8o B Y Z O N D E R
A 1638 Jcht-borden in ’t Paleis ontfangen door
©rticont- onzen T o lk , die de zelve bevorens met
fangen.- ecn handfehrift uit ’s Keizers Pakhuizen
h'aalde.
Ecn Hol- Den 2often Aüguftus wierd Maärten
lancier Gillifzoon, Bootsmans-maat, om dat hy
-onthoofd.een neerlaag gedaan had, ter ordre van
den Raad., door een Japander in de L o - ■
gie onthoofd.
Den f den'September körnt den E . Ca-
ron van Batavia, met laft, omdenVoor-
zitter Roekebacker te verloflen.- .
Den zelven dito wierd de Portugeefen
Canton ontzegt, om dat de zelve een
Tsjineefch Jonk mqt ingelade goederen
afliepen, e n a l ’tv o lk , op eennSanna,
die ’t met zwemmen ontquam, dood-
iloegen. En dit gefchiede, om dat zy
van de Tsjineefche Kooplieden metipee-
len een merkelyke ibmme gelds gewonnen;
.doch hunne betaling niet bekomen ,
waar op Zy dit, om àan hun agterftal te
geraaken, in ’t werk gefteld ha&len.
De Heer ^ het zelve jaar heeft.de Heer van
vanAri- Arimä, door ’s Keizers ordre, qm dç
inaihyd- voorfchpeven wederfpannigheit, en op-
iÉ IÈ f 5 zyn buik gefneden, en zyn z
Broeaers zyn-om de Ooft gebannen.
Een der Heeren Ryks-Raaden oor-
deeld j dat men Nangaucki tot een wil-
dernis behoorde te maaken, om dat, zoo
met het aanbrengen der R.oomfche Prie-
fters, als änderzins., ’s Keizers gebod
geftadig overtreden werd.
A. 1639. A ‘ lS 3»-
Caron Den 3 den Febniari doct den Ë. Koe-
Vervangt kebacker aan zyn vervanger, François Ca-
Koeke- - ron, overdragt,-om als Voorzitter, vol-
backcr. gCns 2yn laft} de Japanfchc zaaken waar
te nemen.
. Den ziften dito werd aan de Regenten
van pmera verZogt, om met de paarl-
viflehery vôort te gaan, en die aan te
houden.
Den pden Mey komt ’er laft, dat men
in de heerlykheid Firando onderzoek doen
zal, wat Hollandiche Hinderen by Japan-
fche Vrouwen geteeld z ÿn , en dat men
die met naam en toe-naam, nevfcns hunne
Ouders, aanfchryven zal.
Den zelve dito krygt de Koopman
Willem Perßeegen, op zyfi bevorens gedaan
vetzoek , verlof, om met zyiiVrouw
en Hinderen) nêvens zyn Schoon-Vader
en Moeder, uit Japan temogètivfertrek-
ken , date aan Sr. Vincent Römern mede
toegeftaan is.
Chrifte- Den iodcn Juni wierd ’er bericht ge-
nenin 's geven, dat men in’s Keizers Kafteelver-
Kcizers fcheide Edellieden, die Chriftcnen wa-
£aleisont-reil} gevonden had , die zieh niet had-
c * den willen ovêrgevcn, voor dat’erveele
met htn gefneuveld waren, ’t welk voor
de Portugeefen, welkere overheden al A
een tyd lang gevangen gebeten hadden,
veel quaad zou können uitbroeijen.
Den idden dito komt ’er laft, om alle AIlcTa-
Japanfche Vrouwen) die by de Neder-panfehe
landers en Engelfchen Hinderen hadden). Vr°u-
nevens de Hinderen) met de fchcpeni Jr?n ,n}et
die ftonden te Vertrekken , na. Jakatra dere/b^
te zenden. Ook- wierd ’er verboden) Holhn- ^
dat geen Japaniche Vrouwen zieh aan de der$,enz.
Holländers verbinden -, noch ook geen na Batavia
omgang met hen zouden mögen hou- gC20ndcn-
den.
Den i jden Juli, den E. Caron, uit je 1* Lall om
do körnende, haald onder het voorge- deChrif-
vallene aldaar aan) dat ’ereenzeerftreng Sjij®
gebod wegens ’t vervolgen der Chrifte- gei^
nen was Uitgegeven, hier achter N ° . 6
naderblykende.
. Als mede, dat op ’tvoorftel) o f ’er Laftwcs
licht wcl een Gezant van den Koning in genseen
Holland gezonden mögt Werden, aldus G«ant
van de Ryks-Raaden gcantwoord wierd: vanocs*
Daar is eens moeite met hunnen Gezant ge-
weefl, en V za l met dezen ook zoo zyn.
JVant wat za l by komen doen, als kamen
bedanken, dat het de Holländers hier viel
gaat. Zulks betaamd geen Gezant 5 maar
wei) om van Koninklyke zaaken te bandt-
len , y zy van Öorlog) om inalkanderen bulp
aan te bieden, o f die te verzoeken, enz-,
maar niet van Koopbandelingen 3 dierhalven
raden zy dit af.
ln de zelve aanteckening Werd önder Verwöii-
dato Van den 21 Juni gemcld) hoe’tbe- deringdei
‘ proeven der mortieren toegegaan is, en Japanders
dat ’er buiten Jedo een beftek van po voe- jy.“ 0“2*
ten lang, en 70 dito breed, waar op j* m^ '
wöoningeÄ ftonden, gemaaktwas. Hier
na toe heeft men 11 bomben geichoten)
waar van ’er 2 in de mortiers geberften,
en waar door verfcheide Holländers ge-
quetft zyn 5 doch de andre zyn alle rond-
om, en niet ecn in ’t beftek, gevallen,
waar op de Ryks-Raaden belaften, dat
men i #bom in een der huizeri brengen)
en de pyp aanfteken zou) welke aan-
ftonds met de ilag *t ganfeh huisinbrand
zettede, zynde ieder van hen over de
werking van deze werk-tuigen zeerver- '
wonderd 1 want daar jsy neefgevaften
waren, hadden zy groote gateh gemaakt,
en veel aarde in de lucht geworpen) en
een was ’er in de lucht gelpröngen) dat
voor hen zeer wonderlyk om te zienwas.
De Heizer had dit gereedichap met een
gefchenk aangenomen, ön önder zyne
koftelykheden laten bergen.
Den 22ften Auguftus komt ’ereenor- De Gak
dre des Keizers af, dat aan alle Galleot-
ten de vaart op Japan ftreng verboden op j S -
werd, en d a t, byaldien zy tegen dit verbodad)
verbod egter hier komen, aat vaartuig
m de grond geboqrd, en dat die gene,
die ’er mede komen, dcpynelykftedood
aan«
• V A Ñ J Ä
A.1Í39. aangedäan zal werden, om dat de her-
leerden zieh te zamen verbinden, de regten
verlaten). den dwars-weg inflaan, de
gebooden , verbreken, en hunnen opper-
mag^gen Heer tot hunnen vyañd verklaa-
ren, ílellende hun leven tegen . hem in de
waagichaal, en voedende daar beneven
noch de Spaanfche Prieftcrs. Deze or-
dre wierd door ’t geheele land veripreid,
en, bevoleq om op1 alle Zee-plaatieo
wakkere Officieren te ftellen ,. op dat ’t
onderzoek der vreemde fchepen, nevens
de bewaring, en telling van ’tv o lk , be-
. hoorlyk mögt, vqlbracht werden.
De Por- Den 2den .September Wierden de áan-
tugeefche zienelykfte Portugeefen van ’t Eiland)
gevangen ajs mede de 2 Kapiteins, die tot nog toe
5 ? enz- hadden gevangen gezeten , voorecnCom-
werd’tle- miíTaris, van *t Hof gezonden) en voor
ven ge- eenige andere Regenten gebragt, daar
fchonken. hen , om voomoemde reden-, gezegt
wierd, dat z y , indien de Heizer met
hen.na’slands rechten handelcn wilde,
lieden des doods waren j doch dat hen
*t leven uit genade gefchonken wierd.
Den 3 den dito zyn alle dehoofdeiider
Tsjineeiche Jonkcn geroepen, die) op
verbeurte van ’t leven, verboden werd
vreemde Roömiche Priefters) o f Kerk-
cieraaden, en affchriften, daar toe be-
hoorende, aan te brengen, onder bedrei-
ging, dat den overtreder ván dien, zyn
vaartuig, en goederen, verbeuren, datál
zyn volk daar over ftrafbaarZyn, enmet
belofte, dat den aanbrenger o f verklikker
rykelyk met zilver befchonkcn zal werden.
Den 4deñ dito .is dit oök áan de Holländers,
op de zelve wyze j verboden.
. Den 1 yden dito is een Konftabels-maat
van ’t fchip Banda in handen van ’t gerecht
van Firandb géraakt, om dat h y ,
by ongeluk, in ’t loffen van ’t kaiion,
een kogel in een Borgers huis gefchoten
had, waar over veelen van den Adel oor-
deelden, dat hy behoorde teftervenjom
dat de heerlykheit Firando groötelyks
daar door gekrenkt wasj en dat wel,op
dat de Holländers in het toekömende
Voorzichtiger mogten zyn 3 doch lieten
hem, uit inzicht van den Heer Voorzitter,
’t leven behouden.
Bund in Den 22ften dito quam ’er tyding, dat
Jedo. ’s Heizers Kafteel injedcj , uitgenomen
cene torén; géheel en al verbrand was.
Den zoften Oktober wierd ’erherftel-
ling en vergoeding verzogt ván een ge-
huurde Jonk,. die in TonkinvandeTsji-
neefen, na ’t vermoorden van ons völk,
genomen is, en, ¿00 mfen zegt, Waren
*t Tsjineefen) die mét hurí huishouden
in Nangaiacki Woönden 3 doch zulks
wierd wederlegt, om dat geen Tsjinee-
íén , die Vrouwen. o f Hinderen in die
Stad hebben, buiten ’t land mögen vaa-
V ; D e e l .
P A N . l i ||
reri 3 op dat zy hunnen roof-zugtigeü ¿ard A.
niet in ’t werk zouden können ftellen.
En men bracht tot een voorbeeld by j
dat de Zoön vän ,deh vermaarden Röo-
ver Tquan-, om de rooveryenvanzyn Va-
der, hier ter dööd is gebracht.
Den 2den November laat een def Macaiffc
Raadsheeren weten) dat wy.orß behoor- yerove-
den'te bevlytigen, otn Macauw te ver- “ “KJ**’
woeften, o fre veroveren, op dat Japan8
rondom van dat Portugeefch gebroed
mögt gezuiverd werden.
Den 3 den December Werd by den Raad b'to o 'tea
in Firando befloten, dat men', alzoo cfö cifchvan
Portugeefen ’t land ontzegt was \ een Ta7£u~
Tayouanfchen eifch van vyfüg tonnen S f e c i
gouds doen zal’, en oM ook in Tonkin;
den händel Voort te Zetten i zal men vy f
tonnen gouds derwaards zenden. En op
dat ’er niets tot voortzetting van den
Tsjineelen handel ohtbreeken zou 3
zal men voor eerft düizend kiften zilver
tegen de geringfte renten opnemen, eh
lichten.
Den 2yften dito kröeg mfen tyding) dat \ Schebei
’er ontrent Jedo 2,Hollandfche fcheperi byj;ecio
gezien waren) die men geloöfde met de g^o*
Bcvfelhebber Matthys Quafi van Batavia
gezonden te Zyn, om na Vgoudiyk Eiland
, dat 400 inylen beöofteri Japan legt,
te zoeked.
A. 1640. A. 1Ó40Í
Den 11 den Januari werd de Botteliers- Botteiici
maat, Hans Andriefzoon, door’tjaparifch onthoofdi
gericht ter dood veroordeeld, om dathy
met een getrouwde Vrduw öp overipfel
betrapt was 5 waar over hyendie VroüW
den i4den dito ontfioöfd is.
Den i4den ditö laat eeri der Räädsheei
ren weten, dat de Holländers de pas,
hen voor dfeeZert van Zyn Majeftfeit ver-
leend , mede na Jedö inoeftert breiigen 3
om däar uit te koniien Zien, Hoe verre
huüne vryheit ftrekte) alzoö de Nänga4
fackiie Borgery, en de hoofden der y
Kcizerlyke Steden, verzogten, qm den
handel na Nangaiacki over te brengen.
Waar op de E. Cäroh, met de pas
boven körnende, voor ga f, dat de pas antwoort»
van Gongin-Samma (die aan ’t Comptoir en hande-,
niet gevonden wierd) onder de Raaäs- f S S Ä
heeren gebleven was, toeft dezes Keizers 5 eiÄc^
Vadfcr deze op een nieüw ään de Nedcr- **'
länders verleend had.
Den iyden Juni) wanneer eeh fJoi-
landfche vuurwerker in een Raadsheers
huis bezig waS) metvtiür-ballfeh) fengra-
naaten te inaken, berfte een vuur-
bal, die veel volk zwäär quetfte, eneeri
nifeüW geboüw } waar m.’twerkgefchie-
dfe) met veel gefneden werk, fen zeld-
Zaamheden, bedierf, en in eeh gäldery
de zelve in brand ftak j doch ’t wiefd teei
E eerj