A.
G a le .
Bentot
Billigam
Corle.
Dolasdas
Corle.
Agras.
170 B Y Z O N D E
,, toe. Aan de over-ofZuidzyde der
„ Alicanze Rivier begind de Jurisdiélie
,, der Stad Gale,met het Dorp Bentot,
,, gelegen in ’t overgedeelte der Wala-
„ lawitte Corle. Hier legt ordinair cen j
,, Luitenant ofte een Vaandrig tôt ver-
„ zejkering van de Pas , opzigt over de
33 Chalias-Dorpen , en ’t gedeelte der
33 Walawitte Corle , die cyndigt aan
3 , onze Buyten-wagtPictegelle, gelegen
3, omtrent 4 uuren gaans boven Bentot *
3 , aan de Z. O. zyde der Alicanze Ri-
3 , vier. De Dorpen aan Zee zyn inOr-
3 , dre vân Bentot Z. O. waard tôt Gale
3 , toe,Hindrue. Hier eyndigd de Wa-
3 , lawitte, ende begind de Gale Corle
3 , met Cosgeere , Bcllitot, Ballapitti,
3 , Ambelamgodde, Madampe» Accerle,
3 , Cahawc, Hinnegame, Tottegammc,
33 Hiccude, Reygamme, Gindure, Da-
aÿ dade, ende dan de Scad Gale zelfs.
3, Beooften Gale volgd Oenewatte, Ma-
33 gale, Sabradouw, Cogele,Hamgam-
3, me, enCattelouw. Hier eyndigd de
3, Gale Corle, ende begind de Billigam
>3 Corle, zynde een kleene, maar cier-
>, lyke ende Rykc Provintie, hebbende fy aan Zee Ooft waard Meriflc, jLandro-
i, gamme en Walgame.. Duaraan volgd
„ dan onze vaftigheid Mature, zynde de
>3 ordinaire Refidentie van den Deffave,
,3 ende Hoofd-plaats van de Dolas das
„ C o r le , zig ftrekkende Ooftwaard
3, aan Z e e , langs de Dorpen Dondere,
„ Capougamme,Navadum,Bamberan-
3, de, Dikwelle,Tangale, W ellaye,tot
3 , aan de Rivier van Waluwe , zynde
,, het eynde van de Gaalze Jurisdiétic .
3 , aan de Zee kant. Onze Wagten te !
3 , Landwaard zyn van Waluwe N! W . !
3 , Kanneketti, Biedigamme, Angelma- .
3, douw, Cattoene , zynde de uyterfte !
3 , Frontier van de Dolas das Corle. !
,, Daaraan volgd Oedeboke, Dampha- ,
,, le, Barlepannetotte, en Donnemone, ,
3, zynde de Froritieren van Morrua’Cor- ,
„ le. Hier werden d ’Agras o f deCey- .
3 , lonze Criftal-en andrcMyncn, die 3
,, Gefteenten voortbrengen , met hoog ,
,, Gebergtevan ’s Compagnies Land a£
, , gefneden tôt aan Accuras, een Fron- ,
3, tier van de Gale Corle. Van daar ,
3 , koftit men Landwaard door een moe- .
„ jelyken weg tôt Maplegam, daar or- J
,, dinair een Luytenant legt met 40a f 0 3
33 Soldaaten, o u de Itnportantievanvdie ,
33 plants, bevrydende de geheele Gsle
3 , Corle , leggende op de Rivier Gin-
3 , dure. Van Maplegam ftrekt zig een
93 weg na ’t Gebergre Sinncdonne, ma-
„ kendc de uyterfte fpits van de Gale
„ Corle, ende ftootende aan’t Geberg-
33 te der Agras. Van daar gaat men door
„ een moejelyken weg in 3 a 4 uuren
„ op Pittegelle, zynde de Frontier der !
R E Z A A K E N
» Walawitte Corle voorzegt. Van Pit*
» tcgelle komt men te Water ofte Lan-
,3 de haaft op Bentot,ende ’t eynde der
„ Gaalze Jurisdiaic. Hoe nu de Cirkel
33 met Wagten , ende Vaftigheeden
Landwaard en t’ Zeewaard bezet is,
biykt UE. in de overgeleverde Ly ft
33 der Militie van de Gaalze Landen 3
„ daar aan my gedrage.
• 99 Dft geheel Land is meerendeel be-
33 woond, ende meeft alom met groote
3, ende kleene Dorpen beflagen j dog in 99 de groote Dolas das Corle zyn aan de
33 Ooftzyde, ende 00k in deGerrewys,
33 ontrent Waluwe, zecr veel Dorpen,
,3 ende koftelyke Zaey-velden, verwoeft,
„ ende gcdepopuleerd. Het getal men- Een ge*
„ fchen van ieder Corle byzonder, endenerafe
„ van wat Cafta’s , ofte Geflagten (hoogBefchry-
” i „ J^yit, daa2ry v azny nz v•n dbely, kmt aUarE vh ebtyis adlde^ig.W
„ over lange jaaren ganfeh noodig gc-
„ weeft, een Generaale Befchryving o-
„ ver deze Gaalze Landen te doen, ’t
„ •w e lk nu niet langer zal dienenuytge-
„ fteld. Den Oo rlo g, ende ’t geftadig
33 omzwerven , heeft my daar toc noit
,, Occafie gegeven, zynde ’t laafteSay-
„ zoen, ofte Mey verleden, al gerezol-
,3 veerd geweeft dit noodig werk aan te
,3 vangen maar is eyndelyk in Raade
,, verftaan, zulks uyt te ftellen tot na-
„ der ordre van Batavia,ende wel prin-
33 cipaal, om dat ik , nayn vervanger te
„ gemoct ziendc, beft dagt h.em dit werk
„ oycr te laten , als zynde het allerbefte
„ middel, om in weinig tyds grondige
,, experientie van ’s Lands coilumcn,.
,, Situatien, Inwoonderen, Inkomften,
13 ende andre Saaken kennifte voor den
,, Gouverneur te bekomen. De Nopd-
,, wendigheid dezer Befchryving beftaae
,, wel ten principaale, om dat veel dien ft-
, baare van de E. Compagnie gediver-
, teerd z y n , dat ook Veel Landen by
, de Ryke Cingaleefen, en andre , be-
, fcten werden, die zy de Arme ont-
3 houden, en die 00k niet durven kla-
, gen.
3 , Door de Befchryving allcen in de
, Pasdum Corle hebben wy ontrent de
5 100 dienftbaaren ontdekt, die zodanig
3 agter de Hand gehouden waren, waar
, door dan ’s Compagnies Landen con-
, fequent verwoeft, en haare gereg-
3 tigheden verminderd werden, ln wat
, forme deze Beichryving noodig isge-
, daan, kan gezien werden in hetFor-
, mulier , UE. nevens dezen ter hand
, geftcld.
3 , Van de Mooren, ende hoe fchadc- Mooren.
, lyk de zelvc de Borgery zyn , hebbe
, hier vooren in de Materie van Colom-
, bo gefprooken. UE. geiieve dan ge-
, dagtig te zyn, dat de Urdrc, die preÖverly
dende ,
trektd’E.
Comp,
een der-,
de van
hunne.
midde-
len.
Vcrpag.
tingen.
zent over haar gefteld is, precys wer-1
de na gekoraen, beitaande wel Prin-!
cipaal daar in, dac ze noit onzeGra-'
vetten ofte Land-Poften en Wagten1
pafleeren, zonder alvoorens te hebben'
confent , dat haar 00k noit confent'
van den Commandeur der Gaalze Lan- j
den werde gegeven, om met Kleedcn,
Sout, Amfioen, ende andre Waaren,
in ’t Land te gaan ioetelen 5 maar wel
om hunneAkkers enThuynen,diezy
hebben, te bezorgen, ende zulks meer,
als men met redenen hen niet mag,
ofte bchoord te weygeren. De zelve
Mooren zyn in grooten getale in de
Gaalze Landen verfpreid , ende hebben
myne Meditatien al geweeft, haar
Ed. voor te ftellen, of men ze met geen
Hoofd-Geld , gelyk de Chineelen op
Batavia, behoorde te bezwaarenjdog
’t zelve mag tot UE. eygen ondervin-
ding , en haar Ed. nader goeddunken
wel in ftaat blyven.
„ De ontfanger der Gaalze Landen,
zal zeer naeuw reguard moeten ne-
men, dat, de zelve Mooren overly-
dende,’s Lands Geregtigheid deMa-
nales aan d’ E. Compagnie komen,
zynde eenServituit, die vanoveroude
tyden, zelfs voor d’ aankomft der Por-
tugeefen (zo my gerapporteerd is) de
Vreemdelingen is opgelegt, zynde j
van alle hunne middelen. Myn geftadig
afwezen van’t Land is d’oorzaak,
dat d’ E. Compagnie tot nog toe weinig
daar van is toegekomen.
U E. geiieve dan t’ zyner ty d , als ’t
UE. zal gelegen komen, die Landen
te vifiteeren , en daar over zodanige
ordre te ftellen, als noodig zal zyn.
„ Hoedanig, ende op wat wyze de
Landen Verpagt werden,en aan wie
die tot nog toe Verhuurd zyn , blykt
by de Boeken, daar van zynde,.ende
alzo ultimo Februari de tyd verftree-
ken is , om alle de Gaalze Landen te
Verhuuren voor 10 a iz jaaren , zoo
zyn nu met UE. goedvinden daar af
gemaakt zodaanige Conditien, als wy
gemeind hebben tot welvaaren der
Landen, ende voordeel van de E.Com-
pagnie , nodig te wezen. Ende alzo
U E. na alle apparentie ultimo Febr.
van de MalabaarzeKuft nog nietzult
gerctoürneerd wezen , zoo zouden de
Commandeur Roodbaas , Koopman
Borchorft, ende de Deflave van Ma-
ture, d’ allerbequaamfte wezen , die
UE. geruftelyk dat Werk zoude mögen
vertrouwen , niet alleen om de
Aldees te geven aangoedePerfoonenj
maar 00k dat ze aan niemand onder
de waarde wierden ovcrgelaten , gelyk
voorheen tot ondienft van de E.
Compagnie dikmaal gefchied is. '
3, Zo zal UE. 00k expres gelieven te A. i66^l
verbieden,dat geen Deflàves, nog Ca- Geen
piteyns der Corlas eenige Dorpen,Pag- Deffa~
ten, om dat ze dan de dienftbaarc totou,}.110®
nun voordeel zouden können gebrui-teyns der
ken. De Capiceyn van de Mahaba- Corlas
de, ofte Caneel, heeft nu nog eenigedaf inté
Dorpen in hunr, dieby hem, f t a a t g f 0'
. »«fufpens van zyndienft,endedat '
zig als Borner erneerdc, gehuurd zyn.
U t nu de Dorpen in Februari aan hem
zouden gönnen gecontinueerd wer-
den , heeft al meede zyn bedenken;
dog UE. zoude daar over met den
Commandeur en Raad op Gale nader
können confereeren , ende zodanige
Ordre ftellen, dac , by zo verre
den Deflave ondervond, dat hy eeni- *
ge dienflbaare, onder zyn magt zynde,
tot particulière dienften employ-
eerde, zulks UE. zou hebben bekenc
te maken , om, zonder andre forme
van Procès, dan van zyn Officie van
Capiteyn der Mahabade afgezec te
werden. Hy is anders een zeer goed
Bouwman, en die groote ervarenheid
van de Cingaleefe gewoonten heeft-
daarenboven vlug en neerftiginzynen
dienft; dog t’ zyner fchade en fchan-
de fchraapagtig over de Arme Luy-
den.
„ W y hebben tot nog toe, tot be-
fwaarnis der Inwoonders, groote quan-
titey t Kalk uyt de Gaalze Canden ge-
trokken , dat nu zedert myn jongfte
aanweezen: merkelyk hebbe doen ma-
tigen. UE. geiieve daar in nog al te
continueren. Ook hebbe ik nu een
preuve doen neemen met van Bofch-
hout de Kalk te laten branden, dac wel
geluktis. Irizonderheid geiieve UE.
om geenConfideratie te gedogen, dat
toc Kalkbranden eldcrs eenige Vrugt-
dragendeClappus-boomeri werden af-
gehonwen , alzo daar af veel Arme
menfehen leven.en confequent hunne
klagten tot den Hemel zouden door-
dringen.
„ D e Landen, tuflehen de Rivier Wa- o
luwe, en tot Trinkenemale toc, ftrek-
ken meeft O. en Ö. N . O. tot Jale,
ende van daar voort Noorden en N .
N. W . tot Trinkenemale. DitLand
heb ik noyt können bereyfen, als zynde
geheel van ’s Keizers Volk be-
woond; daarenboven een dor en droog
Land , daar in ook de voornaamfte
Soutpannen van’t geheel Eylandzyn,
daar de natuur tweemaal’sjaarsaande
Zee-ftrand, zo grooten menigteSout
formeerd, dat men zo veel Schepen
zouden können afladen , als daar om
Sout aanquamen. Hoedanig men Ragia,
by eenige noodfake, met het ontfertea
van ’t Sout zoude können dwingen.
Y 1 , »blykt