Î 4 Z A A K E N v a n d e
amgejpoelde Boomen aan ßrand. Vrliezen verfcheide Beeßen door dorß. Sonquas hier, .«s
Toufe , of de Zandrivier. Finden een Baay. Winden , hier viaajcnde. Zyn Ed. 5'
neemt een Sonqua mede na 'tKaßeel. Eenige Sonquas miangen genomen. y Pad van
<fe»Vaandrig Berg. De laatfle Modderkuil. Meerhofs-Kaileel. De Bakkelyplaats.
De Olifants - rivier befchreven. De Baviaansberg. De Doordrift. De Dafienberg.
De Brakfce Valey. En Olifanten hier ontmoet. Konten aan de, Zeekant. Finden
«» Baay, en Eyland. Een Inbogt hier, bequaam om 'er een fib if in te bergen. De
Olifants-jagt. Doolhoßhoek. De kleine Olifants - rivier. Ruilen fchaapen , enz
van Capitem Goenjema. Rouw der Hottentots. De Jakhals-kloof. De Elands-
kraal. De Rhmocer-kraal. De Bergrivier. De Vleermuis. Riebeeks-Kafteel
De Paardenberg. De Doorn-kraal, en Moflelbanks-rivier. Bommelshoek. Landtogt
van den Landdroft Starrenburg in ’tjaar i7oy.
Togten Colonie dezer Borgers nog
landwaart I W verder uit te zetten , en om nu
ingedaan. endan de noodige trek-oflen en
fchaapen van de verdere in ’t land gelegene
Hottentots in te ruilen, zyn ’er nu
en dan groote togten landwaard in, zoo
door deze en gene Bedienden , als door
eenige Vrylieaen, gedaan.
De Saldanhabaay is door de onzen in
’tjaar 1669. eerfl in bezit genomen, ge*
lyk Hottentots Holland ’t jaar daar aan
al begon bevolkt te worden.
Aanmerkenswaardig, en niet min ge-
vaarlyk, is de togt geweeft, die de oude
Heer Simon van der Stel in *t jaar iö8r.
na ’t N ., tot aan den Tropicus , en wel
ruim zoo mylen verre , gedaan heeft.
W y geven dezelve hier vervolgens, zoo
als ons die door den Ed. Heer Willem
Adriaan van der Stel is ter hand gefielt.
Dagregtßer en befchryvinge
van de Voyage gedaan naar bet
Amaquasland, onderhet beleidvan
den Ed. Heer Simon van der Stel,
Commandeur van Cabo de Boa
Efperanga.
Saterdag zynde den i f Augußi i68y.
Togt van ’s A>A Orgens de klokke 10 uuren, zyn
den Heer X Y J L wy in den naame des H e e r e n ,
Simon Amen 3 uit het Fort de Goede Hoope
Std in mec onze bagagie gemarcheert, flerk
’tjaar zynde , behalven d*Ed. Heer Comman-
1685. na deur , f (5 blanke koppen , beneffens
de Ama- J)ain Bengale met zynen jongen , zynde
quas. MacafTaaren , mitsgaders 3 flaaven van
Sterk <58 d’Ed. Heer Commandeur, beilaande onze
Perfoo- equipagiein 1 kales, daar toe 6 paarden,
nen. 8 ezels , rypaarden , z veldflukjens , 8
karren, 7 wagens, 1 fchuit, 28p trek-
of draagoflen, ak mede nog 6 Vrylieden
hunne wagens,ydergefpannen met 8 oflen,
de welke ons zullen convoyeren tot aan
de Olifants-rivier, Hellende onze cours
O. en f graaden 3 min. N ., en quamen,
na dat wy 1} myl gemarcheert hadden,
te kampeeren op een plaats, genaamt de
Hooge Kraal, en bevonden ons op de
breedte van 34 graaden p min., peilden
den Leeuwenkop van ons O. y gr. N.
het weer regenagtig, alwaar d’Ed. Heer
Commandeur des namiddagsde klok on-
trent 4 uuren mede quam te arriveeren,
vergezelfchapt met Sr. Andries de Man,
Tweede perfoon, Jeronymus Crufe, Ca-
pitqin, en noch verfcheide van de Raads-
peribonen , en 00k andere van minder
qualiteit, flaande het volk in *t volle ge-
weer, hen verweikoraende met driemaal
fälvo ’s te fchieten.
Sondag den 16 dito.
Braken wy ons kämpement o p , en ¿0
marcheerden meefl door vlak en waterig pSeren
land, hadden denTygerberg aan de reg-de Hooge
ter-, en den Tafelberg aan de linkerhand, Kraal*
en quamen, na dat wy z mylen 18 min.
in de lengte gemarcheert hadden, te kam-
peren op een plaats , genaamt de Stink-
rxvier, in een fchoonevaley, rondom be-
bolwerkt met hooge bergen, zynde zeer
bequaam en vermaakelyk om te ruilen,
vermits daar goed gras en water was 5 1
00k zeer raar met allerhande couleuren
van bloemen bewaflchen. Deze plaats n„ oH- .-
bekomt haar naam van Stink -rivier, rivier. r
om dat in den droogen tyd het water een
groote flank van zieh geeft. Bevonden
ons op de breedte van 3 3 graaden yy min.
lengte 38 graaden zmin. cours N. y gr.
14 min. Ooflelyker, zynde mooi weer.
Maandag den 27 dito.
’s Morgens ontrent ten 8i uur namen
ons aifcheid van de voorgedagte vrienden,
en hadden van dezen dag verfcheide cour-
fen, ter oorzaak van het grootgebergte,
daar wy over en längs moeften marcheren 3
ak vooreerfl N. N. O. \ myl, van daar
j myl O. ten N ., van daar i myl O. N.
O ., van daar j myl O. ten N ,, van daar
\ myl O. N. O ., van daar N. ten O. i.
myl , quamen ak toen op eenvlakte, die
zieh flrekte O. ten N. \ myl, iluitende
deze vlakte tegen een berg, diewy om-
marcheerden N. O. h myl, vonden toen
weer een vlakte , die genaamt wort het^J»
Ronde Bofchje. De voorgedagte bergen Bofchje,
dragen allen den naam van de Tygerber-by de
gen , zynde meefl alle kleyagtige gron- Jyser-
den, reaelyk bewaflen met gras, enver- 8en‘
zien van water, wordende'bewoont van
een Natie, genaamt Hottentotten , de
welke zieh met troepen van menfehen en
yee
K A A Î » D E R G O E D E H O O P E . yj
1685. vee by malkanderen houden, ’twelk zy
Kraalen noemen, waar van wy ’er dezen
dag drie zyn gepaffeert. De twee eerfle
waren gedeeltens van een Capitein genaamt
Schagher, en de derde was een
■ yan Capitein Kuipers Kraalen, en waren
gemarcheert, ak wy op de voorgedagte
vlakte, genaamt het Ronde Bofchje, ons
nederfloegen, nagifling 3? myl, enonze
cours O. N.O. 6 graaden N ., de gegifle
breedte 33 graaden 48 i min., bevonden
breedte 3 3 graaden 46 min., behouden
cours en verheid was N.O. 7 graaden O.
en 3} myl, en de veranderde lengte was
14 min. , zoo dat onze jegenwoordige
lengte was 36 graaden 16 min., zynae
bequaam weder -, mede quam nog tegens
den avont de gedagte Kuiper, breneende
tot een gefchenk aan den Ed. Heer Commandeur
een flagtos, waar voor hem tot
vergelding wiert. gefchonken een fles
brandewyn.
Dynsdag den 28 dito.
Met het aanbreken van den dageraad,
maakten weder preparatie , om van de
boveqgenoemde plaats te vertrekken. Het
land van deze vlakte was goede kleyerond,
tamelyk verzien van water, enbrandhout,
alwaar wy van daan marcheerden ontrent
De ten 7^ uuren , onze cours zynde N. O.
Moflel- ten N . door» de kloof van de Moflelbanks
banks- heuvelen. Op een van die heuvelen, te
rivier. weten aan de regterhand, pafleerden wy
een Hottentots Kraal, genaamt . . .
. . . en na i i myLquamen aan deszelfs
rivier , die 00k de Moflelbanks rivier
genaamt wort 5 om dat daar zomtyds
moflèlen in gevonden worden 5 doch
t’eenemaal onimaakelyk , en onbequaam
om te eeten j gingen deszelfs rivier, en
den heuvel, daar de Kraal op lag, längs,
•de lengte van i myl, ter oorzaak van dé
groote en Heile kanten , die ons , toen
wy aan de rivier quamen, aan de andere
zyde bejegenden. Alhier waren wy ontrent
\ myl doende, om onze wàgens en
beeilen over te krygen 5 het welke met
redelyke ordre geichiede, alzoode rivier
maar 3 voeten water diep was. Zy flrekt
haar zelveO. enW., Helden onze cours
N. N. O. if myl tot aan een loopend
riviertje, het welke wy overtrokken.
De zelve wegen waren daar alle zeer moe-
rig, het welke door ’t inzakken van kar-
• ren, en wagens ons ’tongeluk gaf, dat
’er een difTelböom en eentang, beide van
'Vrymans wagens, ak mede een as van
onzen trein, aan flukken raakten, het
welk onze marfch een langen tyd ophielt.
J^an daar Helden wy onzen cours N. O.
De ten N. 1 ■ myl , tot dat wy quamen aan
^ ° tn" de Doomkraal, redelyk verzien van gras j
doch brak water, alwaar wy ons nederfloegen
, en door onderzoeking vont de
Ed. Heer Commandeur een fpruit met
fchoon zoet water, die noit van anderen, -168^.
die daar verfcheide maalen zyn gekampeert
geweeH, is uitgevonden. De zelve was
digt onder den grooten Paaadenberg. Peilden
die van ons af O. ten Z. U myl, als paea^°^e
mede gezegden Paardenberg W. ten N. \^Ta '
i i myl, en den kleinen Paardenberg van
ons Z. O. ten Z. , en het midden van den
Tafelberg Z. W , ten Z. ’sAvonts be-
quamen wy de hoogte van 33 graaden
29 min., de gegifle cours en verheid
■^ras bJ. ,N. O. 7 graaden O. f i myl,
hadden ongegifl 1 myl Z. , als wy waren,
lengte van 38 graaden 33 min. .Behouden
cours en verneid N. N. O. 6 gr.
O. 3^ myl regte diflantie , ’t weer als
vooren.
fpoensdag den 29 dito'.
’s Morgens ten p* uuren vertrokken wy
van de Doornkraal, ter oorzaak , dat
onze wagens en kar, die daags te vooren
ontreddert waren, niet eer vaardig konden
raaken, en Helden onzen cours N .O . ten
O. i myl, houdende den grooten Paardenberg
ter regter , en den Daflenberg ter De Das^
linkerhand, en marcheerden op een heu- fenberg, '
vel, en peilden van daar het Kafleel der
Goede Hoop Z. W. ten Z. wel zoo Zui-
delyk , Helden van daar onze coürs N.
O. ten N. I flreek Noordelyker i? myl
tot in een luflige valei, zeer fchoon fand ,
bequaam om door eenige huisgezinnen
bebouwt te worden , en bevogtigt door
een riviertje, zyn oorfprong nemende uit
meergemelden Paardenberg ,, zynde zeer
aangenaam water, Hrekkende zieh zelveri
O. en Z. längs heenen bewafren met
doorn , zonder meer ander brandhout.
Gezegde rivier overgetrokken zynde,
quamen wy aan den hopgen Heuvel, die
wy opmarcheerden. Daar boven körnende
, was de zelve wel begroeit met
brandhout in de laagte, voorzien met een
zeer aangenaame valey, die door de na-
tuur met bloemen van allerhande coiileur
gelyk.als bezaaid is, dragende 00k over-
vloedig gras, tot vermaak van den aan-
fchouwer. Voortrekkende hadden wy
aan de regterhand zeer hooge Heene
bergen, leggendeaan de overkant van de gneeuw-
Bergrivier, diezomtydt met fneeuw be- bergen "
dekt zyn 5 doch evenwel bewoont door beWoont
een Natie van Hottentots, genaämt Obi- de
quas, die haar zelven erneeren met roo- 0IS t *
ven enfleelen van andere Hottentots, de-de Berg-
wyl zy niet het minlte vee hebben , o f rivicr-
00k iets om van te leven 3 en maaken
zieh dan op deze wys meefler van hunner
nabuuren vee. Voortgaande quamen wy
ons neder te flaan op een plaats, genaamt
de Holle rivier, voorzien met goed gras
en water. De gegifle cours en verheid
4i mylen i de bevonden breedte 3 3 graaden
13 min., lengte 38 graaden 41 min.
zeer fchoon weder, en bevonden ons van
’tKa