aan bôord vlugten ,belnKapitein
», e t woor-'veftigende alles, dat de vorige gevange-
£«en7'C nen nem gezegt hadden; dog hy zeide,
buiten affcheid van den Koning nret te
■grillen vertrekken, '
Men vond dän te zamen goed ,den Kcf-
•« ning kennis van zyne fcoinit aan boord te.
geven* en om hunne vryheid te verzoll
e n , dat Adam Vlaming gedaan, en de
Koning op zyn verzoek toegeftaan heeft,
’ t zelvemet zyn zegel beveltigende; dog
de Koning belailte, dat Houtman daags
’er na aan land komen zou,
En lern cn H y dede dat den 1 January 1601 met
andcVe daar Vlaming, en, by den Koning gekomen
n weerte,. zynde, heeft hy hem, en zyne medege-
¿oen wcg-yangenen hunne vryheid toegeftaan, vol-
Tocreu. ggjjg gedane belofte ; dog zoo als hy het
Hof uitging, ontraoette nein de Sjahbandaar
van Pedir, die hem binden,en weg-
een neef van den Roning, oiize vriend io©U
zynde, zei deh Sjahbandaar in zyn aan*
gezitht, als gy Zoo openbaar liegen wild,
zeg dan maar dat ze den Landfehappen
weetdig zyn.
yoeren wilde,’t geen ook door ’ sKonings
laft, dog ongeboriden, gefchiede, gelyk
hy nog dien zelven avond over deRivier
gebragt wierd ; het welk aan van Caarden
door Adam Vlaming bericht zynde,
Van Caarden zei wel, dat twee der ge*
vaqgenen döod krank wären; dog h y ,
dit niet willende geloöven, belaftte hem
zeer ftraf, die zonder tegenzeggen ten eerften
dede hem dit zoo veel ecr befluiten, om
maar ten eerften te ontvlugten, en om de
ichade wegens de 1000 ryxdäalders, eny
ftukken laken, die de Roning aan hem
hog ten agteren was, aan de ichepen, op
de Reede leggende, te zoeken, alzoo hy
öu klaar zag, dat alles hier maar.fchel-
mery was , en dat het op een verraad toe-
lei, om hem mede maar in de val te kry-
gen. ^ y4
Ondertuflchen beftelde van Caarden
den 2 dito, dat de weder vervoerde Kä-
pitein Houtman 15- ducaten, een Pfalm-
boek, en eenige ändere lyfsbehoeften, kreeg.
H y gmg ook by den Roning, en verbogt
weder om Houtmans vryheid j dog
hy zeide, dat hy weer weggevoerd was, al-
leenom dat ’er eenige koftelyke ringen,
fen kriflen vermitl wierden, weshalven hy
van Caarden belaftte, ook de drie andere
aan landte beileilen, om den rechten dief
uit te vinden._
Wahneer van Caarden vraagde, wat die
goederen weerdig waren, en dat hy fer
borg voor blyven wilde, zoo zei de
~ ’ ir, een geheel Landfchap j dog
ään land te leveren. *
Den 3 dito voer hy inet een dezer gevangenen
, Jan Dirkszoon van Dordregt,
genaamd, na land, verzag hem van klpe-
deren, lywait, 20 ducaten, en eenige
goude mäazenj dogkon niet bdleiten, dat
hy ,teg en ’sKomngs woord, weer na Pedir
gevoerd wierd.
Waiineer men hen egtertoonde, dat de
twee anderen wegens ziekte orimögelyk
konden koitien, en men ’er een gefchenk
byvoegde, wierd dat ingefchikt.
Wat Houtman, en Jan Dirkszoon ,be-
frof, daar voor eifchte de Roning 50 cati
zilver, a 33 ryxdaalders ider, dat van
Caarden affloeg.,
Ook eifchte de Roning (volgens zyn
oude gewoonte van gedurig geld in voor-
raad te vorderen) door den Sjahbandaar
nög. ¿00 cati zilver öp reekehing van pe-
per, die hy naderhand geven zou; dogal-
zoö van Caarden daar na zag, dathethoe
länger hoe erger ging, te meer, alzoo zy
Hans Dekker ook nti met geweld uit de
logie gehaald, en gezegt hadden, hem te
zullen houden, ter tyd toe, zy de,z zie-
ke gevangenen kregen, vond hy goed de
2 zieke gevangenen aan land eerft te be-
ftellen, en düs Dekker weer vry te kry-
gen, gelyk ook die 2. zieken daar na ftii
na boord zyn gevlugt,met die nog aan de
wal waren, latende eenen Pieter Dragon
agter, die, alzoo hy niet wel zwemmen
kon, verdronken is.
Zoo ras dit verrigt was, nam van Caarden
negen Guferatze, Bengaalze, Portu-
geeze, en andere ichepen den 12. dito in
beflagg waar in hy 100 gevangenen, en
onder welke hy 3 Ichepen met peper vond,
dat zeer gemäkkelyk, en zonder eenig
bloedvergieten toeging.
Daar op liet hy met een der gevangenen
aan den Koning weten, wat hy .van •
hem te vorderen had.
Den i4dito kreeg men teniantwoord cen
. brief aan de Engelze Kapiteinen van Caarden,
cn Vlaming gericht, op welke, als
aan hen, alzoo zy geen Engelzen waren,
niet behoorende, zyhiet geantwoord heb-
ben, dog deden den'Koning mondding
door den Tolkzeggen, dat zy hun ach-
terftal volgens de gemaakte voorwaarde,
en de gevangenen begeerden, o f, zoo hy
hen daar in geen genoegen gaf, dat hy
zieh zelven dan wel zou weten te wree-
ken.
Dog
lÜJÖt;
£n wat
daar op
Vcrdcr
voorriel.
S U M A T
Dog die van ’t land zonden 5 odrlogs- in die ftad
A o . 1601
die van de
tritte A-
rend op
Ticoc gegangen
ge-
nomen. '
Ettelyke
#vern)oord
engequetß.
Ao. 16 01
kotnt hier
Slok voor
Atsjeh, cn
Ticoe.
fuften op de onzen af, en begofinen den
14 dito op verfcheide plaarzen vyandlyk^
heden te toonen, eh op phze ichepen te
Jchieiten. *
^Daar op ftak van» Caarden den! 16 dito
6ent een Portugees fchip, en den 17 riito
nog 2 andere in brand, en kreeg den 18
cn 19 dito brieven Van den Koning eh
Houtman, waar dp h y , evenalsteyoreh,
antWoorddejdogalshem nu berigtwierd,
Vac in hott eeh gänfehe vlobt öp hem,
nevens eenige bränders, afkomfen zou,
^eeft hy nog efeneft bf ief aan den Koning,
Houtman, en de Kapiteinen dergenomen
fchepen gcichreveh , en die met alle dege-
vahgenen in eeh der genomen ichepen o-
vergezet zynde, met een ly ft van ’t gene
hy te eiflehen, o f aan land geläten had ,
sÄn hen gezohden, befovende nog twee
dagen onder Poelo Way te zulieh vertoe-
ven, daar zy. den 22 dito quamen, doch
niemand, dan »een zeil, dat niet hy hen
quam, vernemende, is hy längs: Ticoe,
en Priaman, vandaär geloopen,eh *er aän-
gegierdj dog^ *er niets voor hem te doen
Vindehde, na Bantam voorteezelld, al-
waar zyne lading den'10 April 1601 be-
komen hebbende, is hy den 14 dito op
Lampon oin water aangegierd, verVorde-
iende verder zyne reize na Holländ.
In dit zelye jaar, ih de maand Augu-
ftus., quam hier een väh de twee ichepen van
de nieuwe Brabandiche Maatichappy, de
witte Arend,öp Ticöe, welkers Höofdeh
’den Commies van den zwarten Arend,
Kornelis Pieterszoon, en Guiljam Sene-
ichäl, na land zonden * om over den Toi te
Iprekenjdog wierden zeer verraderlyk övef-
vallen,engevangen genomen, waar voor
Zy 3000 Ryxdaalders aan randiöen, mits
1600 Ryxdaalders aan reeds ontfangen goederen
kortende, eiiehten.
V y f van hunne makkers waren ver-
’ moord, cn een gequetft, en naderhand
eiiehten zy voor die genen, die nog in het
leven waren, .nu 4000Ryxdaalders,weS-
halvcn die van den witten Arend den 22
dito daar van d’aan zeilden, latende däär
6 man van ider ichip, o f 12*gevähgenen
ih ’t geheel, zeer troüwloos aan land blyven.
Deze zogten naderhänd van daar
wel met een Malabaarze Bark, die zy na- .
men, te ontvlügten } dog wierden gedurig
hier in belet, eh daar na van die van
Atsjeh Weder gevangen genomen; al het
Welke hen zekerlyk uit wrake, öVer het
gene van Caarden die van Atsjeh aange-
daan had, overkomen is.
Den 1 y Deceittber 1601 quam Adriaan
M^artenszoon Blök, Schipper dnder den
Onder-zeevoogd, den Heer Jan Grenier
(die onder den.Zeevoogd Heemskerk be-
hoorde) met dezwarte Leeuw voor Ä-
tsjeh ten anker, en dat in een tyd ,dät zy
, * fterken handel met die van i6 o ii
Cambaja dreven, die met fchepen yan 80 '
tot too laften daär ter Reede quamen. Z y '•
vonden daar nog in January 1602, de ge^
Vangehén yän den witten ‘en zwarten A 4
rend.
Z Y gmgen den ip February van daar,
quamen voor Ticoe,daar zy Wel over peper
handéldén ; dog ziende , dàt zy depryà
van dien gedurig verhöogden, namen zy
eenig vojk uit een praauw gevangen, en *
verzeikien, na hier 19 dagen gelegen te
heboen, den 28 Maart van daar.
Ao. 1601, den 43 Äügüftus, zyn vanloAnga«
de 4 , op den 18 January 1601, uitgeva- j US ,i01
rene twee Zeeufche ichepen, Zeeland.a, ¡ 'kk°ry’tf
en de lange Bark, met de Commiezen, Atsjeh wd
Gérard de R o y ,en Laurens Bikkcr,voor°ndaugcn.
Atsjeh aangeland, die den 14 December
daar aän, zeer minnelyk van dezenzelven
Koning ontfangen zynde, met hunne volle
Jading, en met tweeGezanten van dien
VorA aan Prins Maurits, en de Heeren
Algemeehe Staten der Vereenigäe Land-
fehappen j van daar vertrokken zyn.
Z y quamen den ,6 Maart vocfr ’t Eiland 1^amen
St. Helecn , daar ssy den 16 dito eeD rvk A°‘ Xf°*
geladene Portugecfche Kraak ,op , , ton- S I . « ,
nen gouds gefchat, en St. Jacob genaamt, ry^c
veroverden,ter gedagtenis van welkgeval in kraak*
Zeeland, na datzy behouden däar aangeland
Wareh, goude en zilvere penningen geflogen
zyn,op welker eenezydeeen gallioen
tuiîchen twee ichepen afgebeeld ftond,
met deze woorden : PO S SÜ N T , QUÆ Waar van
POSSE V 1D E N T U R , dat is : Zy yfo»-inZcc,aa(i
nen of vermögen, dat &y*fchynen w r - K J S " 1
mögen, iö Maart 160Ü. En öp dé ande-zyn.
re zyde zag men het hoogmoedig zinnebeeid
dès Könings*vanSpanjen ; te weten,
een Werclds-kloot in zee,met een paard,,
dat’er uiripringt, met dit opfchriftboven ’
5t paard: N O N SUFF1C 1T ORBIS,
dat is : De tuereid is ( bem) niet genoeg. En
agter dit paard vertoonde zig een zwem-
mende Leeuw op dezée ( 't Zeeuws wä-
pen zynde) met deze woorden: QUO
S A L T A T IN S^Q UO R, dat is: Waat
by ook henen fpringt, daar vervolg ikbem.
De kraak , den 20 July in Zeeland ge.
komen zynde, wierd in weerwil van alles
, *t geen eenige Portugeefche Kooplie—
den tot Amfterdam daar tegen in bragten,
tot prys vérklaard.
De Gezanten des.Konings van Atsjeh ,’
welker nämen waren, Abdul Zamat, en
Siri Mohhammed,- quamen met hun ge-
volg, te weten, 1 Edelman, Merauan
genaamd, en 4 o f y flaven, behouden mede
in Middelburg, alwaar Abdul Zamat
den 3 Auguftus 1601 ftiei^, die ook daags
•er aan daar begrayen, en met dit Graf-
fchrift vereerd is..
Hiß