A. 1616. ■. Buiten dit 5 middel fpykerde irfen in
16 p ;fdie^
vanzyn
z ö ö n g e - '
volgiT
w e rd .1
Koop-
lieden
van Macauw
niet
injapan
Nangafaqki de huizen van veele Chrifte-
nen toe, en men. vond nog veel andre
middelen uit; öm Jien tot afval tcdwih-
gen j waar onder ’er .zelfs verfcheiderie
zyn , die ik my fchame hier in *t breede
te befchryven, om geen kuiibhe oogen
en ooren te ontftigten.
Dood van., Zöodaqig wierd. x r onder den Keizer
Combo- Cömboßtmma tot A. 16^1 tegcndeChrif-
tenen jjewoegl-, wiens voetftappeq 2yn
Zöon Toxogunfama zeer yverig navolgdp
en die in de plaats van Kauwaytsdo eenen
nog»yeel wreederen Stadsvoogd, One-
mendonne genaamd, ftelde.
. W a t de tedere Vrp üwen,.de Moe-
ders en haäre kleene Rinderen, . de jonge
en befchaam.de‘Maagaeh",. ’Onder deZen
verwoeden beul, naeer dan dp mans,te
lyden 'hadden, kan men al mede by den
Heer Montanus, by Caron, in zyn be-
fchryving van Japan, by ReyerjGysbregps^
zo'on ^ en meer andren, zien.
H y v e r - De Keizer, het door dezen wrced-
biedde aar(^ H AS.a 4^ dägen nu zoo verre ge*'
bragt hebbende , dat byn? alle de
Roomfchgezinden afvielen, en ’er geen
Chriftenen ineer te Vinden waren.;, ver-
bood nu 00k zeer ftreng, dat geen Por*
te komen. tugeeiche Kooplieden , p f anderen;, Van
Macau op Verbeulte Van fchip., lyf* eil
goederen na Japan zouden hcbben te körnen,
dat hy A. 1639 afkondigen liet,
om daar door in ’t_ geheel hat overvoeren
der Priefters te beletten. Een groot verlies
.voor hen , alzoo zy A . , 1638 veel
ineer, dan ,’t jaar te voren, gewonnen,
eh mct 2 Galeotten by na f milliöenen
gouds na Macauw vervoerden. .Niette-
genftaande nu dit verböd, Zonden die
Gezanten van Macauw A. 1640 eenige Gezanten
A.1640,: na Japan, om zieh daar a f, dat zy\Prie-
onthalft. fters vervoerden , te können verontfchul-
digen, ’t geen by den Keizer zoo qualyk
genomen wierd, dat hy de zelyep ter dood
aöemde. Zy verontfchuldigden zig met
te zeggeq, dat de Keizer verboderi had,
om daar met Koopmanichappen te kp-r
men, dog nifet, gelyk zy nu qua-
men, om Gezanten na Japan te zen-_
den.
’sEeizers H y , zig daar niet aän kreunendej'de-
doodA. de over 6 1 perfoonen jhet vonnis veilen,
om die alle te onthalzen, dat 00k doör
61 beuls uitgevoerd wierd. Ijyzpnd’er
12 wederom na Macauw, pm de,tyding
*er a f te brengenv Na alle welke , ep
ineer andre gepleegde wreedhedeny 00k
deze Keizer. Toxogunfama A. id y j quam
fe ilerven.
1 N a dezen tyd wierd een onmondig
Vorft, Oname genaamd, op den throon
verhevenj dog ‘t Ryk door y Voogden,
p f Ryks-Raaderi j beftierd, die wel zoo
ftrei!g niet tegcn de Cjiriilenengewoed x
Quane
A. iis3
Keizer.
dog egter. bdet hebben, tlat ’er geenA.töf *
' Priefters in ’t Ryk quamqp.
En mct ’er tyd is het Ghriftendom hier Chriiten- *
zoodanig üitgeroeid, dat ’er.jegenwoor-^omilier
dig geen een meet te vinden is, en zoover<ler
’er maar een in een hüis aahgewezen wert^föad!
moeten zy alle in die -fträat elendig
fterven, en zig den buik opfnyden.
Egter fteld men vaft, dat ’er tot nog
•toe nog .vericheideny dog zoo bedekt-
zyn^ dat ’er voor geen Japanfche over*
h«it agtör te komen i& .v .
in den jare 1704 kreeg inen op Nan^eldzaanj
gafacki tyding , dat 'er 6 Vreemdelinngeval van
gen , die hietaand verftaan konde, metzes 7^rcr*
een onbekend vaartuig, aan een der buite \ - t
Eilanden van Zatluma aangelcomen wa-Eiiand
ren,. welke tyding aan den LandsheerZatfuipa
van Zatfiima ^ en vervolgens nä het Kei-^ ve^^en»
zerljii. Hofymet ailen iiaaft wierd afge-p” “ ^
zonden. .Ditgaf allerhähde gerügten yenbragt.
gedachten , zonaer dat tuen agter de
zaak kohde komen, tot' in het »drükftft
van de hegotie-tyd, dat de Nangaiackifö
Gouverneurs aan de Gpperhopfden van de
Compagnie lieten (berigteö,. dat ’er« Eu-r
ropiaanen, wel: meer als j maanden gcle-
den, en uit de, Manillas afgevaren, in Ja- •
pan waren aangekomen, die op Keizer-»
lyke ordre, met het vaartuig eh al z yn .
omilag, berwaards gezonden wierden?, om
door de Holländers ten huizen vän den
Gouverneur , . en graoten Nangäfackifeh.
Raad.', geexamin'eert te werden 5 gelyk
wy .00k dien zelfden dag cCn meenigte
groote wagt-barken. en andere väartuigcn
de Baay zagpn inkomen, als ö f de Stad
een belegering inbft liitftaan, en ’t gp-
loop: van .de menichen^ na de waterkant
Was onbeichryfelyk. ;
Zoo dra zy aahquamen^ en de afge*
zondenen van Zatfumä. met de Gouverneurs
geiproken hadden, wierd hetvaafi
tuig uit een zware bark op Land gebragt,
en de 6 mannen ider in een beflpte -Nori*
mop, als gevangenen overgeleVerÖ.. :
Ondertuflchen wierden de beide Op*
perhoofden, en de Negotie-Boekhou*
der, Chrifliaan Boonenj <om notülen van
’t paflerende tc houden, afgehaald, en
by het vaartuig gebragt^, bevindendehet
te zyn een groote en wy de Canoo, uit
een hout gekapt, maar voor ’t flaan Van
’t water eent weinig op geboeid* de ihaft
en gilling wären bamboezen^ e^ Zeilen
yan ftroo-matten, het roer. wasmet’rotf
ting aan de agter-fteven, in; plaats vaii
yzer ,bezprgt, en alles naar advenant ge*
fteld. - . y , ' . 5 f
Daar op gingen w.y na de Gouverneurs^
die met hunne Secretariflen eh verdereii
raad vergaderd, aan de Opperhoofdcn
voorftelden, hoe het geval was, en o f
zy,geliefden die « mannen te gXamihe-
ren, wie zy waren, •• waar .van daan: zy
; ;; qua-'
i- I7ö4. 4uan' en» en om wat redenen zy zigher-
waards begeven hadden:
Dat ze wel verfcheide dingen rttetwy-
zen en beduidingen in al dien tyd hadden
öntwart : maar niet te r e g t } dat daar
op de Keizer had geordönneert, 'öm de
Holländers het examen op te leggen. en
een net beriet daar van op te Hellen^ dies
verzogt de Gouverneur^ o f men vöor-
eerft geliefde te vragen, ’t geen hy in
perfoon zouw voorftellen, en dat hy
vreesde, dat het lieden waren van de
Roomiche Religie, en ligtelykefenPrie-
.fter daar onder, dat hy egter hoöpte zulx
niet-waar te zyn, om dat het onüöeme-
•lyke moeiten voor hem, en zyn mede-
Gouveraeur^ zoude na zig fiepen, het
gantfehe Hof in beweging brengeh, die
6 menfchen ongelukkig maken , en ohs,
zoo zy na *t Hof in gevangenis moeftfcn
gevoerd werden, op öngemeene öngel-
den, en bezigheden brengen, gevende
na ons begrip genoeg te kennen i däti,
al fchoon zy Roomfch waren * en meri
het Verzwygen konde, dat men het eer
zwygen zoii. Dit bragt ons in bekom-
mering, en de mannen Wierden blööts-
hoofds, dog los en öngebondenj voor ons
gebragt, op de plaats, daar de misdädi-
gers ondervraagd werden j öp de fteehen
onder den blooten hemei t i a z voet be-
iieden de plaats, daar Wy alle zaten. Zy
waren verblyd Europeanen te zien j en
äntwoordden op de vragen, wie zy wären,
hoe genaamt, hunne ouderdom ,
waar van daan, enz. wel onbedeeft. Het
waren 2 Holländers, een Vlärriing, 2
Schotten j en een Engelsman. Aan eeft
S ch o t, die ’t naaft aan de Holländers
ftont, gevraagd zynde, van wat Religie
hy was ? antwoordde Proteftant, en in
lÖlte hem toegeduuwd werdende, dät is
God dank, zo voigden 00k ällfe de anderen
i en betuigden Gereförmeert te Zyn.
Daar op wierden zy weder weg gfe-
bragt, wy bedankt, en gingen uit ^(ever-
gadering na huis. Twee a drie dagen
daar na gingen wy wederom, op verzoek-
der Gouverneurs, derwaards, en de gevangenen
wierd hun antwöord vdorgele-
zen, o f .zy nog daar by perfifteerden?en
zeiden alle ja:
Toen wierd aan ons bevolen hiin te'
vragen, van waar zy quamen, enwaarzy-
na toe gewilt hadden ?
Z y zeiden te komen uit de Manilhäs,
cn hadden de wil na Canton in Chinä.
Verder wat hun bewoog de Manilha’s te
yerlaten, en nä Canton te ftevenen? M
Antw. Öm uit handen van de Spah-
jaarden te komen j die hun te veel - om
te fterven , en te weinig om te leven ¿'
gaven.
Frag. O f zy wel wiften waar, en iq
Wat Land, zy nu waren?
Antw. Zy geloofderi aan al de om/lan- a,
digheden in Japan te zyn, maar hadden}
eer zy de Holländers, en de vlag vari dd
Logie, hadden gezien, en een der T o lA
ken gefproken, niet gewettn, waar zy
waren.
V'ag: Hoe zy by de Spanjaardeh waren
gekomen?
Hier op deed ider äjfpärt relaäs} de
een op deze , en de ander öp gene
wyze met lorrendraaijers in de Spaanibhe
Weft-Indiens te zyn genomön, en zoo
de een Vrywillig , en de ander ge-
dwongeni derwaards gevoerd j dog de
Vlaming zeide met een Vrynians vaartuig
van Batavia te zyn gevlugt, om dat
hy zyn comimnderendc Görpöraal zwaar-
lyk had gequetft.
Fvag. Hoe het mögelyk kön zyn f dat
z y , na Canton cours ltellende, in Japan
konden vervallen , dat ecn hcel andere
wegis?
Antw.- Om dät geen Stuürmän onder
hun wasj en *t compasje, gelyk men
voor de Kindeten öp de markten köopt,
en de rönte van omtrerit eehHölländfche
igulden heeft, doör de beweging van de
•Zee , geen-ftreek ter weereld hield, eh
zy öpGöds gerade moeften varen, älzoo
niet durföen wederkecren.
- Frag. Hoe zy met 2öo een wrak
vaartuig hadden diirveh ondernemen, zoej
een zware Zee dver te fteken:
Antw. 2,y wären met een Schipper af-
gefproken, die op zyn vertrek lag, eh
hen vervoerd zoude hebberi, Waarom zy
dit vaartuig voor eeh Spaahfch quaartje
vän een Weduwe gehuurd hadden, op
naäm tan hun te gaän Waftchen, eri, buiten
körnende, was het fbhip äl weg} weder
te keeren } was erger als dö dood.-
Dies nämen zy refolütie om laDgs de
ftrand heen .te vären, en verzagen hurt' *
hier feil daar by de Bocren met provific j
en gereedfehäp tot de reis, gfedragende
hun aan het däär vän gfehoiiden dagregiftet,'1
daar al hurt wedfervären in ftond aange-
rekend, en wy} daar niets van wetende,'
ftönden verbaaft, töen ’er feferi zak yoor
den dag quam, daar dit rfegifter, en eenige
boekjes van de Röomfthe Religie
met een party öude pluhjfe, en :aridere'
rommeling, uit vöörtgebragt wierd;’
Mitsgaders efen degen , efen enter-byl,'
een parring, fen een mes } fen öoic het
Compasje} bövengcmeld. Alles völgeriä
eenlnventariSjby'die vän Zatftimä över-'
geleverd} endaärby een bqndel papieren,
van ’t geen zy dägelyx tot hun on-'
derhoud genoten h'adden. Ider papier in
’•t Japans befchrfeven, en ondfertekend
door den Vlaming Kar'el van der Hagen,
die by alle' dfe Japartders als Kapitfein ge-
houden wierd , en ibfpeöt was eeh
Roomfch Priqfter te zyn : Want .zy had*