diergdyke redenen , als ijoor de voor-1 werd •, zeer klare blyken , dar deze
noemde Franfche Heeren reedsgeopperd handel, legen alle vorige gedagren aan,
" ’ ‘ ' * ongemeen groot zyn, voor de gezondheid zeer iehadelyk geworden , gelyfc *cr
was,
p 0gHcl- .Tegendezen heeftdeoudeHoogduitze
vctius en Arts Helvetius in den Haag, een werkje,
Bonte- dat noit in ’t licht gekomen, nog ge-
ScCzeWc. drukt is, endeberoemdc Arts Bontekoe
een kleen boekje gefchreven, waar by
zy zeer klaar de nuttigheden va» dezen
drank voor de gezondheid aangewezen,
en daarbyeen vaften grondtot netverder
doorbreken van de Coffi in deze Landen
alomme zoodanig gelegt hebben, dat’er
nu näeuwlyks een nuis van eenig fatzoen
is, daar niet alle morgen ordentely k Coffi
gedronken werd , om nu niet van de
menigte der Coffy-huizen, in alle de Heden
van Holland zedert opgerecht, te
ipreken, tot welke niet alleenalleKoop-
lieden van die lleden en vreemdelineen,
maar zc lf ook de Regenten der zelve ,
gewoon zyn in een byzonder vertrek nu
en dan te komen, alzoo die huizen ook
veel na by de beurs, ea dus zeer wel gelegen
zyn , om malkanderen daar by een
te vinden, en buiten cenigcn omflag te
können ipreken.
Ja het is zoo verre hier doorgegaan
dat de Heeren en Juffers, malkanderen
zeer deftig ter maaltyd ’savonds onthaald
hebbende, zig vcrbeelden hunnen pligt
ontrent de vrienden niet wel waargeno-
men te hebben, by aldien zy aan de zelv
e , fchoon ’t reeds middernacht geworden
is , nog niet een kop Coffi aanbie-
den, dat dan al meeft ook aangenomen,
en gedronken werd.
Groote Men gaat in de fteden door geen ft raahandel
ten, daar men niet een menigte van hui-
na dien tyd ook geen Artsby na meerge-
vorderd wierd, die niet volflagen voor
het matig drinken van de Coffi geweeft is.
Heteenige, dat tegen het drinken van Wat te-
Coffi en Thee met cenigen fchyn van re-gen *t
den zou können zyn , is het groot na-Coffi-
deel, dat' de Brouwers der Bieren daar™entkca
by komen te leiden. ' fchynvan
Ten anderen, dat veelen op de Coffi reden ia-
en Thee fterken drank drinken, om ■*cg«b” 8*
water (zoo het den naamheeft) a fte z e t -wcr *
ten. Dit is een zeer quaad gebruik, dat
daarom het goed en ordentelyk' gebruik
van de Coffi by gematigde lieden niet
wegneemd, alzoo men pp die wyze^ ook
de heilzaamfte Artfenycn misbruiken kan,
die men daarom egter op zyn tyd en na
behooren kan gebruiken,hoedanig het ook
met de Coffi gelegen is.
Maar het ergfte van allen is , dat veel
geringe lieden , welker zaaken dit niet
toelaaten , en ook de dienilboden , en
andre mindre bedienden, met dat Coffi-
enThee-drinken zeer veel tyd,de eerfte tot
nadecl vanhunneneeringe, de laatfte tot
nadeel van de Heeren en Juffrouwen,onnut
vcrfpille,bchalven veel andre ongcmakfcen,
die daar uyt nu en dan vbortgekomen zyn,
Daar ziet gy dan alles, dat wy ook van Bcfluyt
den Coffi-boom , Coffi-vrugt, enCoifi-cnaf-
drank , mitsgaders van ’t gebruik
dien, als een aanhangzel van dien voor- zaa^eiy
naamften handel van Mocha, te zeggenvan
hadden, waar mede wy dan ook a l l e s ,Mocha.
dat wy van dit Comptoir van onzeMaat-
ichappy dagten voort te brengen , be-
fluiten , om tot de zaaken van Perfiin
daar uyt 2en ^ e t . daar Coffi en Thcc verkogtlover te gaan.
genoten.
b e s c h -r y v i n g e
V A N P E R S I E N, Mitsgaders oñs Comptoir aldaar.
V Y F D E B O E K
E e r s t e h o o f d - s t u k .
■p Erfitn, en ons Comptoir aldaar.Dat een der Doernaamfte van Indien it. JVaarom
' u wyT„ erf ien met befebryven. Plaatzen hier, daar wy Comptoiren, of Logien beb-
ben. Waarom wy met Gamron beginnen. Befcbryving van deze fiad, Hittc. JVat
Natien hier Logien hebben. Kaßeelen, Levens middelen. Drinkwater. Lucht-kokcrs
om de wind te vängen. Onverdragelyke bitte. Waringin-boom. De groote handel
en winßen lokken veelen herwäards. Bewyzen wat 'er de Engelzen, Franjchen en wy
verhandelen. JVaaren bier getrokken, of hier vallende, de winßen hier wel eer.
Etbr, en Olie van Roozen. Lekkere Amandelen, Perßaanfche wyn. Ons Comptoir
en bedienden hier. Hun inkomen. Statie en pracht van onzen Diretteur. De Heer
Heogkamer's agting by den Roning, en Adel van Perfien. Geen grooter winßen zyn
oit,dan door de Heer Caftelein, gedaan. Die groote Rykdom zoo voor de E. Maat-
[chappy, als voor zieh zehen, eerlyk vergaderd. Plegtlykbeden by de komfi van een
Direüeur hier. JVat de Hertog van Gamron aan hem, en by, van wegen de E.
Maatfchappy , aan den zelven fchenkt. Ons Comptoir tot Spahan. Ly fl der Direbleurs
der Commiß'arijfen, en van onze Gezanten aan de Köningen van Perfien. Ons Comp-
toir van Spahan. Befcbryving van die ßad. Hare groote Poorten. JVyken. 's Honings
Paleys, en des zelfs Poorten. Hare flegte Veßing. Voortreffclykheyd en groote
der Meydaan. Twee fraeje Mcsdjids. De Sjaarbag. De voorßeden. Der Per-
fiaanen aard. Staat-voering. En maaltyden. Hoeren op de zelve te 1 , 7
oud gebruik in Perfien. Dat met Verfcheyde bewyzen geßaafd werd>
ONder de Ryken Van Indien * daar
de Nederlandze Maatfchappy van
oude tyden af hare Comptoiren ge-
hadheeft, mag voor al dat van Perfien wel
geteld werden, een R y k , dat in de dagen
van Nimrod, na Chams zoon, Chus, in die
van Kedor Laomer , Abrahams tydgefenoot,
Elam , na Setn& zoon, en na
erfeus (Jupyns zoon by Danäe Koning
Acrifius dochter) Perfien } maar gelyk
ook de hedensdaagze Perfiaanen dit land
Farfi o f Farfiftan , (dat, om Perfien uyt
te maken, in ’t Perfiaanfch o f Arabifch
fchrift maar twee ftippels, zynde een
( f. in de plaats van een p. verfchild)
hoewel zy, 't zpmtyds ook wel Iraac
Azemi, dat is *t Perfiaanfch Iraac (om
dat ’er nog een Iraac el Arab , o f een
Arabifch Iraac, is) noemen, alzoo halen
andre de reden van die benaming van
Perfien van ’t Arabifch Woord Foe*
roes, een Peerd, enFaras, een Ruiter,
gelyk daar van weder Faras } een Per-
fiaan komt, dat alles van ’t Hebreeufch
woord Faras, een Ruy ter , o f een,
die ’t peerd met fpoorenfteekt, afftamt.
Een naam, welke die land in de H. Schrift
eerft in, en na Koning Cyrus tyd (bevo-
rens altyd Elam genaamd zynde) droeg,
om de fchoone peerden i die hy ’er eerft
inbragt, en die men ’er hedensdaags nog
van ettelykeduyzend Ryxdaalders in vind..
De Grieken plagten dit land Pan-
chaya, en , na Cepheus, Cadmus broe-
der, en Agenor’s zoon,£ ook wel Cephe-
ne te noemen, hoewel ’ t met den naam
van Perfien tot nog toe bekend is.
Het is een van de beroemfte Konink-
ryken van het Ooftcn I en , daarom
j (ichoon ’er al veel door andren dog ook
1 met