en Tan
Mo-
hham-
med
226
fchryvers,
De (lad
Lhaar -
befchre-
ven.
B E
als Herodoot I
Ctefias, Hel- Het water, dat men hier h e e ft, i*
lanicus, cn andre , zeer weynig ftaat
maken kan, enom dat de latere fchryvers
maar veel zaaken-van de ouder fchryvers
riet be- pVCrgCnomen hebben. Altoos Strabo houd
* in zyn 10. ßoek p. 486. a 487, en 10.
p. 707i het ganfch verhaal van de Per-
fiaanze zaaken voor een zuyver verdicht-
z e f, dat by veel geleerden, altoos inop-
zigt van de oudften,voor zeer yraarfchyne-
lyk gehouden werd.
Deze ftad is het ook, in welke Mo-
hhammed, ’er voorby reyzende,niet kome
doril, uyt vreeze dat hy doordefchoone
vrouwen en heerlyke wyn, die men ’er
vind, verleydzou werden*, hoewelandre
dat eerfte (van de vrouwen) van Jesd,
een ftad, daar de fchopnftc vrouwen van
Perfien waariyk vallen , met een betcr
fchyn van waarheid getuigen; dog geloove
dit geheel verhaal niet, alzoo hy de
fchoonfte wel ieverig zogt.
meeft put-water , en brak, hoewel ’er
een zeer groote menigte van overdekte
waterbakken in , en ontrent de ftad is,
om regen-water te vangen ; maar het regend
Vari de ftad Sjiraasgaan wy tot die van
Lhaar o ver, die op 9o graaden lengte,
en op 28 graaden 30 minuten, N. Breedte
legt. Een grootc en welbebouwde ftad.
Zy is , gelyk wy gezegt hebben, wel
eer de Hoofd-ftad van het Koninkryk
vän dien naam geweeft, dat Sjah Abaas
de Grootc 1799. van ecnvry Vorftvero-
verde.
Men heefb in de zelve veel fraeje,
hooge, en boven platte huizen; en 00k
een deftige fteene Bafaar , o f Markt, die
aan de ftad een groot cieraad geeft, alzoo
zy van veel deftige winkeis voorzien z i6 ichreden lang, boven overdekt.
en by na midden in de zelve gelegen is.
Geen minder vertooning doet de
Ve fting , in de ftad boven op een
R o ts , en geheel van fteen opgeh'aald ,
als mede ’t Paleis van den Hertog,
dat egtef niet heel g ro o t, en ook *t
fraeyfte niet is....
Zy heett gcen wallen; maar is van alle
kanten door zwaar gebergte omringd ,
dat voor wallen verftrekken kan- Ook
¿ de nieuwe Vefting, fchoon zoo hoog
gelegen, vän alzoo weynig belang, als
de oude, om dac die laatfte in de vorige
tyd door Sjah Abaas , wanneer hy dat
Koninkryk en die ftad veroverde, meeft
ver woeft iS , zederd. welken tyd men
deze nieuwe wat meer na de Zuid-kant
der ftad zoodanig gebouWd heeft, dat
men ’er maar längs eenen weg bykomen
kan. Het is zeer groot, maar flegt van
bezetting, en ook van zeer weynig ge?
fchut voorzien. Anders was het zeer licht
fterk te maken.
Men gilt hier ontrent 4000 huizen
van welke ’er veele van wind-kokers
erginge- voorzien zyn; en de ingezetenen gift men
zgteaen. op zoöoo zielen.
’er weynig, men is öok zeer dik-
wils aardbevingen onderworpen , waatf
door zoo nu en dan hier ook veel gebou-
wen inftorten.
Daar zyn ook eenige Mesdjids , en
Moorze Tempels > dog van weynig belang,
dan eene, die een groote Coepel
heeft. ^
Het fraeyfte ontrent deze ftad is, dat Fraeje
zig daar zeer aangenaam een groote me- planta-
Het
Gafteel,
&c:
Het-ge-
tal der
nigte van Dadel-Orangie Citroen-en an- gicQ hui*
dere boomen in ’c verfchiet vertoond > ftad.
waáf door men de ftad van buiten niet
zien kan , voor dat men ’er zeer digt
by , en als op is; behalven dat men ook
in de ftad eertige Thuinen heeft.
In dé zelve werden veel fraeje zyde
ftofFen geweven, en ook de befte roer-
loopen gemaakt, die van daar door *t
geheel Ryk verzonden werden , en waar
door hier al een zeer fraeje handcl is.
Hier zyn ook (gelyk mede te Spahan ,
Jaroon, en in veel andre fteden van Per*
lien) zeer veel Jooden, wel duizendhuis*
gezinnen fterk, nazaaten (zoo zy voorge-
ven) der vervoerden door Koning Sal-
manaflar. .
W y hebben hier geen Comptoir , of Onze
Logie,maar een huis, waar in men geWoonverblyfr
is te ruften, hoewel men dat ook wel io hier,
een Carrawaanfara , die aan gene kant,
o f na Gamron le g t , doen kan.. Ook
hebben wy daar nog een eygen gebouw,
en thuyn.
Om van Sjiraas hier te komen, trekt
men voor by het dprp Fagr-Abad, ende
ftad Jaron, waar na men, wat ter zyden
a f, ’t dorp Aasje Raii heeft, buyten *t
welk een van onze Heeren Directeur»,
Joannes Keyts (waar a f hier na breeder)
begraven legt.
Van daar ontmoet men nog Bizies, en
Dehakoe, dat beyde groote dorpenzyrt.
In de vorige tyden plagten w y ook een £>e fta(j
vail Comptoir , cn een redelyke goede BaiTora ,
Logic tot Baiibra , o f Bailara, en een^n ons
onder-Koopman tot opper-hoofd, met to^daâr,
eenige bedienden onder hem, aldaar te
hebben»
Deze ftad legt in o f na de zyde van
’t woeft Arabien , aan de RiCviér den
Euphraat , daar zy in de G o lf van
Perfien, o f eygentlyk in diévanBaflbra,
ftort.
Het oude Sulan , hedendaags Valdac
genaamd, l e g t ’er niet verre van daan ,
gelyk ook de Choaspes, die ’t zelve be-
waterd, zieh niet verre van Daflora in
Zee ftort.
Wel
HetPa-
leys, de
Bafaar,
en Ve-
ftingMa-
nara,8cc :
Wel eer plagt zy onder de?Arabiers te
ilaan 5 dog nu legt ’er een Bafla van wegen
den Grooten Heer als Hoofd, onder
welkers magt zy 1677. door den Bafla
van Bagdad, (dat ’er iodagen, een arm
van den Tigris af varende , en anders te-
gen ftroom op,' wel 60 dagen, a f legt)
gebragt is ; en ichoon de Arabicrs de
zelve naderhand weder inkregen, is zy
egterriiet lang ’er nä wecr onder denGroo-
ten Heer geraakc, en zedert gebleven.
Zy is 16400 fchreden van de eene kant
fter rievmr tot de andre lang, en van; to :
rondeelen, 47 Torens , en vän hooge
muuren voorzien.
Men ziet ’er ook veel Moskeen cn
Moorze Tempels, en onder de zelve
eene, die ongemeen fraey, en zeer aan-
zienelyk is..
De ßafla heeft daar ook een zeer deftig
Paleis, dat een groote vertooning doet.
De Markt is mede vry grodt, en overdekt,
, waar benevens veel andre by zondre
gebouwen, en een groot getal huizen
van aanzien zyn, behalven dat men ’er-
ook veel Hamans o f ßadftoven,enGoffi-
huizen heeft.
Daar is ook een groote Vefting, Manara
genaamd, die aan de weft-hoek van een
Ipruyt van den Eufraat le g t, gelyk zig
vooraan aan den Öoft hoek een fchoone
Piramide, met eenige graf-fteden in een
bofehagie, Vertoond.
, De Eu.frates lodpt aan de Ooft-känt
der ftad met die ipruyt dwars door de
zelve, gelyk men die met kleene vaar-
tuygen ook bevaaren kanj dog zy loopt
zieh zelven daar in oök dood. Aan de
over-wal heeft men nog een oud verval-
lei) Kafteel, en een Paleis van den over-
leden Bafla., ,
Aan de karit na de ftad Bägdaat. heefe
men deZand-Zee, zeer dicht by de llad
Baflora, o f pas ten Noord Ooiien agter
de zelve, en aan de weil*kant der zelve
eenige zout-pannen.
Men ontmoet, yan Gamron derwaards
zeylende onder weeg ’t ilarigen Eiland,
*t cyland Delfshaven, endeberoemdeftad
Congo. Hier hebben wy ookeenCpmp-
ge^a^ , en de Hr. Hoog-kamer is
16p 1. daar nog als Koopman, en Hoofd
geweeft. De ftad is wel zoo wel als Gam-
ron geboud, en eenige myjen nader aan
den Eufraat gelegen. Men ontmoet ook
’t land vain Jork-Hoofd., het Turks, Ka-
Waar
zy legt.
Congo,
feen
Comptoir
van
ons.
Wat Eilanden
men ontmoet,
van
Gamron
der-
waards ^befier, cn de Eilanden Gareek ,1
varende. ßandereek (een kleene Haven) Gabbon,
Gabbas, Amfterdam , en Middelburg.
En zoo als men Gaap Jafques en die van
Moiandon voorby is geraakr,; komtmen
by de Arabifche wal, en daar na by de
Eilanden Lajeek en Kismis.,
Op deze ftad Cöngo (diejenige mylen
nader dan Gamrom aan den mond van
den Euphraat legt) is grootc vaart van Per-
ften 5 Suratte, Malabar1, Chorotnanded,
'otc : behalven dat ook’de Carravaanen
van Conftäntihopel, Smyrna, Aleppo',Grooten
en andere plaatzen, hier 11a toekomen , handcl
en zeer veel waaren uyt Europa herwaards hicr*
brengen, >Vaär door de handel hier zeer
groot is.
. W anneer wy begönnert hier eenComp- twyfifcf,
toir op te richten, ismy onbekend} dogof wy *
my is gebleken , dät wy }: na dat de hier nu^
Turk het laatftwon, ved jaaren aanden^l[^cr
anderen hier een Logie en opper-hoofd Wel een*
gehad hebben, alwaaronzebediendenopCorap-
een man na , 1689. uytilorven , waar[°j»
van wy in de befchryving van de Heer
van Leenens Gezantichap breeder bericht
bekomen zullen} dog in de tyd, dar de
Heer Hoog-kamer Dire&eur van Perfien
was, hebben wy daar geen Comptoir gehad
; eil’o f wy ’er nu nog een Comptoir
hebben , is my onbekend; hoewel het
naaft geloove, dat wy ’er nu geen hebben.
Hier plagten fchööne Arabifche peefc-
den te vallen. Sjah Djihaän liet hier 'een
Arabifch peerd voor 10060 Ryxdaalders
koopen ; dög ’t ftierf onder weeg j en
de ßafla van Damaicus gaf 2400 Ryx daalders
voor een vullen.
Even zoo hebben wy ook eenigen tyd Wyheb-
cen Comptoir, en een Logie tot Mas- ben ook
cate gehad, een V,oorname ftad in Ara-!,en
bien,* die menj zöo als rtien de G o lf vari •
Perfien inloopt, öntrerit die Zee leggen Mascate
ziet; dog höe lang ditgeduurd heeft, is gehad.
my onbekend, niet anders wetende, dan
dat de Heer Robbert Padbruggc 1672.
door haar Edelheden als Gezant derwaards
gezonden is, om met dien Emier
een nader verbond op richten, en onzen
handel aldaar te aänzienlyker te maken.
Dit voor a f gezegt hebbende, zullen
wy nu tot .andere . zaaken. van Perfien
overeaan, om te ziert, hoe, en wanneer,
wy daar gekomen zyn; dog älvorens de
naamen en de jaaren van de regecring
der laatfte Köningen van Perfien laten
voor a f gaan, ,om dat die ons in ’t vet-j
haal der volgende zaaken een groot licht
zullen geveni
L Y S T