Nederlandfcbe Maat [chappy eigen is. De peperianden, en hare beßlerders ander
Majutte, enz. bebeorende. De Rivieren en plaatzen van Sinket tot Silkbar De
Maleitze goud-mynen hier te lande. Fading kortelyk befcbreven. Onderboorùe dar
pen van Padang. Poelo Tsjingko. Kotatengab. Priaman. De mmcn der beitier-
dersi en der verdere onderboorige dorpen van Padang, onder ons ftaande zedert A®"
1670. Moejelykheden met den Pangtima Radja na A°. 167 1, 1674, en 167c. Ver
dere dorpen onder Priaman behoorende. Namen der verdere Landbeeren bier. Tikoê
Baros. Sinkel y enz. Labo9 en Doja. De Eilanden omirent Sumatra.
f>e ijai P e - T A ö Atsjeh n o f 12 mylen Ooft
fchicvco. V aangaande, ontmoet men de ftad Pe-
* dir, daar ook een Koning is,maar
die onder die van Atsjeh ftaat. De ftad
is in zieh zelven een open vlek., en niet
veel van belang; want buiten *t Paleis van
den Koning, en 4 of y huizen vati eenige
grooten, zyn ’t ai te maal ilegte opgeiia-
ge bamboeze huizen: 00k zyn ’er eenige
Moorze Tempels, en een groote baiäar,
o f markt.
Dat het een van de voornaamfte plaatzen
tot het aanteelen van de Ryft is, heb-
ben wy boven reeds onder Atsjeh gezegt.
SumorW SumorlaDga legt byna zoo verre van Pe-
8a* dir, al Ooft aan, als Atsjeh. Het is ’er
eigentlyk iy mylen van daan, en fchynt
Ao. 1600 onder den Koning van Pedir
geftaan te hebben, alwaar ten dien tyde
ons volk van de twee Zeeufche fchepen,
de Leeuw en de Leeuwin,gevangen Taten
, waar van hier na breeder zal gefproo-
ken werden. Dit plaatsje is maar een
groot dorp, en mede van zeer weinig belang.
Paflanga, Paflänga (Van zommigen 00k wel Paf-
fänga Jonka geoaamt) legt nog eenige ray-
len Ooftelyker , en is maar een kleen dorp,
waar in zieh mede 2 o f 500 huisgezinnen,
even afe in Samorlanga, onthoaden.
p*fi. Naaft aan ’t zelve, of vlak op den Oofthoek
van Sumatra, is de weleer zoo by-
zonder beroemde ftad Pafi (öf Pagem) die
in oude tyden, naaft Madjapahit, en Malakka
, een van de drie grootfte fteden van
®t Ooften aan die kam plagt te zyn, en onder
een byzonder Koning ftond $ dog nu
is ’t maar een Hegt open vlek > waar in niet
boven de 4 ofyoo huisgezinnen zyn, die
in zeer flegfe bamboeze huisjens zieh ont-
houden.
Tanjong Van dast Zuid-Ooft na de linietoe af *
zakkende (’t welk men de binnen-weft-
kuft noemt) heeft men het Ryk van
Dilli ontrent fo mylen Zuiden ten Ooften
van Atsjeh, en dän Tandjong Boero, de
Aroe, en landen Van Äroe, eil Campara, dat pas
Campara. benoorden, gelyk het Koningryk Andra-
Andragiu,gtri ontrent een graad bezuiden de linie,
S S 2 L lsv d°g ’tgene, al van ouds her.
eomptoir. onder Malakka, o f onder ’t gezag der E.
Maatfchappy, ftaat, alwaar wy 00k een
lögie, en een Öpperhooft hebben, om het
goud, en de pepef, daar vallende, in te
zamclen.
Het is een moy vlek,daar wel 200 ge-
meene huizen zyn, nevens een fchoone
balaar o f markt, en ettelyke Moorze Tempel
«. Deze plaats legt zeer wel ten han-
del, niet verre van zee.aaneen fraeje R ivier,
waar door daar groote vaart. en een
fterke toevloed van Kooplieden is.
V»n Andragiri al Zuid-Ooft, dog met Ei™bi,
een kleene mbutg.ng van de wal, en mercno„s
een groote inbogt, waar in men een Ei- eomptoir.
landje heeft, tot aan den z graad bezuiden
de tinie aangaande, komt m,en by de
ftad Djambi, die de hooidplaats van het
Koningryk van dien naam is.
Deze is een tamelyke fraeje ftad, om-
trent Z f mylen van zee, enaaneenfehoo-
ne Rivier gelegen. Daar is een redelyk
fraei paleis, 00 k zyn’er verlcheide groote
Moorze Tempels, en twee markten.
Z y ftaat onder een byzonder Koniqg,
die noit onder den Koning van Atsjeh
boog.alzoo die aan deOoft-iantzynRyk
noit bezuiden de linie, en maar tot om-
trent de zelve, uitgebreid heeft. Hiervak
veel goud, en peper.
Dat wy al zeervroeghiereen logie, en
ecnOppcrhoofd gehad hebben, zullen wy
hier na, als wv by de zaken der Holländers
op Sumatra komen, aanhalen; en nu en
dan zien, darbet groote fcheknen, gelyk
alle de Volkeren van dit land, zyn.
Omtrent 30 mylen Zuid-Ooftelyker.o
legt de ftad Palimbang, de hooidplaats bin “ '
van een Koningryk van dien zelven naam.
Omrrent de zelve legt de berg Manoprn,
die zieh al van verte opdoet, kggendeop
z graden, eil 1 f minuten.
m l ^ P*3®1 ' n de oude tyden onder v .„ „ j.
de Köningen van Bantam te ftaan.hoeda-
nighetdenonzen A°. t y n o g voorquam; zcei onder
maar ’t was toenvan hema^pvallen,ho& al‘
wel het noit eigentlyk onder Bantam ge- }°
weeftis, maar de Lamponders, onderta-^",
nen van Bantam, hebben er nu en dan te-
gpn geoorlogt, en ’t aldus roen, en Ao.
16084 veroverd.
Het zyn eigentlyk van ouds ouderdaa-£nnüott.
nen van den Soefoehoenan, o f van den der een
Keizer van Java geweeft; maar die zieh, mag”g
de wreedhdd van hunnen Vorft niet lan-KoninS‘
ger könnende verdragen, vrygevogten,
en zedert eenen Koning gekoozen hebben,
die met ’er tyd een zeer magtig Vorft geworden
is.
In dit R y k , en op deze ftad, is groote
Wiaren, te vaart eil handel , alzoo hier veel zeer
fcndV^cn drakenbloed, wafch, binddc*
groote rotang» nandrottingen,en ook goud (hoe-
handcl. wel meer op DJambi) valt, waarom hier
jaarlyx van de E. Maatfchappy, die hier
van ouds al een logie en Opperhoofd had,
wel y of 6 , en ook wel meer fchepen, komen,
en ’er wel 600000 ryxdaalders aan
kleeden, en wel 200000 Spaanze realen
brengen, die daar met zeer goede winft
verhandeld werden.
Prysdcr Ieder pikol peper komtdaardeE.Maat-
peper »»wf-fchappyjby een zeker accoord, $ ryxdaalders
te ftaan, dog voor het 2e pikol beta-
len zy in kleeden, en zoo vervolgens
werd die half in geld, en half met klec-
den, betaalt.
De T o i , die de Koning hier trekt, is
% van ieder pikol peper.
Pc flad De ftad, die redelyk groot is, legt aan
fthrev^n* een ^c^°°ne Kivier, die ter plaats, daar
onze logie legt, zoö breed is, dat’er wel
9 o f 10 fchepen nevens malkanderen können
zeilen. Z y vertoont zieh niet verre
van den Zuid-Ooft-hoek.
Wanneer men die Rivier wat hooger
opvaart, is’er een zekere ftreek, waar in
*alle hout, na dat het’er eenigen tyd in gelegen
heeft, in fteen veranderd, gelykik
daar van een groot ftukebbenhoutzelfbe-
zeten, en nog een kleen ftuk ’er af heb,
’t geen in fteen veranderd is. De Rivier
heeft drie monden, van welke de twee
fchoone Rivieren zyn, gelyk de tweede
de grootfte is.
Het H o f van den Koning, dat al een
fraei paleis, na de Oofterze wy ze, is ,
ftaat recht tegen over onze logie.
Men heeft’er ettelyke breede ftraaten,
dog ongeplaveid, veel bamboeze huizen,
en ook eenige houte en fteenegebouwen,
veel fraeje Moorze en andere Tempels, en
ettelyke markten, die al vry groot zyn,
waar op dagelyx allerlei waaren verhandeld
werden. De ftad is ongelyk groo-
ter geweeft , dog door de onzen Ao. 1660
veroverd, en in koolen gelegt, hoewel
w y nu weer vrienden zyn.
Oe in- De onderdanen van dezen Koning woowoonder*,
nen wel op Sumatra; dog van taai, dragt,
alleod«:-*0wezen» en zyn ’cJavanenj weshal-
len. " ven wy hen niet nader behoeven te be-
fchryven, en met een woord maar zullen
zeggen, dat het moorddadige fchelmen
zyn,dat zy,aan ons volk zelf, niet danäl
te klaar getoont hebben.
Panpin, Wanneer men den Zuid-Ooft-hoek om,
ende bogt en zoo na den Zuid-Weft-hoek gaat, die
yau Lam- wej ^ Qf yo mylen breed is, komt men
* niet verre van den Zuid-Weft-hoek aan de
Straat Sunda, en zoo aan de bogt van Lam-
pon, die van ouds af (gelyk wy onder de
ftofie van Bantam aangewezen hebben) al
onder de Köningen van Bantam geftaan,
Hoewel zy nu cn dan zieh wel eens daar tegen
gekant hebben i en van hem afgeval-
len zyn, gelyk Äo. ,1686 gebleken is,
wanneer zy door dien Vorft weer tot reden
gebragt wierden.
Niet verre van Lampon, en eer men
daar aan komt,. legt het dorp Dampin,
waar van wy hier na breeder fpreken.
Dit is een zeer groot wbeft land, en D^Lam-i
omtrent tegen over Anir op Java legt deP°nze
ftad Lampon in een bogt , dat maar eeh
open dog volkryk vlek is, alwaar ook
een byzondere taa!, te weten, de Lam-
poniene, gebruikt werd, die zieh daar
vry verre uitftrekt.
Zoo ras men den Zuid-Weft-hoek om Sillebar,,.
is, en Noord-Weft weer aangaat, komt onder ban-
men by het land van Sillebar, dat al medeum*
van ouds, en van ontrent lbn Moelana’s
tyden af, onder Bantam ftond. Wat
moorddadige (chelmen zieh deze al mede
van oude tyden aan de oiizen betoont hebben,
zullen wy hier ha zien.
Niet veire van daar, o f op 3^ graad bangkocl*.
bezuiden de linie, legt Bangkoelo, een
vlek, dat ons van oudstoegekomenheeft,
maar daar zig de Engelzen nu mede met
een fterke logievaftgemaäkt eriingedron-,
gen hebben, dat zy in meer.andere van
onze landen daar omtrent hebben zoeken
te doen.
Vry hooger op na ’t Noord-Wefteh , Mr*poe-
te weten, op 4^ graad, heeft men Indra-ra'
poera, alwaar een magtig Keizer heericht;
dog die met alle zy ne landen meeft onder
’t beftier der E. Maatfchappy, als zynen
Beicherm-Heer, ftaat, gelyk wy nader-
hand breeder zullen toonen. Deze Köningen
geven voor van de* Köningen van
Bantam afkomftig te zyn, en hebben op
die grond, ten tyde van Sulthan Agong, op
Bantam wel hulp gezogt.
De ftad, o f't vlek Indrapoera op de De ftad,
Weftkuft van Sumatra, is gelegen op 4 enz.nader
graden, en 30 minuten Zuider breedte, in ^5c‘dirc'
een inbogt, die wel geen goede baei,dog n‘
een goede en zuivere anker-grond heeft,
van 6 o f y vadem af tot boven de branding
toe, daar nog boven de 3 vadem water
is.
Het Ryk is genaamd na ’t hoofdvlck,
of de negry, ontrent 2^ myl de Rivier op
gelegen, daar de Atsjienze P^nglima, en
de Radja met zya Mantris , o f Raadshee-
reii , Huh verblyf hebben, en onder hem
ftaan de negry Majutte, Ipoe, en eenige
andere kleene vlekjens, kenbaar zynde van.
’t groot gebergte, waar van het grootfte
in ’t Oötteh legt, en den meeften tyd rook
uitgeeft.
Vän de zeekänt af is ’t zeer möeraifig en
onbcwöonlyk land, met groote dichte
boftchagien beze.t, vol van ongedierten,
adderen, (langen, enz. tot naby de neg
ry , alwaar *t land allengskens hooger,
drooger, en bequaam ter Wooningbegihd
B z kc