zen hangen ziet * dat men niet weet,
welke men kiezen wil > en hoe veel men
’er ook af eet , bekomen zy de menfchen
doorgaans zeer we l, gelyk ik aan my
zelven bevonden heb , die ’er dagelyks
’s morgens ,. ’s middags en ’s.avbnts eenige
ponden, en meer1, als ik zeggen dürr ,
van a t , zonder dat zy my oit quaalyk
bekomen zyn, behalven dat zy ook onfemeen
dienden , om onze licchaamen,
oor de oude ipyzen als geiloten en ver-
hard, zeer gemakkelyk te openen, en ,
voor al als men de fchillen mede opeet,
te zuiveren.
Men mag van de zelve, als men ln een
wyngaard is, zoo veel, als men ’er befeert,
om niet eeten 5 doch de böflen,
ie men mede neemt, moet men betaalen.
Ik zoii van de druiven, en voor al van
*t perszen der zelven , en van, veel plaat-
zen hier en daar in de Tafelbaay , nog
veel können zeggen; doch zal dat uitftel-
len ter tyd toe, dat ik van de erneering
der Vrylieden hier fpreken zal:
W at de aardvrugten betreff, die groe-
jen hier van allerlei flag en foorten zeer
weelderig. Noit heb ik zulke fchoone
groote ajuin , dan hier , gezien. Het
zelve moet ik ook van de bloemkool
zeggen, die met geheele aamen en half-
aamen (gelyk de andere ingelegde kool
en queen ) van daar naar Indien vervoert
Worden.
Hetkoorn, zooderogge, alsdetarw,
groeit hier ongemeen wel, en de halmen
der zelvefn ziet men met ongelooflyk veel
fchoone koörnairen beladen.
Het zy men van grove , het zy. men
van fyne moeskruiden fpreekt, menheeft
ze ’er beide ongemeen fchoon, en over-
vloedig.
Deafpergies en aardbeyen z^n ’er nog-
tans niet zeer gemeen > egter heb ik die
beide op de plaats van den Heer Willem
Adriaan van ¿er Stel, Vergelegen , in
Hottentots Holland , zoo fchoon enfmaa-
kelyk gegeten , als men die zou können
wenfchen j en fchoon de afpergies maar
maatig groot, en pas een gemeenen vin-
ger dik waren , waren zy egter weer zoo
mals, dat men die geheel eh al opeeten
kon; en de aardbezien, die ’er roode en
witte, dochmeeft langwerpig, grocjen,
zyn uitnement, beidearan fmaak en geur.
Bruinheilig , of mentha, klaver, en
andere fraaje gewaflen, ziet men daar in
’twild groejen , en ganfche velden met
rosraaryn van een uitnemende hoögte,
zeer weelderig op ’t veld flaande.
Roozen , teylen , tuberoozen , foela
vnoegri, foela quater horas, en een groote
111601216 van andere Europifche en Indi-
aanfche bloemen heefi: men ’er zeer fchoon,
en weelderig , doch de anemia, of ranun-
culus wiilen ’er in 't geheel niet aarden j
mäar ik heb ’er eenige auricula ’s op het
nieuw moesland van de E. Maatfchappy
tezien j hoewel'ik ’er by zeggen moet,
at zy flaauwvan couleur, en zeer klein
waren.
Niets is ’er, waarover men zieh meer
verwonderen moet, als over de ganfche
velden met bloemen, die hier in 7twild
groejen , en die zoo ongemeen fterk en
fraai van kleur zyn, dat het jammer is,
dat Zy niet alle na ’t leven, en met haare
verwen , door een konftig fcbilder afge- p -e
teekent worden. Ik heb ’er eenen Her- Herbarius
barins Fivus van gezien , die de Heer Vivus van
Henrik Bernard Oldeland, een fraai Bota- OWeland.
nicus, dien ik als opziender van de Compagnies
thü in hier in ’tjaar íópy. eekent
heb, had by een gezamelt, en aie wel
in 13 of f4dee\en in Folio, met eon zeer
fraaje befchryving van yder plant in ’t La-
tyn, beilont. Ik vont dit werk in ’tjaar
1714. by hem nagelaaten, en heb’er met
veel vermaak nil en dan in gelezen. Daar
zyn Engelfchen geweeft, die ’er groote
zin in hadden ; doch de bezitter van
’t zelve , Monfr. Donker , zyn nazaat,
eifchte ’er hen veel te veel geld na hun
zin voor. Zy waren ongemeen fraai 9
by zonder wel gedroogt, en zoo levendig
nog van verwe, dat het een luft was de
zelve te zien.
Wy geven hier een kort uittrekzel van
dit Kruidboek :
Africaanfche Abutilón , foliis rugolis , (fi ^ekzeluic
filtculislaniiginOfis. - • Oldelands
Abfinthium Africanum frutefeens , foliis kraid-
latioribus. • boek.
Allium Africanum, flore purpurafeente.
Aloè, veelerlei, als
1 Aloè Africana arborefeens, montana, »0»
fpinofa, folio longìjfìmo, pli catili, flore
rubro.
2 - - " - - arborefeens , floribus albicantibus
fragrantijflmìs.
3 - - - - caulefcèns , foliis [pinofis ,
maculis ab utraque parte albicantibus
notatus.
4 - : - - brevìfjimo , craffijfimoque
fòlio, flore fubviridi. ,
y - - - - flore glabro , rìgtdìjfimo,
flore fubviridi. \
<S - - . . flore rubro, folio maculis ab
utraque parte albicantibus notato.
7 - - - - - - - folio triangularis
(fi verrucis ab utraque parte albicantibus
netato.
8 - - - ' - folio in fummitate triangulan
, margaritifera, flore fubviridi.
p - - - - margaritifera, minor.
10 - - - - foliis glaucis , margine (fi
dorfi parte fuperiore Jpinofis , flore
rubro.
11 - - - foliis glaucis , margine
' dorfo integro Jpinofis ¡
iz Aloè
ÍZ Àloè Africana caule feens, foliis glaucis
caulem ampleUentibus.
13 ■ - * - folio triangularìs longijjìmò,
floribus luteis & fatidis.
14 - - r - caulefcens 9foliis magis glande
canlem amplettentibus, in mucro-
nem obtufioreni definentìbus.
i f - - - - - - - - minus glauchr,
caulem ampledentibus, dorfi parte
. fuperiore fpinofa. ì
1 6 - - - - - - - - glaucis, caulem
ampleñentibus latioribus, ìfl unde-
quaque fpinofis.
1 7 - - - - - - - - glaucis, caulem
atitpleftentìbtis dorfó integro Jprnofo.
18- - - - - -. - - glaucis brevioribus,
caulem ampleñentibus} folio-
rum parte interna & externa non nihil
Jpinofa.
xp - - - . . . - ' _ glaucis breviffimis
, foliorum fummitate interna
& externa non nihil fpinofa.
2,0 m * - - - canlefcens perfoliata, glauca
Ö* »0» fpinofa.
z i - - - - glabro folio , minutijfimis
cavitatibus donato.
l i - - - - - humilis , fpìris ihermibus
& verrucis obfita.
23 - - - - - - Arachnoìdaa.
24 - - - - foliis ex albo & viridi
variegatis.
27 - - - - - - folio non nihil reflexo,
floribus ex albo & rubro variegatis.
2(5 - - - - - - folio in fummitate
triangulan & rigidijfmo, marginibus
albicantibus.
27 - - - - ereña, triangularìs ,' (fi
(fi. triangulan folio vifeofo.
28 - - - - - -. rotunda ¡ folio parvo
(fi in acumen rigidijfimum exeunte.
1 Alaternoides Africana, èricafoliis, floribus
albicantibus (fi mufeofis. 2 - - - - - - Telepbinì legitim
nuperati folio, flore viridi.
3 - - - - *■ - - lauri ferrata
K folio.
4 - - - - - - - chamamefpilifolio
rigidiore (fi minore, floribus albicantibus.
.
7 - - - - - - - roris marini latiorì
(fi ptlofiori folio, flore caruleo.
Althaa Africana veficaria.
Amygdalus Africana, nana, flore incurvato
' rofeo fimplici, folio mali perfici augu-
fiiore.
1 Anamofpermos Africana , foliis cardui
benedirti, florum radiìs intusfulphureis.
2 - - - - - - - - - - piantaginis
flore fulphureo.
3 - - - - - - - Jacobaa maritima
foliis, flore fulphureo.
1 Apocynum Africanum ereftum , villofo
fruUu, falicis. folio lato, glabro.
2 dito, fubhirfuto.
3 - - glabro, angufto.
4 Apocynum Africanum humile, aìzoides,
filiquis ere ¿lis.
f " - - - - - ereftum, fubhirfu-
tum, foliis undulatis.
6. Apocynum fcandens Africanum Vinca
pervinca foliis, fubincanuni.
7 Apocynum Africanum fcandens, Afpho-
. deli radice, anguftìjfimo folio.
8 - - - - - - Lapati folio.
Arum Mthìopìcum florigerum (fi fruttum
ferens, radice magna orbìcularì.
Arum Afncanum Flore albo .odorato.
Aram maximum AZgyptiacum , quod vulgo
. cplopajfia audit.
1 Afelepias Africana Azoìdes.
2 dito , longioribus foliis minuS dentatis.
3 - . - Flore pulchfe fimbriato.
Argyrodentros Africana, foliis fetièis (fi argentéis.
Afparagus Sylveftris Africanus àculeatus. .
Afphodelus Africanus angufti folius luteus ,
minor.
Afplenium Africanum ramofitim, maximum ,
caulibus fplendentìbùs.
1 Afier Africanus Jacobaa foliis, Flore
aureo. z - - - - - Stachdtìs foliis, Flore
aureo.
3 - - . r " - Ramofus, Hyfopi foliis,
' Floribus caruleis.
4 dito, albis.
7 After Africanus, Heligrifi folio, Flòre
rubro.
6 - * “ “ " Frütefceñs, foliis an-
. gufti, (fi plerumque conjunSlis.
7 - - - - - - -. - fplendentìbùs
parvis (fi reflexis foliis.
8 - “ - - - -' - lavendula folio,
Flore purpureo.
p - - - - - annuus ÿfenecionis f oliis.
lo -. J- - - - Frutéjcensy foliis feriecionis
craffiorìbus.'
Alteroplatii Carpos Africàna Frutefcens crith-
mì marini foliis. ;
Aftragalus Africanus odoratus, Flore lutép.
1 Bellis Africana ,' Florum pediculis petie
. . aphylis foliis incifis.
2 - - - - - - - - ~ - folio-
fis, foliis anguftis (fi integris.
3 - - - - - Capituló aphylto luteo,
. , coronopi folio, caulìòulìs procumbentibus.
4 dito, foliis (fi caulicùlis'junceis ereflis.
1 Bryonia Africana Glabra, foiits in profundas
lacìuìas divifis, fruftu minóri, z - - * - - - Laciniata, tuberofa
radice, Floribus herbacels.
Calendula , five Cdltha Africdna humilis,
Flore intus dlb0, fOrisviolaceo fimplifi.
I Campanula Africana annua , hirfuta,
latis ferratisque foliis , Flore magno
violaceo. 2 - - % - glabra, ferrato
folio, Flore pallido.
2 - - - - - - hirfuta, parvo ariguftoque
folio , Flore pallido violaceo.
4 Cam *