Ao.1690.liec ondertuflchen alles tot de reize ver-1
De Ko-
, ning
fchenkt
&c
vaardigen. Den 7. ging zyn Ed: de
kloofters bezigtigen, en b lecf, hoewel
hy iterk genoodigdwas, raetzyngevolgj
maar 1 uuren uyc.
Den zz. zond de Koning aan zyn E d :
een bruinen h eng f t , zynde cen fchoon
Arabifch paard , met een gouden toom,
zyn Ed • en geborduurde bade!, en kuften.Zyn E d:
liet terftond ’t paard Sadelen, en gebruikteI
Arabifch het voor een paard van ftaat. Wy alle,1
paard, opgezeteq zynde, reden na Sjulfa, en
quamen by den Kalenter, die zyn Ed:
en ons allen heerly k , tot laac in den avond,
onthaalde. De weinige dagen , die wy
n o g over hadden, bragten wy met pak-
ken, voorraad te koopen, en diergelyke
dingen meer te verzorgen, door.
Een körte Befchryving van
de ftad Spahan.
Spahan
1691.
De ftad Spahan j alwaar de Koning.
iegenwoordig zyn hof houd, legt in
befchrc- j raaCj 0f ’C land der Parthen. Z y is j naar
vcn* uiterlyk 00g , eenige mylen im.baren
omtrek, leggende in een Vallei, rondom
in, ’t gebergte van rood, blaeuw., en
z wart .Marmer beüoten j 00k is zy rede-
lyk wel bebouwd.
Daar ’sKoninksPaleisftaat, heeftmen
rondom een gemetzelde doorgang, waar
in allerlei winkeliers en Ambagts-lieden
zy n, ieder met zyn byzondere koopman-
fchappen. De hand werks lieden zyn van
allerlei neering, ieder zoort by den andren,
als mede de flagters & c : Daar is ter
weereldniet te bedenken, o f ’t is daarte
bekomen* ’t zy w.at.konftwerk het zyn
mag. ’s Koninks Paleis,is van geele klin-
kerd, dog zonder eenig uiterlyk cieraad,
gebouwd , hebbende. een groote poort
en ingang', en groote Galderyen ’er
rondom. Daar ftaan 1 colommen, met
een Cdepcl-Tpren , rondom met ver-
glaasde fteenen gemetzeld, benevenseen
koftely ken boomgaard, waar in allerhandc
zoorten van vrugtboomen ftaan. In
dezen H o f ftaat het Talaal, o f de Gal-
dery j daar de Koning de Qezanten ge-
hoor geeft.', Voor dextöd^wen zyn hier
andere vertrekkeni. daär' zy niet gezien
können werden, als van den Koning en
D MW.de Capado’s (of gelubden). Vö or’t Paleis
daan. op de Meidaan leggen een ontelbare
menigte metale ftukken op hunne aftuy-:
tenj de meefte part flangen, wonderlyk
gefatzoeneerd.
Op dit plein, o f op deze Meidaan
ftaan, op ’t Feeft van Neuruz in de
maand Maart, al de vreemde dieren van
de Koning , en ruim 10000 man in de'
wapenen, ’t geen, door de groote van
HetPalds.
de plaats, egter ganfch geene belemme*
ring geeft. Dit agt ik genoeg hier af
gezegt, alzoo dit door anderen breeder
; befchreven is, Aan een andre kapt van
de ftad is een Kafteel, van kley-ftroo
en andre vuiligheid opgemetzeldj zynde
groot in zyn begrip , dog plomp ,
len zonder eenige ordre, o f regcl. De
ftukken, die daar op leggen, ftaan op
de affuiten met de trompen opwaarts ,
zoo dar zy (geloove ikj niemand daar
mede willen, beichadigen. Men heeft
hier in deze ftad weinig ftraaten , die
wel gebouwd z y n , uitgezonderd de
Tsaarbag , o f de Heere-ftraat. Daar ^
in heeft men eierlyke gebouwen cn thui- Tsjaar-
nen. Deze ftraat is meer als z mylen bag, en
lang, aan wcderzyde met een laan vande* zelfs
zeer hooge boomen beplant. In deze^enSte*
ftraat heeft men 00k verfcheide Tanken,
waar by men Caweh, o f Coffi, en Cal- S] .
jang, of Tabak, krygen kan. V o o r ts is^ <jej
in de geheele ftad de huizing elendig ,huizen
alle van kley opgehaald), en met het felfde door-
overwelft. Daar is geen hout aan, als de Saans-
deuren en venfters, en veel groote thui-
nen by^de huizing. De ftraaten zyn by.§iCgte
nagt niet bequaam, om die te bereiden,ftraaten.
of te begaan, vermits doorgaans vol kui-
len zyn, waar in man en paard yeeltyds
fmooren zou. Allerlei eetwaren zyn hier
w e ite bekomen, en voor.een;redelykc
prys.
Ook zyn hierBafaarsof markten , daar
ieder zyn believen krygen kan. Men heeft
’er ook wel botiken, o f Winkels, daar
velerhande fpys voor een geringe prys te
bekomen is. ’ S zomers koopt men ’s
morgens ys, dat altyd tuflehen ’t gebergte y s hier
le g t , dat zet men uyt de zbn , en ’tte koop,
water, daar van körnende, wierd gedron- en feile
ken. De vrugten zyn hier zoo goed, als^{^ ers
in ’t Vaderland. . Men heeft hier ookv * en
koftelyke koebeeften, en fchapen. ’S KoeJen>’
winters vrieft *et hier fe i, ja zoo fei, alsfdiapen
in ’t Vaderland} dog dat ’s nagts v rie ft,& c : hier
is by daag door de zon weder volkomen
ontdoyt} dog daar geen zon by komt,8
dat blyft ftand houden.
Hier valt ook zwarefneeuw, daar door
de huizen veeltyds inftorten. iö p i . in
January is *t gebeurd, dat meer dan 400
menfehen door ’t inftorten dezer elendige
gebouwen dood gel^Cven zyn. W y alle
moeften mede vlugten : want daar wy
lagen, viel het op dric plaatzen in 5 dog,
(Gode zy dank) niemand van ons wierd
befchadigd.
De Talaal, daar zyn Ed: gehoorgafj
viel ook voor een gedeelte , en Mevrouwfeo
haar Hharaam op verfcheide plaatzen in.hier
In (omma ’t was by ons alles in alarm. Hetbrand-
brand-hout koopt men hier by de pond
ieder pond een peys, zynde by na cen halve
ft ui-
O l Mohbammedl O! Áalyl
L . S. rs Koning's Zegel
ftuiver: zoo dat wy hier elendige koude
hebben moetén uitftaan -, wélke feile
koude tot half Mäart duurde. Ih deklee-
ding gcfchicd hier groote prägt; want'
die icts van fatzoen is , zal in ’ c goud of
zilver laken gekleed gaan , en, ftooger
van ftaat zyndé, zyn hare kleeren gc-
borduurd, en • ook wel met edel ge-
fteente bezet.
Ten Hove komt niemand by de' Koning,
ó f hy heeft een Töok met Rey-
gers-, o f ftruis-vederen op , wel fwaar met
goud, paarlen , ert edel gefteentebezet.
De prägt der vrouwcn is zod groot,
dat het niet te geloovenis. Haarhoofdeii
zyn rondom behängen met goud, enge-
fteenten, en ’t hair met 4 tuiten gevlög-
ten, nederwaarts hangende, en met peerl-
inoeren doorvlogten: ’k Heb eeii vrouwenhemd
Hét Koninklyk bevel van glory en
heerlykheid zy gégcVen , dat de Gene-
raal en chef van de hooge en Grootmo-
gende Hollandze Natie ende Maatichap-
P j’s beftierders van dè Koninklyke rege-
ring der Ryken en Landen van Batavia,,
Japara, Macaflar, Sumatra, Paliacatta,
Ceilön , ßoeton , Amboina j Banda ,
Ternate', .Solor, Timory Malakkaj en
andere Landen benederis Winds, Joannes
Camphuis met duizend.koninklyke' gc-
nade bn alle zoorten van günften verheer-
lykt zynde, Ons hoogkoninltlyk vermögen
erként als wel geneigd en gefchikt tot den
voortgang van alle Zyne vöbrnemens en
begeèrten, en wete , dat den b rief van
opregtigheid met den welipfèfcénden Ge*
gezién ^ daär voor bétaald was 4 4 o o ___ I __
Tomans. My Wierd g e zeg t, dat ’er gc- jzaflt0J.°van Lecnen , bevdegdtot ver-
I Mi m --
;en Wierdcn van meer dan eens zoo ] nieiiwirig Van ’t verdrag, in deze tyd aan
geld. Wat haar höveri kabayeny bn ka- ons hoog, eri Grootmagtig H o f gezon-
I
N
tebyen aangaän, die met Zabel-bont ge- den, Voor ons gezigt verfchenen zy> en
voerd voerd,, en enwelzwaargeborduürdtzyh,w elz waai4 gebordudrd zyn ^ ’t J hebben wy Volgens voTgem de verzoeken’ verzocken van
van
is wel te begrypen, dat die veel raoeten welgemelden Gczant wegens de vermin-
koftenj dog ’t is hier altyd eenerley mo- dering van den prys .der;’^yde , dievoor-
de : als zy uitgaäfe , o f uytryden, heb- leden-jare met ’t gewoonelyk gewigt aan
be:nze van ’t hoofd .tot de voc.ten een de Hollandfche koopljeden is geleverd,
w it kleed- a a n z o o dat men van ’r heel! bevel en ordre gegeven de zomöia van
fchepfel niet, als de oogen, zien kan.
Z y gaan,zeer weinig üyt, en bemoejen
z ig met geen markt-gang o f keuken & c :
de Armenifche Vrouw-lieden op Sjulfa
moeten, als zy beflapen zyn, een aoek
om de kin dragen, ep zig mede met cen
w it kleed overdekken. Dit Sjulfa legt
byzonder playzant ontrent ^ uurs van
Spahan, ’t is zeer vrugtbaar, en wel zoo
groot, als Haarlem in Holland. Alhicr
woonen de Armenifche Chriitenen, ook
7 a 8 Franzen, die in ’s Konings dienft
zy n,als uur-werk-makers,goud- en zilver-
fmeden, & c : die alle van de hervormde
Gods-dienft zyn. Zy hebben cen Borger-
meefter onder hen, die alle verfchil-
zaaken onder hen afdoet.
Z y betoonden ons byzonderc groote
genegenheid : want als wy daar quamen,
was detafel aanftonds van lpyze voorzien,
en wy mogten niervertrekken, voor dar
w y een goeden roes weg hadden, waar in
wy:,ook ons niet minder gedroegen , of
in gebreken bleven, als zy by ons quamen.
Wat de Perfifche beftiering , en
hunnen Mohhammedaanichen Godsdienft,
aangaat, daar van kan de leesgierige Lezer
andere ichryvers nazien.
Den 13. Oblober 1691. fchreef de
Coning van Perfia dezen vertaalden brief
aan den Heer opper-Land-Voogd van
Nederlands India,den Heer Camphuis. 0 / Allerheiligße •uolmaaktc God!
D t Wtrcld is Gods.
V . D e e l .
1440.0 en eenige Tomans der tollen enWaaria
andre eiiehen van den aanbreng en uitvoer °ns
der goederen van dien jare, dat den han-
del der Zyde volgens ’t voriggebruik niet m^ d e r
heb vervolgd, en die wegens ’t H o f van tollen,
hen geeifcht werden,aan deNatie te fchen- &c •' 8«“
ken, en geordonncerd , dat de beftier-fcllonkc*
ders der koninklyke zaaken yan de ge-
jmelde iom der tollen van hun niets zul-
flen hebben te vorderen, en dat de gccom-
mitteerden van deze zaak, om reden van
de gemelde gedane vereering, hunnege-
woone geregtigheid van de voornoemde
koop-lieden zullen mögen eiflehen-, en
hebben wy hun d’oude Koninklyke man-
dementen, die vernieuwing vereifchten ,
met vernieuwing beveftigd , en eenige En meer
van hunne verzoeken , daar zy geen ver- andre
zekerde bewyzen van in handen hadden) v^ue-
00k toegeftaan, en ingewilligd, en heefc
voorgemelde Gezant de eer gehad, enfyn.
is verhoogd geworden met zyn hoofd te
geräken aan ons Koninklyk Paleis, ente
buigen voor onze Majefteits throon, en
te zitten in onze verheerlykte vergader-
Zaal, en is wel vergenoegd en voldään
geworden niet onze heerly ke en Hoog*
geagte ecre-kleederen en andrer gefchen-
kenj^en heeft met vol ontzag, vreugd ,
en alle zoort van vergenoeging zyn -fcf-
fbheid vän ons gekVegen, oni weder te
vertrekken, en blyft dan dien Generaal
in alle onze Koninklykegunften,dezelvfc
in overvloed verhopende.
K k , En