R Y V I N G E
i, gelie en. andre oorblazcrs ontrent het
. Hof ontbrecken.
Wy können echter met nalaten by
.vaar 64000 bedragende. DatCapitaal
„ met de winft verltaan wy dat U E : per
„ d e Paeuw (uyt Tayouan te komen)
„ 11a Choromandel zenden zult in Con-
]y tant, Zyde Laken-, Fruyten , Rooze-
„water, PeCrlen, Paarden, & c :, gelyk
„ jongft per Banda gefchied is, ofinzifi-
„ k e koopmanichappen, en waaren, als
„den Gouverneur Gardenys by nadet
„ advys (die in Suratte o f Perfia aan te
„treffen ftaat) zal komen te eyieherr,
„ ontbiedende van daar weder zoodanige
„kleedenj Suykers, en koopmänfehap-
„ pen, als by goet onderzoek vernemen
„ zult de meefte winft in Perfia geven j
„daarbenevens monftersvan uwen eyfeh
„ afzendende > ten eynde alles ordentelyk-,
„ en op een beter grond werde gerichten
„beftierd, dan wel tot nü toe gefchied
„ is , op dat ons Woelen eenmaal tot voof-
„dien lall, aan de Heer Wcfterwolt ge-
„geven, te volherden, in gevolge van
„welke wy H E : beladen, om onzen
„ wille uyt de Inftru&ie, aan gemeldet!
„ Heer Zalr. verleend, wel te begry-
„p e n , en by de Maj.5 en Mir iaTacki,
„ om ver'goeding aan tc houden , of
„eenige voordeelige zaake in de plaats
„ van dien by een nieuw verdrag van
„de Maj. ce erlangen. Wyzynverwon-
„derd, dat de Engelzen en Portugee-
„zcn zoo begundigd werden, en dat de
„ Nederlanders (die ’t beter verdienen,
„als zynde oorzaak van den bloejenden
„handcl in ’t Ryk van Perfia) tegen
„recht en reden-gequeld , mitsgaders
„dat wy van onze voorrechten , ons
„ door.Sjah Abaas gegund, en van Sjah
„Sefi bevedigd, beroofd werden.
„ Vdrfcheyde zaaken, ter dezer ftoffe
„dienende, hdbben wy ovCr dit gefchil
„ in de voornoemde Inftru&ie ingelaft,
„ die UE: by gelegenheyd de grooten
„ voordragen kond, willende niet twyf-
„ feien, of het zal eenige uytwerking
„ten göede doen. -v '
„ WyderszalUE: alle pun&en, voör
„ a l de vergrooting en verbetering des
„ handels, meergemelden Heer Wefter-
„ wolt aanbevolen, voor de zyne aan-
„nemen, en ten dienft der Compagnie
„ bewerben, voor zoo vecl wy daar
„ niets tegen belallen, ten welken ein-
„de wy UE: (als meer gezegt is) des
„Zelfs Inftru6lie ende de nagezondene
„ adyyzen geauthorizeert behänd igen ,
„dat in dezen kortheyd veroorzaakE, te
„meer, om dat’erzedert weynig veran-
„ dering in ’t ftuk van den handel ende
„d e ftaats-zaäken, ons in dat Ryk tackende,
voorgevallen is.
deel llrekke, en op dat wy nevens de
„Moorze kooplieden, en andre werken
„mögen.
„D e Paeuw (als gezegt is) fchikken
„ wy uyt de Golf van Perfia over Cho-
„romandel na Batavia, en zult dieswe-
„ gen de overheyd van dat fchip by Ins-
„ truftie belaften» van Gamron vertrek-
„kende Baticalo op Ceylon, van daar
„ Poedecheri, en 'Tegepatnam aan te
,, zoeken, om na Paliacatta te brengen de
„ Advyzen, en Göederen, die in de re-
„fpeftive plaatzen invoorraadzyn.
„ Gelyk wy met het gene van de Cho-
romandelze eil Beiigaälze Cargazoenen
99 komt (als boveti aangewezen is) begee-
9,ren genegotieerd te hebben, alzoozult
9, met de goederen, endepeper, die uyt
j9Guzeratte, Hindoeftan ende Wingurla
bekomt, proeedeeren, geen Zyde Voor
de daar vän voortgekomene pehn :
„koopen , maar alles in Wiflel, gerted
„geld, koopmanichappen, als anderzins
99 uy tPerfia,na ad venant van ’t ontfangenc,
99 zenden, om ter tefpeftive plaats weder
„voorPerfia aangelegt te werden5 let-
9,tende op de quartieren, wien* kleeden
99 en waären de meefte Vöordeelen geven 9
9, en ’t grootfte retour bekomen, ’t wel*
9 , ke by ervaring Choromandel en Ben-
99 gale zyn, zynde in ’t voörleden jaar op
,9 ’t Wingurla’s Gatgazoen,inGamron vef*
yy kogt, verlies geVallen, en de voordeelen
„op de Zwarte Zofteering uytGüZeratte
99 zeef zober geweeft, ’t welk wy veme-
99 men, dat meer hapert aan den onbe-
„dagten inkoop, als wel aan de cours
9, van den händel , dewyl ons zekerlyk
„blykt, dat de Moorze en Benjaanfehe
9, kooplieden, en zelfs de Engelfehe,
9, verfeheyde goederen tot minder prys,
9,als d’onze die verkoopen 5 namentiyk
„ Kandokyns tot 41 Larynen, daar de
99 onze inkoops met de onkoften op 4p
„Ö m de Indifche fons, o f ’t Cäpi-
„ taal, waar mede de Inlandze han-
„ del ftäande gehouden dient te wer-
„ den, niet te verminderen 5 maar te
„do en toenemen, en om ons eenmaal
„ met onze eygen middelen te behelpen,
„ zal U E : ftaat maken geen meer quan-
„ l i t e y t van Zyde tot retour voor *t
„ Vaderland in Perfia jäarlyks te koö-
„p em al& ’t Provenu vän Batavifche en-
„ de Täyouanfche Cargazoenen j ’t zy
„ t o t 3 , 4» f , ofte agt honderd baa-
„ l e n , korat aan te langen , mits dat
„daar onder niet begrepen werde het
„rendement der Choromandclfche en
„ Bengaalfche koopmanichappen , die
„ U E : uyt de quartieren van hier toe-
„komen, als zyn de doeken, en Ben-
„gaalze Suykcren, in de m£er aangeto-
gen Ichepen geladen , inkoops onge-
„ Lary-
Van V E R
y’ Larynen. komen te ftaan , en egtet
” meer voordeel (zpo zy voorgeven) als
. *? w y doenj zoo dat de Compagnie nfetj
” getrguwgediend werd, dat elendig is, en
•’’ dat, zoo zynde, beter nagelaten was, de"1
*wyl tot nog toe ons woelen buyten
*’ winft geweeft is, weshalven men met;
” opmerking den Dire&eur in Suratte
*’ tep rechten diend hier a f beriqht te
geven, mitsgaders de ontrouwe, ont-
” aekt Zynde, hard te ftraffen •, alzoo
” zylke aefeölen moeten verbeterd wer-
’ ’ den, vermits het alleen hapert aan den
” onbedagten inltoop onzer waaren , o f
wel dat op de uytventing der ’zelve nfet
” behoorlyk letten 9 dat wy geen on-:
’ ’ koften, tollen, nog laften onderheevig
2 3 9
” wy I van, Wingurla oponthoden , en
” in des-zelfe plaats derwaards met de
’’ vlootvan Defenfie gozondeii d en epper^
” Koopman Klaas Cornoliffoon öIok.
” UEi zy gerecommandeerd, en aan-
’ bevolcii met den zelven te correspou-
” decren, en uyt het Ryk van Viziapoer
” zulke koopmanichappen teeyiTehen,die
” waarfehyneljiltft by U E; de meefte voor-
^’ deelen;gevepi -ook zult U E i ten dien
.^eynde'de monffers en de quantiteyt van
” het verrier, derwaards zenden, verdacht
Zynde geen Rtjynas voor Wingurla te
” doen opkoopen, ten zy de vrienden van
” daar de zelve alvorens eyffehen, en in*
’’ dien van dat Comptoir meerGargazoen
’ ’ bekomt, alsd© Retouren vorderenj of
” zyp, weshalven wy aldus nevens andre] ^U E ; geraden vind van daar te ontbie-
” kooplieden, in diezelve koopmanfehap- ” den, zoo za ltU E i ’t Surplus of't over*
” pep handelende , niet können be- ” ichot(als gezegt is) in Zyde niet aan*
” ftaan- ” leggen, maar des te meer dan nä Cfio*
De opper-Koopmap Jan Leenderts-J ’’ romandal overzenden, om in het vooN
*’ zoon Zalr. heeft in zyn leven groote ’’ deeligfte Perfiäanfch CargaZoen aange-
’’mpeite aangewend, om dit geheym te
onçdekken, zendende des Compagnies
” doeken ter plaatze, daar zy beft getrok-
” kep waren, maar volgens des zelfs be-
’ richten, zoo ontbreekt het aan den ip-
” koop, gelyk hy in zynen brief aan dpn
’’Direfteur Barent Pieterffoon klaar gç-
-” npeg aanwyft.. c. ,
” Ü E : z.ai zieh nader hier ontrent dogn
** o n ä e r r iehten en diergelyke misbryi-
r ken pntdekken 5 en zqq de Direâçur
” Crook,als00k ons, met behoorlyk be-
’ ’ fçhçid daar een net W ich t van geven,
” op dat \ de onttpuwe en nalatige teq
” yporheeld yan andre mögen dopn vep
’ ’beteten, ;,-NV<
’ ’ Zwarte zorteeringj ten aanzien van
’’ de fiegte voordeelen, en om dat
.’’ fchreven zyn, en -t Capitaal in Guzè-r
’ ’ rattp fçhaarg is , Zyn dit jaar niet vopr
Perfia in ’t wprkgefteld. Alleen bemer-
’ ’ ken wy uyt de befichten van den È-
’ ’ C rpok, dat na Agra ordre gegeven is,
, ’’ pep kpop te doen van ontrent 3f :a
’ ’ 400P0 Ropias in Agrafe zorteering
” yopr Perfia ontboden,
” In ’t tpekomende zal U E : van daar,
, ” epde uyt Guzeratte? zoodanige zortpp-
voorderen , daar geeri minder
>*’ wipU., als z f tot fö per dito dp te wag-
’’ tep z y , alzop wy niet verftaan kon-
’?neq , daç de Compagnies beftaan kan
met in waaren te handelen, die minder
’’ opbreogen, voornamelyk zoo lang het
’’ Çapitaal bekrompen omkomt ., en wy
ops met ons eygen niet redden können ;
w weshalven UE, alleomzigtigheid biyft
” aanbevolen, om op alles met de meefte
*’ zuynigheid ten befte van de Compagnie
*’ te. letten.
legt, en herwaards gezonden te werden,
’t welk UE : den Gouverneur Gardenys
nevens zyne berichten aan be-
veelen zult alzoo in ’t werk te ftel-
len.
” Wy beveelen U E : órdre té ftellenj
” dat voor ’t bpenen van gèoderett., pak-
” ken , j op der zelyer quälificatie
’’ wel gelpt, en- dat ’er zelve , geppend
” z y n d e h e t - tp kort körnende met
’ ’ atteftatien aan de Compteiren , die djt
” raakt, ©Ver géfehreven werde ten lafte
»» van de perzoon, die ovér het pakken
„gefteld is, en die zyrt Biljet in *t pak
„ gelegt heeft, op dat dé Compagnie
eens van bedrog en fchade bevryd
blyve.v É -;i/ .1" :
” Dp zz ftufes BpramS, -iii-t pale api
’*te kort; bevonden, begeeren wy dattöt
’» lafte van den AfljiWiit jo'eft Dirkflpon
zult ftellen, die by ’t billet'j in ’t pak
»» bevonden , 'verklaard 8zoo vèel njeer
„ftukken-dgar in gepakt te hebben, te
b meer • - dewyl men pnS bericht, dat
}jdito pak, voor het opeiien , wel ge-
•’ ffeld was, «00 dat het -bedrog maar
’’ qùade fludie is, zynde dbiedele plaats,
»»in ’t middendes paks gelatpn,metftroo
»igevuld. In Rhabarber zult UE, geen
„geld befteden, alzoo dituytNederland
,3afgefchreven werd , gelyk mede geen
•„ Gàlnooten, noch T a rw , tot nader ont-
biedens, verwagten.
’ ’ De peerlen, ter zommà van 15 o 1 3-gl :
^ 10 ft doorNicolaas jacobflbönOverfchie
” 1638. iii Perfia g e k o g t, können ’t
” uytgefchocen geld op de helft (zoo
,,onzc Heeren en Meefters fchryven)
niet haalen;
_ - . . ’’ Den inkóòp is los en zonder verftand
Den Koopman Pieter Paats hebben ” (eoo ’er niet anders,onder fchuyld) ge* .
„daan