ij« B Y Z O N D E I E 2 A A K EN
pen ha .1663, ten gemaaktlieeft , zo dat wy daar o- ’t Vaderknd , agtervolgehs de"*
ver niet weinig hebben verfielt geftaan,
om dat niemand by de werken ,o f voor
eerfi te verwagten hadden , bequaam,
ofte gedifponcerd, om daar toegebruikt
te können werden j gelyk UE. zelfs wel
zullen können afmCetenj dog zyn ge-
noodzaakt geworden Vanf de nood een
deugd te maken, e n , na veel overwe-
gens van Saaken j hoewelzeer ongecr-
n e, eyndelyk tc raade geworden, haar
gemelde E. het verfoek in te willigen,
en te rezolveeren zyn meer gemelde E.
te doen vervangen i en aangezien wy»
gelyk boven nog is gezegt , niemand
hier en hadden, om die zeer Importan-;
te Chergie op te leggen , hebben
onze gedagten weer moeten wenden na
den Peribon van gemeldcn Heere Hu-
ftaert , hoewel al eenige dagen na de
Kuft vertrokken , en hebben goedge-
vonden, ende gerezolveerd zyn gem. E.
die laft te beveelen , op ’t vertrouwen
dat wy hebben van de uytftekende qua-
liteiten , die zyn E. daar toe is heb-
bendej En is, om het werk zynE.be-
kend te maken, inder yl aangeleyt en na
de gemelde Kufi afgevaardigd het Jacht
Bleyswyk , met ordre en Commiffie op
zyn gemelde E . , om het Chormandel-
ze Gouvernement te laten in handen van
den E. Cúrnelh Speelman , daar te voo-
ren toc geordonneèrd , en naderhafcd
om opgekomen redënen weder her-
waards geroepen , ende in peribon met
ten eerften na Ceylon over te fteken,
om dat Gouvernement van den Heere
van Goens , meermaalen genoemd , te
ontfangen , ende t’ zynen lafte te nè-
mèn , uytwyzende de A ô e van Com-*
miffie, boven geciteerd , het welk wy
niet twy fielen, o f zal by zyn gem. E.
geerne gedaan werden , als zynde het
, Eyland Ceylon, ende de Sterkten, Landen
, ende Comptoiren , daar onder
fiaande , ran ongelyk grooter aanzien,
Refpeéfc , en Importanti, als dat vaii
Chormandel, aan wien de gemelde Heer
van Goens dierivolgende voor zyn ver-
trek tránfport in forma zal doen van het
zelve, eh alle de effeéten daar van de-
pendeerende, mitsgaders zyn E.tot zyn
hitfichting verzien van een Memorie
Van den prezenten toeftand van Zaaken,
aldaar , ende op wat poin&en voor
éerft gelet en reguart zal dienen geno-
men te werden, waar toe Wy ons zullen
gedraagen.
* Daar na voegen haar Edelheden dit
volgende wegens de Heer van der Meyden
, hier nog by:
De Heer van der Meyden vpornoemd,
vertrekt met de aanftaaude Retour-fche-
Ordre der Heeren 17°“ .^ Het Proces
tegen zyn E. opCeylön geintenteerd by
den Fifcaal Lucas van der D u f f e n is
eyndelyk by den.Raad van Juftitie'de-
zes Cafieels anders , dan zyn Ed. verwagt
had, getermineerd.
Onderßvndywwe Frunden*
Batavia in ’t Cafted »
den 19. Augufti ,
A. 1663. h-D 1
Eh Was geteekfiüd,
Joan Maatfuyket)
Corel Hartfink,
Nicolaas Ferburgf
Dirk Janfz. Steur,
Joan Thyjfen ,
Aäriaan van der Meyden ,
ende
Rugier van Heynifigtn.
H ie r op titi A ü tw o ö rd d e de H e e r
v a n G o en s , en de Ra ad van
C e y lo n ; d en 10. N o vem b e r .
daar aan in d e z e nadruk kely-
k e T e rm en .
T \ A tU E d . den E. Ryklof van Goens,
hebben gelieven uyt de Laft van die
Gouvernement op zyn ootraoedig yer-
zoek by ongenegenheid van zyn Huis-
vrouwe , te verlollcn, is zyn E. ten
hoogften aangenaamgeweeft} maarnoit
had zyn E. E rw ä g t m diervoegen ver*
loft, o f met zodaanige uytgedrukte exprés
fien ten toon gefield te werden, als
het UÈd. God weet waarom, geliefd
heeft te doen, ja zodanig,dat zyn on*
nozele Huysvrouwe, die noit kind ver*
toornd kan hebben,in de publykeCom-
misfie van de Heer Hußaert te pronk
moet ft aan , om voor al het Vo lk te
wezen als eCn getuige, dat haar Man
door haar verzoek gelibereerd, ende niet
zonder disrefpeft ontlaft werd, om dat
zyn E . meind , dat die ontkfting door
U E4 op Batavia behoorde te gefchie-
den , daar ze hem was opgeleid $ maar
geenzins op Ceylon, even dan offer geen
andere materie te vinden was,'dan deze,
om hem de zelve tot belooning van zyn
zuuren Arbeid, zware Zorgen, en gro-
te geleden fchade, toe te paffen, hoewel,
zoo men hem wat liever gehad hadde,
men, zyn ’s oordcels, fchuldig was te
ftellen , gejyk het inderdaad waar z y ,
dat zyn ontlafting gefundeerd was op de
Ordre van de Heeren Majores, die hem
Zyn verzoek hadden toegeftaan, om, na
¡’t gedaan E x p lo i t ,te gaan ruften5 dog
dc-
V À K t
^«3-dewyi zyn È. niet alleen hier in , maar
ook in andre Zaaken vermeynt Diire-
fpeift te werden aangedaan , zal hy de
zclVe wat naaktcr ÜEd. onder de oögen
brengen. .
Eerftelyk is ¿yn E. ter òoretì gékb-
men , dat in ÜEd. generaale Re(oliiÜé:
gefteld is , dat zyn E. pp Zyn vêrsoék
op Ceylon zoudfc continueeren-. Hier
tegen protefteerd. hy .wel. cXpreiTelyk, eh
r dat zulks noit zal kbnhen werden bewe-
zenj maat wel Contrarie zo klaaLals
de Son op den middag, ende waar toe is
dit dan doch nöodig hier in gefteld
koünende zyn Ê; niet anders bórdeelèn I
dan daarom, dm hem aan te wryven de
Lafter, dat hy den E. van der Meyden
hadde^vérvòlgd, en op dôen komen,om
Zelfs ^t Gouvernement të poffideeren.
VoorwaaT is het hierom geichied, zoo
heeft zyn Ei redenCn de Heeren Majorés
tot Rechters aan te roépén. ZynE.
Verklaard mits dczen, ja voor Hemel en
Aarde, dat hy nooit zàl ontkennen zyü
àlderuy terfte kragten jngëfpannén te hebben
, om dit Eylan'd van dat fchadelyk
Inftrument tc öntlaften, ja fuftineërd zo
hy anders gedaan had , dat hÿ dé E.
Compagnie, en ‘t gemeene beft grooté-
lyks zoude hebben verongelykt. . UÉd
âllen is naaktelyk gebleeken , dathy Zy-
hen dienft fchuldig gewécfl: is te prezen-
feeren , zoude hy zyn blicht voldoén l
Want UEd. bekennen Zelve niemand by
der hand te hebbeü gehâd, öm hem té
Vervangen, hebbende in antwoörd dan
vcrwagt, dat hy hier blecf om te beWy-
zen metter daad , dat de groóte dingen
zo óndoetíelyk niet zÿn, &c. Zyn ’s we*
tens heeft zyn E. novi eenigè Zaaken
Voorgefteld, öfte zyn inderdaad te ver*
krygen met arbeid, ende induftrie, gelyk
voor een goed gcdeelte de funda*
taenten al vaft zyn gelegt, om daar op
te bouwenj maar noit heeft zyn E. die
dingen groot genoemd, gelyk .UEd. nu
gelieveh te exprefleeren, hoewel , zonder
fchimpen, nogtans groot génoeg zyn,
om niet kteen genoemt te werden. Om
de Zaak wat klaardér te ontleeden , zal
Zyn E.in dezen de dingen, die hy voor*
gefteld heeft, eens te zamen ftellen,om
er van te konneii oördeelen , en o f ze
dan voor kleen , o f g ro o t, o f middeU
matig werden aangezien , laat zig zyn
Ë . weinig gelegen , als ze maar goed
Zyn.
Zyn EJs voörftel Wièrd gefundeerd op
de loííe Regeering , die hy zag , ende
dat op zyn aankomft A°. idy8. een ie*!
der, door dezwakheid van ft zieke hoofd
dede, wat hy wilde, ende Waat door de
jprofyten ,die de È. Compagnie toequa-
men , o f ontdragen , of verwaarlooft'
wicrdén , gelyk gebleeketi is , dat menA-
zig duizend, Ämmönam Äreek op eeti
Jsiar heeft laaten. ontfteeleh, dat de ßoe-
ken een rond jáaa ten agtéreh ftonden,
datier by duizenden guldens in Söldv
,toeer vfei^refe-^.aZCi, - als de £uyden
verdie^d hadden , dat ’er geen ontzag
nog heme ^aS,, .fváár door ’t gemeene
bell gehandhaafd ,Wierd,en de Sake doe
m Zyn eygp natüur inziende,, ende een
^.c7tng e Calcula. ^an ft menagieeren der
onkolten, finde ft vefmeerderen derpro^
fyteh doende, bevond, dat Ceylon nade
veroveringe yan JafFanapatnacp, en met1
die. pröfyten jirerfterkt , uyt zyn eygen
Inkomften énde lftofyten, met hulp der
onderhoorigfe, Comptoiren, niet alleen
zoude können beft aan, mäar nog! over-
íchieten. D it heeft; zyn E. doen bly-
ken, dat, niet tegenftaande de zwaard
Equipagié, en geftadige Oorlogen A¿
1 Öyp. opdjopp, ,cn A°. 1,660. op dyopd
guld. al gebalanfieerd heeft, en hoe veel
dit van ’.t voprige heeft gediffereerd ,
mag in de Generale Boeken blyken,
TenTweeden heeft zyn E. voorge*
fteld, dat Ceylon zieh zelven met zyn
eygen Landbouw zoude können bedro*
pen , zonder naamweerdige quantiteyt
Ryft van buiten te behoeven, welk con-
eept al zoüde.verláégen Zyn geweeft*
zo hy niet geftadig van; ft Land hadde
gemoeten ,. ende mede nemendebeftc
Adjunften, die daar toe luft ende yver
hadden. Hoe verre het tegens veeler
vermoeden jnet Jaffanapatnam gebragt
z y , js UEd; hier voren gebleeken, ende
dat zelfs de Commandeur (die te
voren zoo bezwaarlyk tot dit geloof
konde komen) heeft moeten bekennen -
dat hy geen meer Ryft , n0g Tabak,
van buiten van nooden heeft* Op Galé
is dit Concept al zo verre, dat het (onder
Gods genade) in Zeer weinig jjaaren
Zal verkredgen íyn ¡ ende hoe het op
Goloiilbo gefteld is. weniehten wy dac
de E. van der Meyden prezent eens mögt
koffien zien , o f het dbcnelyk was, o f
niet 5 en o f de Landen hier niet zoö
goed zyn als op de oVerkuft 2 maar h»
Zöu bevinden. dat Wy tegens de hooge
Watervloeden Dyken maken j ende tee-
gens de grootc droogte al mede tragteri
te verzien i hy Zöudc zien in de Nego-
tie-bdeken , dat de Onkoften van dit
jaat niet min dan 6ó a .70 duizend gülden
zoüden verminderd wezen , alleen
uyt deVrügten van de Landbouw, wel-
kers verzuim A “. paflato de É . Compagnie
dan ZOO veel duizenden gekoft
heeft j en zoude bevinden , dat wy al.
leen op Colombo niet min dan ifioo
parren Ryft , en o p Gale m o o parren
alle maanden vefminderd hadden, ma-
V 3 kende